محمد چاوشی
مقدمه
نوشته‌های مرتبط
در این جا بعضی از مفاهیم و اصطلاحات مهم در حوزه انسان شناسی پزشکی را معرفی می کنیم که شامل سه دسته از مفاهیم می شوند؛ دسته اول شامل مفاهیم سلامت، بهبود، بیماری، ناخوشی، مرض، درمان و شفا یا التیام است که پیش از رسمیت یافتن و دانشگاهی شدن انسان شناسی پزشکی و حتی در آثارمحققین اواخر قرن نوزدهم نیز وجود داشته اند. دسته دوم مفاهیمی را شامل می شود که خاستگاهشان سایر رشته ها نظیر جامعه شناسی و فلسفه است اما بدلیل ارتباط قابل توجه با حیات اجتماعی و فرهنگی انسان خیلی زود در رشته انسانشناسی و بویژه در حوزه انسان شناسی پزشکی مورد استقبال وتوجه قرار گرفته، بسط یافته اند نظیر پزشکی سازی، کالبدیافتگی و داروسالاری و دسته سوم شامل مفاهیم سیندمیک، پلورالئا، ناخوشی ستمی، ذهن/بدن، بدن/خود، بدن/جامعه، بدن/سیاست، پزشکی طبیعی و پزشکی شخصی می شود که همگی از سوی پژوهشگران و صاحبنظران متعلق به حوزه انسان شناسی پزشکی ارائه و بعضا بر روی آنها نظریه پردازی نیز صورت گرفته است. دسته اخیر از مفاهیم اغلب تداعی کننده نام انسان شناسی هستند که نخستین آنها را ارائه نموده است. دلیل انتخاب این مفاهیم کثرت کاربرد آنها در آثار این حوزه و اهمیتی که شبکه های معتبری چون گوگل و گوگل اسکولار برای آنها قائل اند می باشد. در اغلب موارد سعی کرده ایم مفاهیم را بصورت نمادین در قالب دوگانه هایی مطرح و معرفی نماییم که نشان دهنده تعارض بنیادین و معرفت شناسانه بین دو نگاه انسان شناختی و زیست پزشکی به مقولات مرتبط با بدن و پزشکی باشند.
سلامت و بهبود
مفهوم سلامت یا تندرستی در زیست شناسی بمعنی سطحی از کارایی سوخت و سازی و عملکردی در یک موجود زنده است که سازگاری محیطی و ادامه بقای آن را تضمین کند و در زیست پزشکی در سنتی ترین تعریف بمعنای توانایی بدن انسان در انجام عملکرد نرمال و طبیعی می باشد که در هر زمان می تواند از سوی انواع بیماری ها مورد تهدبد و خدشه قرار بگیرد. بیماری ها می توانند با ایجاد اختلال در یکپارچگی و انسجام کالبدی، عملکردی و روانی، توانایی وامکان فعالیت های زیستی و اجتماعی و ایفای نقش های مورد انتظار در خانواده، محل کار و بطور کلی در جامعه را از فرد سلب کنند( استوکز و نورن و شیندل، ۱۹۸۲). امکانات و توانایی هایی که وجود آنها در بدن شرط لازم برای استقرار وضعیتی می باشد که سلامت نامیده می شود. از منظر زیست پزشکی بیماری و سلامت هردو موقعیت هایی تک بعدی، صرفا عینیت گراو مکانیکی هستند که تنها با ارجاع به کالبد یا بدن انسان شناخته و هر یک منحصرا با فقدان دیگری تعریف می شوند(سازمان بهداشت جهانی، ۱۹۵۸)…
ادامه مطلب در؛
مفاهیم و اصطلاحات کلیدی انسانشناسی پزشکی (۱)_____