انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

معرفی کتاب «ناسیونالیسم نژادی در تاریخ معاصر ایران»

حسین عباسی

“ناسیونالیسم نژادی در تاریخ معاصر ایران” عنوان کتابی است، که در سال جاری (۱۳۹۸ شمسی) توسط انتشارات گامِ نو به چاپ رسیده است. نویسنده ی این کتاب، عبدالرضا نواصری، پس از یک یادداشت و یک مقدمه، در سه فصل و یک نتیجه گیری، از تعریف “ملّت” و “ناسیونالیسم” آغازیده و تا “جریان فکری آریاپارت شروین باوند” رسیده و به گفتمان و گونه های ناسیونالیسم و چهار نسل ناسیونالیست های ایرانی پیش و پس از انقلاب اسلامی پرداخته است.
در “نسل سوّم متفکران ناسیونالیسم نژادی در ایران”، نام های شاهرخ مسکوب، ذبیح الله صفا، عبدالحسین زرّین کوب، فریدون آدمیّت و شجاع الدین شفا به چشم می خورد.
آنچه در نخستین صفحه ی کتاب، در بخش “یادداشت نویسنده” قابل تأمل برای همه ی خوانندگان است، این سخن نویسنده است: «بیان دیدگاه های ناسیونالیستی افراد ذکرشده در کتاب، به معنای نفی سایر وجوه و ابعاد مثبت آنان در حوزه های علمی، فرهنگی و انسانی نیست … به طور مثال، … بیان اندیشه ی ناسیونالیستی صادق هدایت به مفهومِ نفی مقام رفیع ادبی او در داستان نویسی ایران نیست.» (ص: ۹)
نویسنده در این کتاب ـ ۱۶۸ صفحه ـ نتیجه می گیرد: «بنیاد هویّت ملّی را بر نژاد، خون و خلوصِ زبانی نهادن، پنداری خام، خیالین، غیرِ دموکراتیک و غیرِ انسانی است. جامعه ی متکثّر ایرانی با گوناگونی فرهنگی، قومی، زبانی و مذهبیِ خود جهت حرکت به سمتِ پیشرفت و توسعه ی پایدار در قالب دولت ـ ملّتِ مدرن به ضرورت بازسازی هویّتِ ملّی خود بر اساسِ ناسیونالیسم مدنی و دمکراتیک نیازمند است، که در آن ملّت به مثابه ی “اجتماعی سیاسی از شهوندان” تعریف شود.» (ص: ۱۶۱)