محمد منصور فلامکی؛ زاده ۱۳۱۳ در شهر مشهد است. او از دوران کودکی از طریق شغل پدرش با اشیاء و مرمت و بازسازی آنها آشنا می شود و شاید همین موضوع یکی از دلایلی باشد که وی را به سوی تحصیل در این رشته در سال های دانشگاه می کشاند. او پس از اخذ دیپلم در فاصله سال های ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۸ در دانشگاه های ونیز، رم و میلان به تحصیل معماری، شهرسازی و مرمت بناهای تاریخی می پردازد و با گرفتن دکترای خود، به ایران باز می گردد و در دانشگاه تهران به استخدام در می آید. فلامکی دورانی بیش از سی سال بین سالهای (۱۳۴۸ تا ۱۳۸۵) را در این دانشگاه به تدریس و پژوهش می گذراند؛ و پس از بازنشستگی در دانشگاه معماری دانشگاه آزاد تهران مشغول به کار می شود.
یکی از مهم ترین دستاوردهای دکتر فلامکی، تاسیس موسسه فضا به همراه مهندس امیر هوشنگ آجودانی، مهندس بهروز پزشکی و دکتر خسرو حمزوی در اواخر دهه ۱۳۶۰ است. اینکه در این دهه دکتر فلامکی دست به تاسیس این موسسه می زند گویای روشن بینی او در زمینه نیاز به فعالیت مدنی در زمینه های علمی در ایران دارد؛ او از همان زمان به این نتیجه می رسد که اگر بخواهد با دیدی گسترده، جامع و نو به معماری بنگرد؛ چارچوب های دانشگاهی ظرفیت لازم را ندارند. شیوه و نگاه فلامکی بسیار زود تفاوت خود را با نگاه کلاسیک دانشگاهی نشان می دهد؛ مثلا در پیوندی که دائما بر آن است میان معماری، موسیقی، شعر، عرفان و ایران شناسی به وجود بیاورد.
نوشته‌های مرتبط
به همت دکتر فلامکی و دوستانش «موسسه فضا» شروع به کار می کند و در طول بیش از سی سال، ده ها کتاب در حوزه معماری و شهرسازی منتشر کرده؛ و جلسات و کارگاه های بی شماری در این زمینه و در مطالعات بین رشته ای را به اجرا در می آورد. امروز این موسسه به مکانی برای اندیشمندان و دانشجویانی تبدیل شده است که می توانند با محوریت قرار دادن معماری و شهرسازی؛ نگاهی بین رشته ای به حوزه های مختلف هنر، ادبیات و تاریخ ایران و جهان به ویژه در زمینه هنر داشته باشند. دکتر فلامکی توانسته است اندیشمندان و دوستداران هنر، ادبیات، تاریخ و علوم اجتماعی را از افق های گوناگون و نسل های متفاوت در این موسسه گرد هم آورد تاتجربیاتشان را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. نگاهی به برنامه های «موسسه فضا» ما را با نام هایی چون محمد رضا اصلانی، سودابه فضائلی، امیر علی نجومیان،سعید عقیقی، ناصر فکوهی، حسین شیخ زین الدین و… بسیاری دیگر آشنا می سازد که هر یک در رشته و جایگاه خود دارای اندیشه ها و افق های نظری و عملی بلندی هستند.
چشم انداز بلند و خردمندانه فلامکی در طول این سال ها به گونه ای بوده است که چه از خلال آثارخود و چه از راه به وجود آوردن ارتباط بین دوستان و همفکران و همگامان دیگر، بتواند معماری و شهرسازی را از چارچوب هایی با رویکردی صرفا فناورانه خارج کرده و آنها را به شعر، موسیقی، نقاشی و سینما پیوند دهد. جلسه های سخنرانی منظمی که در دو دهه اخیر در موسسه فضا برگزار می شوند تلاش داشته اند پایه های نظری یک هویت بومی ایرانی و در همان حال جهانی را بر اساس روزآمد ترین دستاوردها در زمینه های مختلف به وجود بیاورند.
محمد منصور فلامکی جزو معدود استادان دانشگاهی است که توانسته است میان یک زندگی عمومی و در خدمت اندیشه و گسترش جمعی آن در جامعه و یک زندگی کاملا آکادمیک وعلمی سازشی ارزشمند را به وجود آورد. او در طول بیش از سی سال خدمت دانشگاهی، هم مسئولیت سنگین هیئت ممیز دانشکده را برعهده داشته و از مشارکت در برنامه های علمی دانشگاه در سطح ملی و بین المللی و تدریس تمام وقت فرو نگذاشته است؛ هم در طول این سال ها فعالیت خود را در حوزه عمومی از جمله با تالیف و ترجمه و نشر کتاب هایی در زمینه معماری، موسیقی و هنر ادامه داده است: برخی از آثار او عبارتند از «منشور آتن»(۱۳۸۲) ، «فارابی و سیر شهروندی در ایران»(۱۳۸۵) ، «سیری در تجارب مرمت شهری از ونیز تا شیراز»(۱۳۸۴) ، «پابلو پیکاسو»(۱۳۸۳) ، «ریشه ها و گرایش های نظری معماری»(۱۳۸۷) ، «شکل گیری معماری در تجارب ایران و غرب»(۱۳۸۵) و… بسیاری عناوین دیگر که در آنها تمایلی روشن به مطالعات تطبیقی میان ایران و غرب دیده می شوند.
فلامکی شخصیتی متعادل، آرام و مهربان دارد که هر کسی را از نخستین برخورد ها شیفته خود می سازد؛ شخصیتی که امروز کمتر می توان در جامعه ایرانی با آشفتگی ها و سردرگمی هایش یافت. او امروز در آستانه ۸۴ سالگی، روحیه جوانی همیشگی خود را حفظ کرده و همکاری و همگامی با نسل های پس از خویش را برای خود یک وظیفه و یک کنش همیشگی و ضروری می داند. در طول سال های اخیر دکتر فلامکی هرگز از حضور گسترده در مجامع جوانان و گفتگو با آنها در همه زمینه ها سرباز نزده و توانسته است خود را با موقعیت های جدید معماری به خوبی وفق دهد؛ همچنین تجربه وی در راهنمایی پایان نامه های دانشگاهی نشان می دهد که نسبت به رویکردهای نظری جدید در این زمینه دیدگاهی فراگیر دارد.
تجربه دکتر فلامکی از یکی از مهم ترین مراکز دانشگاهی و علمیِ معماری و شهرسازی در جهان، یعنی ایتالیا، از یک سو؛ و تمایل و علاقه او به شعر و ادب و هنر کلاسیک و مدرن ایران و جهان از سوی دیگر، دیدگاهی خاص را در نگاه و اندیشه او پدید آورده که به همین میزان نیز بر سرمایه فرهنگی وی افزوده است و توانسته بسیاری از علاقمندانی که لزوما به حوزه معماری و شهرسازی توجهی نداشته اند به اندیشیدن در این زمینه ها و پای پیش گذاشتن برای شناخت بیشتر برنامه های مشترک با سایر حوزه ها وادارد.
دکتر محمد منصور فلامکی از سال ۱۳۹۴ عضویت در شورایعالی موسسه انسان شناسی و فرهنگ را پذیرفته است و در پروژه تاریخ فرهنگی ایران مدرن با این موسسه همکاری می کند. انتشار یک گفتگوی طولانی با او به همراه زندگینامه اش جزو نخستین انتشارات این پروژه خواهد بود.