انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

آموزش سواد مالی برای کودکان و نوجوانان (۸)

پس‌انداز برای اهداف کوتاه مدت

اکثر بچه‌ها با سن چهار سال و بیشتر جمع کردن پول در داخل قلک، ظرف و یا کیفی که از آن استفاده نمی‌کنند را با مفهوم انتزاعی پس‌انداز مرتبط می‌کنند. پس‌انداز یک عامل محرک در ایجاد اهداف کوتاه مدت و بلند مدت اقتصادی است، هنگامی که شما پولی را پس‌انداز می‌کنید آن پول متناسب با مقدارش قطعا انگیزه خوبی به شما می‌دهد تا در انتخاب اهدافتان و استفاده از آن بهترین تصمیم را در بین گزینه‌های موجود اتخاذ کنید و در جهت تحقق آن گام بردارید. برای تهیه بعضی از اهداف نیاز نیست شما مدت زمان طولانی را به صورت منظم پس‌انداز کنید تا اینکه پول کافی داشته باشید زیرا آنها اهداف کوتاه مدت هستند و مبلغ چنین اهدافی زیاد نیست تقریبا این اهداف با پول توجیبی که بیشتر بچه‌های جوان در طول مدت یک هفته یا یک ماه به آن نیاز دارند برابر است. از سویی دیگر کودکان و نوجوانان برای دستیابی به اهداف بلند مدت مانند خرید اتومبیل و موتور سیکلت پس‌انداز خواهند کرد.

برای بعضی از بچه‌ها برای خرید چیزی که می‌خواهند منتظر بمانند خیلی سخت است و تمایل دارند که هرچه سریعتر آن را به دست آورند، اما این”انتظار کشیدن” یک درس مهم و اساسی است که آنها باید یاد بگیرند و نتیجه‌اش را به صورت ملموس درک کنند. برای درک بهتر این موضوع هنگامی که کودک شما برای به دست آوردن چیزی که می‌خواهد، انتظار را تجریه می‌کند، مانند انتظار در صف سرسره زمین بازی یا انتظار تعطیلات برای رسیدن به تفریح مورد علاقه و … است وگفتگویی به این شکل در این مورد می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد:” انتظاری که می‌رود تا اینکه شما بتوانی به اندازه کافی پول پس‌انداز کنی همانند این انتظاری است که برای بازی تجربه کردی اگر ارزشش را داشته باشد می‌توانی صبر کنید” زیرا که این یک انتظار کوتاه مدت شیرین است که پس از مدت کمی کودک طعم آن را احساس می‌کند و از نتیجه انتظارش لذت می‌برد.

اگر فرزند شما واقعاً می‌خواهد یک اسباب بازی خاص (یا هر چیز دیگری) داشته باشد و برای تهیه آن پول کافی ندارد، به او توضیح دهید که می‌تواند پول خود را در یک مکان امن مانند قلک یا یک کوزه تزئینی در اتاقش پس‌انداز کند تا زمانی که مقدار پس‌اندازش برای پرداخت وجه آن اقلام کفایت کند.

با پرسش‌های زیر به او کمک کنید تا بتواند برای خود یک بودجه کوچک شخصی تهیه کند و خواسته‌هایش در قالب سرفصل‌های مختلف را در آن بگنجاند.

تا قبل از این چقدر پس‌انداز داشته است؟

چه چیزهای را در آینده می‌خواهد تهیه کند آیا آنها شامل مالیات بر ارزش افزوده هستند؟

هر هفته چقدر انتظار دارد که درآمد کسب کند؟

چه مدت طول خواهد کشید تا مبلغ مورد انتظارش پس‌انداز شود؟

به عنوان مثال فرض کنید که فرزند شما می‌خواهد اسباب بازی را تهیه کند که قیمت آن پنجاه هزار تومان است. او ده هزار تومان از قبل پس‌انداز کرده و هر هفته برای انجام کارهای روزانه ده هزار تومان می‌گیرد. اگر او همه‌ی پولی را که می‌گیرد پس‌انداز کند و هیچ هزینه‌ای پرداخت نکند خرید آن اسباب بازی چهار هفته به طول می‌انجامد، ممکن است با شناختی که از فرزند خود دارید فکر کنید این مدت انتظار در ابتدا برای او زیاد است و بخواهید آن را کاهش دهید، می‌توانید به فرزند خود کمک کنید تا او بتواند در مدت زمان کمتری پول اسباب بازی را پس‌انداز کند. شما ممکن است بخواهید فرصتی را برای او فراهم کنید به عنوان مثال به او پیشنهاد دهید تا با انجام کارهای اضافی در خانه و بیرون از خانه بتواند پول بیشتری کسب کند، به عنوان مثال می‌توانید به او پیشنهاد دهید که می‌تواند در ازای مرتب کردن گلدان‌ها یا انباری یا … پنج هزار تومان علاوه بر درآمد هفتگی‌اش از شما دریافت کند، نکته مهم که باید به آن توجه داشت این است که ممکن است بچه‌ها پول مازاد دریافتی حاصل از کار اضافه را برای هر چیز دیگری جز این صرف کنند ولی آنها برای هدف بلند مدت که خود آن را انتخاب کرده‌اند حتماً پس‌انداز خواهند کرد.

قرار دادن همه این موارد در یک لیست و نوشتن آنها در تقویم می‌تواند هم مفید واقع شود و هم ایجاد انگیزه کند. برای مثال تتمه حساب هر هفته فرزندتان را در تقویم یادداشت کنید و یک دایره رنگارنگ را در اطراف تاریخی که کودک شما پول کافی برای خرید اسباب بازی را خواهد داشت قرار دهید. در روز موعود اگر پس‌انداز کودک شما برای خرید اسباب بازی مطابق برنامه از پیش تعیین شده نبود و کسری داشت در برابر وسوسه جبران کسر وجه او ولو ناچیز گام بردارید و به فرزندتان کمک کنید تا خودش مبلغی که از دست رفته را پرداخت کند. اگر شما بنابر دلایلی کسری وجه خرید اسباب بازی را پرداخت کنید این امر نه تنها نمی‌تواند شما را برای تأمین یک عمر زندگی سالم اقتصادی و به دور از کمک‌های مالی فرزندتان نجات دهد بلکه باعث کم شدن تلاش‌های فرزند شما در راه رسیدن به اهدافش می‌گردد و هرگونه احساس موفقیتی که او می‌توانست با رسیدن به هدف خود داشته باشد را کاهش می‌دهد. این گونه احساسات و هیجانات انجام کار و احراز شرایط توسط او می‌تواند با رسیدن به هدف خود قوی‌تر شود و کارهای بیشتری را ارائه دهد. فقط به یاد داشته باشید که از پرداخت اجناس یا کسری وجه در اهداف جدا اجتناب شود.

صرفه جویی در زندگی نیز می‌تواند به فرزندان کمک کند تا برخی از خواسته‌هایشان که غیر ضروری هست یا در اولویت نیستند را همانند علف‌های هرز از میان بردارند. به عنوان مثال بسیاری از کودکان با یک اسباب بازی خاص عاشق می‌شوند و تصمیم می‌گیرند که آن را تهیه کنند با این حال با گذشت زمان ممکن است تصمیم بگیرند که اسباب بازی اولویت آخر آنها هم نیست. انتظار برای خرید یک راه عالی برای اجتناب کردن از خرید ناگهانی و ضربتی است و این یک ابزار مؤثر برای کمک به بچه‌ها در مشخص کردن آنچه که واقعاً می‌خواهند و آنچه که آنها می‌توانند بدون آن انجام دهند است. ( این تمرین برای نوجوانان، جوانان و حتی بزرگسالان نیز کاربرد دارد).