حسین افشار (۱۳۲۶ – ۱۳۹۰)، روشنفکر و مترجم، مدرس دانشگاه و فعال اجتماعی صبح دوشنبه در بیمارستان ایرانمهر تهران درگذشت. شامگاه دوازدهم اردیبهشتماه دوستی خبر از درگذشت حسین افشار داد. گفت که افشار، بامداد آن روز، بعد از تاب آوردن دردهای بسیار، با زندگی بدرود گفته است. از همان اوان آشنایی با حسین افشار، در حدود بیست سال پیش، میدانستم مبتلا به سرطانی کشنده است. راستش بسیاری از ما، با توجه به بیماریاش، خیلی وقت پیش از اینها تصور میکردیم که شاید خیلی زود از میانمان برود؛ ولی وقتی استقامتش را در زندگی و مبارزه با مرگ دیدیم از او درس زندگی کردن را آموختیم، چنانکه شهامتش در مبارزه با مرگ طی دو دهه برایمان، آموزش پیکاری هستیآفرین بود.
اگرجه افشار از میان ما رفت، اما مرگ را شکست داد و اگر امروز در میان ما نیست، و کلامی به زبان نمیآورد، گمان میکنم دیگر خودش خواسته بود. او مرگ را وقتی به سراغش آمد شکست داد و شعر زندگی را سرود. از مرگ شکست نخورد؛ بر مرگ چیره شد و سپس آرامآرام در تنهایی و سکوتی ستودنی، خود به زندگی پایان گفت.
قدرت حسین افشار در عین حال در آن بود که دو دههی تمام با آن که با بیماری دست و پنجه نرم میکرد دمی از تلاش ننشست و آخرین کوششهایش هم انتشار ماهنامهی «راه آینده» با رویکردی کاملاً کارگری در واپسین سالهای عمرش بود. از زیبایی روزگار هم مرگش ساعاتی پس از اول ماه مه رخ داد.
بیش از دو دهه بود که مرگ در انتظار حسین افشار نشسته بود؛ ولی سر خم نکرد. تا در توان داشت با مرگ مبارزه کرد و چنین بود که زندگیاش چکامهای در مبارزه با مرگ بود. و ما از او آموختیم ستودن زندگی را، ستودن امید و تلاش برای ساختن «راه آینده».
نوشتههای مرتبط
* * *
افشار، تا این اواخر مدرس دانشگاه و تخصصش نیز علوم سیاسی و اجتماعی بود؛ با این حال کتابهایی که از وی برجا مانده عمدتاً ترجمههایی خواندنی از ادبیات مدرن اروپا و در کنار آن تلاشی است که در حوزهی ادبیات کودکان انجام داده است.
از حسین افشار، ازجمله، کتابهای زیر منتشر شده است:
دگرگونی اجتماعی از دیدگاه گائتا نوموسکا
و حتی یک کلمه هم نگفت/ نوشتهی هاینریش بل
چنین گذشت بر من / ناتالیا گینزبورگ
چیپی (داستان برای کودکان) / نوشتهی ماریولودی، ترجمهی حسین افشار.
انسان شناسی و فرهنگ درگذشت افشار را به خانواده محترم وی و عموم اهل فرهنگ تسلیت می گوید. ختم حسین افشار روز چهارشنبه این هفته برگزار می شود.