لوروا گوران درگیر سوالاتی راجع به ارتباطات بود و به خصوص راه هایی که در آنها، فنون جدید ارتباطات، فهم ما را از زبان و نوشتار تغییر شکل می دهد. کار او در این حوزه برانگیزنده افکار دیگر نظریه پردازان مانند ژک دریدا بود. رفتار و سخن اساس تئوری جامع رفتار انسان و توسعه فرهنگ لوروا گوران است. در جلد اول رفتار و سخن تحت عنوان فنون و زبان، لوروا گوران تکنولوژی پیش از تاریخ را در رابطه با توسعه توانایی های شناختی و زبانی مورد توجه قرار داد
• ۱۹۱۱: اآندره لوروا گوران در پاریس در یک خانواده مهندس به دنیا آمد.
نوشته‌های مرتبط
• ۱۹۲۹: او به مدرسه زبانهای شرقی (École des Langues Orientales) وارد شد.
• ۱۹۳۱: در رشته زبان روسی مدرک گرفت.
• ۱۹۳۲: تحصیلات خود را در مدرسه مطالعات عالی (École des Hautes Études) و موسسه مردم شناسی زیر نظر مارسل موس(Marcel Mauss) آغاز کرد.
• ۱۹۳۳: در رشته زبان چینی مدرک گرفت و کار در موزه انسان (Musée de l’Homme) آغاز کرد.
• ۱۹۳۵: درجه دکتری خود را از دانشگاه سوربن (Sorbonne) گرفت.
• ۱۹۳۶: به عنوان هدیه ازدواج از سوی استاد خود به همراه همسرش به ژاپن سفر کرد.
• ۱۹۳۹-۱۹۴۰: در جبهه جنگ جهانی به عنوان مترجم حضور یافت.
•۱۹۴۰-۱۹۴۴: مسئول موزه گیمه (Musée Guimet) و مدیر تحقیقات مرکز ملی مطالعات علمی فرانسه (Centre national de la recherche scientifique) گردید.
• ۱۹۴۳: کتاب انسان و ماده (L’Homme et la matière) را منتشر کرد.
• ۱۹۴۵: کتاب محیط و فنون (Milieu et techniques ) را منتشر کرد.
• از ۱۹۵۶: استاد مردم شناسی عمومی و پیش از تاریخ در دانشگاه سوربن شد.
• از ۱۹۶۳: استاد افتخاری پیش از تاریخ در کوژل دو فرانس (Collège de France) گردید.
• ۱۹۶۵: کتاب رفتار و سخن (Le Geste et la parole) را منتشر کرد.
• ۱۹۷۳: مدال طلای مرکز ملی مطالعات علمی فرانسه کسب کرد.
• ۱۹۸۳: کتاب مکانیک زنده (Mécanique vivante) را منتشر کرد.
«مهمترین آثار او»
۱. Leroi-Gourhan, André, (۱۹۴۳), L’Homme Et La Matiere, Paris: Albin Michel
) انسان و ماده، (۱۹۴۳)، پاریس: آلبین میشل(
آندره لوروا گوران در این کتاب با بیان این که هنرمندان-صنعتگران دوره رنسانس نیز فن برش سنگ چخماق را می دانستند به توصیف، طبقه بندی و دنبال کردن مهارت ها و فنون قدیمی که تا امروز ادامه داشته اند پرداخته است. او توانایی انسان در تغییر شکل دادن طبیعت به دلیل وجود محدودیت در ماده و معرفی قهرمان بزرگ این اتفاق، یعنی دست انسان را نیز در این کتاب توضیح داده است.
۲. Leroi-Gourhan, André, (۱۹۴۵), Milieu Et Techniques, Paris: Albin Michel
)محیط و فنون، (۱۹۴۵)، پاریس: آلبین میشل(
در این کتاب آندره لوروا گوران از طریق تحلیل فنون شکارو کشاورزی، آشپزی و خانه فهم خود را از جهان فناوری-اقتصادی بیان می کند. او می گوید: «تکنولوژی باید رخ دهد، بعد از آن فکر اگر نیازش احساس شود… خوب است که یک سبد سیب زمینی را با یک عصای نوک تیز برداشت کنید پیش از پرداختن به توصیف ابزار زراعی…» در این کتاب لوروا گوران تمام دامنه های زندگی در جامعه را روشن می سازد و اتحاد ماهرانه میان دست و محیط را بیان می کند.
۳. Leroi-Gourhan, André, (۱۹۶۴), Le Geste Et La Parole, Paris: Albin Michel
(رفتار و سخن، (۱۹۶۴)، پاریس: آلبین میشل)
لوروا گوران درگیر سوالاتی راجع به ارتباطات بود و به خصوص راه هایی که در آنها، فنون جدید ارتباطات، فهم ما را از زبان و نوشتار تغییر شکل می دهد. کار او در این حوزه برانگیزنده افکار دیگر نظریه پردازان مانند ژک دریدا بود. رفتار و سخن اساس تئوری جامع رفتار انسان و توسعه فرهنگ لوروا گوران است. در جلد اول رفتار و سخن تحت عنوان فنون و زبان، لوروا گوران تکنولوژی پیش از تاریخ را در رابطه با توسعه توانایی های شناختی و زبانی مورد توجه قرار داد، توسعه آن به شاخه های فرهنگی حالت عمودی، یک صورت کوتاه، یک دست آزاد هنگام حرکت و تملک ابزارهای منقول. در جلد دوم، حافظه و ریتم ها، موضوع خود را به نقطه نظر جامعه شناسی و زیبایی شناختی نزدیک می کند. در اینجا لوروا گوران نشانی مشکلات غریزه و هوش را می دهد. او ارتباط میان رفتارهای زیبایی شناختی از یک سو و رفتارهای گونه ای و شخصیت بخشی به گروه های قومی را از سوی دیگر را توضیح می دهد و یک تحلیل زیبایی شناختی از ادراک درونی هنرهای تمثیلی ارائه می دهد که شامل بحثی در مورد «فرم های زبان» است که هنرهای تمثیلی را بیانی انتزاعی از زبان می سازد.
۴. Leroi-Gourhan, André, (۱۹۸۳), Mecanique vivante, Paris: Fayard
(مکانیک زنده، (۱۹۸۳)، پاریس: فیرد)
از ابتدای قرن ۱۹ با کویر( Cuvier) یک زبان سنتی در فرانسه در حوزه دیرینه شناسی به وجود آمد. آندره لوروا گوران این سنت ممتاز را که توانست تحول گونه های مورد توجه را بعد از مطالعه چند فسیل بازسازی کند را از سر گرفت. این کتاب نقش و جایگاه جمجمه در تعادل اسکلت را به تصویر می کشد و بیان می کند که از ماهی تا انسان ساختمان بدن هر گونه مرتبط با طبیعت آن گونه است و تحول آنها که در نهایت به آزادی دست ها منجر می گردد.
«کتابهای ترجمه شده به زبان فارسی»
• انسان و ماده در فرآیند تکامل و فنون، (۱۳۹۰) مترجم: اصغر کریمی، تهران: سفیر اردهال
• دانسته و ندانسته های تاریخ هنر، مترجم: نورالدین فرهیخته، تهران: پویش
• لوروا-گوران، آندره (۱۳۵۷)، دست آفریده های هنری و مذهب مردمان پارینه سنگی، مترجم: نورالدین فرهیخته، تهران: پویش
«مفاهیم»
Le Gest et la Parole
رفتار و سخن
گوران نه تنها زندگی مادی جوامع را مورد بررسی و مطالعه قرار می دهد بلکه تکنیک و فنون را نیز به بدن مرتبط می سازد بدین معنا که او معتقد است که ما نمی توانیم صندلی را مورد بررسی قرار دهیم مگر آنکه طریقه نشستن را نیز مورد بررسی و مطالعه قرار دهیم. او همچنین رابطه بین ابزار (Tool) و حرکات و رفتار (Gesture) را نیز مورد بررسی قرار می دهد. او چنین بیان می کند که همانطور که اسکلت یک اسب نشان دهنده یک موجود گیاهخوار است که می تواند سریع بدود، ابزارها نیز به طور قطع در حالتی به وجود آمده اند که به لحاظ تکنیکی تحت تاثیر بدن انسان بوده اند. لورا گوران این طرز تلقی از ابزار به بدن را دیرینه شناسی رفتارهای فنی می نامد. به نظر می رسد که استرال آنتروپ این ابزار را مانند پنجه در دست داشته اند و این ابزارها را از طریق یک نبوغ آنی به دست نیاورده است بلکه مغز و بدن او به تدریج آنها را به وجود آورده اند. کلیت تکنیکی (Technical Whole) مفهوم دیگری است که توسط لورا گوران بیان می شود. چندین گروه تکنیکی شناخته شده اند که همه بر روی بنیان ها و قوانین مکانیکی یا فیزیکی استوارند: به عنوان مثال وقتی ما اصل و بنیان چرخ را داشته باشیم چرخ سفالگری را هم داریم، چرخ ریسندگی را هم داریم و…
این مفهوم می تواند برای تحلیل بر همکنش میان طرز تفکر و واقعیت های تکنیکی مورد استفاده قرار بگیرد.
لورا گوران همچنین معتقد است که تکنولوژی از بر هم کنش “فضای درونی” (milieu intérieur) یا فرهنگ گروه های انسانی و “فضای بیرونی” (milieu extérieur) یا محیط طبیعی تکثر می یابد. به بیان دیگر همه ابزارها بر قوانین هندسی یا مکانیک عقلانی منطبق هستند. به عنوان مثال تبرها دارای دسته هستند و تیرها بر یک سوم طول خود تراز شده اند.
Chaȋne Opératoire
زنجیره اعمال
لورا گوران از زنجیره ای از رفتارها و حالتهای بقا (gesture of survival) نهادینه شده در بدن انسان صحبت می کند که نه اتوماتیک و غیرآگاهانه و نه کاملا غریزی هستند. اینها حالت هایی در زندگی روزمره هستند که حتی در روزگار مدرنیته هم هر روز دوباره ساخته نمی شوند بلکه با درجه بالایی از آمادگی مغزی (Disponibilité cérébrale) رخ می دهند که نیاز به هوشیاری کامل ندارند اما بدون آن نیز نمی توانند عمل کنند. بسیاری از فعالیت های زنجیره ای که ما از زمان بیدار شدن تا زمان خوابیدن انجام می دهیم تنها به مقدار اندکی اقدام آگاهانه نیاز دارد، آنها نه در حالتی از اتوماتیزم که هوشیاری در آن اصلا وجود ندارد بلکه در یک حالت بینابینی فیزیولوژیکی که در آن فرد با تعدادی اتفاق پیش بینی شده برانگیخته می شود رخ می دهند.
زنجیره های عملی مکانیکی پایه رفتارهای فردی ما را شکل می دهد که عامل ضروری بقای ما هستند.
Rythme
ریتم
ریتم و فرم دو عامل جدایی ناپذیر مفهوم زنجیره اعمال لورا گوران هستند که فعالیت های فنی و اجتماعی را به هم نزدیک می کند. ریتم ها آفریننده فضا و زمان هستند، حداقل برای افراد. فضا و زمان وارد تجربه زیسته نمی شوند مگر آنکه با چارچوبی ریتمیک، مادی شوند. ریتم ها همچنین آفریننده فرم ها هم هستند.
لورا گوران تکنولوژی و هنر را از طریق مفهوم ریتم بهم مرتبط می سازد: نشانه گذاری تکرار شده و بنابراین الگو یافته. او بیان می کند که برای رقص و موسیقی شواهد مادی کمی وجود دارد اما از یافته های قومی و بیولوژیکی می توان بسیار الهام گرفت. لورا گوران معتقد است که هنر نیز مانند تکنولوژی و زبان از منابع مشترک نشات می گیرد. “ابزار، زبان و آفریده های ریتمیک سه جنبه بهم پیوسته یک فرآیند هستند” ریشه های زبان و ریتم ( رفتارهای تمثیلی شامل رقص) به اندازه تکنولوژی عمیق هستند. این نگاه به پیش از تاریخ از طریق بیولوژی و قومشناسی وحدت بنیانی رفتار و سخن را آشکار می سازد، حتی در هنر. “ویژگی جدایی ناپذیر فعالیت های حرکتی و فعالیت های زبانی” بدن بیولوژیکی انسان در طی ده ها هزار سال آرشیو جسمانی بشر و بنیان های هنری و ارزشی را ساخته است.
«درباره لوروا-گوران»
کلود لوی-استروس و لورا-گوران
من و او سعی کرده بودیم کار تقریبا مشابهی انجام دهیم. اندیشه بنیادین او بیشتر مطالعه و بررسی رابطه ها بوده است تا مطالعه اشیا، او سعی داشت تا از گوناگونی تکان دهنده نتایج دست آوردهای تجربی پراکنده بکاهد و آنها را به روابط تغییر ناپذیر علمی نزدیک کند. (لوی-استراوس، ۲۳۱) ما هر دو هنگام بحث کردن از موضوعات کاملا متفاوت همه آنها را با مراجعه به جوهری مشابه مطالعه و توصیف می کنیم (همو، ۲۳۲)
سهم اصلی او در مطالعات «ماقبل تاریخ در هنر غرب» این بود که توانست خطوط اصلی تشکیل دهنده زیر بنای اندیشه اسطوره ای را ترسیم کند. و با هوشیاری تمام به جای واژه دین از عبارت «تفکر اساطیری نیاکان پیش از تاریخ ما» استفاده می کند (همانجا) او نیز مانند من بر این عقیده است که این آدم ها نیستند که به اسطوره ها می اندیشند بلکه اسطوره ها هستند که در انسانها در نهایت بی خبری اندیشیده می شوند. (لوی-استروس،۲۳۱)
” هرگز نمی توان قبل از شناخت کامل مفهومی را جع به آن صحبت کرد. هیچ چیز بهتر از این دستور نمی تواند ما را از خطر وسوسه های ناشی از لفظ بازی های جامعه شناسانه حفظ کند.”
«منابع»
· لوی-استروس، کلود، «او و من با هم سعی کردیم کار تقریبا مشابهی انجام دهیم»، نامه علوم اجتماعی، سـ۱۳۷۰، شمـ ۵
· روح الامینی،محمود، «شنیدن صدای چکش»، مطالعات جامعه شناختی، سـ ۱۳۷۰، شمـ ۵
· رفیع فر،جلال الدین، «آندره لوروا-گوران»، انسان شناسی، سـ۱۳۸۳، شمـ ۵
· Gamble, Clive,(1990), The Palaeolithic Societies of Europe, Cambridge: Cambridge University Press
· McCarren, Felicia, (2013), French Moves: The Cultural Politics of Le Hip Hop, Oxford: Oxford University Press
· Flichy, Patrice, (2007), Understanding Technological Innovation: A Socio-technical Approach, Birmingham: Edward Elgar Pub
برای مطالعه بیشترعلاوه بر آثار خود نظریه پرداز:
• Camps, Marta; Chauhan, Parth, (2009), Sourcebook of Paleolithic Transitions: Methods, Theories, and Interpretations, Washington:George Washington University
• Ingold, Tim, (2013), Making: Anthropology, Archaeology, Art and Architecture, London: Routledge
پیوست
