مرتضی کُتُبی (۲)

دکتر مرتضی کتبی در روز دوم آذر ماه سال ۱۳۱۱ هجری شمسی در تهران متولد شد. تحصیلات ابتدایی را در تهران آغاز کرد و در سال ۱۳۲۴ توانست تصدیق ششم ابتدایی را از دبستان بَدِر اخذ نماید. شش سال بعد، در سال ۱۳۳۰ دیپلم طبیعی خود را از دبیرستان دارالفنون دریافت داشت. آنگاه وارد دانشگاه شد و تحصیل در رشته زبان‌های خارجی (فرانسه- انگلیسی) را در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران آغاز کرد و در سال ۱۳۳۵ توانست در این رشته لیسانس بگیرد.

پایان نامه او در این مقطع ترجمه « جنگ تروا به وقوع نخواهد پیوست» (La guerre de Troie n’aura pas lieu)، اثر ژان ژیرودو بود . در همان سال گواهینامه علوم تربیتی و ورزش را از دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و دانشسرای عالی دریافت کرد. وی از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۳۷ به عنوان دبیر زبان‌های فرانسه و انگلیسی در دبیرستان‌های شهرستان آمل به خدمت پرداخت. از آن پس به هدف تکمیل تحصیلات به فرانسه سفر کرد و در دانشکده ادبیات دانشگاه پاریس (سوربن) به تحصیل روان‌شناسی پرداخت و در سال ۱۳۳۹ از این رشته لیسانس گرفت. (گواهینامه‌های روان‌شناسی عمومی، روان‌شناسی کودک و نوجوان، تعلیم و تربیت، روان‌شناسی اجتماعی)، او تحصیل در فرانسه را در مقاطع بالاتر ادامه داد تا اینکه در سال ۱۳۴۱ موفق به اخذ درجه دکتری دانشگاهی در رشته ادبیات فرانسه با عالی‌ترین درجه (Très honorable)، از دانشکده ادبیات دانشگاه پاریس (سوربن) گردید. پایان نامه ایشان در مقطع دکترا « بورژوازی قبل از جنگ فرانسه در خانواده تیبو، اثر رُژه مارتن دوگار: مطالعه روان‌شناختی و جامعه شناختی» (La Bourgeoisie française d’avant-guerre, dans les Thibault de Roger Martin du Gard,(étude psychologique et sociologique) نام داشت که در سال ۱۳۴۱ (۱۹۶۲) در ۲۵۰ صفحه، به زبان فرانسه ارائه شد.

دکتر کتبی پس از بازگشت به ایران در سالهای ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۳ به عنوان دبیر زبان های فرانسه و انگلیسی در دبیرستان های شهرستان ساری به تدریس مشغول گردید. در همان سالها به عنوان گوینده اخبار به زبان فرانسه در رادیو ایران به فعالیت می پرداخت. از سال ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۷ به عنوان دبیر زبان فرانسه در دبیرستان البرز تهران (در چارچوب طرح احیای زبان فرانسه، انستیتوی فرانسه در ایران) به کار مشغول شد. همچنان که از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۷ به دعوت دکتر غلامحسین صدیقی، ریاست موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، به عنوان استاد مدعو جهت تدریس نظریه‌ها در روان شناسی اجتماعی در مقطع کارشناسی ارشد دعوت شد. دکتر کتبی در بهمن/ اسفند ۱۳۴۶ به کارآموزی در مؤسسه فرانسوی افکار عمومی (I.F.O.P.)، پاریس (شعبه گالوپ در ایالات متحده امریکا) و نیز سازمان رادیو، تلویزیون فرانسه (O.R.T.F.) پرداخت. از همان سال ایشان به عنوان استادیار روان‌شناسی اجتماعی در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران به تدریس مشغول شد. از سال ۱۳۴۹ به هدف تهیه دکترای دولتی برای فرصت مطالعاتی به کشور فرانسه سفر کرد و تا سال ۱۹۵۳ در آنجا به تحقیق مشغول بود. در سال ۱۳۵۱- ۱۳۵۲ نیز در مرکز مطالعات عالی آسیا و آفریقای جدید (C.H.E.A.M) پاریس به کارآموزی پرداخت. نهایتا در سال ۱۳۵۳ در رشته روان‌شناسی اجتماعی، دکتری دولتی (اِتا) با عالی ترین درجه (Très honorable)، را از دانشگاه رنه دکارت، پاریس ۵ دریافت نمود. پایان نامه او در این مقطع « مسائل و گرایش‌های داوطلبان ورود به دانشگاه در کشورهای در راه «توسعه»: مورد ایران» ((Problèmes et attitudes des étudiants entrant à l’université dans les pays en voie de développement ( le cas de l’Iran). نام داشت که به زبان فرانسه تکثیر گردید. وی پس از بازگشت به ایران فعالیتهای آموزشی سنگینی را آغاز کرد و از آن سال ( ۱۳۵۳) تا سال ۱۳۷۴ با درجه دانشیاری روان‌شناسی اجتماعی در دانشکده علوم اجتماعی و تعاون دانشگاه تهران به تدریس مشغول گردید. ایشان در سال ۱۳۷۴ به درجه استادی رسید. پایان تدریس رسمی ایشان در دانشگاه تهران به سال ۱۳۸۱ باز می گردد که در ۵ بهمن ماه آن سال ایشان به صورت رسمی از دانشگاه تهران باز نشسته شد. اما تا کنون به تدریس در دانشگاه های دیگر اشتغال دارد. وی همچنین در سالهای ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۰ در خبرگزاری فرانسه (A.F.P.) پاریس و تهران به کار مشغول بود. کارنامه آموزشی دکتر کتبی بسیار پربار است. در طول بیش از سه دهه ایشان در مقاطع مختلف تحصیلی، از دبیرستان تا مقطع دکترای دانشگاهی به تدریس و آموزش پرداخت. او در دبیرستان‌های البرز تهران، و دبیرستان های استان مازندران (آمل و ساری) زبان‌های فرانسه و انگلیسی را تدریس کرد و در دانشگاه‌های تهران، هنرِ فارابی، شهید بهشتی (ملی سابق)، علامه طباطبایی، تربیت معلم، تربیت مدرس، شاهد، آزاد اسلامی، امام خمینی (قم)، مدرسه عالی بیهقی (یونیسف)، مدرسه عالی شمیران، مدرسه عالی آموزشیاری (سازمان بهزیستی کشور) به تدریس روان‌شناسی اجتماعی (عمومی و کاربردی)، بررسی افکار عمومی، پویایی گروهی، بهداشت روانی، مقدمات روان‌شناسی، جامعه شناسی خانواده، جامعه‌شناسی ادبیات، انگیزه و رفتار در مسائل جمعیتی، روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، تکنیک‌های خاص تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه متون علوم انسانی و اجتماعی به فرانسه و به فارسی، ترجمه متون نظم و نثر به فرانسه و به فارسی، نامه نگاری، واژه شناسی در مقطع کارشناسی، نظریه ها در علوم اجتماعی،نظریه‌ها در روان‌شناسی اجتماعی، امور فرهنگی، کارگاه ترجمه، ترجمه متون علمی و فنی، آیین نگارش و اصول ویرایش، ساختارهای دستوری زبان فرانسه در مقطع کارشناسی ارشد و سمینار تحقیقات اجتماعی در ایران در مقطع دکترا پرداخت. وی در دوره زمانی میان سالهای ۱۳۵۹ – ۱۳۷۰ به عنوان استاد مدعو در برخی از دانشگاه های خارجی به تدریس پرداخت که از آن جمله می توان به استاد مدعو تاریخ و تمدن ایران معاصر در مؤسسه ملی السنه و تمدن‌های شرقی (INALCO)، دانشگاه پاریس III (سوربن جدید)، M.I.153، استاد مدعو جامعه‌شناسی ایران معاصر در دانشگاه پاریس (III سوربن جدید) UER Orient، استاد مدعو تاریخ ایران معاصر در دانشگاه پاریس X، نانتر (Nanterre، استاد مدعو و مدیر بخش پایان نامه‌های مؤسسه عالی مدیریت (Inst.Sup.de Gestion)، پاریس اشاره کرد. در طی این سالها دکتر کتبی مسئولیت های علمی بسیاری را نیز بر عهده داشته است که از آن جمله می توان به وابسته پژوهشی در بخش جامعه شناسی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران ( ۱۳۴۲-۱۳۴۶)، مؤسس و مدیر بخش روان‌شناسی اجتماعی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران (۱۳۴۶-۱۳۴۹)، مدیر بخش سنجش افکار تلویزیون ملی ایران (۱۳۴۷-۱۳۴۸)، عضو هیأت موسس رشته روان‌شناسی اجتماعی (کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، موافقت شورایعالی برنامه ریزی وزارت فرهنگ و آموزش عالی (۱۴/۱۰/۱۳۷۶)، مدیرمؤسسه مطالعات وتحقیقات اجتماعی،دانشکده علوم اجتماعی وتعاون، دانشگاه تهران( که از آن کناره گیری نمود)، عضو شورایعالی پژوهش دانشگاه تهران (۱۳۵۵-۱۳۵۷)، عضو شورای پژوهشی گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران (۱۳۷۸-۱۳۸۱) اشاره کرد. دکتر کتبی تا به امروز در انجام طرح‌های پژوهشی بسیاری دخیل بوده که از آن جمله می توان به این موارد اشاره کرد : دستیاری پژوهش در طرح شرایط روانی – اجتماعی کار صنعتی در ایران (یونسکو)، دستیاری پژوهش در طرح بررسی ساختار اجتماعی بافت قالی در ایران (شرکت فرش ایران)، دستیاری پژوهش در طرح خانواده و بستگی‌های خانوادگی در ایران، وابسته پژوهش در طرح بررسی وضع جنسی، باروری و مرگ و میر در سه منطقه تربت حیدریه، شهسوار و تهران، مدیر پژوهش در طرح گرایش‌ها و مسائل داوطلبان ورود به دانشگاه (وزارت علوم و آموزش عالی)، مدیر پژوهش در طرح واکنش کودکان ۷ تا ۱۲ ساله به پیام‌های دریافتی از خانواده، مدرسه و تلویزیون (وزارت فرهنگ و هنر)، مدیر پژوهش در طرح جایگاه دروغ و الگوهای رفتاری آن در روابط اجتماعی ما (دانشگاه تهران)، مدیر طرح بررسی عوامل کمی و کیفی فقر ترجمه در کشور نسبت به نیازهای عظیم توسعه، مصوب وزارت فرهنگ و آموزش عالی ( این طرح تحقیقاتی به دلیل فقر بودجه معوق ماند.) دکتر کتبی تا به امروز در انجمن های علمی بسیاری عضویت داشته که از آن میان می توان به عضویت در هیأت رئیسه انجمن علوم اجتماعی به ریاست دکتر غلامحسین صدیقی (۱۳۴۱)، انجمن جهانی جامعه شناسی (۱۳۴۵)، انجمن بین المللی روان شناسی (۱۳۵۵)، سمپوزیوم بین المللی انجمن‌های ملی اولیاء و مربیان (۱۳۵۴)، انجمن جمعیت شناسی ایران (۱۳۷۲)، انجمن جامعه شناسی ایران (۱۳۷۸)، انجمن انسان شناسی ایران (۱۳۸۱)، انجمن روانشناسی اجتماعی ایران (۱۳۸۳-۱۳۸۵) اشاره نمود. ایشان همچنین در سال ۱۳۷۶ انجمن فارغ التحصیلان علوم اجتماعی ایران را تاسیس کرد و به عنوان اولین رئیس آن انجمن به فعالیت پرداخت. نیز جزء موسسین انجمن روان شناسی اجتماعی ایران به شمار می رود و تا پیش از کناره گیری نائب رئیس آن انجمن بود. ایشان طبق مصوبه شورای پژوهشی دانشگاه تهران در مورد انتخاب محقق برجسته این دانشگاه، در مورخه ۱۲/۸/۱۳۸۰، به عنوان دومین محقق برجسته با ۵/۳۶۸ امتیاز انتخاب شد. دکتر کتبی متأهل و دارای سه فرزند به نامهای کامبیز – فلوران متولد ۱۳۴۱، لورانس – دنیا متولد ۱۳۴۳ و هانری – کیوان متولد ۱۳۴۵ می باشد. فعالیتهای علمی دکتر کتبی شرکت در مجامع علمی در ایران: ۱۳۴۳ کمیته برنامه ریزی زبان فرانسه در ایران، وزارت آموزش و پرورش( فرهنگ سابق) ۱۳۴۴ کمیته برنامه ریزی سیاحت جوانان، سازمان جلب سیاحان، تهران ۱۳۴۶ کمیته علوم اجتماعی رادیو، اداره رادیو، تهران ۱۳۴۶ دهمین سمینار بین المللی تحقیق درباره خانواده، انجمن بین المللی جامعه شناسان، تهران ۱۳۴۷ کمیته تهیه مقدمات کنفرانس آموزش علمی و فنی، وزارت علوم و آموزش عالی، تهران ۱۳۴۷ کمیته تحقیق در مورد برنامه ریزی و هماهنگی عوامل تغذیه کودکان پیش دبستانی ۱۳۴۷ کمیته مربوط به تأسیس آموزشگاه ده یاری، سازمان زنان ایران، تهران ۱۳۴۷ کمیته تحقیق در مورد برنامه‌های تلویزیون ۱۳۴۸ کمیته مربوط به سمینار تأثیر وسایل ارتباط جمعی بر حوانان، کمیسیون ملی یونسکو، تهران ۱۳۴۸ سمپوزیوم آسیایی انجمن‌های ملی اولیاء و مربیان، تهران ۱۳۴۸ کمیته ملی تحقیق درباره خانواده، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران ۱۳۴۸ کمیته مشاغل زنان، سازمان زنان ایران، تهران ۱۳۵۴ دومین دوره سخنرانی‌ها و مباحثات در مورد خانواده و فرهنگ، تهران ۱۳۵۵ سمپوزیوم بین المللی سازمان تلویزیون ملی ایران، مشهد، ایران ۱۳۵۶ هشتمین کنگره تحقیقات ایرانی، کرمان، ایران ۱۳۶۹ نخستین کنفرانس دفاع مقدس، دانشگاه امام حسین، تهران ۱۳۷۰ سمینار جامعه شناسی و توسعه، دانشگاه تربیت مدرس/ سمت، تهران ۱۳۷۳ دومین کنفرانس بررسی مسائل ترجمه، دانشگاه تبریز، ایران ۱۳۷۴ سمینار در مورد روش‌ها و فنون در آموزش و تحقیق علوم اجتماعی در ایران، یونسکو، تهران ۱۳۷۷ سمینار آموزش علوم اجتماعی در ایران، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران ۱۳۷۸ شورای تخصصی گروه آموزش زبان فرانسه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران ۱۳۷۸ همایش تأثیر جنگ بر ادبیات معاصر، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه تهران ۸۱/۱۳۸۰ کمیته برنامه ریزی و تداوم فعالیت‌های علمی و پژوهشی دفتر امور شبه خانواده، سازمان بهزیستی کشور، تهران در خارج: ۱۳۴۵ ششمین کنگره جهانی جامعه شناسی، اویان، فرانسه ۱۳۴۹ هفتمین کنگره جهانی جامعه شناسی، وارنا، بلغارستان ۱۳۵۳ هشتمین کنگره جهانی جامعه شناسی، تورونتو، کانادا ۱۳۵۴ سمپوزیوم بین المللی انجمن‌های ملی اولیاء و مربیان، مانتون، فرانسه ۱۳۵۵ بیست و یکمین کنگره بین المللی روان‌شناسی (بزرگداشت ژان پیاژه با حضور وی)، پاریس ۱۳۵۷ نهمین کنگره جهانی جامعه شناسی، اوپسالا، سوئد سخنرانی ها : در ایران: ۱۳۴۶ روابط دختر و پسر در شرایط کنونی ایران، کاخ جوانان، تهران ۱۳۴۷ تحدید موالید در برابر فرهنگ سنتی، دانشگاه‌های تهران، اصفهان و شیراز (سلسله سخنرانی) ۱۳۴۷ طرح مسئله تنظیم خانواده از دیدگاه جامعه شناسی روستایی، سپاه بهداشت، پادگان فرح آباد (چهار سخنرانی) ۱۳۴۸ مسائل مربوط به آموزش عالی، کانون دانشجویان دانشگاه تهران ۱۳۴۸ روانشناسی اجتماعی رهبری در ارتش، دانشگاه پدافند ملی، تهران ۱۳۴۹ جوانان دانشجو در برابر مسائل ملی، کانون دانشجویان دانشگاه تهران ۱۳۵۴ مسائل روش شناختی و انسانی تحقیقات جامعه شناختی در ایران، مؤسسه فرانسوی تحقیقات در ایران شناسی (I.F.R.I.)، تهران (به زبان فرانسه) ۱۳۵۴ معرفی پروفسور هانری ژن، رئیس دانشگاه آزاد بروکسل، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران (به زبان فرانسه و ترجمه همزمان) ۱۳۵۵ بررسی روش‌های تحقیق غربی در علوم اجتماعی در برخورد با مسایل روانی – اجتماعی در ایران، انجمن روانشناسی ایران (با حضور دکتر علی اکبر سیاسی)، تهران ۱۳۷۰ تحقیقات اجتماعی ما در خدمت جامعه نیازمند ما قرار ندارد. سمینار “جامعه شناسی و توسعه” ۱۹-۲۱ آذر ۱۳۷۵ ارائه “در جست و جوی هویت گم شده”، دفتر امور خانواده‌های نیازمند و بی سرپرست،معاونت امور اجتماعی، سازمان بهزیستی کشور، تهران ۱۳۷۶ نقش انجمن‌های فارغ التحصیلی در پیشرفت رشته‌های تخصصی، نخستین مجموع عمومی انجمن فارغ التحصیلان علوم اجتماعی ایران، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران ۱۳۷۸ گفت و شنود با نوجوانان دوره راهنمایی، منطقه ۱۵ وزارت آموزش و پرورش ۱۳۷۸ ادبیات جنگ در ایران، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه تهران ۱۳۷۸ تجربه یک ترجمه، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه تهران ۷۹/۱۳۷۸ روان‌شناسی رشد در سنین ابتدایی، طرح جامع کلاس‌های آموزش خانواده، مناطق ۶ و ۱۱ وزارت آموزش و پرورش (سلسله سخنرانی) ۱۳۷۹ غرب زدگی: هسته اصلی اندیشه جلال آل احمد. کارگاه اندیشه اجتماعی جلال آل احمد، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران ۲۶ اردیبهشت ۱۳۸۱ نقش انجمن‌ها در کشورهای پیشرفته و فعالیت‌های مختلف آنها در نخستین مجمع عمومی انجمن روانشناسی اجتماعی، فرهنگسرای شفق، تهران ۱۳۸۳ گزارش کار دو سالانه انجمن روانشناسی اجتماعی ایران و نقد فعالیت‌ها، دومین مجمع عمومی انجمن روان‌شناسی اجتماعی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران ۱۳۸۳ به یاد استاد گرانمایه مرحوم دکتر غلام حسین صدیقی، مراسم سیزدهمین سالگرد فوت ایشان ۸۵/۱۳۸۴ مسائل جوانان دانش آموز امروز ما، گسست نسل‌ها: پنج سخنرانی برای دانش آموزان و والدین آنها، منطقه ۱ وزارت آموزش و پرورش در فرانسه: ۱۳۵۱ ساختار خانواده در ایران، مرکز مطالعات عالی آفریقا و آسیای جدید (C.H.E.A.M.)، پاریس ۱۳۵۵ زمین لرزه در ایران، سمینار یک روزه، مطالعه رفتارهای مربوط به حوادث ناگهانی و خطرناک، پاریس ۱۳۵۸ رفراندوم برای جمهوری یاسلطنت، رادیو «فرانسه بین المللی» (France Inter)، پاریس ۱۳۵۸ تحلیلی بر انقلاب اسلامی ایران، مرکز مطالعات عالی آفریقا و آسیای جدید، پاریس ۱۳۵۸ طبیعت قدرت در ایران، رادیو «اروپای یک» (Europe 1)، پاریس ۱۳۵۹ ایران بعد از انقلاب، مرکز مطالعات عالی آفریقا و آسیای جدید، پاریس ۱۳۵۹ بحث آزاد در مورد وقایع ایران، کمیسیون فرانسوی عدالت و صلح”Commission française “justice et paix”، پاریس ۱۳۶۰ تعطیلی دانشگاه‌ها در ایران، رادیو «فرانسه فرهنگی» (France culture)، پاریس ۱۳۶۰ آیا بی معنا معنا دارد؟ (L’insensé a-t-il un-sens?) با همکاری ژان پی یر دیگار، کریستیان برومبرژه، نوشین یاوری (۹۰ دقیقه)، رادیو «فرانسه فرهنگی»، پاریس تجربیات تحریری در ایران: ۱۳۷۷ عضو هیأت تحریریه فصلنامه زبان و ادب، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی ۱۳۸۰ عضو هیأت تحریریه مجله علوم روان‌شناختی (تحولی، بالینی، پرورشی، اجتماعی)، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران ۱۳۸۱ عضو هیأت تحریریه فصلنامه سوء مصرف مواد مخدر (۳م) ۱۳۸۵ عضو هیأت تحریریه فصلنامه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی در فرانسه: ۱۳۵۹ عضو هیأت تحریریه سالنامه چکیده‌های ایران شناسی (Abstracta Iranica)، موسسه فرانسوی تحقیقات ایران‌شناسی(I.F.R.I.)، تهران آثار و انتشارات کتابها و مقالات ۱ – مسکن و بهداشت روانی، کنگره بهداشت روانی در واشنگتن، ژوئن ۱۹۶۴، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۴۳، ۵ ص.، تکثیر شده، به زبان فارسی و فرانسه (با همکاری پ. وی یی). Habitation et santé mentale 2 – شرایط روانی – اجتماعی کار صنعتی در ایران، مطالعه نخست: اصلیت کارگران صنعتی تهران، تهران، مؤسسه مطالعات وتحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران، اوت ۱۹۶۵ (۱۳۴۴)، ۱۴۳ ص.، تکثیر شده، به زبان فرانسه (با همکاری پ. وی یی). Psycho-sociologie du travail industriel en Iran. Première étude: origine des ouvriers de Téhéran, ترجمه این اثر به زبان فارسی به دست دکتر باقر ساروخانی انجام شد و تحت عنوان روان‌شناسی اجتماعی کار صنعتی در ایران، کتاب اول: خاستگاه کارگران تهران، درتاریخ ۱۳۵۷، در انتشارات دانشگاه تهران به چاپ رسید ۳ – مسائل مربوط به ترکیب اجتماعی قالیبافی و روش تحقیق آن، سمینار درباره گزارش مقدماتی طرح صنعت فرش، جزوه شماره ۱، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران، اردیبهشت ۱۳۴۴، صص. ۲۵ تا ۳۵، تکثیر شده، به زبان فارسی. ۴ – رفتار روستایی در برابر یک مسئله تازه: گسترش گیاه شیرین بیان در زمین‌های کشاورزی کرمانشاه، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران، ژوئیه ۱۹۶۶ (تیر ۱۳۴۵)، ۶ ص.،تکثیر شده، به زبان فرانسه. (با همکاری ژ. روفی و ف. کی زر). Projet d’étude d’un village rural de kermanchah dans l’aire de la réglisse, 5 – خانواده‌ها و بستگی‌های خانوادگی در ایران، ششمین کنگره جهانی جامعه شناسی، اویان فرانسه، سپتامبر ۱۹۶۶، Les Cahiers Internationaux de Sociologie (دفترچه‌های بین المللی جامعه شناسی)، سپتامبر ۱۹۶۶، (شهریور ۱۳۴۵)، صص. ۹۳ تا ۱۰۳، به زبان فرانسه، تکثیر شده، به زبان فارسی(با همکاری پ. وی یی). Familles et unions de familles 6 – روش و مسائل بررسی باروری در ایران قسمت۱، مجله مسائل ایران، سال ۴، شماره ۴، صص. ۵۰ تا ۵۸، آبان ۱۳۴۵(با همکاری پ. وی یی و ب. پرهام). این قسمت اشتباهاً به نام حامل مقاله علی اسدی زیر عنوان موقعیت زن و مرد در ایران چاپ و در شماره ۱۲ همین سال تصحیح گردید. ۷ – تولد و مرگ در یک جامعه اسلامی، مجلهDiogène (دیوژن)، شماره ۵۷، ۱۹۶۷ (۱۳۴۶)، صص. ۱۱۴ تا ۱۴۱، به زبان فرانسه، تکثیر شده، به زبان فارسی(با همکاری پ. وی یی و ب. پرهام). Naissance et mort dans une société islamique 8 – بررسی مسائل تلویزیون در ایران، مجله سخن، شماره ۵، اردیبهشت ۱۳۴۶، صص. ۴۹۱ تا ۴۹۹. ۹ – روش و مسائل بررسی باروری در ایران قسمت ۲، مجله مسائل ایران، سال ۵، شماره ۴، صص ۲۷ تا ۳۶، آبان ۱۳۴۶. این مقاله مجدداً در مجله خواندنی‌ها، سال ۲۸، شماره ۳۸، ۱۲ دی ۱۳۴۶، صص ۴۳ تا ۴۷ به چاپ رسید. ۱۰ – وضع امور جنسی در ساختار اجتماعی ایران، دهمین سمینار بین المللی تحقیق درباره خانواده، مارس ۱۹۶۸، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران، اسفند ۱۳۴۶، ۸ ص،تکثیر شده،به زبان فرانسه. ۱۱ – زلزله دیگری در انتظار مردم خراسان است، مجله با مشاد، شماره ۹۱، شهریور ۱۳۴۷، صص. ۷ و ۸. این مقاله مجدداً در روزنامه کیهان، شماره ۷۵۵۵، مهر ۱۳۴۷، ص ۶، ستونهای ۳، ۴، ۵، با عنوان روانشناسی فاجعه درج شده است. ۱۲ – مسائل انسانی تحقیق در علوم اجتماعی در ایران، نامه علوم اجتماعی، دوره ۱، شماره ۱، پائیز ۱۳۴۷، صص. ۶۴ تا ۷۹ (باهمکاری لیلا سپهری). ۱۳ – فهرست مطالب درباره خانواده، تهران، گروه روان شناسی اجتماعی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران، دی ماه ۱۳۴۷، ۴۰ ص.، تکثیر شده(با همکاری). ۱۴ – فهرست مطالب درباره وسایل ارتباط جمعی در ایران (رادیو، مطبوعات، سینما، تلویزیون و تأتر)، تهران، گروه روانشناسی اجتماعی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران، سال ۱۳۴۷، ۱۳۱ ص.، تکثیر شده (با همکاری). ۱۵ – یک تکنیک ملی سنجش افکار، تهران، گروه روان شناسی اجتماعی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران، اسفند ماه ۱۳۴۷، ۵۳ ص.، ۴۷ فرم و ۱ نمودار، تکثیر شده (با همکاری). ۱۶ – تلویزیون درتهران اسفند ماه ۱۳۴۶،تهران، گروه روانشناسی اجتماعی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران و تلویزیون ملی ایران، شهریور ۱۳۴۷، ۱۱۰ ص. و۶ ص. پرسشنامه (با همکاری). ۱۷ – تلویزیون در اصفهان (تحقیقی اجتماعی – فرهنگی برای ورود تلویزیون)، تهران، گروه روانشناسی اجتماعی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران وتلویزیون ملی ایران، فروردین ۱۳۴۸، ۹۰ ص. و۵ ص. پرسشنامه و ۶ نمودار، تکثیر شده(با همکاری). ۱۸ – تلویزیون در شیراز (تحقیقی اجتماعی – فرهنگی برای ورود تلویزیون)، تهران، گروه روانشناسی اجتماعی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران و تلویزیون ملی ایران، فروردین ۱۳۴۸، ۹۱ ص. و ۵ ص. پرسشنامه و ۶ نمودار، تکثیر شده(با همکاری). ۱۹ – تلویزیون در رشت (تحقیقی اجتماعی – فرهنگی برای ورود تلویزیون)، تهران،گروه روانشناسی اجتماعی، مؤسسه مطالعات وتحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران وتلویزیون ملی ایران، فروردین ۱۳۴۸، ۹۱ ص. و ۵ ص. پرسشنامه و ۶ نمودار، تکثیر شده(با همکاری). ۲۰ – سنجش افکار، شماره مخصوص بولتن تلویزیون ملی ایران، فروردین ۱۳۴۸، صص. ۶۰ تا ۶۲ و ۷۲. ۲۱ – عقاید وافکار دانشجویان رشته‌های فنی وصنعتی نسبت به رشته‌های خود (تحقیقی درمورد مسائل آموزش فنی و صنعتی)، تهران، گروه روانشناسی اجتماعی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران و وزارت علوم و آموزش عالی، اردیبهشت ۱۳۴۸، ۸۲ ص. و ۶ ص. پرسشنامه، تکثیر شده(با همکاری). ۲۲ – مسائل مربوط به آموزش متوسطه در ایران، تهران، گروه روان‌شناسی اجتماعی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران، مرداد ۱۳۴۸، ۸۴ ص.، تکثیر شده (با همکاری). ۲۳ – مسائل مربوط به آموزش عالی در ایران، تهران، گروه روان‌شناسی اجتماعی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران، مرداد ۱۳۴۸، ۸۲ ص.، تکثیر شده(با همکاری). ۲۴ – مسائلی چند درباره آموزش عالی و دانشگاه‌ها در ایران، انجمن ملی اولیاء و مربیان، آبان ۱۳۴۸، ۱۵ ص.، تکثیر شده‌، به زبان های فارسی و فرانسه. ۲۵ – حقیقی درباره تماشاگران تلویزیون (تهران، اصفهان، شیراز، رشت)، نامه علوم اجتماعی، گروه روانشناسی اجتماعی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، شماره ۳، بهمن ۱۳۴۸، صص. ۵۷ تا ۶۹. ۲۶ – مسائل مربوط به اوقات فراغت جوانان در ایران، تهران، گروه روانشناسی اجتماعی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران، مرداد ۱۳۴۹، ۷۶ ص.،تکثیر شده(با همکاری). ۲۷ – اهمیت و بُرد تلویزیون در ایران، هفتمین کنگره بین المللی جامعه شناسی، سپتامبر، ۱۹۷۰، وارنا، بلغارستان، تهران، گروه روانشناسی اجتماعی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تهران، شهریور ۱۳۴۹، ۲۹ ص.، تکثیر شده، به زبان فرانسه. Importance et portée de la télévision en Iran, 28 – چگونه تبلیغات به عنوان یک واقعیت بر افکار عمومی تأثیر می‌گذارد؟ مجله صنعت چاپ، شماره۳۸-۴۷، سال۱۳۵۰ شماره۳۸، صص۱۱و۱۳ و شماره ۴۷، صص.۱۱و ۱۲. ۲۹ – خانواده ایرانی در برابر تغییر،مجموعه گزارشات کارآموزی، مرکز مطالعات عالی در مورد آفریقا و آسیای جدید C. H.E.A.M. ، ۱۹۷۲(۱۳۵۱)، صص. ۱۷ تا ۳۰ (با همکاری ج. بهنام). La famille iranienne face au changement 30 – مسائل روش شناختی تحقیق در کشورهای در راه «توسعه»، مورد ایران، Revue Française de Sociologie (مجله فرانسوی جامعه شناسی)، جلد ۱۵، شماره ۳، ژوئیه- سپتامبر ۱۹۷۴ (۱۳۵۳)، صص. ۳۹۳-۴۰۴ (با همکاری م. ویلت). Problèmes méthodologiques de l’enquête dans les pays en voie de “développement”, le cas de l’Iran 31 – پژوهشی پیرامون ورود دانشجو به دانشگاه، نامه علوم اجتماعی، دوره ۱، شماره ۴، تیر ۱۳۵۳، صص. ۵۷ تا ۷۶. ۳۲ – ارزیابی مسائل کنونی تحقیق در علوم اجتماعی، گزارش میزگرد با شرکت پروفسور هانری ژن، رئیس دانشگاه آزاد بروکسل، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، ۱۳۵۴، ۲۰ ص.، تکثیر شده، به زبان فرانسه. Evaluation des problèmes actuels en sciences sociales 33 – کودک در برابر پیام ها، مجموعه سخنرانی های دومین دوره جلسات سخنرانی و بحث درباره خانواده و فرهنگ،آبان ۱۳۵۴ صص.۳۱۷ تا ۳۲۳، تهران، وزارت فرهنگ و هنر/ دانشگاه تهران. ۳۴ – بازتاب پیام‌های خانواده، مدرسه و تلویزیون درزندگی کودکان، نامه علوم اجتماعی، دوره ۲، شماره ۱، بهار ۱۳۵۵، صص. ۷۱ تا ۱۰۳. ۳۵ – رفتار جوانان دیپلمه در برابر تغییرات اجتماعی (خانواده، ازدواج، تحصیلات عالی، آینده)، تهران، خرداد ۱۳۵۵، (ژوئن ۱۹۷۶)، ۶۳ ص.، تکثیر شده، به زبان های فارسی و فرانسه. ۳۶ – ۱۱۸۰ سال عمر، هر روز درتهران پشت چراغ قرمز تلف می‌شود، روزنامه کیهان، شماره ۹۸۸۱، ۱۶ خرداد ۱۳۵۵، ص. ۱۹. ۳۷ – جامعه پذیری کودک درمحیط رشد سریع، بیست و یکمین کنگره بین المللی روانشناسی، ۱۸-۲۵ ژوئیه۱۹۷۶، پاریس، ۱۳۵۵، ۵ ص. به زبان فرانسه. Socialisation de l’enfant en milieu de ”développement” rapide 38 – زمین لرزه در ایران، روز مطالعه رفتارهای مربوط به وقایع ناگهانی و خطرناک، ۲۶-۲۷ ژوئیه۱۹۷۶، پاریس، ۱۳۵۵، ۸ ص.، به زبان فرانسه. Tremblement de terre en Iran 38 – فئودالیسم سازمانی مانع پا گرفتن تحقیقات در ایران است. هشتمین کنگره تحقیقات ایرانی، کرمان، شهریور ۱۳۵۶، صص. ۵۷۳ تا ۵۸۱. ۳۹ – بررسی روش‌های تحقیقی غرب در برخورد با مسائل اجتماعی روانشناسی اجتماعی ایران، نامه علوم اجتماعی، دوره ۲، شماره ۳، زمستان ۱۳۵۶، صص. ۵۲ تا ۶۵ (با همکاری م. ویلت). ۴۰ – ازدواج جوانان ایرانی، کنگره بین المللی فدراسیون بین المللی اولیاء و مربیان، مه ۱۹۷۵، مجموعه مقالات Etre parent aujourd’hui، تولوز، انتشاراتPrivat ، سال ۱۹۷۷، ۱۳۵۶ صص. ۱۰۹ تا ۱۲۴. Le mariage chez les étudiants en Iran 40 – نامه سرگشاده به آقای مهدی بازرگان، نخست وزیر ایران، روزنامه آیندگان،۱۲ فروردین، ۱۳۵۸،شماره ۳۳۲۲، ص.۸-۹. (۱۳۵۸)، صص. ۶ و ۷ (با همکاری ژ.ل.واندورن). Idéologie de L’Imam Khomeyni. Société et religion selon L’Imam Khomeyni 42 – ترجمه حکومت اسلامی ،اثر روح ا. خمینی، پاریس، Fayolle، ۱۹۷۹ (۱۳۵۸)، ۱۶۷ ص. (با همکاری ب. سیمون). Pour un gouvernement islamique 43 – شکست امام تنها شکست دین نیست، شکست انقلاب توده‌هاست، روزنامه جنبش، ۱۴آبان ۱۳۵۸، شماره ۶۳ صص. ۳ و ۴ و۲۸ آبان ۱۳۵۸ شماره ۶۵، صص. ۴ و ۵. ۴۴ – تحلیل روانی – اجتماعی طبقات اجتماعی در ایران پس از انقلاب، پاریس، مجله Les Temps Modernes (عصر جدید)، دسامبر ۱۹۷۹ (آذر ۱۳۵۸)، صص. ۱۱۱۳ تا ۱۱۳۲. Essai d’analyse psycho-sociologique des classes sociales en Iran post-révolutionnaire 45 – ایران، یک نخستین جمهوری، پاریس، انتشارات.S.A سال ۱۹۸۳، (۱۳۶۲)، ۲۹۵ ص.(زیر نظر). Iran, une première république, le grand satan et la tulipe 46 – گزارش مصاحبه با دو مجروح شیمیایی ایرانی در جنگ عراق علیه ایران به روز نامه لوموند. پاسخ به مطلب افترا آمیزی که در مورد این مجروحان در تاریخ ۲۴ مارس ۱۹۸۴(۴ فروردین۱۳۶۳) ص.۵، چاپ آخر همین روزنامه درج شده بود(از چاپ این گزارش امتناع ورزیده شد). ۴۷ – نقش پدیده شرق شناسی در استعمار غربی،کیهان فرهنگی، تیرماه ۱۳۶۳، شماره ۴، صص. ۱۷ تا ۲۱.(این مقاله زیر نام مستعار دکتر اسماعیل قشقایی به چاپ رسید.) ۴۸ – تحقیقی روانی – اجتماعی درباره کانون زبان ایران، تهران، سال ۱۳۶۵، ۳۰-۱۳۰ ص. ۴۹ – چند کلمه در مورد ترجمه، فصلنامه ترجمه، سال ۱۳۶۶، شماره‌های ۳ و ۴، صص. ۱ تا ۴. ۵۰ – غربزدگی، اثر جلال آل احمد، پاریس، انتشارات L’Harmattan، سال ۱۹۸۸، ۱۳۶۷، ۱۷۶ ص. (با همکاری ف. بارس –کتبی و د. سیمون). L’Occidentalite 51 – آموزش زبان فرانسه در ایران، همایش بین المللی زبان فرانسه در تهران (۱۶ تا ۲۳ ژانویه)، چاپ در مجله فرانسوی زبان Le Message de l’Islam (پیام اسلام)، ژوئیه ۱۹۹۰، (۱۳۶۹)، صص. ۲۶ تا ۲۹. L’enseignement du français en Iran 52 – زلزله روانی هنوز مردم مصیبت زده ما را می‌لرزاند، روزنامه اطلاعات، ۲۱ مرداد، ۱۳۶۹، شماره ۱۹۱۱۱، ص. ۷. این مقاله مجدداً درمجله کلک، شهریور ۱۳۶۹، سال ۱، شماره ۶، صص ۱۶۶ تا ۱۷۱ و در روزنامه همشهری، ۷ دی ۱۳۸۲ (بهنگام زلزله بم) به چاپ رسید. ۵۳ – در جست و جوی هویت گم شده، رمان، تهران، انتشارات فردوس، سال ۱۳۷۰، ۳۴۶ ص. ۵۴ – مقدمه‌ای بر غربزدگی جلال آل احمد، Occidentalite L’به زبان فرانسه، روزنامه اطلاعات، ۲۶ شهریور ۱۳۷۰، شماره ۱۹۴۲۵، ص. ۶، به زبان فارسی. ۵۵ – تحقیقات اجتماعی ما در خدمت جامعه نیازمند ما قرار ندارد. سمینار جامعه شناسی و توسعه، ۱۹-۲۱ آذرماه ۱۳۷۰، تکثیر شده، ۱۶ص. ۵۶ – کاربردهای علوم اجتماعی در جنگ (تبلیغات)، کنفرانس بررسی دفاع مقدس، دانشگاه امام حسین (ع)، ۸ و ۹ مهر ۱۳۷۱، مجموعه مقالات اولین نشست دانشگاه امام حسین (ع)، سال ۱۳۷۱، صص. ۲۳۱ تا ۲۵۸.(جایزه بهترین مقاله ها) ۵۷ – جایگاه روان‌شناسی اجتماعی در علوم اجتماعی، فصلنامه دفتر دانش، بهار ۱۳۷۲، سال ۱، شماره ۴، صص. ۶۸ تا ۷۱. ۵۸ – نقش شرق شناسی در استعمار غربی، فصلنامه علوم اجتماعی. سال ۱۳۷۲، شماره‌های ۳ و ۴، صص. ۲۱۵ تا ۲۳۶. این مقاله در روزنامه اطلاعات سال ۱۳۷۲، شماره‌های ۲۰۰۹۲، صص. ۳ و ۴؛ ۲۰۰۹۳ ص ۶ و ۲۰۰۹۴، ص. ۶. تجدید چاپ شده است. ۵۹ – نقش پدیده شرق شناسی در نظام امپریالیستی غربی، روزنامه تهران تایمز، ۱۶ فوریه ۱۹۹۳،(۱۳۷۲)، شماره ۲۶۵، صص. ۱۲ و ۱۵، به زبان انگلیسی. Role of phenomenom of orientalism in western Imperialism 60 – جامعه شناسی ادبیات به چه کار می‌آید؟ ترجمه بخشی از اثر روبر اسکارپیت تحت عنوانA quoi sert la sociologie de la tittérature?، ماهنامه جامعه سالم، سال ۱۳۷۲، سال ۳، شماره ۱۰، صص. ۶۲ تا ۶۴. از فرانسه به فارسی. ۶۱ – نگرش‌های مزاحم و مناسب تحقیقات اجتماعی، سمینار جامعه شناسی و توسعه (۱۹-۲۱ آذرماه ۱۳۷۰)، مجموعه مقاله‌های سمینار جامعه شناسی و توسعه (جلد اول)، تهران، سمت، ۱۳۷۲، صص. ۲۶۹ تا ۲۹۱. ۶۲ – تحقیقات علوم اجتماعی و مسئله توسعه در ایران، ماهنامه جامعه سالم، شماره ۱۰، ۱۳۷۲، صص. ۶۳ – وقتی که غرب دیگر صادر نمی‌شود، ترجمه مقاله Quand l’Occident ne s’exporte plus اثر برتراند بدیع، مجله سنجش، ۱۳۷۳، سال ۱، شماره ۱، صص. ۱۴ تا ۱۷. ۶۴ – تجربه یک ترجمه: غربزدگی، اثر جلال آل احمد، دومین کنفرانس بررسی مسائل ترجمه، ۱۲-۱۴ مهر ۱۳۷۳، دانشگاه تبریز. ۶۵ – اقتراح: جامعه شناسی و فرهنگ، نشریه کلمه، شماره ۱۲ ، آذر و دی ۱۳۷۳، صص.۶-۸. ۶۶ – جامعه شناسی ادبیات، ترجمه Sociologie de la littérature، اثر روبر اسکارپیت، تهران، سمت، ۱۳۷۴، ۱۳۵ ص.، (با مقدمه مترجم)، (چاپ چهارم در سال ۱۳۸۵). ۶۷ – شرق شناسی، غرب شناسی: گفت وگو با دکتر مرتضی کتبی، کیهان فرهنگی، سال ۱۲، مرداد و شهریور ۱۳۷۴، صص. ۴ تا ۷. ۶۸ – نظریه‌ها در روان‌شناسی اجتماعی، ترجمه Les Théories en psychologie sociale، اثر مورتون دوچ و روبر م. کراوس، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۴، ۲۶۹ ص. (چاپ پنجم در سال ۱۳۸۶). ۶۹ – کاوش در جامعه شناسی روانی،ترجمه L’enquête en psycho-sociologie، اثر هلن شوشا، تهران،نشر نی، سال ۱۳۷۹، ۲۶۱ ص. ۷۰ – یک بررسی روش شناختی در علوم اجتماعی در ایران، مجموعه مقالات سمینار بررسی روش‌ها و فنون مورد استفاده در آموزش و پژوهش علوم اجتماعی کشور، مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، ۲۰ تا ۲۳ تیر ۱۳۷۴، سال ۱۳۷۵، صص. ۲۶۳ تا ۲۸۰. ۷۱ – جامعه شناسی بیماری و پزشکی، ترجمه La sociologie de la maladie et de la médecine، اثر فیلیپ آدام و کلودین هرتسلیک، قم، نشر باورداران، ۱۳۷۶، ۱۸۲ ص. (با همکاری). این اثر در سال ۱۳۸۵ در نشر نی با مقدمه مرتضی کتبی در ۱۸۲ ص. تجدید چاپ شده و به چاپ سوم رسیده است. ۷۲ – افکار عمومی نیروی سیاسی کم شناخته، فصلنامه رسانه، تابستان ۱۳۷۶، سال ۸ ، شماره ۲، صص. ۴۲ تا ۴۷. ۷۳ – مشاهده در حین مشارکت، ترجمه بخشی از کتاب L’enquête en psycho-sociologie اثر هلن شوشا، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره ۹، پائیز ۱۳۷۶، صص. ۱۶۹ تا ۱۹۱. ۷۴ – کالبد شکافی فوتبال، روزنامه ابرار ورزشی قسمت ۱: شماره ۱۱۵۶، ۲۷ آذر ۱۳۷۶ ص. ۴؛ قسمت ۲: شماره ۱۱۵۹، ۱ دی ۱۳۷۶، ص. ۴ و۵ ۷۵ – وضعیت روان شناسی اجتماعی در دانشگاه و آینده آن در ایران، در: خلاصه مقالات سمینار بررسی عوامل موثر در ارتقاء آموزش علوم اجتماعی، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، موسسه پژوهشی و برنامه ریزی آموزش عالی/ یونسکو،۳۰ بهمن ۱۳۷۶، ص.۱۹. ۷۶ – پژوهش گریزی، علل و عوامل عدم استقبال ازکار پژوهش در علوم اجتماعی، خلاصه سخنرانی‌های سمینار آموزش علوم اجتماعی در ایران، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی، ۲۹ تا ۳۰ اردیبهشت ۱۳۷۷، تکثیر شده، ۴ ص. ۷۷ – جایگاه دروغ و الگوهای رفتاری آن در روابط اجتماعی ما، نامه علوم اجتماعی، پائیز و زمستان ۱۳۷۷، شماره ۱۲، صص. ۱۳۶ تا ۱۵۶. ۷۸ – از اندرون دل نوجوانان، (درگفت و شنود با دکتر مرتضی کتبی)، تهران، ماهنامه پیوند، انجمن اولیاء و مربیان، بهمن ۱۳۷۸، شماره ۲۴۴، صص. ۴۰ تا ۴۶، نشریه ماهانه آموزشی- تربیتی، تهران، بهمن ۱۳۷۸، شماره ۲۴۴، صص.۳۱۲ تا ۳۱۸. ۷۹ – علوم اجتماعی ما و پژوهش میان رشته ای، مجله سخن سمت، سال ۵، شماره ۱، بهار ۱۳۷۹، صص. ۱۶ تا ۲۴. ۸۰ – درآمدی بر روان شناسی اجتماعی، ترجمه Introduction à la psychologie sociale، زیر نظر کلود تاپیا، تهران، نشر نی، سال ۱۳۷۹، ۲۶۳ ص. (چاپ سوم سال ۱۳۸۶). ۸۱ – بیداری علمی در حوزه روانشناسی اجتماعی، کتاب هفته، ۱۱۸، شماره پیاپی ۱۳۷۶، ۲۳ اسفند ۱۳۷۹، صص. ۵۷ و ۵۸. ۸۲ – افکار عمومی، ترجمه L’opinion publique، اثر ژودیت لازار، تهران، نشر نی، سال ۱۳۸۰، ۲۱۵ ص. (چاپ سوم، سال ۱۳۸۴). ۸۳ – دروغ پدیده روانی – اجتماعی کلان وکهن: انگیزه‌ها، ابزارها، صورت‌ها، مجله سخن سمت، سال ۱۳۸۱، سال ۸، شماره ۱، صص. ۴۵ تا ۶۷. ۸۴ – یاد بود حشمت ا…طبیبی، نامه انسان شناسی، بهار و تابستان ۱۳۸۱، دوره ۱، شماره ۱، صص. ۲۲۳ و ۲۲۴. ۸۵ – یادبود پی یر بوردیو انسان شناس – جامعه شناس، ۱۹۳۰-۲۰۰۲، ترجمهIn memoriam: Pierre, Bourdieu anthropologue-.sociologue 1930-2002 ، نامه انسان شناسی، بهار و تابستان ۱۳۸۱، دوره ۱، شماره ۱، صص. ۲۲۴ تا ۲۳۴. ۸۶ – پی یر بوردیو و فرهنگ مدرسه،نامه انسان شناسی، بهار و تابستان ۱۳۸۲، دوره ۱، شماره ۳، صص. ۲۱۵ تا ۲۲۲. ۸۷ – یادبود نادر افشار نادری مردم شناس، نامه انسان شناسی، بهار وتابستان ۱۳۸۲، دوره ۱، شماره ۱، صص. ۲۳۱ تا ۲۳۳. ۸۸ – علوم انسانی : گستره شناخت‌ها، ترجمه Les Sciences Humanies: Panorama des connaissances اثر ژ.ف. دورتیه، تهران، نشر نی، ۱۳۸۲، ۴۴۰ ص. (چاپ دوم، سال ۱۳۸۴)، (با همکاری). برنده جایزه کتاب سال ۱۳۸۲ دانشگاه تهران. ۸۹ – سخن آغازین: درباره روانشناسی اجتماعی و انجمن روانشناسی اجتماعی ایران، خبرنامه انجمن روانشناسی اجتماعی ایران، سال ۱، شماره ۱، زمستان ۱۳۸۲، صص. ۱ تا ۳. ۹۰ – به یاد استاد گران مایه مرحوم دکتر غلامحسین صدیقی، سخنرانی در مراسم سیزدهمین سالگرد فوت، ۹ اردیبهشت۱۳۸۳، تکثیر شده، ۸ص. ۹۱ – واژگان بوردیو، ترجمه Le Vocabulaire de Bourdieu ، اثر کریستی ین شویره، اولیویه فونتن، تهران، نشرنی، سال ۱۳۸۵، ۱۵۲ ص. ۹۲ – رون‌شناسی اجتماعی: دُرّ یتیم علوم اجتماعی در ایران، همایش مسایل علوم اجتماعی، انجمن جامعه شناسی ایران، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۴ اردیبهشت ۱۳۸۵،( زیر چاپ). ۹۳ – نباید به یک کتاب اکتفا کرد، خبر نامه سمت. دوشنبه ۲۷ شهریور ۱۳۸۵، ص.۳. معرفی و نقد ( به زبان فارسی در نامه علوم اجتماعی ) ۱ – بهنام ،جمشید. نقدی بر «ساختار خانواده و خویشاوندی در ایران. اثر ، دوره ۱، شماره ۴، تیر ۱۳۵۳، صص. ۱۷۴ تا ۱۷۸. معرفی و نقد ( به زبان فارسی در کتاب ماه علوم اجتماعی) ۲ – گلشن فومنی،محمد رسول. پویایی گروهی و سنجش آن. سال۱، شماره۱( مسلسل ۱)، آبان ۱۳۷۶، صص.۲۱ و۲۳. ۳ – ساروخانی، باقر. دریوزگان، پژوهشی در شناخت تکدی در شهر تهران، سال۲، شماره ۳، ۳۰ دی ۱۳۷۷، ص.۱۱. ۴ – ساروخانی، باقر. روش های تحقیق در علوم اجتماعی. سال۲، شماره۵،(مسلسل۱۷) اسفند۱۳۷۷، ص.۲۶. ۵ – اسکلن برگ،جیمز. بزرگ مردان روان شناسی اجتماعی. (ترجمه رضا شاپوریان)، . سال۲، شماره۱۰،(مسلسل۲۲) مرداد۱۳۷۸، ص.۸. ۶ – هولاندر، ادوین پی. و همکاران. روان شناسی اجتماعی: رهبری و قدرت؛ تاثیرات ارتباط جمعی؛ افکار عمومی و فعالیت سیاسی،(ترجمه احمد رضوانی)، سال۳، شماره۵-۶ ، (مسلسل۲۹-۳۰)، اسفند۱۳۷۸ و فروردین ۱۳۷۹،ص.۱۹. معرفی و نقد به زبان فرانسه درسالنامه چکیده های ایرانشناسی (Abstracta Iranica)، ضمیمه مجله مطالعات ایرانشناسی (Supplément à Studia Iranica)، موسسه فرانسوی تحقیقات ایرانشناسی در تهران (Institut Français d’Iranologie de Téhéran)، مجله کتابشناسی در زمینه ایرانی-آریایی (Revue bibliographique pour le domaine irano-aryen) جلد ۳ /۱۹۸۰ (۱۳۵۹)، ۷ – معرفی و نقد شماره ۶۹۷، ادیبی، حسین. طبقه متوسط جدید در ایران. تهران نشر جامعه تهران، ۱۹۷۹.چ جلد۴ / ۱۹۸۱ (۱۳۶۰)، ۸ – معرفی و نقد شماره ۴۲۲، ضوابطی، م. پژوهشی در نظام طلبگی. تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۵۹(۱۹۸۰)، ۲۰۶ص. ۹ – معرفی و نقد شماره۵۰۹، مسائل کشاورزی ایران. کاویان، ۱۳۵۹(۱۹۸۰)، شماره اول، ۱۰۹ص. ۱۰ – معرفی و نقد شماره۵۴۴، Haghighat,Ch. Iran, la révolution inachevée et l’ordre américain, Paris, Anthropos, 1980, 212p. جلد ۵ / ۱۹۸۲ (۱۳۶۱)، ۱۱ – معرفی و نقد شماره ۶۹۰، Ginger, Serge. Nouvelles lettres persanes. Journal d’un Français à Téhéran. 1974/1980.Paris, Anthropos, 1981, 255p. 12 – معرفی و نقد شماره ۷۲۸، Ghanem, H. Iran. Démocratie et technologie, une interaction explosive. Lutte pour une justice. Shorbrooke( Québec), Didon, 1980, 224p. 13 – معرفی و نقد شماره ۷۴۶ ، Vernoux, J. L’Iran des Mollah. La révolution introuvable. Paris, Anthropos, 1981, 185p. جلد۶ / ۱۹۸۳ (۱۳۶۲) ، ۱۴ – معرفی و نقد شماره ۴۵ ، Vatan Doust, Q. Iranian History and Culture: A Biographical Guide to the English Sources, Washington, Washington University, 1977, 47p. 15 – معرفی و نقد شماره۵۱۰، Abdullaev, Z.Z. Promysblennest i zarezbdenie rabocbego klassa irana v constse xix e nacbale XXe vv. (L’industrie en Iran et la naissance de la classe ouvrière vers la fin du XIX et le début du XX siècle), Baku, 1963. présenté partiellement par Kazemzadeh, Marina, sous le titre 16 – کارگران ایران در اواخر قاجاریه، کتاب آگاه، تهران، آگاه، ۱۳۶۰(۱۹۸۱)، ۱،ص. ۹۹-۱۱۴. ۱۷ – معرفی و نقد شماره ۵۱۲، اشرف، احمد. مراتب اجتماعی در دوران قاجاریه، کتاب آگاه، تهران، آگاه، ۱۳۶۰(۱۹۸۱)،۱ ،صص. ۶۸-۶۹. ۱۸ – معرفی و نقد شماره ۵۱۳، اشرف، احمد. تداوم برخی از ویژگی های تاریخی زندگی شهری در ایران: از دوران ساسانی به دوران اسلامی. تهران، آرش، ۶، شهر، ۱۳۶۰(۱۹۸۱)، صص. ۱۳۲-۱۴۵. ۱۹ – معرفی و نقد شماره ۵۲۰، حداد عادل، غلامعلی. کتاب های آموزشی و پرورشی بعد از انقلاب. تهران، نشر دانش، ۲،۲،بهمن/ اسفند۱۳۶۰ ( فوریه/مارس۱۹۸۲)، صص.۵-۱۴. جلد۷ / ۱۹۸۴ (۱۳۶۳)، ۲۰ – معرفی و نقد شماره ۳۸۰، کتابی، احمد. سرزمین میرزا کوچک خان. تهران، نشر معصومی، آذر ۱۳۶۲(دسامبر۱۹۸۳)، ۱۳۶ص. ۲۰ – معرفی و نقد شماره ۷۱۰ ، آشوری، داریوش. درآمدی به معانی جهان سوم. تهران، کتاب آگاه، ۱۳۶۲(۱۹۸۳)، صص. ۱۸۱-۲۰۸ . ۲۱ – معرفی و نقد شماره ۷۶۵، همایون، داریوش. دیروز و فردا: سه گفتار درباره ایران انقلابی. ایالات متحده امریکا،۱۳۶۰ (۱۹۸۱)، ۱۵۰ص. ۲۲ – معرفی و نقد شماره ۷۸۳، خمینی، روح الله. طلیعه انقلاب اسلامی: مصاحبه های امام خمینی در نجف، پاریس و قم، مقر انقلاب فرهنگی. تهران، مرکز انتشارات دانشگاهی، ۱۳۶۲(۱۹۸۳)،۳۸۲ص. ۲۳ – معرفی و نقد شماره ۸۷۲، صفی نژاد، جواد. ابزار کار سنتی در عشایر مرکزی ایران. تهران، نشر اتحادیه مرکزی تعاونی های عشایر ایران، تیر۱۳۶۲(ژوئیه۱۹۸۳)، ۱۱۴ص. جلد۸ / ۱۹۸۵(۱۳۶۴)، ۲۴ – معرفی و نقد شماره ۳ ، اشرف الکتابی، منوچهر. کتابشناسی جامعه شناسی. تهران مرکز اسناد و مدارک علمی، ۱۳۶۳(۱۹۸۴)، ۲۸۲ص. ۲۵ – معرفی و نقد شماره ۳۰، کیهان فرهنگی، مجله ماهانه. تهران ،کیهان ژورنال، ۱۳۶۳(۱۹۸۴). ۲۶ – معرفی و نقد شماره ۳۸، رفیعی، محمدعلی- صادق صمیمی،ز.- مقیم بیگی، ش. پیک کتاب. تهران، بهجت، ۱۳۶۳(۱۹۸۴). ۲۷ – معرفی و نقد شماره ۶۵۲، محمود، احمد. زمین سوخته. تهران، نشر نو، ۱۳۶۱(۱۹۸۲)،۳۴۴ص. ۲۸ – معرفی و نقد شماره۶۸۵، قره باغی، عباس. حقایق درباره بحران ایران. پاریس، نشر سهیل،۱۳۶۲(۱۹۸۴)، ۵۱۶ص. جلد۹/ ۱۹۸۶(۱۳۶۵)، ۲۹ – معرفی و نقد شماره ۴۴۰، نجاتی،غلامرضا(سرهنگ). جنبش ملی شدن صنعت نفت ایران و کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲. تهران، شرکت سهامی انتشار،۱۳۶۴(۱۹۸۵)، ۵۲۳ص. ۳۰ – معرفی و نقد شماره۵۵۹، بهار، مهرداد. پژوهشی در اساطیر ایران، جلد۱: متون و یادداشت ها. تهران، ۱۳۶۲(۱۹۸۳)، ۳۲۶+۲۴ص. ۳۱ – معرفی و نقد شماره ۷۴۱، حلبی، علی اصغر. مقدمه ای بر طنز و شوخ طبعی در ایران. تهران، پیک ۱۳۶۴(۱۹۸۵)، ۲۲۰ص. ۳۲ – معرفی و نقد شماره ۸۰۵، دهباشی، علی. یادنامه جلال آل احمد، جلد۱. تهران، پاسارگاد،۱۳۶۴(۱۹۸۵)، ۷۳۶ص. ۳۳ – معرفی و نقد شماره ۸۳۱، زمانی نیا، مصطفی. کوچ اسماعیل. تهران، پاسارگاد،۱۳۶۴(۱۹۸۵)، ۲۰۶ص. ۳۴ – معرفی و نقد شماره ۸۹۱، در کوش، سعید. درآمدی بر اقتصاد شهری. تهران، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۶۴(۱۹۸۵)،۲۴۴ص. ۳۵ – معرفی و نقد شماره ۹۰۸، راوندی، مرتضی. سیر فرهنگ و تاریخ تعلیم و تربیت در ایران و اروپا. تهران، نشر گویا،۱۳۶۴(۱۹۸۵)، ۳۱۸ص. جلد۱۰/ ۱۹۸۷(۱۳۶۶)، ۳۶ – معرفی و نقد شماره ۲۳، مقدم فر، حمید. کتابشناسی روزنامه نگاری. مراغه، روزنامه اوحدی،۱۳۶۵(۱۹۸۶)،۱۰۰ص. ۳۷ – معرفی و نقد شماره ۸۴۱، ازکیا، مصطفی. جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی روستایی ایران. تهران، اطلاعات، ۱۳۶۵(۱۹۸۶)، ۳۲۴ص. ۳۸ – معرفی و نقد شماره ۸۷۰، ابوالحمد، عبدالحمید. مبانی سیاست، جامعه شناسی سیاسی. جلد۱، چاپ سوم، تهران، توس، ۱۳۶۵(۱۹۸۶)،۵۹۳ص. ۳۹ – معرفی و نقد شماره ۹۱۲، مثل برف آب خواهیم شد.مذاکرات شورای فرماندهان ارتش،دی/ بهمن ۱۳۵۷.تهران، نشر نی، ۱۳۶۵(۱۹۸۷)،۲۶۲ص. جلد۱۱/ ۱۹۸۸(۱۳۶۷)، ۴۰ – معرفی و نقد شماره ۴۳۱، خالصی، عباس. تاریخچه بست و بست نشینی.تهران، علمی،۱۳۶۵(۱۹۸۷)،۱۸۸ص. ۴۱ – معرفی و نقد شماره۱۱۰۹، فهرست اسامی شخصیت های سیاسی و اجتماعی در اسناد لانه جاسوسی امریکا، جلد ۱-۶۰.تهران، صابرین، ۱۳۶۵(۱۹۸۷)،۳۰۲ص. ۴۲ – معرفی و نقد شماره۱۱۳۰، ممتاز، ژ. (زیر نظر). تجاوز عراق به ایران و موضع گیری سازمان ملل متحد، با همکاری مشفا، ن. – تارم سری ،م. – عالم، الف. و مستقیمی، ب.تهران، مرکز بین المللی مطالعات عالی دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران،۱۳۶۶(۱۹۸۷)، ۱۶۵ص. ۴۳ – معرفی و نقد شماره ۱۱۹۳، ابریشمی، محمد حسن. شناخت زعفران ایران، با معرفی محمد علی جمالزاده و ایرج افشار.تهران، توس، ۱۳۶۶(۱۹۸۷)،۳۲۸ص. جلد۱۲/ ۱۹۸۹(۱۳۶۸)، ۴۴ – معرفی و نقد شماره ۵۱۱، ذوقی، ایرج. ایران و قدرت های بزرگ در جنگ دوم جهانی.تهران، پژنگ، ۱۳۶۷(۱۹۸۸)،۴۲۲ص. جلد۱۳/ ۱۹۹۰(۱۳۶۹)، ۴۵ – معرفی و نقد شماره ۳۲۸، زمانی نیا، مصطفی. در شبیخون نیشابور.تهران، آگاه، ۱۳۶۵(۱۹۸۶)، ۱۶۰ص. ۴۶ – معرفی و نقد شماره ۳۶۱، میرزایی، محمد. ارزیابی سرشماری۱۳۶۵ بر اساس شاخص های سنی و جنسی، نامه علوم اجتماعی، شماره مخصوص ۱،۲، ۱۳۶۸(۱۹۸۹)، صص.۶۹-۸۲. ۴۷ – معرفی و نقد شماره۳۶۳، مهاجرانی، علی اصغر و همکاران. بررسی نیروی انسانی در ایران، نامه علوم اجتماعی، شماره مخصوص۳،۱ ، ۱۳۶۸(۱۹۸۹)، صص.۱۲۱-۱۴۳. ۴۸ – معرفی و نقد شماره ۳۶۴، محتاط، محمد رضا. سیمای اراک، جامعه شناسی شهری.تهران، آگاه، ۱۳۶۸(۱۹۸۹)، ۵۷۳ص. ۴۹ – معرفی و نقد شماره ۴۱۹، موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی(بخش تحقیقات عشایری)، منابع و مآخذ عشایر ایران، شورای عالی عشایری ایران، ۱۳۶۶(۱۹۸۸)، ۲۹۶ص. جلد۱۴/ ۱۹۹۱ (۱۳۷۰)، ۵۰ – معرفی و نقد شماره ۹۴۰، طبیبی، حشمت الله. پیدایش تصوف و زمینه های اجتماعی آن، نامه علوم اجتماعی، ۱،۲ ، ۱۳۶۹(۱۹۹۰)،صص. ۵۴-۸۹. جلد۱۵ و ۱۶/۱۹۹۲-۱۹۹۳ (۱۳۷۱-۱۳۷۲)، ۵۱ – معرفی و نقد شماره ۵۱، فصلنامه علوم اجتماعی، تهران ، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی، ۱۳۷۰(۱۹۹۱)، ۲۸۳ ص.،جلد۱، شماره های ۱و۲.، شماره مخصوص غلامحسین صدیقی(۱۹۰۵-۱۹۹۱). ۵۲ – معرفی و نقد شماره۱۴۱۰، فهیمی، سید مهدی. فرهنگ جبهه.تهران، ناشر ین مختلف، ۱۴ جلد منتشر شده، ۲۰ مجلد پیش بینی شده، ۱۳۶۹-۱۳۷۰(۱۹۹۰-۱۹۹۱). ۵۳ – معرفی و نقد شماره۱۴۳۶، رضا قلی، علی. جامعه شناسی خود کامگی.تهران ، نشر نی، ۱۳۷۰(۱۹۹۱)،۲۴۴ص. ۵۴ – معرفی و نقد شماره۱۵۹۵، زنجانی، حبیب الله. جمعیت کشور و چگونگی توزیع آن در سطح سرزمین(تا سال ۱۳۹۰).تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات شهر سازی و معماری در ایران. وزارت مسکن و شهر سازی، ۱۳۶۹(۱۹۹۱)، ۱۶ص.، نقشه+ جدول. ۵۵ – معرفی و نقد شماره۱۶۲۲، مجموعه مقالات سمینار استراتژی توسعه زندگی عشایری. تهران، سازمان امور عشایری در ایران، ۱۳۷۰(۱۹۹۱)، ۳۲۰ص. ۵۶ – معرفی و نقد شماره۱۶۲۶، صفی نژاد، جواد،عشایر مرکزی ایران.تهران، امیر کبیر، ۱۳۶۸(۱۹۸۹)، ۲۳-۷۳۶ص.، نقشه+ تصویر. ۵۷ – معرفی و نقد شماره۱۶۲۷، صفی نژاد، جواد. بنه: نظام های زراعتی سنتی در ایران.تهران، امیر کبیر،۱۳۶۸(۱۳۸۹)، ۵۸۴ص. جلد ۱۷، ۱۸، ۱۹ / ۱۹۹۴-۱۹۹۵-۱۹۹۶ (۱۳۷۳-۱۳۷۴-۱۳۷۵)، ۵۸ – معرفی و نقد شماره ۱۹ ، شهبازی، شراره- عمرانی، نوشین. کتابشناسی توضیحی خانواده.تهران، شهرداری تهران، معاونت امور اجتماعی، ۱۳۷۲(۱۹۹۳)، ۲۹۰ص. ۵۹ – معرفی و نقد شماره ۳۳۹، باقری، علی. جامعه و حکومت در ایران، کتاب اول: دوران قاجار.تهران، مرکز نشر بین الملل، ۱۳۷۱(۱۹۹۲)،۳۴۰ص. ۶۰ – معرفی و نقد شماره ۷۸۶، مختاری، محمد. انسان در شعر معاصر با تحلیل شعر نیما، شاملو، اخوان، فروغ فرخزاد.تهران، توس، ۱۳۷۲(۱۹۹۳)، ۶۴۵ص. ۶۱ – معرفی و نقد شماره ۸۰۲، فرهادی، مرتضی. مشارکت زنان روستایی و ایلی ایران در گروه های یاریگر و سازمان های تعاونی سنتی، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، بهار۱۳۷۴(۱۹۹۵)،صص.۱۰۷-۱۲۰(شماره مخصوص “نقش زنان در کشاورزی”). ۶۲ – معرفی و نقد شماره ۸۷۸، ازکیا، مصطفی. شرکت های سهامی زراعی، تهران، وزارت کشاورزی،۱۳۷۲(۱۹۹۳)، ۴۸۸ص. ۶۳ – معرفی و نقد شماره ۸۸۰، فرهادی، مرتضی. پیشینه تاریخی خمین، اراک. فصلنامه راه دانش[اراک، دفتر ارشاد اسلامی]، شماره ۳-۴، تابستان/پاییز۱۳۷۴(۱۹۹۵)،صص.۳۱۴-۳۳۵. مصور+ ۱ نقشه. ۶۴ – معرفی و نقد شماره ۸۸۱، فرهادی، مرتضی. سنگ نگاره های سه جانور منقرض شده در نقوش ماقبل تاریخی و نویافته تیمره، فصلنامه راه دانش، شماره۶-۷، پاییز۱۳۷۴(۱۹۹۵)،صص.۱۴۵-۱۵۲.(این اثر در مجله سنبل، شماره ۷۳ مهر۱۳۷۴(۱۹۹۵) صص. ۴۶-۴۷ مجددا چاپ شده است.) ۶۵ – معرفی و نقد شماره ۸۹۰، فرهادی، مرتضی. کبوتر خانه های ایران،در هم آمیزی زیبایی و کارایی.تهران، صف، دانشگاه شهید بهشتی، شماره های۱۳-۱۴ ، بهار/تابستان ۱۳۷۳(۱۹۹۴)، صص. ۶۶-۷۷. ۶۶ – معرفی و نقد شماره ۸۹۱، فرهادی، مرتضی. کشت آدوری(خار وابسته)، در: محمد تقوی، مجموعه مقالات سمینار جامعه شناسی و توسعه، جلد۲، تهران، سمت، ۱۳۷۳(۱۹۹۴)،صص. ۳۴۵-۳۶۴. ۶۷ – معرفی و نقد شماره ۸۹۲، فرهادی، مرتضی. مشک سازی و مشک زنی در روستاها و ایلات و عشایر سیرجان و چند شهر پیرامون آن، فصلنامه کرمان، مرکز کرمان شناسی، شماره ۱۹، زمستان۱۳۷۴(۱۹۹۵)، صص. ۶۶-۷۵. ۶۸ – معرفی و نقد شماره ۸۹۳، فرهادی، مرتضی. برخی روش های پیشگیرانه در دانش پزشکی عامیانه در میان عشایر و روستاییان استان کرمان، در: مجموعه مقالات دومین سمینار کرمان شناسی، کرمان، مرکز کرمان شناسی،۱۳۷۴(۱۹۹۵)،صص. ۱۷۹-۱۹۰. ۶۹ – معرفی و نقد شماره ۸۹۴، فرهادی، مرتضی. آسیب شناسی پژوهش های فرهنگی عامیانه و لزوم مردم نگاری و مردم شناسی دانش و فن آوری های عامیانه و کار ابزار های سنتی در ایران، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره های ۵-۶، پاییز/ زمستان، ۱۳۷۳(۱۹۹۴)، صص. ۸۵-۱۱۴. ۷۰ – معرفی و نقد شماره ۸۹۵، فرهادی، مرتضی. موزه هایی در باد: معرفی مجموعه عظیم سنگ نگاره های نویافته در تیمره، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره های۷-۸، پاییز/ زمستان ۱۳۷۴(۱۹۹۵)، صص. ۱۳-۶۱. جلد۲۴ / ۲۰۰۱ (۱۳۷۹-۱۳۸۰)، ۷۱ – معرفی و نقد شماره ۱۴۲، فرهادی، مرتضی. موزه هایی در باد: رساله ای در باب مردم شناسی هنر.تهران، دانشگاه علامه طباطبایی،۱۳۷۷(۱۹۹۸)، ۴۰۸ص. ۷۲ – معرفی و نقد شماره ۳۲۴، احمدی، حمید. قومیت و قوم گرایی در ایران، از افسانه تا واقعیت.تهران، نشر نی، ۱۳۷۸(۱۹۹۹)، ۴۴۰ص. ۷۳ – معرفی و نقد شماره ۳۲۶، فکوهی، ناصر. از فرهنگ تا توسعه: توسعه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در ایران.تهران، نشر فردوس، ۱۳۷۹(۲۰۰۰)، ۳۴۴ص. ۷۴ – معرفی و نقد شماره ۳۲۷، فکوهی، ناصر. خشونت سیاسی: نظریه ها، مباحث، اشکال و راه کارها.تهران، نشر قطره، ۱۳۷۸(۱۹۹۹)، ۲۸۷ص.، نمایه. ۷۵ – معرفی و نقد شماره ۳۲۸ ، فکوهی، ناصر. اسطوره شناسی سیاسی: هنر- اسطوره- قدرت.تهران، نشر فردوس،۱۳۷۸(۱۹۹۹)، ۴۳۲ص. نمایه. جلد۲۵/ ۲۰۰۲ (۱۳۸۰-۱۳۸۱)، ۷۶ – معرفی و نقد شماره ۳ ، فرهنگ گیلان. فصلنامه، ۱۸ شماره[از زمستان۱۳۷۷(۱۹۹۸) تا تابستان۱۳۸۲(۲۰۰۳)]. ۷۷ – معرفی و نقد شماره ۷ ، نامه انسان شناسی. ارگان انجمن انسان شناسی ایران، فصلنامه، نشر انجمن انسان شناسی ایران، جلد۱، شماره۱، بهار تابستان۱۳۸۱(۲۰۰۲)، ۲۳۶ص.+ ۳۱ص. به زبان فرانسه. ۷۸ – معرفی و نقد شماره ۲۶۳ ، ابریشمی، محمد حسن. هوش و ادراک رستنی ها.اطلاعات علمی، سال۱۷، شماره۱، آبان۱۳۸۱(۲۰۰۲)، صص. ۲۶-۲۹. ۷۹ – معرفی و نقد شماره ۲۸۶ ، کزازی، میر جلال الدین. نامه باستان: ویرایش و گزارش شاهنامه فردوسی.تهران، سمت، ۳جلد۱۳۸۰-۱۳۸۱-۱۳۸۲(۲۰۰۱-۲۰۰۲-۲۰۰۳)، ۴۸۱+۶۸۶+۶۱۲ص. ۸۰ – معرفی و نقد شماره ۳۱۰، مجله علوم روان شناختی: تحولی – بالینی- پرورشی- اجتماعی.تهران، دانشگاه تهران ، ۷ شماره چاپ شده، ۱۳۸۰-۱۳۸۲(۲۰۰۱-۲۰۰۳). ۸۱ – معرفی و نقد شماره ۳۴۱ ، ابریشمی، محمد حسن. نگاهی به پیشینه وام ها و اعتبارات کشاورزی.بانک کشاورزی، فصلنامه، شماره های۲-۳، تابستان/ پاییز۱۳۸۰(۲۰۰۱)، صص.۲۰۱-۲۰۹. ۸۲ – معرفی و نقد شماره ۳۵۱، ابریشمی، محمد حسن. چهارشنبه سوری منشا از شبانگاه قتل متوکّل دارد.بهاریه، اسفند ۱۳۸۰ فروردین ۱۳۸۱(۲۰۰۲)،صص. ۳۶-۴۴. ۸۳ – معرفی و نقد شماره ۳۵۲ ، ابریشمی، محمد حسن. گل در فرهنگ ایرانی: دام و کشت و صنعت، مجله ماهانه، شماره های۲۹-۳۵ ،۱۳۸۱(۲۰۰۲)، صص. ۲۰-۲۴، ۲۲-۲۷،۲۶-۳۰، ۱۶-۱۹و ۱۸-۲۲. ۸۴ – معرفی و نقد شماره ۳۵۸، فکوهی، ناصر. تاریخ اندیشه و نظریه های انسان شناسی.تهران، نشر نی، ۱۳۸۱(۲۰۰۲)،۴۷۴ص. ۸۵ – معرفی و نقد شماره۳۵۹، فرهادی، مرتضی. موزه های بازیافته: گمانه زنی هایی در فرهنگ عشایر و روستاییان سیرجان، بافت، برد سیر و شهر بابک استان کرمان.کرمان، مرکز کرمان شناسی،۱۳۸۱(۲۰۰۲)، چاپ اول ۱۳۷۸(۱۹۹۹)، ۳۹۳ص. جلد۲۶/ ۲۰۰۱ (۱۳۸۱-۱۳۸۲)، ۸۶ – معرفی و نقد شماره ۵۸ ، جعفری دهاقی، محمود. بازشناسی منابع و مآخذ تاریخ ایران باستان: از ورود آریایی ها تا سقوط امپراتوری ساسانی.تهران، سمت، ۱۳۸۲(۲۰۰۳)، ۳۲۱ص. ،کتابشناسی+ نمایه. ۸۷ – معرفی و نقد شماره ۲۶۰، ازغندی، سید علی رضا. تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران۱۳۲۰-۱۳۵۷(۱۹۴۱-۱۹۷۹).تهران، سمت، بهار۱۳۸۲(۲۰۰۳)،۴۱۴ص.،کتابشناسی. ۸۸ – معرفی و نقد شماره ۳۳۲، روزی طلب، غلام رضا- جلالی، ناهید. هنر خاتم.تهران. سمت، ۱۳۸۲(۲۰۰۳)، ۳۱۹ص.، عکس+ کتابشناسی+ اصطلاح نامه. ۸۹ – معرفی و نقد شماره ۳۶۰، کزازی، میر جلال الدین. نامه باستان: ویرایش و گزارش شاهنامه فردوسی. جلد۴، تهران، سمت، ، ۱۳۸۳(۲۰۰۴)، ۷۵۲ص. ۹۰ – معرفی و نقد شماره ۴۱۰، آذربایجانی، مسعود و همکاران. روان شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی.تهران، سمت، پاییز۱۳۸۲(۲۰۰۳)، ۶۱۵ص. کتابشناسی+ واژه نامه+ ۴ نمایه. ۹۱ – معرفی و نقد شماره ۴۲۰، محدثی، حسن. دین و حیات اجتماعی، دیالکتیک تغییرات.تهران، فرهنگ و اندیشه ۱۳۸۱(۲۰۰۳)، ۲۴۴ص. ۹۲ – معرفی و نقد شماره ۴۵۶، بلوک باشی، علی. جامعه ایلی در ایران.دفتر پژوهش های فرهنگی، مجموعه “از ایران چه می دانم؟”، شماره۳۱، ۱۳۸۲(۲۰۰۳)، ۱۱۹ص ۹۳ – معرفی و نقد شماره ۴۶۱ ، فرهادی، مرتضی. واره: نوعی تعاونی سنتی کهن و زنان در ایران(درآمدی به مردم شناسی و جامعه شناسی تعاون و مشارکت مردمی).تهران، وزارت کشاورزی، ۱۳۸۰(۲۰۰۱).۶۲۷ص.کتابشناسی+ جداول+ لغت نامه+ گرافیک+ نقشه. جلد۲۷/ ۲۰۰۴ (۱۳۸۲-۱۳۸۳) ۹۴ – معرفی و نقد شماره ۳۶۴، تاجیک، محمد رضا. تجربه بازی سیاسی در میان ایرانیان.تهران، نشر نی، چاپ دوم، ۱۳۸۲(۲۰۰۳)، ۲۱۵ص. ۹۵ – معرفی و نقد شماره ۳۶۸، ابریشمی، محمد حسن. زعفران: از دیرباز تا امروز، دایره المعارف تولید، تجارت و مصرف،تهران، امیر کبیر، ۱۳۸۳(۲۰۰۴)،۸۳۲ص، ۳۶ تابلو+ ۳۲ص.(فهرست مطالب+صورت جداول+یادداشت ایرج افشار+پیشگفتار مولف و معرفی) پایان نامه‌های تحصیلات عالیه ۱- ۱ ) راهنمایی دکتری شادرو، محمدرضا. پژوهشی در داستان کوتاه فارسی، زیر نظر مرتضی کتبی، اساتید مشاور: منصور وثوقی و محمدرضا شفیعی کدکنی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۶. ۱- ۲) مشاوره دکتری نبوی، عبدالحسین. بررسی عوامل اجتماعی – اقتصادی مؤثر در شیوع جرائم در جامعه شهری اهواز، زیر نظر مصطفی ازکیا، اساتید مشاور: علیرضا محسنی تبریزی ، مرتضی کتبی و منصور وثوقی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۴. حاجی زاده میمندی، مسعود. جامعه شناسی مطبوعات ایران، زیرنظر باقر ساروخانی، اساتید مشاور: مرتضی کتبی و منصور وثوقی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۶. . ۱- ۳) داوری دکتری امیدی، علی، معماری کاروانسرا در اصفهان، استاد داور مرتضی کتبی، دانشکده هنرهای زیبای پاریس، (۱۹۷۶) ۱۳۵۵. شمس، پرویز، (دکتری)، سوسیالیسم و انقلاب ایران، زیر نظر فرای ریشارد، استاد مشاور پوآریه،‌استاد داور و رئیس ژوری: مرتضی کتبی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه نیسِ فرانسه،(۲ ژوئیه ۱۹۸۴)، ۱۱ تیر ۱۳۶۳. حسینی زاد، سید مجید. تحولات اجتماعی و سینمایی ایران، زیر نظر منصور وثوقی، استادان داور: باقر ساروخانی و مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۴. عصمت اللهی، محمد هاشم. بررسی مسیر تحول مطبوعات افغانستان در چارچوب نظریه‌های آزادی و کنترل مطبوعات، زیر نظر نعیم بدیعی، اساتید مشاور کاظم معتمد نژاد و حسین علی افخمی؛ استاد داور: مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۸۰. مسعودی، امیدعلی. جامعه اطلاعاتی در برابر چالش‌های نظارتی فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات چشم انداز ایران در سال ۱۴۰۰، زیر نظر کاظم معتمدنژاد، اساتید مشاور: نعیم بدیعی و مهدی محسنیان راد؛ اساتید داور: مرتضی کتبی و علی دلاور، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۸۴. ۲-۱) راهنمایی کارشناسی ارشد ناظم زاده، ناصر. اثر برنامه‌های تلویزیونی بر کودکان و نوجوانان، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی ، دانشگاه تهران، ۱۳۵۴. پورحسینی، خسرو. معنی، ارزش و مصرف پول نزد کودکان تهران، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۴. خالوئی، محمدعلی. تعریف اجتماعی جنایت: مطالعه در مرکز کار و آموزش قزالحصار، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۵. شریعتی، تقی ناصر. بررسی عوامل مؤثر در رضامندی بیمه شدگان از خدمات درمان تأمین اجتماعی، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۵. برومند، نسرین. تحقیق درباره چگونگی راههای کسب موفقیت جوانان کارمند، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۵. ساده، مهدی.کاربرد ضرب المثل در توجیه فرهنگ عامیانه، زیر نظر مرتضی کتبی، اساتید مشاور غلامعباس توسلی و مهدی ثریا، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۵. نیکنام اصل، ابوالفضل. مداخله والدین و آشنایان در ازدواج زنان و مردان کارمند ساکن تهران، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۵. کیال، علی. مطالعه فعالیت‌های فراغتی دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی در دو گروه درآمد بالا و پائین، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۶. بهنام مرادی، شهربانو. بررسی و مقایسه طرز تفکر و رفتار پرستاران در زمینه همسر گزینی و ازدواج، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۶. سجاد، احمد. خانواده‌های گسترده گرجی در فریدون شهر، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۶. فجرک، علی. ‌بررسی روابط ارباب رجوع با اداره و تأثیر آن بر مدت انجام پرونده در شهرداری تهران، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۶. بیتا، محمد جواد. ارزشیابی خدمات درمانی دو بخش از مراکز روانپزشکی رازی، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، ۱۳۵۷. مهردادیان، علی محمد. تطابق ارزش زمان‌ها در زبان فارسی و فرانسه، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۷۰. علی اکبری، بهمن. تئوری بازگشت به سوی خویش در اندیشه دکتر شریعتی، زیر نظر مرتضی کتبی، استاد مشاور غلامعباس توسلی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۳. بخارایی، احمد. نقش رسانه در توسعه، زیر نظر مرتضی کتبی، استاد مشاور باقر ساروخانی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۴. شفیعی، محمد. بررسی کمی و کیفی ناسازگاری سربازان وظیفه در حین خدمت و علل بروز جرائم آن، زیرنظر مرتضی کتبی، استاد مشاور علیرضا محسنی تبریزی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۵. هاشمی، سیدضیاء. تغییرات اجتماعی در نهج البلاغه، زیر نظر مرتضی کتبی، استاد مشاور غلامعباس توسلی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۵. نوربخش، سید مرتضی. عوامل روانی- اجتماعی مؤثر بر وضعیت تحصیلی نابینایان، زیر نظر مرتضی کتبی، استاد مشاور علیرضا محسنی تبریزی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۵. فتحی، سید مرتضی. بستر فرهنگی اعتیاد، زیر نظر دکتر مرتضی کتبی،‌استاد مشاور محمود روح الامینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، ۱۳۷۶. قاسمی، علیرضا. روزنامه نگاری غیرحرفه‌ای در ایران و تطور آن در پرتو وقایع سیاسی- اجتماعی سالهای ۲۰-۳۲، زیرنظر مرتضی کتبی، استاد مشاور باقر ساروخانی دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۷. نبئی، سودابه. بررسی میزان استفاده و رضامندی شهروندان تهرانی از روزنامه ایران، زیرنظر مرتضی کتبی، استاد مشاور مهدی محسنیان راد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۷. فرجام فر، جلال. بررسی انگیزه‌های روانی- اجتماعی مشارکت دانشجویان ساکن تهران، دانشگاه تهران، زیرنظر مرتضی کتبی، استاد مشاور مصطفی ازکیا، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۹. شالباف، عذرا. بررسی تأثیر تحصیلات زن به توزیع قدرت در خانواده، زیرنظر مرتضی کتبی، استاد مشاور باقر ساروخانی، استاد داور ژاله شادی طلب، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۹. ترغیبی، شاهرخ. تغییرات خانواده در عشایر، زیر نظر مرتضی کتبی، استاد مشاور مقصودی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۹. شکوهی، مرتضی. بررسی انگیزه‌های باروری در زنان روستایی، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، ۱۳۸۰. اکبری، مصطفی … ۲- ۲) مشاوره کارشناسی ارشد کبریایی، احمد. موقعیت خانوادگی و رابطه آن با موقعیت تحصیلی دانش آموزان، زیرنظر غلام عباس توسلی، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۴. خدامرادی، منصوره. نقش آموزشی رادیو و تلویزیون، زیرنظر باقر ساروخانی، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۴. مهدوی، محسن. اثر فوت پدر بر حالت پرخاشگری فرزندان، زیرنظر ژاکلین طوبی، اساتید مشاور: مرتضی کتبی و مشهور، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۴. فقیرزاده، صالح. مقایسه نظر و عمل خانواده در آبادان، خرمشهر وشادگان، زیر نظر جمشید بهنام، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۴. سام آرام، عزت الله. بررسی اثرات برنامه‌های عمرانی در روستاهای عهدآباد شهریار بر ساخت اجتماعی و اقتصادی خانوارهای ساکن آن در سال‌های ۴۷-۵۴، زیرنظر سیاوش امینی، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۵. تقوی، نعمت الله. ساخت‌های خانواده: ازدواج، قدرت، خویشاوندی در روستاهای ایران، زیر نظر جمشید بهنام، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۵. امیر شیبانی، محمد علی. محدودیت‌های رشد و تأثیر انجمن‌های علمی و تخصصی در ایران، زیر نظر محمد توکل، اساتید مشاور: مرتضی کتبی و رضا منصوری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۲. ربانی خوراسگانی، علی. بیگانگی اجتماعی به همراه بررسی موردی بیگانگی اجتماعی در بین پذیرفته شدگان مراکز آموزشی علامه حلی تهران در سال ۷۱-۷۲، زیر نظر علیرضا محسنی تبریزی، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۲. امیری، نادر، .فرآیند باز آفرینی واقعیت اجتماعی در ادبیات داستانی جلال آل احمد، زیرنظر غلام عباس توسلی، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۲. پناهی، شادبانو. ترجمه بخشی از کتاب «در جست و جوی هویت گمشده» اثر مرتضی کتبی، زیرنظر سید حامد رضیئی، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شمال، ۱۳۷۳. باقی نصرآبادی، علی. بررسی اندیشه‌های اجتماعی متفکر شهید استاد مرتضی مطهری، زیرنظر غلامعباس توسلی، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۳. اسماعیلی، رضا. بررسی عوامل بزهکاری اجتماعی در اصفهان، زیرنظر علیرضا محسنی تبریزی، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۳. گیویان، عبدالله.بررسی آنومی علل و عوامل مؤثر بر آن در میان دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، زیر نظر باقر ساروخانی، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۳. مهاجری، اصغر. جنگ و قشربندی اجتماعی، زیر نظر غلامعباس توسلی، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۴. مهدویان، مرتضی. روش مقایسه در علوم اجتماعی و بررسی آن در آثار ابوریحان بیرونی، زیر نظر غلام عباس توسلی، اساتید مشاور: مرتضی کتبی و محمد توکل، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۴. خوش فر، غلامرضا. مقایسه تحلیلی ارزش‌های خانواده، مدرسه و گروه همسالان از دیدگاه دانش آموزان پسر دبیرستانی شهر تهران، زیر نظر باقر ساروخانی، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۴. طوسی، علی اکبر. جامعه روستایی در ادبیات معاصر ایران با تکیه بر رمان، زیر نظر مصطفی ازکیا، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۵. موسوی دیز کوهی، سید هاشم. طنز در گیلان، زیر نظر محمود روح الامینی، استاد مشاور مرتضی کتبی و حشمت الله طیبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۵. ساغری دوز، محبوبه. بررسی جامعه شناختی پارامترهای ذهنی – فرهنگی زمینه ساز توسعه. زیرنظر محمد توکل، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۶. سلیمی، گیتا. بررسی موانع فکری، اجتماعی، فرهنگی گسترش توریسم در ایران از دیدگاه جامعه شناسی زیر نظر محمد توکل، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۶. حقایق خراسانی، بتول. سنجش میزان استرس شغلی و بررسی تأثیر آن بر خشنودی شغلی و سلامت روان کارگران و کارکنان شرکت داروسازی داروپخش، زیر نظر علیرضا محسنی تبریزی، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۸. پارساپژوه، سپیده،. شکل گیری شخصیت فرهنگی درمیان دختران نوجوان اسلام آباد کرج، زیر نظر ناصر فکوهی، اساتید مشاور دکتر مرتضی کتبی و جواد ناطق پور، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۹. صفابخش، محسن. حاشیه نشینی، زیر نظر محسنی تبریزی،‌استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۸۰. جعفری، علی اکبر. بررسی نگرش اقشار جامعه نسبت به تلویزیون (تبلیغات تجاری)، زیر نظر مهدی محسنیان راد، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی علامه طباطبایی، ۱۳۸۰. بابایی، اسدالله. تبیین جامعه شناختی بحران هویت در جامعه معاصر ایران، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، ۱۳۸۰. کمالی، مهرک. زن در رمان معاصر ایران: بررسی رمان جامعه شناختی بامداد خمار، استاد مشاور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، ۱۳۸۰. ۲- ۳) داوری کارشناسی ارشد رهبری، غلامحسین،.بررسی آگهی‌های تبلیغاتی روزنامه کیهان در دهه ۵۵-۴۴، زیرنظر باقر ساروخانی، اساتید داور: مرتضی کتبی و حسین مشهور، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۴. طلایی، داریوش .مطابقت عروض و نواهای ایرانی (تار)، استاد داور مرتضی کتبی، دانشگاه نانتر پاریس۱۰، ۱۳۶۵،(۱۹۸۶). عبدی، عیسی. مقایسه حرف‌های اضافه A،De و Enدر زبان فرانسه و معادل‌های فارسی آنها و تحلیل اشتباهات مرتکب شده محصلین ایرانی، زیر نظر گ. دیهیم، استاد مشاور رویا لطافتی، استاد داور مرتضی کتبی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۷۵. ترابی، علیرضا. بررسی آراء و اندیشه‌های جرج هربرت مید، اروینگ گافمن و موریس روزنبرگ، زیرنظر تقی آزاد ارمکی، استاد مشاور علیرضا محسنی تبریزی، استاد داور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۷. انصاری، فرشته. بررسی نحوه گذران اوقات فراغت بر شکل‌گیری شخصیت فرهنگی با تأکید بر دو دبیرستان دخترانه ارشاد و رضوانی شهر تهران، زیر نظر ناصر فکوهی، استاد داور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۹. پاشا، نورالله. بررسی نگرش عقلانی دانش آموزان پسر دبیرستان‌های دولتی شهر تهران و عوامل مؤثر بر آن، زیر نظر جعفر سخاوت، استاد مشاور عذرا جارالهی، استاد داور مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۹. ایوبی، پروانه. آموزش زبان فرانسه، استاد داور مرتضی کتبی، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۸۰. ۳- ۱) راهنمایی کارشناسی آل بویه، پژند.ترنوور، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشگاه علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۳. جوادی ترشیری، حسین. تأثیر تلویزیون در انجام تکالیف دبستانی، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۳. سعادتمند، منوچهر. اثرات منفی برخی کتب مطالعه‌ای در ۵ دکه تهران، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۳. عارف نسب، غلامرضا. بررسی علل و عوامل عدم بازده کافی نظام آموزش و پرورش در تحصیلات متوسطه، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۳. ناظری، محسن.تاثیر تبلیغات تجارتی رادیو و تلویزیون در افکار عمومی، استاد راهنما مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۴. بازارگان، محسن .کاربرد تکنیک تحلیل محتوی در بررسی عریضه‌های مردم ایران، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۴. قنائیان نجف آبادی، غلامعلی. بررسی جنبه‌های مختلف خدمت وظیفه عمومی زیرنظر مرتضی کتبی، دانشگاه علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۴. هنرور عراقی، منیژه. علل عقب افتادگی دانش آموزان ۸-۱۲ ساله در یک مدرسه جنوب شهر تهران، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۴. نعیمی، علی اکبر. تحول تاریخی پست ایران، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۴. پوررحیمی، رضا. مطالعه دخالت روابط شخصی در تعیین میزان حقوق کارمندان وزارتخانه‌های مشمول قانون استخدام کشوری، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۵. عسگری، نصرالله. گروه سنجی، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران،‌۱۳۵۵. اوسط صائب، علی. بررسی چگونگی روابط غیر صوری بین کارمندان، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۵. رحیمی فرزان، حسن. انگیزه‌های خودکشی، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۵. بهشتی روی، محمدرضا. بررسی ویژگی‌های گروهی یک بخش از شرکت مخابرات ایران در تهران، روش گروه سنجی، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۶. پناهی، محمد حسین. تصویر روانی – اجتماعی پدیده پیکان، در شهر تهران، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۶. دالوند، غلامرضا. بررسی ترافیک تهران، شرایط اجتماعی رانندگان تاکسی، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۶. ابوطالبی، حمید. نقش مذهب شیعه در فعالیت‌های اجتماعی جوانان، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۵۷. قائلی، مسعود. رسانه‌های گروهی انقلابی در انقلاب اسلامی ایران، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۶۱. عوادزاده، محمد.ترجمه سه مقاله از مرتضی کتبی:” ازدواج دانشجویان درایران”، “اهمیت و برد تلویزیون در ایران”، “مسکن و بهداشت روانی” ، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، ۱۳۶۸. انصاری، امیر. ترجمه مقاله: «تحلیل روانی – اجتماعی طبقات اجتماعی در ایران پس از انقلاب، مسائل روش شناختی تحقیق در کشورهای در حال توسعه، مورد ایران»، اثر مرتضی کتبی، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۶۸. رئیسی، مریم.ترجمه متون انسانی و اجتماعی (ابستراکتا ایرانیکا)، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۰. عباداللهی حمید. زمینه‌های خانوادگی موثر بر بزهکاری نوجوانان در کانون اصلاح و تربیت کوی کن، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۲. محمدی شکیبا، عباس. بررسی جامعه شناختی پست موازی، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۲. اشرف آبادی، احمد. بررسی فیلم‌های سینمایی ایران در دو مقطع، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۲. آقا محسنی، امیرمحمود. بررسی ترجمه کتاب خانواده تیبو، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۲. میلانی، منصور. ترجمه «اهمیت و بُرد تلویزیون در ایران»، اثر مرتضی کتبی و ترجمه داستان کوتاهی از نادین گوردیی: «آیا هیچ جای دیگری برای ملاقات‌های ما باقی نمانده است؟»، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۲. فاتحی، حمیدرضا. تأثیر پایگاه طبقاتی در گرایش‌های شغلی دانش آموزان پسر سال چهارم دبیرستان‌های دو منطقه از تهران (۳ و ۱۸)، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۳. یوسفی، سعید،.ترجمه وان گوگ، نوشته فرانک ادگار، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه علوم طباطبائی، ۱۳۷۳. عبدالملکی، احمد، . خانواده و روابط زوجین در اسلام، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۳. مطیع حق شناس، نادر. بررسی وضعیت توزیع ادبی در تهران و دیدگاه ناشران زیرنظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۳. مصطفی پور کندلوسی، کامبیز. بررسی هویت فرهنگی از طریق سنجش میزان تعلق اجتماعی گروهی از دانش جویان دهکده کندلوس، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشگاه علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۳. عبداللهی، داود. بررسی کارکردهای اقتصادی پیام‌های بازرگانی در اذهان دانش آموزان دوم راهنمایی مدرسه راهنمایی جواد الائمه منطقه ۱۱ تهران، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۳. آقازاده، حسین. بررسی علل گرایش خوانندگان مطبوعات نسبت به روزنامه همشهری و سنجش میزان آن در منطقه ۶ تهران، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۴. اکبری پور، صفدر. بررسی علل و عوامل افت تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان اسلام آباد غرب، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۴. شکوهی، مرتضی. بررسی مفهوم شریک زندگی در بین دانش‌جویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران سال ۱۳۷۳، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۴. بیات ریزی، زهره. جایگاه نغزگویی در تفکر عامیانه، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۴. یحیی زاده، باقر. ارتباط و زبان‌ها، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، ۱۳۷۴. سلگی، رضاحسین. منوگرافی روستای برزول، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۴. نقدی بازنشین، علی. برداشت‌های ذهنی دانش آموزان دختر و پسر سال سوم دبیرستان‌های ناحیه یک شهرستان کرج از سریال‌های تلویزیونی، زیرنظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۴. کاسگل پورمناره بازاری، ابراهیم. بررسی عوامل تخریب جنگل‌های شهرستان تاش و پیامدهای روانی آن، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشکده تهران، ۱۳۷۵. مستخدمین حسینی، حمید. بررسی دیدگاه عرفانی، هنری و اجتماعی سهراب سپهری، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۵. شیردل، علیرضا. بررسی سطح آرزومندی شغلی و تحصیلی دانش آموزان و مقایسه آن با آرزوهای والدین، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۵. فیضی، ایرج. علل و عوامل کم روئی و پیامدهای آن در بین دانشجویان، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۵. طالعی مهربانی،محمد رضا. بررسی مسائل کارکنان دو شغله دولت در شهر تهران، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۵. بارفروش، احمد. بررسی علل دگرگونی‌های فکری جلال آل احمد، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۵. پاکدل، پروین. احساس بیگانگی نسبت به کار در ادارات دولتی، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۵. پور عظیمی، محمد.نقش پول در تعلیم و تربیت، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۶. کثیری قمی، علیرضا. بررسی عامل مؤثر بر افت تحصیلی دانش آموزان پسر در درس زبان انگلیسی در مدارس راهنمایی منطقه ۱۶ تهران، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۶. علوی، سید نورالدین. انسان‌شناسی به عنوان زیر بنای فکری دکتر علی شریعتی، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۶. بختیاری، داود. موانع ذهنی و عینی نماز از دیدگاه جوانان، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۷. زحمتی هوجقان، نرگس. نگاهی به انسان در آثار دکتر شریعتی، زیر نظر مرتضی کتبی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، ۱۳۷۷. آدرس برای تماس با ایشان : m.kotobi@yahoo.com منبع : کارنامه فعالیتهای دکتر مرتضی کتبی ( رزومه ) به قلم ایشان