مفهوم توسعه پایدار، یک نوع تلاش برای ترکیب مفاهیمِ در حال رشدِ حوزهای از موضوعات محیطی در کنار موضوعات اجتماعی-اقتصادی می‌باشد. توسعه پایدار یک تغییر مهم در فهم رابطه انسان و طبیعت و انسان‌ها با یکدیگر است. این مسئله با دیدگاه دو قرن گذشته انسان که بر پایه جدایی موضوعات محیطی و اجتماعی و اقتصادی شکل گرفته بود در تضاد است. در دو قرن گذشته، این تصور حاکم بود که محیط به طور عمده به عنوان یک عامل خارجی و تنها برای استفاده و استثمار انسان در نظر گرفته می‌شد. در این دیدگاه، ارتباط انسان و محیط، به صورت غلبه انسان بر طبیعت بوده و بر این باور استوار بود که دانش و فن آوری بشر می‌تواند بر تمام موانع محیطی و طبیعی برتری یابد. این دیدگاه مرتبط با توسعه سرمایه داری و انقلاب صنعتی و علم مدرن می‌باشد. همان‌طور که بیکن یکی از پایه گذاران علم مدرن، آن را مطرح می‌کند: جهان برای بشر ساخته می‌شود و نه بشر برای جهان. دیدگاه مدیریت محیطی بر پایه مدیریت منابع طبیعی بود که تصدیق می‌کرد، بشر نیاز به منابع طبیعی دارد و این منابع می‌بایست به جای استفاده سریع و بدون برنامه، به درستی مدیریت شوند تا حداکثر استفاده از آنها طی سالیان طولانی میسر گردد. همچنین علم اقتصاد بر موضوع ارتباط انسان و رشد اقتصادی تأکید دارد، که در نتیجه آگاهی و استفاده از آن، موجب افزایش تولیدات، به عنوان یک اولویت، مطرح می‌گردد.
کتاب فراسوى رشد اقتصادى ( پیش درآمدی بر توسعه پایدار)؛ تالیف تاتیانا سوبوتینا یکى از منابع آموزشى توسعه پایدار است که به همت بانک جهانى منتشر شده است. این اثر چارچوب فکرى مفیدى براى اندیشیدن به مفاهیم و شاخصهاى توسعه، امکان سنجش آن و راهبردهاى عبور از رشد اقتصادى به سوى توسعه پایدار عرضه مىکند. نویسنده با استفاده از رهیافتى بینرشتهاى در طرح مباحث مربوط به توسعه، رشد اقتصادى، نوسازى اجتماعى و تحلیل این امور، روابط پیچیده میان جنبههاى مختلف توسعه، ازجمله رشد جمعیت، رشد اقتصادى، بهبود و پیشرفت بهداشت و آموزش، شهرنشینى، جهانىشدن، مسائل محیط زیست، فقر، نابرابرى درآمدها، دگرگونىهاى اجتماعى و سیاسى را تبیین مىکند.
نوشته‌های مرتبط
کتاب مذکور توسط محمدرضا سرکارآرانی و عباس معدن دار آرانی به فارسی ترجمه شده و در ۳۰۰ نسخه بوسیله نشر نی منتشر شده است.
کتاب فراسوی رشد اقتصادی مشتمل بر ۱۷ فصل می باشد که به تعریف توسعه و مسائل مربوط به سطوح متفاوت توسعه، موضوع جمعیت ، آهنگ رشد اقتصادی، نابرابری درآمد، فقر و گرسنگی، آموزش و پرورش، سلامتی و طول عمر، دوران صنعتی و پساصنعتی، شهرنشینی و آلودگی هوا، سرمایه گذاری خصوصی و عمومی، جهانی شدن، خطرهای تغییر اکوسیستم و آب و هوای جهان، شاخص های ترکیبی توسعه، شاخص های توسعه پایدار، اهداف توسعه و راهبردها پرداخته و دارای دو بخش پیوست مشتمل بر طبقه بندی کشورها و اهداف توسعه هزاره می باشد.
این کتاب می تواند برای پژوهشگران، اندیشمندان، کارشناسان برنامهریزى، اقتصاددانان، و علاقهمندان به یادگیرى و تفکر در مفاهیم و شاخصهاى بنیادى توسعه مفید باشد تا به درک معتبرى از مفاهیم نظرى توسعه پایدار، نوسازى اجتماعى، و تشخیص جایگاه ایران در فرایند توسعه اقتصادى و اجتماعى نسبت به سایر کشورها دست یابند.
