در این گزارش سعی شده است لیست مختصر ولی جامع از ماخذ درباره وضعیت اصفهان در دوره قاجار ارائه شود.هرچند منابع وماخذ در این باره زیاد است اما گزینش بر مبنای اهمیت ماخذ بوده است.بیشتر، کتابهای مربوطه معرفی شده اند چون احساس میشود
در یک کار تاریخی بررسی های کتابخانه ای در اولویت است.همچنین روزنامه ها که در این دوره از منابع اطلاعاتی بسیار ارزشمند هستند.البته مقالات اینترنتی وتحقیقات جدیدتر عموما جز گرد اوری اخبار چیز دیگری نیست وبه دلیل اینکه عنوان این ماخذ شناسی مربوط به تاریخ یکی از شهرهای ایران است لاجرم منابع غیر از زبان فارسی چندان در خور توجه یا مفید نخواهد بود.
نوشتههای مرتبط
برای جمع اوری این کار در یک فرصت کوتاه ومحدوداز کتابخانه بنیاد ایرانشناسی مخصوصا قسمت مرجع وهمچنین کتابخانه ملی وسایتهای اینترنتی استفاده شده است.
امید است با توجه به نقایص وکمبودهای موجود ،مورد توجه استاد محترم قرار گیرد.
فهرست کتب
احمدی ، حسین ، ۱۳۴۵، اصفهان در آیینه زمان ، تبریز:کتابخانه ملی تبریز
اسپاروی،ویلفرید،۱۳۶۹، فرزندان درباری ایران،ترجمه محمد حسین اریالرستانی،تهران:قلم
اسکندری ،عباس،بی تا،تاریخ مفصل مشروطیت ایران یا کتاب ارزو،بی جا،بی نا
اشراقی،فیروز،۱۳۷۸،اصفهان ازدید سیاحان خارجی،اصفهان:اتروپات
اشرف،احمد،۱۳۵۹،موانع تاریخی رشد سرمایه داری در ایران دوره قاجار،تهران،زمینه
افشار سیستانی،ایرج۱۳۷۸،شناخت استان اصفهان:مجموعه ای از تاریخ جغرافیا و……..،تهران:هیرمند
افشار ،ایرج،۱۳۶۸،قباله تاریخ:نمونه هایی از اعلامیه ها،بیانیه هاو…..در دوره انقلاب مشروطه،تهران:طلایه
اقبال اشتیانی،عباس،بی تا،تاریخ مفصل ایران از صدر اسلام تاانقراض سلسله قاجاریه،تهران:خیام
انصاری،هرمز،۱۳۷۹،مقدمه ای بر جامعه شناسی اصفهان،تهران:نقش جهان
ایمانیه ،مجتبی،۱۳۵۶،تاریخ فرهنگ اصفهان،اصفهان:انتشارات دانشگاه اصفهان
انه ،کلود(۱۹۲۶-۱۸۶۲)،اوراق ایرانی:خاطرات سفر کلود انه در اغاز مشروطیت،ترجمه ایرج پروشاتی،تهران:معین
اولیویه،۱۳۷۱،سفارت اولیویه،ترجمه محمد طاهر میرزا،تصحیح وحواشی:غلامرضا ورهرام،تهران:اطلاعات
براون،ادوارد(۱۹۲۶-۱۸۲۶)،یکسال در میان ایرانیان،ترجمه ذبیح الله منصوری،تهران:کانون معرفت
بروکشن،هنریش۱۳۶۸،سفری به درگاه سلطان صاحبقران،ترجمه کرد بچه،تهران:اطلاعات
بختیاری ،علیقلی خان سرداراسعد،۱۳۶۳،تاریخ بختیاری،تهران:یساولی
پاتینجری،هنری،۱۳۴۸،سفر نامه پاتینجر،ترجمه شاپور گودرزی،تهران:دهخدا
پاسارگاد،بهاالدین،۱۳۵۲،تاریخ دوهزارو پانصد ساله شاهنشاهی ایران،تهران،بی نا
پرویز ،عباس،تاریخ روابط واروپاییان در دوران سلطنت صفویه وقاجاریه،تهران :کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران
پیرزاده نایینی،حاجی محمد علی،۱۳۴۲،سفرنامه حاجی محمد علی،به کوشش حافظ فرمانفر ماییان،تهران :انتشارات دانشگاه تهران
پیرنیا،محمد کریم،۱۳۶۹،شیوه های معماری ایرانی،
تحویلدار اصفهانی(میرزا حسین خان)،۱۳۴۲،جغرافیای اصفهان،به کوشش منوچهر ستوده،تهران ،دانشگاه تهران
تفرشی حسینی،احمد،۱۳۵۱،روز نامه اخبار مشروطیت وانقلاب ایران به انضمام وقایع استبداد صغیر از نویسنده ای گمنام،به کوشش ایرج افشار،تهران ،امیر کبیر
جابری انصاری،محمد حسن،۱۳۵۸،تاریخ اصفهان،به اهتمام جمشید سروشیار،تهران ،عرفان
جابری انصاری،۱۳۷۸،میرزا حسن،تاریخ اصفهانبا تصحیحات وتعلیقات جمشید مظاهری ،اصفهان:مشعل
جناب ،میر سید علی(۱۳۴۹)،۱۳۷۱،الاصفهان،به اهتمام عباس نصر،اصفهان :گلها
جعفریان،رسول،۱۳۸۵،درک شهری از مشروطه :مقایسه حوزه مشروطه خواهی اصفهان وتبریز،تهران :موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
جواهرکلام،علی،۱۳۴۸،جغرافیای تاریخی اصفهان وجلفا،تهران :ابن سینا
چریکف،۱۳۵۸،سیاحتنامه مسیو چریکف،ترجمه ابکار مسیحی،به کوشش علی اصغر عمران،تهران :کتابهای جیبی
دانشورعلوی،نورلله،بی تا،تاریخ مشروطه ایران وجنبش وطن پرستان اصفهان وبختیاری،تهران:بی جا
درهوهانیان،هاروتون،۱۳۷۹،تاریخ ارامنه ،ترجمه لئون میناسیان ومحمدعلی موسوی فریدنی،اصفهان :نشر زنده رود،نقش خورشید
دوسرسی،لوران،۱۳۶۲،ایران در ۱۸۴۰-۱۸۳۹م،سفارت فوق العاده کنت دوسرسی،ترجمه احسان اشراقی،تهران :نشر دانشگاهی
دوبد،کنت اگوستین بارون،۱۳۷۱،سفرنامه لرستان وخوزستان ،ترجمه محمد حسین اریا،تهران :علمی وفرهنگی
دولت ابادی ،علی محمد،۱۳۶۲،خاطرات سید محمد دولت ابادی لیدر اعتدالیون ،تهران :ایران واسلام با همکاری انتشارات فردوسی
دولت ابادی ،یحیی،۱۳۶۲،تاریخ معاصر یا حیات یحیی ،جلد اول،تهران :ابن سینا
دیولافوا،مادام ژان(۱۹۱۶-۱۸۵۱)،ایران کلده وشوش ،ترجمه محمد علی فروشی(مترجم همایون)،به کوشش بهرام فروشی،تهران :انتشارات دانشگاه تهران
رازی ،امیر احمد،۱۳۷۸،تذ کره هفت اقلیم،تصحیح،تعلیقات وحواشی:سید محمد رضا طاهری،تهران:سروش
رجایی،عبدلمهدی،۱۳۸۳،تاریخ اجتمایی اصفهان در عصر ظل السلطان،اصفهان:دانشگاه اصفهان
سایکس،سرپرسی،۱۳۵۱،هشت سال در ایران،ترجمه حسین سعادت نوری،جلد اول،اصفهان:انتشارات دانشگاه
سپنتا،عبدلحسین،۱۳۴۶،تاریخچه اوقاف اصفهان،اصفهان:سازمان اوقاف وامور خیریه
سجادی نایینی،مهدی،۱۳۴۸،تاریخ اصفهان،اصفهان:سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان
سردار ظفر بختیاری،خسرو،۱۳۶۲،یادداشها وخاطرات سردار ظفر بختیاری،تهران:یساولی
سدیدالسلطنه مینابی بندر عباسی،محمد علی خان(۱۳۶۲-۱۲۹۱هق)،۱۳۶۲،سفرنامه”التدقیق فی سیر طریق”،تصحیح وتحشیه:احمد اقتداری،تهران:بهنشر
سیف الدوله،سلطان محمد،۱۳۴۲،سفرنامه مکه،تصحیح:علی اکبر خداپرست،تهران:نشر نی
سید ابادی،علی اصغر،۱۳۸۵،ایران در استانه تغییراز سقوط اصفهان تامشروطیت،تهران:افق
شمیم،علی اصغر،۱۳۴۳،ایران در دوره سلطنت قاجاریه،تهران:ابن سینا
شیروانی،میرزازین العابدین(۱۲۵۳-۱۱۹۴)،ریاض السیاحه یا سیاحت نامه،تصحیح:اصغر حامد ربانی،تهران،سعدی
شیل،لیدی مری،۱۳۶۸،خاطرات لیدی شیل،ترجمه بوترابیان،تهران:نشر نو
ظهیرالدوله قاجار،میرزاعلی خان،۱۳۶۷،خاطرات واسناد ظهیرالدوله،به کوشش ایرج افشار،تهران:زرین
ظل السلطان،مسعود میرزا(۱۳۳۶-۱۲۶۶)،خاطرات ظل السلطان،به اهتمام وتصحیح حسین خدیو جم،تهران:اساطیر
عسگرانی،محمد رضا،۱۳۸۴،نقش مردم اصفهان درانقلاب مشروطیت ایران ،اصفهان:نوشته
علوی ،ابولحسن،۱۳۶۳،رجال عصر مشروطیت ، به کوشش حبیب یغمایی،تجدید چاپ،ایرج افشار،تهران:اساطیر
عیسوی ،چالز،۱۳۶۲،تاریخ اقتصادی ایران عصرقاجار(۱۳۳۲-۱۲۱۵)، ترجمه یعقوب اژند،تهران:نشرگستره
فلاندن،اوژن(۱۸۷۶-۱۸۰۹)،سفرنامه اوژن فلاندن به ایران درسالهای ۱۸۴۱-۱۸۴۰،ترجمه حسین نور صادقی،اصفهان:نقش جهان
فلسفی،نصرالله،بی تا،تاریخ روابط ایران واروپا،تهران،بی نا
قاسمی،رحیم،۱۴۲۸،فهرست نسخ خطی سه کتابخانه اصفهان،نگارش رحیم قاسمی،قم:مجمع ذخایر اسلامی
قاسمی ،سید فرید،۱۳۷۲،راهنمای مطبوعات ایران عصر قاجار،تهران :مطالعات وتحقیقات رسانه
کتابی ،محمد باقر،۱۳۷۵،رجال اصفهان،اصفهان:نشر گلها
کسروی،احمد،۱۳۷۰،تاریخ مشروطه ایران،تهران:امیر کبیر
کرزن،جرج،۱۳۶۲،ایران وقضیه ایران،ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی،تهران :انتشارات علمی فرهنگی
گداره،اندره،۱۳۸۴،تاریخ ابنیه های اصفهان واطراف ان از قرن پنجم هجری تا اخر قرن چهارده ترجمه محمد تقی مصطفوی،اداره باستانشناسی
گوبینو،ژوزف ارتور دو،۱۳۸۳،سه سال در اسیا:سفرنامه کنت دو گوبینو،(۱۸۵۵-۱۸۵۸)،ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی،تهران :قطره
گولوس،ن-و،۱۹۵۸،تاریخ ایران از دوره باستان تا انتهای قرن هجدهم،با همکاری جمعی از دانشمندان،مسکو:دانشگاه لنینگراد
لوتی،پیر،بی تا،به سوی اصفهان،ترجمه بدرالدین کتابی،اصفهان:بی جا
ماساهارو،یوشیدا(۱۹۲۱-۱۸۵۲)،سفر نامه یوشیدا ماساهارواولین فرستاده ژاپن به ایران در دوره قاجار،ترجمه هاشم رجب زاده،مشهد:استان قدس رضوی
مستوفی ،عبدالله،۱۳۶۰،شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی دوره قاجار،تهران:زوار
مقصود همدانی،جواد،۱۳۴۲،فهرست نسخه های خطی کتابخانه های عمومی اصفهان،اصفهان:بی نا
معتمدی،اسفندیار۱۳۸۶،مدارس نوین اصفهان ومفاخر ان،اصفهان:سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان
معلم حبیب ابادی،مرزا محمد علی،۱۳۳۷مکارم الاثار در احوال رجال دوره قاجار،اصفهان:به کوشش موسسه نشر نفایس ومحفوظا ت اصفهان
مهدوی،مصلح الدین،۱۳۸۵،اعلام اصفهان،تصحیح غلامرضا نصرالهی،اصفهان:سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان
مهدوی،مصلح الدین،۱۳۶۷،بیان سبل الهدایه فی ذکر اعقاب صاحب الهدایت یا تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر،قم:خیام
مهدوی ،مصلح الدین،۱۳۷۰،سیری در تاریخ تخت فولاد اصفهان،اصفهان:انجمن کتابخانه های عمومی اصفهان
مهدوی ،مصلح الدین،۱۳۷۰،مدارس اصفهان دارلعلم شرق مدارس دینی،اصفهان،سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان
مهدوی،مصلح الدین،۱۳۸۶،مدارس نوین اصفهان ومفاخر ان،اصفهان:سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان
مهدوی،مصلح الدین،۱۳۷۱،خاندان شیخ الاسلام اصفهان درطول چهارصد سال،اصفهان:گلبهار
میناسیان،لئون،۱۹۷۲،تاریخچه کلیسای وانک وفهرست کتابهای چاپ شده(۱۶۳۶-۱۹۷۲)،اصفهان:چاپخانه کلیسای وانک
میناسیان،لئون،۱۹۸۵،تاریخچه مدارس ملی ارامنه جلفای اصفهان(۱۸۸۰-۱۹۸۵)،اصفهان،چاپخانه کلیسای وانک
نور صادقی ،حسین،۱۳۱۶،اصفهان مشتمل بر چهارفصل تاریخ ،جغرافیا،ابنیه واثارشعراوبزرگان،اصفهان:چاپخانه سعادت
هالینگبری،ویلیام،۱۳۶۳،روزنامه سفر سرجان ملکم به دربار ایران درسالهای۱۸۰۱-۱۷۹۹،ترجمه امیر هوشنگ امینی،تهران:کتابسرا
همایی،جلال الدین،۱۳۷۵،تاریخ اصفهان به کوشش ماهدخت بانو همایی،تهران:پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی
هنرفر،لطف الله،۱۳۵۰،گنجینه اثار تاریخی اصفهان،اصفهان:شفقی
هولستر،ارنست،۱۳۵۵،ایران در یکصدوسیزده سال پیش،ترجمه محمد عاصی،تهران ،وزارت فرهنگ وهنر:مرکز مردمشناسی
فهرست روزنامه ها:
روزنامه ادب،سال چهارم،شماره های۱۴۴-۱۷۷
روزنامه انجمن مقدس ملی اصفهان،سال اول ودوم
روزنامه انجمن بلدیه اصفهان،سال اول
روزنامه الجناب،سال اول،شماره۱-۹
روزنامه ثریا،سال اول شماره۱-۵۱
روزنامه جهاد اکبر،سال اول
روزنامه حبل المتین،سال سیزدهم،شماره۱-۴۶
روزنامه حبل المتین،سال چهاردهم،شماره۱-۴۶
روزنامه حبل المتین،سال پانزدهم،شماره ۲-۲۶
روزنامه حبل المتین،سال پانزدهم،شماره۱-۴۷
روزنامه حکمت،سال دهم تا سال نوزدهم،ازشماره۸۳۳سال دهم تا شماره۹
روزنامه فرهنگ،سال اول ودوم وسوم وچهارم،شماره های متعدد
روزنامه کشکول
فهرست مقالات:
پوربختیار،غفار،۱۳۸۰،”حاکمان بختیاری تبار اصفهان از مشروطیت تا سقوط قاجاریه”،درمجموعه مقالات همایش نقش اصفهان
در توسعه فرهنگ وتمدن اسلامی ج ۱،دانشگاه اصفهان
رجایی،عبدالمهدی”اصفهان از انقلاب مشروطه تا استبداد صغیر”،فصلنامه زنده رود :شماره۱۲
رجایی،عبدالمهدی،۱۳۸۴،”اندیشه وعمل اقتصادی در اصفهان عصر مشروطه”،مجموعه مقالات همایش حاج اقا نورالله نجفی
دهقان نیری،لقمان،”انجمن مقدس ملی اصفهان وحکومت علاءالملک”،فصلنامه زنده رود شماره۳۲
شعبانی،احمد،”فهرست روزنامه ها ومجلات اصفهان”،پژوهشهای ایرانشناسی ج۱۴،به کوشش ایرج افشار،انتشارات ادبی تاریخی
موقوفات دکترمحمود افشار یزدی،چاپ اول
شهوازی،ستار،”روزنامه اصفهان در عهد قاجار”،فصلنامه فرهنگ اصفهان،شماره۲۱
شیپری ،مریم وتوکلی،افرین،۱۳۸۵،”جهاد اکبر:روزنامه مشروطه خواه اصفهان “،ارائه شده به همایش نقش اصفهان در توسعه
فرهنگ وتمدن اسلامی،دانشگاه اصفهان :گروه تاریخ
صدر هاشمی،محمد،”حاج میرزا سلیمانخان شیرازی”،مجله یادگار سال سوم شماره نهم
مهر علیزاده ،مهدی”حاج اقا نورالله اصفهانی در انجمن مقدس ملی ومشروطیت اصفهان”،مجموعه مقالات همایش حاج اقا
نورالله نجفی
نجفی ،موسی،۱۳۷۴،”مطبو عات اصفهان در یکصد سال گذشته”،فصلنامه فرهنگ اصفهان،سال اول
نواب ،عبدالباقی”نقش جهان واستقرار مشروطیت ایران”،نشریه دانشکده ادبیات اصفهان،شماره۶،سال پنجم
نوری،فروغ الزمان،۱۳۸۱،”مطبوعات اصفهان در عصر مشروطه”،همایش بزرگداشت اصفهان ومشروطیت،سازمان فرهنگی
تفریحی شهرداری اصفهان
فهرست پایان نا مه ها:
صلاحی اعظمی،پرویز محمد،۱۳۸۰،”سیر تحول مدارس خارجی در ایران”،استاد راهنما:غلامعلی سرمد،دانشگاه ازاد رودهن
دانشکده روانشناسی
موسوی،فاطمه،”شورش اصفهان دردوره محمد شاه قاجار”،استاد راهنما:دکتر مصدق،استاد مشاور:د کتر حسنی،دانشکده آزاد اسلامی
واحد تهران مرکزی