انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

دف و دایره

پ‍ه‍ل‍وان‌، ک‍ی‍وان‌ (۱۳۹۲) دف و دایره: دف و دایره در تاریخ ایران، دف و دایره در ادبیات، دف و دایره در ایران‌زمین، تهران: آرون، ۹۶۰ صفحه
دف / دایره از سازهاى مراسم شادى‏آفرین و شورانگیز است، سازى که على‏رغم سادگى در ساختمان و نواختن، چنان وجدى در دل انسان به وجود مى‏آورد که حیرت‏انگیز است. شیفتگى ترنم دف / دایره را از کودکى به یاد دارم و آنچنان در خاطره‏هایم پایدار مانده که اکنون حدود ۱۷ سال است که به دنبال نغمه‏ها و ریتم‏ها، شکل‏ها و فرهنگ این ساز در حوزه ایران فرهنگى هستم. (ابتدای مقدمه)

فهرست
به نام هستى و شادى ‌‌۷
سپاس‏نامه ‌‌۱۰
اسامى ‌‌۱۱
بخش اول:دف و دایره در تاریخ ایران
فصل اول: نماد دایره در تمدن‏هاى کهن ‌‌۲۶
فصل دوم: پیشینه تاریخى پیدایش دف / دایره در ایران و آسیاى غربى ‌‌۳۶
فصل سوم: موسیقى و کاربرد دف / دایره پس از اسلام تا پایان حمله‏ى مغول ‌‌۶۰
فصل چهارم: موسیقى و کاربرد دف / دایره در دوره‏ى تیمورى ‌‌۶۵
فصل پنجم: موسیقى و کاربرد دف / دایره در دوران حکومت گورکانیان هند ‌‌۸۰
فصل ششم: موسیقى و کاربرد دف / دایره در دوره‏ى صفویه ‌‌۸۹
فصل هفتم: موسیقى و کاربرد دف / دایره در دوران افشاریه و زندیه ‌‌۱۰۷
فصل هشتم: موسیقى و کاربرد دف و دایره در دوره‏ى قاجاریه و اوایل پهلوى اول ‌‌۱۱۷

بخش دوم: دف و دایره در ادبیات فارسى
سخن مؤلف در این بخش ‌‌۱۳۰
چگونگى به وجود آمدن تصوف اسلامى و استفاده‏ى دف در آن ‌‌۱۳۶
کاربرد دایره به عنوان ساز ‌‌۱۴۵
کاربرد واژه‏ى دف در آثار منثور ‌‌۱۵۱
دف در شعر پارسى ‌‌۱۵۵
بخش سوم: دف و دایره در ایران زمین
استان‏هاى آذربایجان (شرقى، غربى و اردبیل) و اَران (جمهورى آذربایجان) ‌‌۳۳۲
استان اصفهان ‌‌۳۵۱
استان بوشهر ‌‌۳۷۵
استان تهران ‌‌۳۸۳
استان چهارمحال و بختیارى ‌‌۴۰۴
استان خراسان ‌‌۴۱۱
استان خوزستان ‌‌۴۳۰
استان زنجان ‌‌۴۴۶
استان سمنان ‌‌۴۵۱
استان سیستان و بلوچستان ‌‌۴۶۵
استان فارس ‌‌۴۸۷
استان قزوین ‌‌۴۹۹
استان کردستان ‌‌۵۱۱
استان کرمان ‌‌۵۱۸
استان کرمانشاه ‌‌۵۳۳
استان کهگیلویه و بویراحمد ‌‌۵۳۸
استان گیلان ‌‌۵۴۱
استان گلستان ‌‌۵۵۵
استان لرستان و ایلام ‌‌۵۷۲
استان مرکزى و قم ‌‌۵۷۸
استان مازندران ‌‌۵۸۸
استان هرمزگان ‌‌۶۰۸
استان همدان ‌‌۶۱۴
استان یزد ‌‌۶۲۳
افغان‏ها و جمهورى افغانستان ‌‌۶۴۸
تاجیک‏ها در جمهورى تاجیکستان و ازبکستان ‌‌۶۵۶
کولى‏ها و نقش آنها در حفظ و اشاعه‏ى موسیقى بومى و دایره ‌‌۶۷۹
کاربرد دف و دایره در مراسم تسخیرشدگى ‌‌۶۸۹
فرهنگ‏نامه و سازشناسى دف / دایره در مناطق مختلف ایران ‌‌۷۳۹
طریقه نواختن دف / دایره در مناطق مختلف ایران ‌‌۷۵۰
جمهورى تاجیکستان و ازبکستان ‌‌۸۳۱
نگاهى به نمونه‏هاى صوتى گردآورى شده در این مجموعه، از دیدگاه وزن و متر قطعات و طرح موسیقى ‌‌۸۴۴
نـت‏ها ‌‌۸۹۱
منابع و مآخذ ‌‌۹۴۱

مقدمه
دف / دایره از سازهاى مراسم شادى‏آفرین و شورانگیز است، سازى که على‏رغم سادگى در ساختمان و نواختن، چنان وجدى در دل انسان به وجود مى‏آورد که حیرت‏انگیز است. شیفتگى ترنم دف / دایره را از کودکى به یاد دارم و آنچنان در خاطره‏هایم پایدار مانده که اکنون حدود ۱۷ سال است که به دنبال نغمه‏ها و ریتم‏ها، شکل‏ها و فرهنگ این ساز در حوزه ایران فرهنگى هستم.
براى گردآورى و پژوهش این مجموعه حدود سیصد سفر تحقیقاتى به نقاط مختلف ایران و حوزه‏هاى فرهنگى ایرانى خارج از حوزه جغرافیاى سیاسى فعلى ایران انجام داده‏ام، که در این میان مجبور بودم برخى از مناطق را به منظور باز نمودن نکات مبهم چندین بار سفر کنم؛ اما با همه‏ى این تفاسیر ادعایى براى کامل بودن آن ندارم، زیرا گردآورى نغمه‏ها و ریتم‏ها و یافتن موارد پیچیده‏ى فرهنگى کارى بس دشوار است. امیدم این است که پژوهشگرانى با دیدن این تحقیق با پژوهش‏هاى خود، راهِ رفته را تکمیل کنند.
دف / دایره را محققان اروپایى «طبل طوقه‏اى» (THE FRAME DRUM) یا طبلى که در دست نگاه داشته مى‏شود (The HANDHELD DRUM) نامیده‏اند. در ایران نام‏هاى بسیار متفاوتى براى این ساز وجود دارد، از دف و دایره گرفته تا چرخ، غربال، عربونه، طار، دیره، دپ، قاوال و غیره.
در روزگار کهن در آسیاى غربى پیکر زن، مقدس شناخته مى‏شد. اطلاعات ما درباره‏ى دین در آسیاى غربى مرهون پژوهش‏هاى باستان‏شناختى کهن است، نه تنها در بین‏النهرین بلکه در تمامى آسیاى غربى که ایران و آسیاى میانه را نیز شامل مى‏شود، ما را از ستایش بسیار گسترده‏ى الهه مادر در ادوار پیش از تاریخ باخبر کرده است.
وجود پیکرک‏هاى سفالین الهه مادر که متعلق به هزاره‏هاى پیش از میلاد مسیح‏اند، وجود مُهرهایى که صحنه آیینى بر آن منقش است، اطلاعات مکتوب ما را کامل‏تر مى‏کند. همبستگى شناخته بارورى زمین و بارگیرى زن از ممیزات شاخص جوامع برزیگرى است.
در این دوران (مادر سالارى) رقص و نواختن سازهاى کوبه‏اى (دف / دایره) جزء عبادت و آیین مذهبى ایشان شناخته مى‏شد. در میان تمدن‏هاى کهن از نقوش بسیار مهم نمادین، نقش دایره است. ما در بخش‏هاى اول کتاب به دف و دایره در ایران باستان، ایران پس از اسلام تا دوره‏ى مغول و هم‏چنین دوره‏ى تیموریان، گورکانیان هند، صفویه، دوره‏ى کریم‏خان زند و افشاریه و هم‏چنین قاجاریه و پهلوى پرداخته‏ایم.
همان‏طور که مى‏دانیم کولى‏ها نقش بسیار مهمى در حفظ و اشاعه‏ى موسیقى بومى ایران در طى تاریخ چند هزار ساله ایران به ویژه نقش بسیار کلیدى در ساختن و رواج دادن ساز دایره در تمامى دوران داشته‏اند، جالب اینکه یکى از نام‏هاى ایشان «غربال‏بند» است. نگارنده در یکى از فصل‏هاى کتاب به وضعیت اینان و ارتباطشان با ساختن دایره و اشاعه‏ى آن پرداخته است.
نگارنده بر این اعتقاد است که واژه‏ى دف در نثر و نظم فارسى که از قرن سوم هجرى با رودکى آغاز مى‏شود واژه‏اى به نام دایره به عنوان ساز وجود نداشته است و تنها پس از قرن دهم ه.ق، یعنى از دوران صفویه در اشعار و نوشته‏ها با آن برخورد مى‏کنیم آن هم به صورت محدود. نگارنده بخشى از کتاب را به اشعار و شاعران پارسى‏گویى که در اشعارشان از دف/دایره به عنوان ساز ذکرى به میان آورده‏اند، اختصاص داده است.
براى نوشتن بخش مهمى از کتاب (بخش سوم)، سبک و سیاقى را انتخاب کرده‏ام که لازم به توضیح است. دف / دایره سازى است که با تاریخ ایران و زندگى مردمان این سرزمین همراه بوده است. این ساز به دلیل ساده بودن چه در ساختن و چه در نواختن همیشه جزء یکى از کاربردى‏ترین سازهاى بشر بوده است. لذا هنگامى که مى‏خواهیم از این ساز در منطقه‏اى مثلاً خراسان سخن بگوییم تا حدودى دانستن ترکیب قومى، آیین و رسوم، تاریخ و جغرافیایى که دف / دایره در آن فرهنگ استفاده مى‏شود به طور خلاصه ضرورى به نظر مى‏رسد، تا خواننده بیشتر به منطقه و موضوع مورد سخن آگاهى یابد. همان‏طور که گفتیم در این کتاب حتى‏الامکان تمامى مراسمى که با دف / دایره در مراسم آیینى و مذهبى ایران‏زمین استفاده شده؛ مانند عروسى، ختنه‏سوران، جشن سده، جشن مهرگان و غیره توضیح داده شده است. البته اشعار موجود طبیعتا بیش از اینها بوده است و ما چند نمونه را انتخاب کرده‏ایم.
از آنجا که تاکنون قوم‏شناسان، زبان‏شناسان و گویش‏شناسان نقشه‏ى فرهنگى اقوام ایرانى را تشریح و از یکدیگر تفکیک نکرده‏اند، که در اصل مطالعات فرهنگ‏شناسى و از جمله موسیقى‏شناسى مى‏بایست براساس قوم‏شناسى ایرانى صورت پذیرد؛ به علت فقدان چنین مطالعاتى نویسنده‏ى این کتاب تقسیم‏بندى فرهنگى خود را بر پایه‏ى تقسیم‏بندى سیاسى انجام داده است؛ اما باید توجه داشت که در عین حال، همین تقسیم‏بندى سیاسى هم در بعضى موارد مشمول دسته‏بندى‏هاى قومى شده است. من خود از پیش به این نقصان واقف هستم و تا زمانى که پژوهش‏هاى قوم‏شناسانه و زبان‏شناسانه یا فولک‏شناسانه بر روى موجودیت اقوام ایرانى صورت نگیرد؛ ما همیشه با چنین نقصانى روبرو خواهیم بود.
یک فصل را به توضیح تسخیرشدگى در میان طریقت‏هاى اسلامى ــ ایرانى که هنوز به طور جدى در ایران، افغانستان، هند، ترکیه و غیره، مانند؛ قادریه، چشتیه، سهروردیه، نقشبندیه و غیره وجود دارد، اختصاص داده‏ام و با مسافرت‏ها و پژوهش‏هاى میدانى و مطالعات کتابخانه‏اى به رشته تحریر درآورده‏ام و در حقیقت به سئوالات خویش پاسخ داده‏ام. هنگام گرفتن دکترا در تاجیکستان فرصتى بود که با فرهنگ و موسیقى ماوراءالنهر بیشتر آشنا شوم.
سازهایى که این طریقت‏ها و شاخه‏هاى مذهبى در مراسم خود به کار مى‏برند به ویژه دف توضیح داده شده است. ممکن است این سئوال پیش بیاید که چرا مثلاً طریقت نقشبندیه که در ذکرشان از دف استفاده نمى‏کنند در اینجا آورده‏ایم؟ در پاسخ باید بگویم در طى این چند سال پى برده‏ام که علاقمندان اطلاعات بسیار اندکى نسبت به یک گروه (حتى گروهى که به آن وابسته هستند) دارند و نکات و عناصر کاربردى طریقت یا گروه خود را به روشنى نمى‏دانند. دف / دایره بهانه‏اى به من داد تا به پرسش‏هاى آنان نیز پاسخ دهم و لازم دیده‏ام در این کتاب بیاورم. اذعان مى‏کنم که دف / دایره مرا به این امر وادار کرده است و از این اتفاق بسیار مشعوف هستم و اکنون مى‏دانیم استفاده‏ى مجموعه‏ى این نحله‏هاى فکرى از ساز و به ویژه دف / دایره چگونه است. (در کتابى جداگانه به نام «موسیقى و ذکر، در تمدن ایران زمین» مفصلاً به آن پرداخته‏ام).
در فصل دیگر، طریقه‏ى نواختن ساز دف / دایره در مناطق مختلف ایران با توجه به تنوع در شکل و کاربرد در هر منطقه و ویژگى‏هاى فرهنگى توضیح داده شده است. در ادامه، فصلى اختصاص به سازشناسى دف دارد که نام‏هاى مختلف دف / دایره در ایران، طرز ساخت، نقوش و رنگ‏هاى مورد استفاده، اندازه‏هاى این ساز در مناطق مختلف مورد بحث قرار گرفته است. ناگفته نماند بسیارى از عکس‏ها در خود محل از سوى پژوهشگر با امکانات کم آن سال‏ها گرفته شده است تعدادى از عکس‏ها را از کتاب‏ها گرفته‏ام، لذا اگر کیفیت عکسى خیلى خوب نیست به دلیل مستند بودن، آن را در کتاب آورده‏ام.
دو فصل آخر اختصاص دارد به بررسى نمونه‏هاى صوتى گردآورى شده توسط مؤلف که پیوست کتاب است. فرید خردمند این مجموعه‏ها را از دیدگاه وزن و متر و طرح موسیقایى مطالعه کرده است و در فصل آخر، آوا نگارى نمونه‏هاى صوتى به شیوه‏ى اروپایى ارائه شده است.
نکته مهمى که باید بازگو شود این است که در تمامى مراسمى که در کتاب آمده است، قطعا نواختن دایره/دف نقش داشته است و اگر در مواردى نام این ساز را نیاورده‏ایم، به خاطر پرهیز از تکرار بوده است. مراسم را نیز به طور خلاصه توضیح داده‏ایم که آشنایى کافى با آنها صورت گیرد.
این کتاب نمى‏توانسته به تنهایى از سوى اینجانب به اتمام برسد. دوستان بسیار عزیزم جداى از هنرمندانى که نامشان در صفحات بعد به تفکیک آمده، راهنمایى و کمک لازم را به من کرده‏اند:
۱ـ محسن حجاریان: متشکرم از اینکه کتاب را خوانده‏اند و رهنمودهاى لازم را داده‏اند.
۲ـ احمد صدرى: دوست و همدلى که در نیمه‏ى راه با او آشنا شدم و همیشه تأثیر مثبتى در روند پژوهش‏هایم داشته‏اند.
۳ـ فرید خردمند: با خواهش نگارنده بخش نگاهى به نمونه‏هاى صوتى گردآورى شده در این مجموعه، از دیدگاه وزن و متر قطعات و طرح موسیقى را نگاشته‏اند که در همین کتاب با نام ایشان ثبت شده است.
۴ـ فواد توحیدى: دوست مهربان که سال‏هاست مزاحم ایشان هستم. وى که از پژوهشگران زحمتکش موسیقى بومى کرمان هستند با دادن اطلاعات مهم و عکس‏هاى تحقیقاتى خود بر غناى کتاب (بخش کرمان) افزوده‏اند. نت‏نویسى موسیقى‏هاى ضبط شده از سوى نگارنده‏ى این کتاب توسط ایشان انجام شده است.
۵ـ ساسان فاطمى: درباره‏ى کاربرد دف / دایره از دوران صفوى به بعد به ویژه دوره‏ى قاجاریه و اوایل پهلوى سئوالاتى کردم که با کمال میل پاسخگوى آن بودند.
۶ـ جهانگیر نصرى‏اشرفى و هوشنگ جاوید: که مرا از کمک‏هاى خود بى‏نصیب نکرده‏اند.
۷ـ سیامک نصرت‏بخش: کار پرزحمت نت‏نویسى کامپیوترى و تنظیم ده‏ها ساعت ضبط موسیقى که نگارنده در طى سال‏ها انجام داده را متقبل شدند.
۸ـ مسعود عرفانیان: بخشى از ویرایش کتاب را انجام داده‏اند.
۹ـ حمیرا عرشیان: ویرایش دف / دایره در ادبیات فارسى را انجام داده‏اند و اعظم کوبایى که زحمات فراوانى در کنار ایشان کشیده‏اند.
۱۰ـ پرویز بیانى: انجام طرح روى جلد.
۱۰ـ فرنوش حبیبى: حروفچینى، تنظیم عکس‏ها و ماه‏ها تلاش مستمر براى به اتمام رسیدن کتاب.
۱۱ـ شیدا حبیبى: بازخوانى و غلط‏گیرى کتاب.
۱۲ـ شهرام سلطانى مدیر محترم انتشارات آروَن: اگر با تلاش و پیگیرى و دلسوزى ایشان نبود، سرنوشت چاپ کتاب نامعلوم بود. سپاسگزارم از این همه همت و همراهى ایشان.
با امید اینکه این کار آغازى باشد براى پژوهشگران ایران‏زمین که لحظه‏اى را نیز غنیمت شمرند و به کار سترگ جمع‏آورى و تجزیه و تحلیل ناگفته‏هاى فرهنگ ایران به ویژه موسیقى آن بپردازند.

سپاس‏نامه
نگارنده‏ى این کتاب تلاش کرده است تا از تمامى هنرمندانى که پیرامون دف (دایره) در ایران‏زمین اطلاعاتى داشته‏اند، یا نوازنده‏ى این ساز بوده‏اند و یا با این ساز هم‏نوازى و خوانده‏اند بهره بگیرد؛ به همین دلیل، وى در این پژوهش هر چه در توان داشته به کار برده است تا اطلاعات این راویان راستین فرهنگ غنى ایران‏زمین و انتقال دهنده‏ى میراث ارزشمند موسیقى و ادبیات شفاهى اقوام ایرانى را ثبت و ضبط کند. هر چند مى‏دانیم که غنى‏فرهنگ ایران بسیار بیش از این است و ما توانسته‏ایم فقط بخشى از آن را گردآورى کنیم، اما خوشوقت هستم که توانستم قسمتى از این میراث گرانبهاى فرهنگى را به ثبت برسانم و امیدوارم که نسل‏هاى بعدى آرام ننشینند و با جمع‏آورى و تجزیه و تحلیل آن به غنى‏فرهنگ این سرزمین مدد رسانند.
نگارنده در برابر هنر و معرفت هنرمندانى که کمک کرده‏اند تا این مجموعه به انجام برسد سر تعظیم فرود مى‏آورد و با آوردن نامشان تشکر ویژه‏ى خود را به عمل مى‏آورد.
در زیر نام هنرمندان، مطلعان بومى و تمامى کسانى که در این راه یاورم بوده‏اند را آورده‏ام تا شاید قدردانى هر چند کوچکى باشد براى کار سترگ آنها:
اسامى
هرمزگان (جزیره قشم ــ لافت)
۱. عبدالله شنگرفى (مولودى خان و نوازنده‏ى سمه / دایره)
۲. عبدالرحمن صفارى (نوازنده‏ى دایره، مولودى‏خوان)
۳. محمد شریف (مولودى‏خوان)
۴. نعیم صفارى (مولودى‏خوان)
۵. على ملاحى (مولودى‏خوان)
هرمزگان (جزیره لارَک ــ گروه مولودى خوان باد سرخ)
۶. محمدفنر لارکى (نوازنده‏ى سمه / دایره و خواننده)
۷. عبدالله والى (نوازنده‏ى دایره، همخوان)
۸. عبدالله توهى (نوازنده‏ى دایره، همخوان)
۹. احمد ماهیگیر (نوازنده‏ى دمام، همخوان)
۱۰. عبدالمحمد ماهیگیر (نوازنده‏ى دمام، همخوان)
۱۱. حین کوهى (همخوان)
۱۲. محمد ماهیگیر (همخوان)
۱۳. خمیس پى‏زاده (همخوان)
۱۴. على ماهیگیر (همخوان)
۱۵. عبدالعزیز کوهى (همخوان)
۱۶. صالح سلمانى (همخوان)
۱۷. سلیمان قلندر (همخوان)
۱۸. سلحضور ماهیگیر (همخوان)
هرمزگان (میناب ــ گرازوئیه)
۱۹. غلامعلى مارگیر (خواننده و نوازنده‏ى سمه / دایره)
۲۰. عباس سمایى (خواننده و نوازنده‏ى سمه / دایره)
هرمزگان (جزیره قشم ــ گروه پیوند)
۲۱. محمدسعید رحیمى (سرپرست)
۲۲. على ناظرى قشمى (خواننده)
۲۳. احمد حسین ناظرى (نوازنده‏ى طبل)
۲۴. عبدالباقى ناظرى (نوازنده‏ى سمه / دایره)
۲۵. حاجى حسن ناظرى (نوازنده‏ى طبل کوچک)
۲۶. على سعیدى (نوازنده‏ى کَسِّر)
۲۷. ایوب سماعى قشمى (همخوان)
۲۸. محمد ملاحى (همخوان)
۲۹. على سرودى (همخوان)
۳۰. حسن رنگین‏کمان (همخوان)
۳۱. احمد پیرى (همخوان)
۳۲. اسماعیل قششار (همخوان)
۳۳. محمدعلى نیک‏حد (همخوان)
۳۴. حسن ساردال (همخوان)
۳۵. عبدالله تقى‏زاده (همخوان)
هرمزگان (بندرعباس ــ روستاى گچین)
۳۶. عبدالله قنواتى (همخوان و نوازنده‏ى دایره)
۳۷. میرزا عبدالله نیک عناد (همخوان و نوازنده‏ى دایره)
۳۸. احمد دردمند (همخوان و نوازنده‏ى دایره)
۳۹. امین حسین‏پور (همخوان)
۴۰. على حسن‏زاده (همخوان)
۴۱. یوسف ابوشه (همخوان)
۴۲. محمد نیک‏بنیاد (همخوان)
۴۳. یوسف برگ‏پوش (همخوان)
۴۴. احمد ابوشه (همخوان)
۴۵. على آقال (همخوان)
آذربایجان شرقى، غربى، اردبیل و زنجان
۴۶. عاشیق محمدعلى محمودى (خواننده و نوازنده‏ى قوپوز، نقده)
۴۷. اکبر یزدانى (نوازنده‏ى سرنا، دوزله، بالابان، نقده)
۴۸. عاشِق یوسف اُهانس (نوازنده‏ى قوپوز، خواننده و مطلع بومى، اورمیه)
۴۹. عاشیق احد ملکى علیشاه (خواننده و نوازنده‏ى قوپوز، شبستر)
۵۰. رستم حیدرى (نوازنده‏ى سرنا و بالابان، زنجان)
۵۱. فاطمه صیادى‏مقدم (نوازنده‏ى دایره و توضیح مراسم عروسى زنجان)
۵۲. درویش رحیم‏امینى (طریقت‏قادریه،نوازنده‏ى دف وگوینده‏ى‏اذکار و سرپرست گروه، اورمیه)
۵۳. صدیق امینى (همخوان و نوازنده‏ى دف ارومیه)
۵۴. صادق امینى (همخوان و نوازنده‏ى دف ارومیه)
۵۵. فاروق امینى (همخوان و نوازنده‏ى دف ارومیه)
۵۶. سِروان امینى (همخوان و نوازنده‏ى دف ارومیه)
۵۷. حمزه على اسدى (نوازنده‏ى دایره، زنجان)
۵۸. رحمان گل‏بوستانى (نوازنده‏ى دایره، تبریز)
۵۹. خانم عالم هاشمى (مطلع بومى، حفظ‏آباد خلخال)
۶۰. خانم مطلّب زاده (مطلع بومى، سراب)
۶۱. کلثوم حسین‏نژاد (مطلع بومى، مشکین‏شهر)
۶۲. عاشیق قدرت‏الله میرزاپور (خواننده، نوازنده‏ى قوپوز، مطلع بومى، ارسباران)
۶۳. عاشیق حسن اسکندرى (خواننده، نوازنده، مطلع بومى، تبریز)
۶۴. هوشنگ اصلان‏پور (مطلع بومى، میانه)
۶۵. رضا عباسى (مطلع بومى، اورمیه)
۶۶. فهیم عظیمى (مطلع بومى، اورمیه)
۶۷. ژاک بت کلیا (مطلع آشوریان، اورمیه)
۶۸. عبدالله یورغلى مکران (مطلع بومى، مهاباد)
۶۹. اکبر عبادیان (نوازنده‏ى بالابان، تبریز)
۷۰. عاشیق حمزه ابراهیم‏پور (قره‏داغ)
۷۱. ارسلان زارعى (نوازنده‏ى دایره، قره‏داغ)
استان اصفهان
۷۲. ابوالقاسم قاسمى (نوازنده‏ى سرنا، کاشان)
۷۳. على قاسمى (نوازنده‏ى تنبک، کاشان)
۷۴. مشکین مو (مطلع بومى، نوازنده‏ى دایره، کاشان)
۷۵. جواد حق‏پرست (مطلع بومى، نایین)
۷۶. محمد نصرى (مطلع بومى، اصفهان)
۷۷. احمدرضا نصرى (مطلع بومى، اصفهان)
۷۸. مرحوم حبیب قطب‏الدین محمدى (خواننده، نوازنده‏ى تنبک، مطلع بومى، نایین)
۷۹. نصرت‏الله توازیانى (مطلع بومى، گرجى‏ها، فریدون شهر)
۸۰. ابراهیم توکلى محمدى (خواننده و نوازنده‏ى دایره)
۸۱. ابراهیم پورباضرانى (نوازنده‏ى سرنا)
۸۲. محمدرضا میلکانى (مطلع بومى، گرجى‏ها، فریدون شهر)
۸۳. سکینه نصر آزادانى (بازگویى خاطره، اصفهان)
۸۴. حسین مسائلى (مطلع بومى، اصفهان)
سیستان و بلوچستان
۸۵. خلیفه محمد بلیده (سرپرست گروه پیرپتر (نیک‏شهر)، خواننده و نوازنده‏ى مالد (دایره)
۸۶. عثمان بزَن (همخوان و نوازنده‏ى مالد دایره)
۸۷. مجید بُن (همخوان، نوازنده‏ى مالد دایره)
۸۸. شریف رئیسى (همخوان، نوازنده‏ى مالد «دایره»)
۸۹. عیسى لیده (همخوان، نوازنده‏ى مالد «دایره»)
۹۰. سلیمان درزاده (همخوان، نوازنده‏ى مالد «دایره» و خواننده)
۹۱. سعید بلیده (همخوان، نوازنده‏ى مالد دایره)
۹۲. مرحوم على‏اصغر شهرى (مطلع بومى و خواننده، زاهدان)
۹۳. حبیب‏الله آتشگر (خواننده، نوازنده، قیچک، دایره و مطلع بومى، زابل)
۹۴. کنیز اربابى (نوازنده‏ى دایره، مطلع بومى، زاهدان)
۹۵. مرحوم ماشاءالله بامرى (خواننده، نوازنده، مطلع بومى، ایرانشهر)
۹۶. مرحوم رمضان کشاورزى (خواننده، ایرانشهر)
۹۷. خداداد شکل زهى‏نسب (نوازنده‏ى قچیک، ایرانشهر)
۹۸. محمد عمر سامى (نوازنده‏ى بنجو، ایرانشهر)
۹۹. نواب روحنده (نوازنده‏ى دایره، دُهلک، ایرانشهر)
۱۰۰. على سلمانى (خواننده، ایرانشهر)
۱۰۱. داود بامرى (نوازنده‏ى دهلک، ایرانشهر)
۱۰۲. عیب‏مراد دامنى (خواننده)
۱۰۳. محمد اسحاق بلوچ‏نسب (نوازنده، خواننده، سرپرست گروه چابهار)
۱۰۴. على‏محمد بلوچ (نوازنده‏ى قیچک، چابهار)
۱۰۵. محمد بلوچ (نوازنده‏ى تنبورک، چابهار)
۱۰۶. وحید بلوچ‏نسب (نوازنده‏ى دایره و دِهلک، چابهار)
۱۰۷. جاوید پیروزى (نوازنده‏ى تنبورک، چابهار)
۱۰۸. شیرمحمد اسپندار (نوازنده‏ى دونلى، بمپور)
۱۰۹. موسى امیربندایى (نوازنده‏ى دایره، زابل)
۱۱۰. مرحوم موسى بلوچ (نوازنده‏ى دونلى، نیک‏شهر و قصرقند)
۱۱۱. غلام‏حیدر شَکَل زهى (نوازنده‏ى بنجو، نیک‏شهر و قصرقند)
۱۱۲. على استادى (نوازنده‏ى تنبورک، نیک‏شهر و قصرقند)
۱۱۳. محمد بلوچ (نوازنده‏ى دهلک، نیک‏شهر و قصرقند)
۱۱۴. کل‏محمد بلوچ (نوازنده‏ى دایره، خواننده، نیک‏شهر و قصرقند)
لرستان ــ ایلام
۱۱۵. پرویز هداوند (مطلع بومى، درود)
۱۱۶. ابوالحسن درویشى (مطلع بومى، درود)
۱۱۷. محمد باجلاوند (خواننده، نوازنده‏ى کمانچه، مطلع بومى، درود)
۱۱۸. کریم منصورى (مطلع بومى، دهلران)
۱۱۹. امین عباسى (مطلع بومى، خرم‏آباد)
۱۲۰. رضا مرادى (خواننده، نوازنده‏ى کمانچه، درود)
۱۲۱. ولى یعقوبى (مطلع بومى، خرم‏آباد)
۱۲۲. یوسف باجلاوند (نوازنده‏ى تنبک، درود)
۱۲۳. نوریه شریفى (مطلع بومى، دهلران)
۱۲۴. عبدالحسین شاکرى (نویسنده و پژوهشگر، دره‏شهر)
۱۲۵. عالیه حیدرى (نوازنده‏ى دایره، درود)
۱۲۶. قاسم لشنى (مشهور به ترک) (نوازنده‏ى دایره‏زنگى، درود)
استان مرکزى ــ قم
۱۲۷. محمدمهدى محمدى (خواننده، مسئول انجمن موسیقى اراک و مطلع بومى)
۱۲۸. جلال رمضان‏بیگى (مطلع بومى، قم)
۱۲۹. حسین جعفرى‏نیا (مطلع بومى، قم)
۱۳۰. حسن داروغه حسینى (خواننده، روستاى مشکل‏آباد قم)
۱۳۱. کبرى خانى (نوازنده‏ى دایره، روستاى هفته امارت، شازند)
۱۳۲. نصرت شهبازى (نوازنده‏ى سرنا، روستاى هفته امارات، شازند)
۱۳۳. محمدرضا شیرازیان (مطلع بومى، کولى مهاجر شیراز به اراک)
خراسان
۱۳۴. اکبر اسکندرى (هنرمند و سازنده‏ى ساز ۱۸ ضلعى، بیرجند)
۱۳۵. محمدرحیم (پرویز) رضایى (مطلع بومى، بیرجند)
۱۳۶. محمودرضا رضایى (مطلع بومى، بیرجند)
۱۳۷. حبیب‏الله شاعرزاده (در اختیار قرار دادن ساز ۱۲ ضلعى، بیرجند)
۱۳۸. فاطمه شیبانى (نوازنده‏ى دایره، بیرجند)
۱۳۹. نورمحمد درپور (خواننده و نوازنده‏ى دوتار و مطلع بومى، تربت‏جام)
۱۴۰. غلامعلى پورعطایى (خواننده و نوازنده‏ى دوتار و مطلع بومى، تربت‏جام)
۱۴۱. هادى الحق پورعطایى (نوازنده‏ى دوتار، تربت‏جام)
۱۴۲. رضا بصیر (نوازنده‏ى دایره، تربت‏جام)
۱۴۳. غلامعلى دلپذیر (نوازنده‏ى دایره، تربت‏جام)
۱۴۴. عبدالله عبدى (نوازنده‏ى دایره، تربت‏جام)
۱۴۵. زهرا رحم دلخواه (نوازنده‏ى دایره، تربت‏جام)
۱۴۶. محمدابراهیم نجفى (خواننده و نوازنده‏ى دوتار، نیشابور)
۱۴۷. برات (على) عصمتى (خواننده و مطلع بومى، بجنورد)
۱۴۸. هادى نجفى (نوازنده‏ى دایره، دوتار، نیشابور)
۱۴۹. هادى تکبرّى (مطلع بومى)
۱۵۰. سهراب‏محمدى (نوازنده‏ى دوتار، خواننده و مطلع بومى، آشخانه)
۱۵۱. نجم‏الدین (خواننده و نوازنده‏ى دایره، قوچان)
۱۵۲. حمید سمقانى (نوازنده‏ى تنبک و دایره، نیشابور)
۱۵۳. مرحوم حسن پورعبدیان (مطلع بومى و نوازنده‏ى دوتار، نیشابور)
۱۵۴. محمد شاکرى (خواننده، نیشابور)
۱۵۵. على‏اکبر بهارى (نوازنده‏ى سرنا، قشمه، چناران)
۱۵۶. محسن بهارى (نوازنده‏ى دهل، خواننده، چناران)
۱۵۷. مرحوم على‏اصغر بهارى (نوازنده‏ى دهل، چناران)
۱۵۸. فیض‏الله قره‏خانى (خواننده، نوازنده‏ى کمانچه)
۱۵۹. شمس‏الله پونه (خواننده، خواف)
۱۶۰. سیف‏الله ورزیده (نوازنده‏ى دایره، خواف)
۱۶۱. حبیب‏الله توکّلى (نوازنده‏ى دوتار، خواننده)
۱۶۲. یارمحمد راحت‏طلب (نوازنده‏ى دوتار، خواننده)
۱۶۳. مرحوم غلامعلى نى‏نواز (نوازنده‏ى سرنا، مطلع بومى، تربت‏جام)
۱۶۴. برادران سلم‏پور (گروه)
۱۶۵. غلام سازنده (نوازنده‏ى دایره)
۱۶۶. محمد ناصرى (مطلع بومى، کاشمر)
۱۶۷. ابراهیم بیابانى (نوازنده‏ى دایره، تربت‏جام)
۱۶۸. محمد طاهونى (خواننده، کاشمر)
۱۶۹. حاجى خلیفه عبدالصمد بخشنده نقشبندى (مطلع بومى، میل‏آباد تربت‏جام)
۱۷۰. حکیم‏الله توّحدى (پژوهشگر شمال خراسان، مشهد)
۱۷۱. خلیفه محمد بیژن رضایى (مطلع بومى، تایباد)
۱۷۲. شیخ عثمان نقشبندى محورى (مطلع بومى، مشهد)
۱۷۳. فاروق درپور (نوازنده‏ى دوتار، تربت جام)
۱۷۴. حاتم کشتمندى (خواننده، نوازنده‏ى دایره، تربت جام)
۱۷۵. على‏خان یزدانى (معروف به على آبشورى، نوازنده‏ى قُشمه، بجنورد)
۱۷۶. على‏رضایى (خواننده، نوازنده‏ى دوتار و مطلع بومى، کاشمر)
۱۷۷. مرحوم ولى‏الله رحیمى (نوازنده‏ى کمانچه، آشخانه)
۱۷۸. معصومه یادگارى (نوازنده‏ى دایره، تایباد)
۱۷۹. احمد زینتى (نوازنده‏ى دایره، تربت‏جام)
۱۸۰. عبدالله بخشنده نقشبندى (جام، مطلع بومى، فیل‏آبادتربت‏جام)
۱۸۱. عبدالقادر بخشنده نقشبندى (جام، مطلع بومى، فیل‏آبادتربت‏جام)
۱۸۲. غلامرضا رضایى (نوازنده‏ى دوتار، مطلع بومى، کاشمر)
۱۸۳. محمدعباسى (نوازنده‏ى دوتار، کاشمر)
۱۸۴. محمد رضایى (نوازنده‏ى دایره، کاشمر)
۱۸۵. نورمحمد احسان‏پناه (راهنما، تایباد)
۱۸۶. على‏اصغر رستمى (نوازنده‏ى قشمه، کاشمر)
۱۸۷. برادران قره‏قولى (نوازنده‏ى دایره، سبزوار)
خوزستان
۱۸۸. محمودآب آب‏زاده (مطلع بومى، شوشتر)
۱۸۹. رحیم نمکى (مطلع بومى، خواننده‏ى محلى و نوازنده‏ى دایره و تنبک)، شوشتر
۱۹۰. مهشید نقاش‏پور (پژوهشگر موسیقى شوشتر، مطلع بومى)
۱۹۱. مرحوم جعفر نجف‏زاده (معروف به‏جعفر بى‏بى‏آمنه، نوازنده‏ى دایره و خواننده)، شوشتر
۱۹۲. هاشم دریس (خواننده، آبادان)
۱۹۳. محمدرضا ملاح‏زاده (نوازنده‏ى دایره، آبادان)
۱۹۴. حسین مقدم (نوازنده‏ى دایره، آبادان)
۱۹۵. محمد رجب‏زاده (نوازنده‏ى سازهاى ضربى، آبادان)
۱۹۶. دیوان دریس (سرپرست، نوازنده‏ى دایره، آبادان)
۱۹۷. حمزه مقدم (نوازنده‏ى سازهاى ضربى، آبادان)
۱۹۸. شنبه پیروزه (خواننده و نوازنده‏ى دایره، بهبهان)
۱۹۹. عبدالله باستانى‏زاده (خواننده و نوازنده‏ى دایره، بهبهان)
۲۰۰. فتح‏الله طیبى (خواننده و نوازنده‏ى دایره، بهبهان)
۲۰۱. شنبه نصریان‏پور (خواننده و نوازنده‏ى دایره، مطلع بومى، بهبهان)
۲۰۲. حسین تجلى (خواننده، نوازنده‏ى دایره و مطلع بومى، بهبهان)
۲۰۳. رامین منصورى (مطلع بومى، رامهرمز)
۲۰۴. سعید غلامحسین‏پور (مطلع بومى و نوازنده‏ى تار، بهبهان)
۲۰۵. بهروز شریعتى (نوازنده‏ى کمانچه، مطلع بومى، بهبهان)
۲۰۶. محمد غلامى‏نژاد (معروف به قنبر، نوازنده‏ى دایره (شوشتر) و خواننده)
۲۰۷. نادر شریفى (مطلع بومى، دزفول)
۲۰۸. عبدالحسین سفیدمو (خواننده، مطلع بومى، دزفول)
۲۰۹. سیدجلال‏الدین مرعشى‏کیا (نوازنده‏ى نفى‏جفتى، مطلع بومى، شوشتر)
۲۱۰. حسین طارزادى (خواننده، مطلع بومى، شوشتر)
۲۱۱. جعفر سید (نوازنده‏ى تار، مطلع بومى، بهبهان)
استان سمنان
۲۱۲. منوچهر ذوالفقارى (مطلع بومى، سمنان)
۲۱۳. پویان آزاده (موسیقیدان، مطلع بومى، سمنان)
۲۱۴. ماشاءالله محقق (خواننده، مطلع بومى، سمنان)
۲۱۵. محمد کنشلو (مطلع بومى، گرمسار)
۲۱۶. حسین معلم (راهنما، نویسنده یادداشتى از برادرش على معلم، دامغان)
۲۱۷. صفا پورصفایى (خواننده، نوازنده‏ى دایره، مطلع بومى، سنگسر)
۲۱۸. محمود دارابى (نوازنده‏ى دایره، سمنان)
استان فارس
۲۱۹. ابراهیم حسن‏پور (نوازنده‏ى تار، مطلع بومى، جهرم)
۲۲۰. ضیاء مصباح‏زاده (مطلع بومى، جهرم)
۲۲۱. رسول دَخِش (نوازنده‏ى دایره، مطلع بومى، جهرم)
۲۲۲. مسعود دَخِش (مطلع بومى، جهرم)
۲۲۳. خسرو آبخیز (نوازنده‏ى تار، دایره، سرنا، مطلع بومى، جهرم)
۲۲۴. اصغر پورزاد (مشهور به محمدى) (نوازنده‏ى تار، مطلع بومى، جهرم)
۲۲۵. على‏اصغر رستگار (نوازنده‏ى دایره، مطلع بومى، شیراز)
۲۲۶. ابراهیم ارقمى (مطلع بومى، شیراز)
۲۲۷. منوچهر کیانى (پژوهشگر قوم قشقایى، مطلع بومى، شیراز)
۲۲۸. مجید احمدى (مطلع بومى، گله‏دار و اسیر)
کهگیلویه و بویراحمد
۲۲۹. همت هاشمى (مسئول انجمن موسیقى شهرستان یاسوج، موسیقیدان، مطلع بومى)
۲۳۰. خسرو بزم (نوازنده‏ى سرنا و کرنا، مطلع بومى، یاسوج)
۲۳۱. سهراب شفیعى (خواننده، مطلع بومى، یاسوج)
کردستان
۲۳۲. کیوان علیمحمدى (نوازنده‏ى دف، سنندج)
۲۳۳. برات نورانى (نوازنده‏ى دهل، دایره، سنندج)
۲۳۴. یدالله نورانى (نوازنده‏ى دهل، تنبک، دایره، سنندج)
۲۳۵. اسماعیل مردانى (نوازنده‏ى سرنا، نرمه ناى، سنندج)
۲۳۶. کامبیر معمارى (نوازنده‏ى دف، سنندج)
۲۳۷. عین‏الدین الماسى (خواننده، مریوان)
۲۳۸. کیانوش معمارى (خواننده، نوازنده‏ى دف، سنندج)
۲۳۹. پیمان معمارى (خواننده، نوازنده‏ى دف، سنندج)
۲۴۰. صلاح ویسى (خواننده، نوازنده‏ى دف، سنندج)
۲۴۱. شفیع خالدى کمینه‏اى (خواننده، سنندج)
۲۴۲. عادل خالدى کمینه‏اى (خواننده، سنندج)
۲۴۳. مرحوم خلیفه صفوتى (خواننده، نوازنده‏ى دف، سنندج)
۲۴۴. ماشاءالله صفوتى (نوازنده‏ى دف، سنندج)
۲۴۵. جمال صفوتى (نوازنده‏ى دف، سنندج)
۲۴۶. پیمان صفوتى (نوازنده‏ى دف، سنندج)
۲۴۷. مرحوم خلیفه میرزا آغه‏غوثى (نوازنده‏ى دف، خواننده، سنندج)
۲۴۸. عبدالرحمن غوثى (نوازنده‏ى دف، سنندج)
۲۴۹. علیرضا غوثى (نوازنده‏ى دف، سنندج)
۲۵۰. میلاد جوانمردان (نوه خلیفه، نوازنده‏ى طاس، سنندج)
۲۵۱. محمدرضا شفیعى امیرآبادى (نوازنده‏ى سرنا، دوزله، سنندج)
۲۵۲. شهاب وکیلى (خواننده، نوازنده‏ى دایره، سنندج)
۲۵۳. مظفر رضاقلى (مطلع بومى و رقصنده‏ى کردى)
۲۵۴. حسین احمدى (مطلع بومى، مریوان)
۲۵۵. نورى حمزه‏پور (خواننده، مهاباد)
۲۵۶. خسرو عزیزى (نوازنده‏ى بالابان، مهاباد)
۲۵۷. سیدبهاءالدین حسینى (خلیفه قادریه و نوازنده‏ى دف، سنندج)
۲۵۸. سیدتاج‏الدین حسینى (نوازنده‏ى دف، سنندج)
چهار محال و بختیارى
۲۵۹. مرحوم استاد طوقانیان (نوازنده‏ى کمانچه، مطلع بومى)
۲۶۰.پیمان بزرگ‏نیا (پژوهشگر موسیقى بختیارى، خواننده و نوازنده‏ى کمانچه و نى و دایره)
۲۶۱. کرمعلى بزرگ‏نیا (نوازنده‏ى دایره)
۲۶۲. محمدحسین خلیلى (مطلع بومى، شهرکرد)
۲۶۳. فرشید بزرگ‏نیا (مطلع بومى)
۲۶۴. مرحوم سیدقربان قاسمى (خواننده، نوازنده دایره)
۲۶۵. آقاى موسوى (خواننده، نوازنده‏ى دایره، نى)
۲۶۶. مینا نجفى (همخوان)
۲۶۷. کبرى نجفى (همخوان)
۲۶۸. فریده نجفى (همخوان)
۲۶۹. اکبر مرادى (خواننده، نوازنده‏ى دایره)
۲۷۰. حسن چوپانى مقیمى‏نیا (مطلع بومى)
۲۷۱. هوشنگ سامانى (استفاده از عکس و مطالب پژوهشى پیرامون عروسى بختیارى ایشان)
استان همدان و قزوین
۲۷۲. مرتضى فطرى (نوازنده‏ى دایره، چگور، همدان)
۲۷۳. حق‏رضا فطرى (خواننده، نوازنده‏ى چگور، تار، همدان)
۲۷۴. ناصر صادقى (خواننده، نوازنده‏ى دایره، ملایر)
۲۷۵. امیرحسین صالح‏زاده (نوازنده‏ى دایره، نهاوند)
۲۷۶. آقاى وکیل‏ها (مطلع بومى، قزوین)
۲۷۷. فاطمه ارباب (مطلع بومى، قزوین)
۲۷۸. احسان طاهرخانى (خواننده، نوازنده‏ى دایره، تاکستان)
۲۷۹. میرابى (خواننده، نوازنده‏ى دایره، قزوین)
استان بوشهر
۲۸۰. میرزا کرم زبردست (خواننده)
۲۸۱. اکبر زنده بودى (نوازنده‏ى دایره)
۲۸۲. رضا قراغانى (نوازنده‏ى دایره)
۲۸۳. مسعود نقیب‏زاده (نوازنده‏ى نى‏انبان)
۲۸۴. محسن شریفیان (پژوهشگر موسیقى بوشهر، نوازنده‏ى نى‏انبان)
۲۸۵. احمد على‏شرفى (نوازنده‏ى نى‏انبان)
۲۸۶. محمد بوشهرى (نوازنده‏ى دایره، خواننده)
۲۸۷. حیدر سلمانى (سرپرست گروه بندر ثلاث (کنگان) و نوازنده‏ى نى‏انبان، مطلع بومى)
۲۸۸. على نظافت (نوازنده‏ى دایره، همخوان)
۲۸۹. محمد ابراهیم‏پور (نوازنده‏ى دایره، همخوان)
۲۹۰. حسین ابراهیم‏پور (نوازنده‏ى دایره، همخوان)
۲۹۱. حسین رحیمى (نوازنده‏ى دایره، همخوان)
۲۹۲. حسین سلمانى (نوازنده‏ى دایره، همخوان)
۲۹۳. جمال نظافت (نوازنده‏ى دایره، همخوان)
۲۹۴. حبیب احمدپور (نوازنده‏ى دایره، همخوان)
۲۹۵. محمد حنیف (نوازنده‏ى دایره، همخوان)
۲۹۶. على سمانى (نوازنده‏ى دایره، همخوان)
۲۹۷. عبدالرسول اوس (نوازنده‏ى دایره، همخوان)
یزد
۲۹۸. محمدرضا جعفرى (پژوهشگر موسیقى یزد و خواننده)
۲۹۹. بهروز نجفى (مطلع بومى)
۳۰. احمد کوچه‏باغى (خواننده، مطلع بومى)
۳۰۱. مهدى کوچه‏باغى (نوازنده‏ى دایره، یزد)
۳۰۲. سیدحسن سالارى (نوازنده‏ى دایره، یزد)
۰۳. سیدامیر زکى‏پور (مطلع بومى)
۳۰۴. اسفندیار نجفى (نوازنده‏ى دایره، مطلع زرتشتى)
۳۰۵. آناهیتا نجمى (مطلع زرتشتى)
۳۰۶. میرزاعلى اکبر درویش‏بلبل (از طریقت خاکسارى، خواننده و مطلع، یزد)
۳۰۷. حسن نقاش (مطلع بومى)
استان کرمان
۳۰۸. سیدفؤادالدین توحیدى (پژوهشگر موسیقى کرمان، پژوهشگر و نوازنده‏ى دف)
۳۰۹. سعادت ارجمند (مطلع بومى، کرمان)
۳۱۰. سیدعماد توحیدى (نوازنده‏ى دف، پژوهشگر دف)
۳۱۱. حسین رضامند (مطلع بومى، کرمان)
۳۱۲. سید وداد توحیدى (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۱۳. عطاالله مشرف‏زاده (خواننده، نوازنده‏ى تنبک و دف، کرمان)
۳۱۴. محمدرضا کربلایى (مطلع بومى)
۳۱۵. جعفرى (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۱۶. محمدحسین خانى (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۱۷. محمد خوشحالى (خواننده)
۳۱۸. سعید نیلى (نوازنده‏ى دف)
۳۱۹. ستار نیلى (نوازنده‏ى دف)
۳۲۰. حمید مسلمین (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۲۱. وحید ایران‏منش (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۲۲. شهلا فاطمى (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۲۳. اصغر مرادعلى‏زاده (نوازنده‏ى دایره، کرمان)
۳۲۴. غلام‏عباس حیدرى (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۲۵. عطا عجمى‏پور (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۲۶. اسدالله اشجع (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۲۷. وحید زینعلى (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۲۸. روح شجاع حیدرى (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۲۹. امین قربانى (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۳۰. سعید کارآمد (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۳۱. مهدى زندى (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۳۲. حسین عاشورزاده (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۳۳. مجید ملایم‏زاده (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۳۴. مسعود لولویى (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۳۵. عماد حسین‏خانى (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۳۶. احسان کاربخش (نوازنده‏ى دف، کرمان)
۳۳۷. مهرى مؤیدمحسنى (پژوهشگر فرهنگ مردم سیرجان، سیرجان)
۳۳۸. ربابه مکى (نوازنده‏ى دایره، سیرجان)
۳۳۹. مظفر فرزین ابراهیمى (نوازنده‏ى تار، مطلع بومى، سیرجان)
۴۰. چراغ‏على هدایتى (نوازنده‏ى دایره، سیرجان)
۳۴۱. محمدرضا احمدى (مطلع بومى، سیرجان)
۳۴۲. على‏اصغر بچاق‏چى (نوازنده‏ى دایره، سیرجان)
۴۳. ماه‏طلعت شجاعى (نوازنده‏ى دایره، سیرجان)
۳۴۴. جابر حسین‏نژاد (نوازنده‏ى دایره، سیرجان)
۳۴۵. امیر یزدان‏پناه (مطلع بومى، نوازنده‏ى دایره، جیرفت)
۳۴۶. یوسف فرخى (مطلع بومى، جیرفت)
۳۴۷. مجید امیرى (نوازنده‏ى نى، مطلع بومى، جیرفت)
۳۴۸. هوشنگ کردستانى (خواننده، مطلع بومى، جیرفت)
۳۴۹. یوسف سلیمى (خواننده، نوازنده‏ى دایره، مطلع بومى، فاریاف)
۳۵۰. حسین جوهرى (نوازنده‏ى نى، همخوان، فاریاب)
۳۵۱. چراغ گیلانى (نوازنده‏ى سرنا، جیرفت)
۳۵۲. غلامحسین لوطى (نوازنده‏ى دایره، شهداد)
۳۵۳. عباس لوطى (نوازنده‏ى دایره، شهداد)
۳۵۴. تهمینه غیبى (نوازنده‏ى دایره، کرمان)

۳۵۵. لیلا مرادى (نوازنده‏ى دایره، کرمان)
۳۵۶. فاطمه خسروى (نوازنده‏ى دایره، کرمان)
۳۵۷. بتول کوکب‏نژاد (نوازنده‏ى دایره، سیرجان)
۳۵۸. قاسم فرهمند (نوازنده‏ى دایره، سیرجان)
۳۵۹. نصرالله محسنى (نوازنده‏ى دایره، سیرجان)
۳۶۰. ربابه ایران‏پور (نوازنده‏ى دایره، سیرجان)
۳۶۱. على احمدى کوهبنانى (معروف به اسیى، نوازنده‏ى دایره)
۳۶۲. استاد حسین لوطى (نوازنده‏ى دایره، فیض‏آباد کوهبنان)
۳۶۳. حسین آذرافزا (نوازنده‏ى دایره، کوهبنان)
۳۶۴. محمدعلى احمدى (نوازنده‏ى دایره، کوهبنان)
۳۶۵. حسن دشتى (نوازنده‏ى دایره، شهربابک)
۳۶۶. نجات‏على گنجیان (نوازنده‏ى دایره، شهربابک)
۳۶۷. ابوالفضل رئیسى (نوازنده‏ى دایره، شهربابک)
۳۶۸. سمیه ارجمندى (نوازنده‏ى دایره، شهربابک)
۳۶۹. محمد عرب‏پور (نوازنده‏ى دایره، هوت‏کن زرند)
۳۷۰. رخساره ایزدى (نوازنده‏ى دایره، خالق‏آباد زرند)
۳۷۱. بتول ایزدى (نوازنده‏ى دایره، یزدان‏آباد زرند)
۳۷۲. شهربانو ایرجى (نوازنده‏ى دایره روده‏اى، دهنه‏ى بم)
۳۷۳. فاطمه شرفایى (نوازنده‏ى دایره، مرغک بم)
۳۷۴. مریم شرفایى (نوازنده‏ى دایره، مرغک بم)
۳۷۵. محمدرضا ایران‏منش (نوازنده‏ى دایره، بردسیر)
۳۷۶. على یزدانى (نوازنده‏ى دایره، نقى‏آباد زرند)
۳۷۷. محمد لوطى (نوازنده‏ى دایره، خیرآباد زرند)
۳۷۸. باقر لوطى (نوازنده‏ى دایره، خَنامون رفسنجان)
۳۷۹. فاطمه صافى‏زاده (نوازنده‏ى دایره، رفسنجان)
۳۸۰. بهجت شیرى (نوازنده‏ى دایره، رفسنجان)
۳۸۱. کوکب قادرى (نوازنده‏ى دایره، رفسنجان)
۳۸۲. محدثه رحمان‏پور (نوازنده‏ى دایره، رفسنجان)
۳۸۳. شیرین فدایى (نوازنده‏ى دایره، رفسنجان)
۳۸۴. على‏اصغر قوام (نوازنده‏ى دایره، رفسنجان)
۳۸۵. شیرین صابرى (نوازنده‏ى دایره، راین)
۳۸۶. نرگس هوشمند (نوازنده‏ى دایره، راین)
۳۸۷. بتول کاظم‏زاده (نوازنده‏ى دایره، راین)
۳۸۸. بى‏بى‏ربابه طباطبایى میرحسینى (نوازنده‏ى دایره)
۳۸۹. على بابایى (نوازنده‏ى دایره‏نواز و رقص استکان)
۳۹۰. پروین هوشمند (نوازنده‏ى دایره)
۳۹۱. محمد فیوج‏گَوَرى (نوازنده‏ى دایره، جیرفت)
۳۹۲. سهراب عیسى‏پور (امیرآباد)
۳۹۳. شیرمحمد احمدى (نوازنده‏ى چنگ، قیچک)
۳۹۴. ابراهیم ابراهیمى
استان گلستان
۳۹۵. اسدالله معطوفى (پژوهشگر نویسنده تاریخ و فرهنگ مردم، مطلع بومى، گرگان)
۳۹۶. سیداحمد حسینى (پژوهشگر موسیقى، نوازنده‏ى دوتار مطلع‏بومى، على‏آباد کتول)
۳۹۷. سیدمجتبى حسینى (خواننده، على‏آبادکتول)
۳۹۸. فرحناز گلچین (نوازنده‏ى دایره، على‏آبادکتول)
۳۹۹. سیده زهرا حسینى (نوازنده‏ى دایره، على‏آبادکتول)
۴۰۰. مجید تکیه (نوازنده‏ى دوتار ترکمن، مطلع بومى، آزادشهر)
استان مازندران
۴۰۱. محمدرضا اسحاقى (خواننده، نوازنده‏ى دایره، بهشهر)
۴۰۲. ابوالحسن خوشرو (خواننده، نوازنده‏ى لله‏وا، مطلع بومى، قائم‏شهر)
۴۰۳. آرش اسحاقى (خواننده، نوازنده‏ى کمانچه، بهشهر)
۴۰۴. پرویز عبداللهى (نوازنده‏ى قرنه، مطلع بومى، بنافت)
۴۰۵. ابراهیم درویشى‏خنار (مطلع بومى، سوادکوه)
۴۰۶. سودابه احمدى (مطلع بومى، سوادکوه)
۴۰۷. رمضان اسکندرى (مطلع بومى، سوادکوه)
۴۰۸. رشید قلى‏نژاد (مطلع بومى، باجى میانا ـ بنافت)
۴۰۹. بهروز مهین‏راد (مطلع بومى، فیروزکوه)
۴۱۰. فریبا شیرازى (نوازنده‏ى دایره، فیروزکوه)
گیلان ــ تالش
۴۱۱. شعبان‏زاده (مطلع بومى، تالش)
۴۱۲. نیکمرام (خواننده و مطلع بومى، تالش)
۴۱۳. مرحوم فریدون پوررضا (خواننده و مطلع بومى، رشت)
۴۱۴. مرحوم اباذر غلامى (مطلع و پژوهشگر گیلانى، رشت)
۴۱۵. ناصر وحدتى (خواننده، پژوهشگر، نوازنده‏ى تشت)
۴۱۶. گیلان شاه خوش‏نواز (نوازنده‏ى دایره)
۴۱۷. حسین مسکین (نوازنده‏ى سرنا)
۴۱۸. آرش فریدى (پژوهشگر موسیقى تالش، نوازنده‏ى تنبور تالشى)
۴۱۹. بهرام شماجى (نوازنده‏ى نى(لله)، تالش)
۴۲۰. کتاب‏الله پیشقدم
۴۲۱. سهراب ظهیرى‏ناب (دستان‏خوان)
۴۲۲. محمد قاسمى
۴۲۳. احمد روشنى
۴۲۴. مرحوم قسمت خانى (خواننده، نوازنده‏ى دایره، تالش)
استان کرمانشاه
۴۲۵. آرش شهریارى (خواننده و نوازنده‏ى تنبور و مطلع بومى)
۴۲۶. رکن‏الدین شهریارى (مطلع بومى)
۴۲۷. سعید ولدبیگى (مطلع بومى)
۴۲۸. شیخ‏على منفردنیا (نوازنده‏ى دایره، صحنه)
۴۲۹. مظفرعلى منفردنیا (نوازنده‏ى تنبور، مطلع بومى، صحنه)
۴۳۰. تیمور ویسى (مطلع بومى، نوازنده‏ى دوزله، کرمانشاه)
۴۳۱. درویش چنگیز عبدى‏پور (مطلع بومى، نوازنده‏ى دوزله ـ کلیایى)
۴۳۲. هادى طبیبى (مطلع طریقت خاکساریه، کرمانشاه)
۴۳۳. آشنا احمدى (خواننده‏ى طریقت قادریه و نوازنده‏ى دف، کرمانشاه)
۴۳۴. رسول رنجبر (نوازنده‏ى دف، کرمانشاه)
۴۳۵. امان‏الله طاهرى (نوازنده‏ى دوزله، سنقر)
۴۳۶. محمدرضا صادقى (خواننده و نوازنده‏ى دایره، سنقر)
۴۳۷. ابراهیم اخوان (خواننده، سنقر)
۴۳۸. داریوش مظهرى (خواننده، سنقر)
۴۳۹. یزدان طاهرى (نوازنده‏ى دوزله، سنقر)
۴۴۰. فرزاد بساط‏پور (نوازنده‏ى تنبور و مطلع بومى، کرمانشاه)
۴۴۱. اشرف شریفى (خواننده، نوازنده‏ى دایره، کلیایى)
۴۴۲. ارسلان بامنده (نوازنده‏ى تنبک، کلیایى)
جمهورى‏هاى تاجیکستان، ازبکستان
۴۴۳. عبدالولى عبدالرشیدف (رئیس مکتب شش مقام، تاجیکستان)
۴۴۴. خدایى شریف (مطلع بومى، تاجیکستان)
۴۴۵. اصل‏الدین نظام‏اف (موسیقى‏دان، تاجیکستان)
۴۴۶. نظام نورجانف (تاجیکستان، استفاده از کتب و اطلاعات ایشان)
۴۴۷. عبدالخلیل مجیداف (طریقت کبراویه، وادى حصار تاجیکستان)
۴۴۸. آزاده آشورآوا (نوازنده‏ى دایره، تاجیکستان)
۴۴۹. ستار فاضل‏اف (نوازنده‏ى دایره، تاجیکستان)
۴۵۰. على‏اکبر على‏اف (نوازنده‏ى تار، مطلع بومى، جمهورى آذربایجان)
۴۵۱. شبنم ربیع‏اوا (مطلع بومى، تاجیکستان)
۴۵۲. اسدالله عطاالله‏یف (خواننده، نوازنده‏ى دایره، ازبکستان)
ترکیه
۴۵۳. فکرت کاراکایا (نوازنده‏ى قیژک)
۴۵۴. ارسین چیلیک (خواننده، نوازنده‏ى دایره، مطلع بومى)
افغانستان
۴۵۵. سمیع‏الله تازه (پژوهشگر نورستانى، ساکن کابل)
۴۵۶. داود منیر (مطلع بومى، هرات)
۴۵۷. صلاح‏الدین جامى (مطلع بومى، هرات)
۴۵۸. کنسرواتورار موسیقى جمهورى تاجیکستان (دوشنبه)
۴۵۹. کنسرواتوار موسیقى جمهورى ارمنستان (ایروان)
۴۶۰. کنسرواتوار موسیقى جمهورى ترکمنستان (عشق‏آباد)
۴۶۱. کنسرواتوار موسیقى جمهورى آذربایجان (باکو)
۴۶۲. دانشکده موسیقى بمبئى (هندوستان)

پیوست اندازه
PDF icon ۲۴۴۳۷.PDF 319.12 KB