جشنواره ها در هند

مقدمه:

هند کشور تنوع و گونا گو نی های فرهنگی ,طبیعی,اقتصادی و مذهبی می باشد ,این کشور پهناور و زیبا هر ساله حدود ۵۰ میلیون گردشگر را پذیرا می باشد که بیشتر آنان را گردشگران فرهنگی تشکیل می دهند ,فرهنگ پربار و غنی چندین هزار ساله هند باعث رشد سریع گردشگری شده است ,بیشتر گردشگران نه تنها برای بازدید از مکانهای تاریخی و طبیعی بلکه برای شرکت در برخی رویداد های فرهنگی مانند جشنواره های ملی و مذهبی, شنیدن زنده موسیقی کلاسیک ,نمایشگاه های هنری , تاترها و رقص های سنتی و کلاسیک نیز راهی این کشور زیبا می شوند. جشنواره ها در واقع جز جدایی ناپذیر فرهنگ و سنت کهن هند است و مردم هند جدا ازهر دین و نژاد این مراسم را با شکوه خاصی همواره برگزار کرده و می کنند .لازم به ذکر است ماه های هندی قمری بوده و بنابراین تقریبا روز برگزاری هر جشنواره قابل تغییر می باشد .

تقسیم بندی جشنواره ها در هند:

۱-جشنواره های ملی : که شامل روز استقلال هند که هر ساله در روز ۱۵ اگوست,روز جمهوری که هر ساله در روز ۲۶ ژانویه و زاد روز ماهاتما گاندی رهبر استقلال هند که هر ساله در روز ۲ اکتبر برگزار میشود,می باشد .

۲-جشنواره های مذهبی :که دارای تنوع و گوناگونی بسیار زیادی در هند می باشد زیرا هر دین,مذهب , منطقه و قوم دارای جشنواره های خاص خود می باشند مثلا جشنواره زاد روز بودا یا بودا پور نیما (Buddha Purnima) رهبر دین بودا که در روز ۴ ماه می است, جشنواره زادروز ماهاویر)ا(Mahaviraرهبر مذهبی جین Jain که هر ساله در روز ۲ آوریل, محرم مسلمانان و زاد روز گورو نانک رهبر مذهبی سیک ها که در روز ۲۵ ماه نوامبر آن را برگزار می کنند ,می باشد .

جشنواره های مذهبی :

چندین جشنواره در هند وجود دارد که اگرچه متعلق به دین هندو می باشد ولی تمامی مردم هند در آن شرکت کرده و آن را جشن می گیرند, برخی از آنان نیز در تقویم کشور هند تعطیل رسمی می باشند,از جملهمهمترین این جشنواره ها عبارتند از :

۱- جشنواره هولی ((Holi:جشنواره رنگ و شادی که در بهار یعنی در ماه مارچ یا اسفند برگزار میشود و مردم با پاشیدن رنگ های گیاهی و آب به یکدیگر,خوردن شیرینی و رقص و آواز این جشن را در تمامی روز و شب گرامی می دارند ,این جشنواره در پاکستان ,نپال و کشور فیجی نیز برگزار می شود

۲- جشنواره دیوالی (Diwali) :یا جشن سال نو که جشن نور نیز نامیده میشود,این جشنواره در واقع پیروزی روشنایی بر تاریکی می باشد که در ماه اکتبر یا مهر ماه هر سال برگزار میشود,در این روز و شب مردم به چراغانی کردن تمامی خانه ها,مغازه ها,معابد و خیابان ها, خرید و پوشیدن لباس های نو ,پختن شیرینی های خوشمزه , نواختن موسیقی , تمیز کردن خانه ها , آراستن آستانه ورودی خانه ها با رنگ های پودری زیبا و در نهایت آتش بازی در آسمانمی پردازند,معنی این جشن از دو کلمه دیپDipa)) که در زبان سانسکریت به معنی چراغ روغنی و کلمه والی ((Avali که به معنی صف یا ردیف می باشد آمده است و در کل به معنی ردیف چراغ های روغنی است که تمامی شهر و خانه ها را نورانی و تزیین می کند, می باشد.

۳- کریشنا جنم شتمی ((Krishna Janamashtami:زادروز کریشنا یکی از خدایان دین هندو که درماه سپتامبر یا شهریور برگزار میشود,در این جشنواره مردان با ساختن هرمی انسانی با بدست آوردن کوزه ای گلی که پر از ماست است و در بالای ساختمانی آویزان شده این جشن را با موسیقی و پاشیدن آب به یکدیگر برگزار می کنند,ماست نشانه پاکی بوده و همینطور نشانه خوراک مورد علاقه کریشنا می باشد که در کودکی آن را بسیار می خورد,در واقع خود این خدا گاوبان بود و از گله های گاو نگهداری می کرد و همیشه می توانست به شیر و فراوردهای آن دسترسی داشته باشد از این رو به او گوویندا یعنی گاوبان یا گاوچران نیز گفته می شود.

۴- جشنواره اونمOnam) ):جشن درو برای کشاورزان در جنوب هند بخصوص ایالت کرلا که در ماه آگوست یا خرداد که به مدت ده روز برگزار میشود,در این جشنواره تمامی معابد را با چراغ تزیین کرده و مردم با موسیقی شاد که به همراه طبل ها و نی ها ی سنتی هندی است به رقص و پایکوبی مشغول میشوند, از دیگر مراسم این جشنواره مسابقات سنتی قایق رانی است که با قا یق های ماری شکل دراز صورت می گیرد ,مهمترین بخش این جشن رقص ببرها می باشد مردان جوان در قالب لباس هایی به شکل ببر است خود را آراسته و با اجرای حرکاتی مانند ببر به رقص می پردازند تا این حیوان قدرتمند جنگل را تقدیس کنند.

۵- جشنواره رام لی لا(Ramlila):جشن پیروزی رام یکی از خدایان و قهرمانان دین هندو بر دیو و پادشاه جزیره سری لانکا یعنی راون که در ماه اکتبر یا مهر برگزار میشود,در واقع این جشنواره جشن پیروزی خوبی بر بدی است و جشنواره ای ده روزه محسوب می شود.

۶- جشنواره شتر در شهر پوشکر ایالت راجستان((PushkarCamal Fair یا جشنواره صحرا Desert Festival) ): این جشنواره در اصل برای فروش شترها در گذشته برگزار می شده ولی اکنون به مراسمی برای معرفی فرهنگ راجستانی برای گردشگران تبدیل شده است,جشنواره ای پنج روزه بود و جشنواره شتر به همراه موسیقی محلی,خوراک های لذیذ راجستانی و مراسم شاد دیگری چون نمایش لباس های رنگارنگ سنتی مردم راجستان و شتر سواری در صحرا یکی از پرطرفدارترین جشنواره ها در هند می باشد,این جشنواره در ماه نوامبر یا آبان برگزار هر سال میشود.

۷- جشنواره معابد یا جشنواره تیری شور پورامThirssurPooram :این جشنواره در شهرهای تیری شور و پورا مالالام در ایالت کرلاKerala با آراستن فیل ها , موسیقی محلی , رقص ببرها و دیگر مراسم شاد همراه می باشد و از فوریه تا آوریل یعنی از بهمن تا اردیبهشت طول می کشد,زیرا هر معبد مهم در این ایالت مراسم خاص خود را اجرا می کند ولی مراسم اصلی در آوریل -می یعنی اردیبهشت –خرداد اجرا میشود

۸- جشنواره گانش چتورتیGanesh Chaturthi:زادروز یکی از خدایان دین هندو به نام گانشGanesh که سر فیل و بدن انسانی دارد که در ماه سپتامبر یا شهریور برگزار میشود,این جشنواره همراه آتش روشن کردن,موسیقی و رقص,پاشیدن رنگ به یکدیگر ,تقدیم گل های تازه و زیبا به او و در نهایت انداختن مجسمه این خدا در رودخانه می باشد

۹- جشنواره دوسرا Dussehra:جشن پیروزی رام Ram یکی از خدایان دین هندو بر دیو و پادشاه جزیره سری لانکا راونRavan,البته لازم به ذکر است که این جشنواره ده روز طول می کشد که نه روز اول آن به نام نو راتری Navratri معروف است که در ماه اکتبر یا مهر ماه برگزار میشود نو به معنی نه و راتری نیز به معنی شب ها می باشد ,این جشنواره با برگزاری تاتر ها ی خیابانی در باره این واقعه در سرتاسر شهر همراه است.

۱۰- جشنواره دورگا پوجاDurga Puja:جشن پیروزی یکی از الهه های دین هندو به نام دورگا Durgaبر دیوی به نام مهیش سورا که در ماه سپتامبر یا شهریور,این جشن بخصوص در ایالت بنگال غربی و در شهر کلکته در ماه اکتبر یا مهرماهباشکوه هر چه تمام تر برگزار شده و درپایان این جشنواره مجسمه این الهه در رودخانه انداخته میشود که نمادی از رفتن از این جهان فانی به عالم بالا و باقی است,در واقع جشنواره ای زنانه است و در تقدیس شکتی Shakti یا نیروی قوی زنانه می باشد ,زنان ساری های سرخ بر تن کرده و بر یکدیگر رنگ قرمز می پاشند که نماد سرزندگی و پایداری می باشد.

۱۱- جشنواره پونگال Pongal :این جشنواره که از روز ۱۲ تا ۱۵ ژانویه هر ساله در جنوب هند بخصوص ایالت تامیل نادو برگزار میشود , در واقع یک جشنواره کشاورزی (درو)چهار روزه می باشد که در تقدیس و ستایش خدای خورشید یعنی سوریا Surya است ,در این جشنواره زنان تمامی در و دیوارها را رنگ آمیزی و نقاشی کرده سپس بیرون منازل و آستانه ورودی خانه را با گل و رنگ به طرز زیبایی تزیین و آرایش می کنند,زنان و دختران جوان از صبح زود به پختن خوراکی مخصوص که از شیر,برنج,هل,بادام زمینی ,نوعی باقلای هندی و شکر تشکیل شده مشغول میشوند و پس از پخت آن را بر روی برگ بزرگ درخت موز برای خانواده و مهمانان سرو می کنند ,این خوراک سنتی حتما باید در دیگ گلی پخته شود

۱۲- جشنواره بسنت پنجمی یا وسنت پنچمی (VasantPanchami)BasantPanchami:این جشنواره در ماه ژانویه یا دی برگزار و جشنواره ای بهاری است زیرا کلمه بسنت در زبان سانسکریت به معنای بهار و پنجمی به معنای پنج می باشد این جشنواره در پنجمین روز از اولین ماه در بهار برگزار میشود,این جشنواره که در تمامی ایالات شمالی هند بخصوص ایالت پنجاب با شکوه تمام در تقدیس و بزرگداشت الهه(خدابانو)سرسوتی Saraswati که الهه موسیقی,دانش,زیبایی ,هنرهای نمایشی , ادبیات و شعر می باشد برگزار میشود,این جشنواره هم چنین به جشنواره بادبادکها نیز مشهور می باشد.

منابع :

۱-Fairs And Festivals Of Indian Tribes /Dr.Rohin .D.Tribhuwan /Discovery Publishing House 2003

۲-Festivals Of India /KomalMehra /Learners Press Private Limited 2001

۳-Religious Celebrations :An Encyclopedia Of Holidays , Festivals ,Solman ,Observances And Spiritual Commemorations /JGordon Melton Editor /ABC-CLIO-LLC 2011