هوشنگ کامکار، آهنگساز و سرپرست هنری گروه کامکارها، در سومین نشست نقد و بررسی موسیقی شهرکتاب اثر«ناگهان رستخیز» احمد پژمان را با حضور آهنگساز این اثر نقد و بررسی میکند.
در این نشست که ساعت ۱۶:۳۰ روز شنبه ششم آذر برگزار میشود تازهترین اثر احمد پژمان که مرکز موسیقی حوزهی هنری به بازار موسیقی عرضه کرده، نقد و ارزیابی میشود. «ناگهان رستخیز» کاری سمفونیک از احمد پژمان بر اشعار مولاناست. از جمله شعر نخستین غزل این شاعر نامی در دیوان شمس که با مطلع «ای رستخیز ناگهان ای رحمت بیمنتها» آغاز میشود که با رهبری سرگئی اسکریپکا از سوی ارکستر سمفونیک ملی روسیه اجرا و ضبط شده است.
نوشتههای مرتبط
سلسله نشستهای نقد و بررسی موسیقی شهر کتاب در نخستین شنبهی هر ماه در محل شهر کتاب واقع در خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمد قصیر(بخارست)، نبش کوچهی سوم برگزار می شود و حضور برای عموم علاقهمندان آزاد است.
زندگینامهی احمد پژمان
احمد پژمان در سال ۱۳۱۴ در شهر لار استان فارس متولد شد. اشتیاق وافر به موسیقی وی را با اساتیدی چون حشمت سنجری و حسین ناصحی پیوند داد. وی ویولون را نزد حشمت سنجری و تئوری موسیقی را نزد حسین ناصحی آموخت. پژمان قبل از پایان تحصیلات متوسطه نواختن ویولون را به خوبی فرا گرفته بود و زمانی که حشمت سنجری و هایمو تویبر رهبری ارکستر سمفونیک تهران را عهدهدار بودند به عضویت این ارکستر درآمد. پژمان پیش از تحصیل موسیقی، رشته زبان و ادبیات انگلیسی را در دانشسرای عالی گذراند.
وی در سال ۱۳۴۳ پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی در ایران با اخذ بورسیه راهی اتریش و آکادمی موسیقی وین شد تا در آنجا در رشته آهنگسازی به تحصیل بپردازد. استادان او در این دوران، توماس کریستین داوید، آلفرد اوهل و هانس یلینک بودند.
برخی از آثار پژمان در این دوره آن چنان مورد توجه قرار گرفت ارکستر سمفونیک رادیو و تلویزیون دولتی وین آن را اجرا کرد.
پژمان پس از پایان تحصیلات به ایران بازگشت و به عنوان آهنگساز تالار رودکی به کار عملی، و سپس به تدریس موسیقی در دانشگاه تهران پرداخت. وی در این ایام اپرای جشن دهقان را ساخت و مدتی بعد اپرای دلاور سهند را بر اساس زندگی بابک خرمدین و اپرای سمندر را هم ساخت که هر سه آنها در قبل از انقلاب در تالار وحدت به روی صحنه رفتند. پژمان در سال ۱۹۷۶ برای ادامهی تحصیلات راهی دانشگاه کلمبیا (نیویورک) شد.
از استادان وی تا پایان دوره دکترای آهنگسازی میتوان به ولادیمیر اوساچوسکی ، بولانت آرل و جک بیزن اشاره کرد. از آثار پژمان در این دورهها میتوان به کنسرتو برای نه ساز (۱۹۶۵) ، راپسودی برای ارکستر (۱۹۶۶) ، اپرای جشن دهقان (۱۹۶۷) و اپرای دلاور سهند (۱۹۶۸) اشاره کرد.
این آهنگساز نامی در زمینهی موسیقی فیلم هم دستی چیره دارد و از معروفترین کارهای وی میتوان به موسیقی سریال دلیران تنگستان، سمک عیار و فیلمهایی چون شازده احتجاب، سایههای بلند باد، بوی کافور عطر یاس، خانهای روی آب و یک بوس کوچولو (بهمن فرمان آرا) ، هنرپیشه(محسن مخملباف)باران و بید مجنون ( مجید مجیدی) و… نام برد.
وی برای موسیقی فیلمهای بید مجنون، خانهای رویآب ، باران، بوی کافور عطر یاس، برنده سیمرغ بلورین جشنوارهی فیلم فجر شد.
پژمان از سال ۱۳۷۰ تاکنون به طور پراکنده به تدریس هارمونی،کنترپوآن و آهنگسازی در دانشگاه هنر تهران سرگرم است.
آثار احمد پژمان که تاکنون در ایران منتشر شده اند عبارتاند از: حماسه، هفت خان، تکسوار عشق، همه شهر ایران، خاطرات فردا، سراب.
پژمان به تازگی اثری با کر و ارکستر مسکو ضبط کرده و قرار است آلبومی با عنوان«کنگان»که تنها اثر وی در ژانر موسیقی نیو ایج است را از سوی شرکت ترانه رنگارنگ به بازار موسیقی عرضه کند.
زندگینامهی هوشنگ کامکار
هوشنگ کامکار اسفندماه ۱۳۲۵ در سنندج به دنیا آمد.
فرزند ارشد مرحوم استاد حسن کامکار است و طبیعتاً در فضایی آکنده از عشق به موسیقی کارش را آغاز کرد. در نوجوانی آکاردئون میزد. با برادران و تنها خواهرشان گام به گام کار گروهی را آغاز کردند و در همان سنندج در باشگاه افسران، مدارس و تالارهای این شهر موسیقی ردیف دستگاهی و همچنین موسیقی کردی را اجرا می کردند.
پس از اخذ مدرک دیپلم در رشتهی طبیعی از سنندج به تهران آمد. پدر از دوستان استاد حسین دهلوی بود و پسر را برای راهنمایی به نزد ایشان فرستاد و استاد راهنماییاش کرد تا به مدت دو سال در هنرستان شبانه عالی موسیقی،کارشناس موسیقی شود و با همین عنوان به سنندج برگشت و به آموزش موسیقی در زادگاهش مشغول شد.
سال ۵۱ به دانشکدهی موسیقی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران وارد شد و در رشتهی آهنگسازی با رتبهی اول لیسانس گرفت. با بورس اهدایی از کشور ایتالیا عازم رم شد و در کنسرواتوار سانتاچی چیلای رم فنون کنترپوان و فوگ را طی مدت یک سال و نیم آموخت.
مدتی بعد به آمریکا رفت و فوق لیسانساش را از دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکوی آمریکا در رشتهی تاریخ موسیقی اخذ کرد. پس از آنکه در سال ۵۸ به ایران برگشت، مدتی در دانشکدهی هنرهای زیبای دانشگاه تهران و دانشگاه فارابی به انتقال آموختههای خود پرداخت. ده سال در دانشگاه هنر تدریس کرد و شش سال مدیر گروه موسیقی این دانشگاه بود.
دراین مدت شکلگیری گروه کامکارها نیز رسمیتر شده بود و مدیریت آن بنا بر سنت خانوادگی و تجربیات علمی و عملی به عهده او گذاشته شد.
هوشنگ کامکار به فراخور تحصیلات آکادمیکاش در موسیقی به تالیف و ترجمه آثاری تخصصی دراین زمینه دست یازیده است که از جمله آنها میتوان به «اصول ارکستراسیون» نوشتهی «ریمسکی کورساکوف » (انتشارات چنگ -۱۳۶۲)، «فوگ و انوانسیون»، «هارمونی قرن بیستم»، «کنترپوان مدال»، «موسیقی کلاسیک و رمانتیک»، «ارکستراسیون»، «کنترپوان» و «آموزش آهنگسازی» اشاره کرد.
فعالیت هوشنگ کامکار در زمینهی آهنگسازی از سالها قبل آغاز شد. وی هم با موسیقی ردیف دستگاهی ایران آشنا بود و هم موسیقی ارکسترال. موسیقیهای کردی با جانش عجین شده بود و در اروپا و آمریکا تحصیل موسیقی کرده بود و بنابراین آثارش از رنگ و بوی خاصی برخوردار است.
روی اشعار نوی سهراب سپهری «در گلستانه» را با صدای شهرام ناظری آهنگسازی کرد. «بهاران آبیدر»، «بر تارک سپیده»، «به یاد حافظ»، «سماع مجلسیان»، «سماع ضربیها»، «بالهی شهرزاد به نام افسانهی ۲۰۰۱ شب»، «پویم سمفونیک کردی« و «شباهنگام» کارهای بعدیاش بودند.
تصنیف «کجایید ای شهیدان خدایی» یکی از مشهورترین آهنگهایی است که ساخت و تنظیم کرد و با صدای برادرش بیژن کامکار اجرا کرد. همچنین است آهنگ «سرود سرزمین» با شعری از «لنگستون هیوز، شاعر سیاهان آمریکا» و ترجمهی احمد شاملو.
هوشنگ کامکار فعالیتش در زمینهی موسیقی فیلم را نیز از سال ۱۳۶۲ با ساخت موسیقی فیلم «پل آزادی» آغاز کرده و در این زمینه نیز به تجربیات ارزندهای دست یافته است.
وی هم اکنون مدیریت گروه کامکارها و آموزشگاه موسیقی کامکارها را به عهده دارد و همچنان با تجربه و انرژی بسیار به آموزش، تالیف و ساخت آثار ارزنده تازه اهتمام میورزد.
آخرین اثر ترجمهای هوشنگ کامکار کتاب «کنترپوآن» از والتر پیستون است که انتشارات افق پاییز ۸۶ به بازار کتاب عرضه کرده است.