بحران اوکراین و دو امپریالیسم

الکس کالینیکوس برگردان مهرداد امامی

در مواجهه با تمام گزارش‌های مربوط به اِشغال جنوب شرقی اوکراین به دست روسیه نیازمند آنیم که واقعه‌ی خلیج تانکین را به خاطر آوریم. تقریباً قریب به ۵۰ سال پیش، در اوت ۱۹۶۴، رئیس‌جمهور ایالات متحد لیندن جانسون، ادعا کرد که ناوهای اژدرافکن متعلق به ویتنام شمالی دوبار حملات غافل‌گیرانه به ناو ویرانگر مدوکس آمریکا داشتند.

واکنش کنگره رأی به جانسون برای جنگ‌افروزی با تمام قوا در جنوب شرقی آسیا بود. بعدها کنگره فاش کرد که ناو مدوکس در حال بازگشت از عملیات مخفی علیه ویتنام شمالی بوده و اینکه حمله‌ی دوم هرگز به وقوع نپیوسته بود. اما جانسون در پی دستاویزی بود تا جنگ در ویتنام را تشدید کند.
بنابراین باید در مورد هر ادعایی مبنی بر اینکه اقدامات روس‌ها ناشی از دولت آمریکا یا مراکز فرماندهی ناتوست، شک کرد. رسانه‌های غربی عمدتاً چشم از آدم‌کشی‌های ناشی از اقدامات تهاجمی دولت کی‌یف علیه مناطق جنوب شرقی اوکراین که مرجعیت آن را به رسمت نشناختند، بسته‌اند.
با این وجود جنگی در اوکراین ادامه دارد. به گفته‌ی کمیساریای عالی سازمان ملل برای حقوق بشر، بین ۱۶ جولای و ۱۷ اوت، دست‌کم ۱۲۰۰ نفر کشته و ۳۲۵۰ نفر مجروح شدند.

نیویورک تایمز نوشت: «ارتش اوکراین باید مسئولیت «دست کم برخی از» تلفات سنگین زندگی غیرنظامیان و خسارت فزاینده به املاک را در مناطق با تراکم جمعیت زیاد که ناشی از استفاده‌ی سلاح‌های سنگین از جمله تانک‌ها و توپخانه‌ها بود، بر عهده بگیرد.» سازمان ملل هر دو طرف نزاع را متهم به انجام آدم‌ربایی و شکنجه کرد.

اما این دو طرف نزاع کیستند؟ دولت اوکراین تحت تسلط سیاست‌مداران عمدتاً اهل اوکراین غربی است که خواهان ادغام در اتحادیه‌ی اروپا و ناتو هستند. آن‌ها خود را دموکرات می‌نامند اما معیارهای «داوطلبانه»‌ی شدیداً دست راستی را جایگزین کرده‌اند. این موضوع شامل یگان آزوف (Azov Battalion) نیز می‌شود، بخشی از جریان راست که زمستان گذشته در اعتراضات کی‌یف دست بالا را یافت و شورای اجتماعی ملی (SNA) به آن شکل داد.

فاشیست‌ها

حضور فاشیست‌های مسلح هوادار دولت، برخی از چپ‌های غربی را به این نتیجه رسانده که به‌اصطلاح «جدایی‌طلبان» در شرق اوکراین در حال انجام نبردی مترقی و ضدّ فاشیستی‌اند. احتمالاً بسیاری از مبارزان اوکراینی که در برابر حملات دولت مقاومت می‌کنند، خود را با چنین واژگانی وصف می‌نمایند.
با این وجود، شواهد زیادی از مداخله‌ی روسیه در شرق اوکراین و جهت‌دهی به مبارزه در آنجا وجود دارد که نمی‌توان نادیده‌شان گرفت.
اقدام روسیه زیرکانه‌تر از «اِشغال» مستقیم است. در عوض، به نظر می‌رسد که مسکو در حال آماده‌سازی سیستم‌های سلاحی و نیروهای ویژه برای تقویت مقاومت پرو-روسیه است. فایننشیال تایمز جمعه‌ی هفته‌ی گذشته مطلبی نسبتاً هیجان‌زده درباره‌ی آموزه‌ی نوین «جنگ دورگه» که اصطلاحاً والری گراسیموف، فرمانده-ی ستاد کل ارتش روسیه، طراحش بود، کار کرد. گراسیموف هوادار «استفاده‌ی گسترده از اقدامات سیاسی، اقتصادی، اطلاعاتی، انسان‌دوستانه و سایر اقدامات غیر نظامی» است.
آنچه ناظران غربی ناتوان از اذعانش هستند این است که تاکتیک‌های مسکو قدرت امپریالیستی نسبتاً کم‌توانی دارند. پرزیدنت ولادیمیر پوتین تانک‌های خود را به اوکراین نمی‌فرستد بلکه در پی حفظ آن چیزی است که وضع موجود اوکراین بوده- کشوری تقسیم شده میان شرق و غرب و ناتو در خارج از آن.
این موضوع ابداً وجهه‌ی امپریالیستی اقدامات روسیه را کم‌فروغ نمی‌کند. اما کسانی که خواهان تغییر وضع موجودند ابتکار عمل‌های خود را داشته‌اند. این‌ها شامل بخشی از الیگارشی اوکراین، کودن‌هایی که بر اتحادیه-ی اروپا حکم می‌رانند و برخی از ایالت‌های شرقی عضو اتحادیه‌ی اروپا می‌شوند که مایلند ناتو به مرزهای روسیه برسد.
ایالات متحد نیز سیاستی نسبتاً سخت‌گیرانه اتخاذ کرده اما به نظر می‌رسد توان چندانی برای مواجهه‌ای واقعی با روسیه را ندارد. اذعان خجالت‌بار هفته‌ی پیش باراک اوباما به اینکه برای سروکله زدن با سوریه و عراق «ما هنوز استراتژی نداریم» به همان اندازه می‌تواند در مورد اوکراین هم صدق کند. اوباما در ماه مه دکترین خود را در وست‌پوینت آشکارا بیان کرد هنگامی که گفت «اقدام نظامی آمریکا نمی‌تواند تنها- یا حتی نخستین- مولفه‌ی رهبری ما در هر موردی باشد.»
از این رو، ما با وضعیتی متناقض طرفیم- جنگی بین دو قدرت امپریالیستی که هر دوی آن‌ها اقدامات خود را دفاعی می‌دانند. این البته هیچ از وخیم بودن بحران اوکراین نمی‌کاهد. یکصدمین سالگرد جنگ جهانی اول باید به خاطرمان آورد که هر لحظه ممکن است به سمت فاجعه‌ای در بغلطیم.
۲ سپتامبر ۲۰۱۴
منبع:
http://socialistworker.co.uk/art/38882/Ukraine+crisis+and+the+two+imperialisms

از همین نویسنده و مترجم:

از همین نویسنده و مترجم:

تندر بر آشیانه چپ (بخش نخست) / الکس کالینیکوس

http://anthropology.ir/node/23848

تندر بر آشیانه چپ (بخش دوم) / الکس کالینیکوس

http://anthropology.ir/node/24158

دیوید هاروی و مارکسیسم / الکس کالینیکوس
http://anthropology.ir/node/17153

آیا لنینیسم پایان یافته است؟ / الکس کالینیکوس
http://anthropology.ir/node/18291

تئاتر بحران جهانی (گفتگو با آلکس کالینیکوس)
http://anthropology.ir/node/17495

مارکس: طعنه و اسطوره
http://anthropology.ir/node/20954