مرگ در پی تولد و تاهل، جز یکی از سه مرحله مهم زندگی انسان است و برای رویارویی با تغییر بزرگی که در زندگی اطرافیان ایجاد می کند مراسمی مخصوص به خود دارد. پذیرش غیبت ابدی یک فرد از جمع برای خانواده و خویشاوندان او ناخوشایند است و مراسم مرگ برای آرام کردن این روال و آسان تر کردن چنین معیشتی کارکرد دارد. تفاوت در مناسک و مراسم سوگ، بیانگر باورها و آداب و رسوم در میان اقوام و در عین حال تجلی گوشه‌ای از فرهنگ‌های سنتی عرب ایرانی است.
موققیت جغرافیایی، اقتصادی و…گونه‌گونی و تنوع فرهنگی در خوزستان را سبب شده است. به‌همین دلیل آداب و سنن مردم این خطه نیز متنوع، گسترده و پردامنه است و نیاز به تمرکز و تحقیقات طولانی و دقیق به تفکیک هر بخش دارد.
نوشته‌های مرتبط
متن کوتاه زیر مقدمه ای برای گزارش تصویری بخشی از مراسم تدفین در بین مردم عرب شهرستان شوش دانیال در روستای سید محمد تفاخ (الهدامه) است. تصاویری که آنان را بازنمود هنری از کنش‌های اجتماعی می دانیم. در این گزارش تصویری سعی شده تا جای ممکن از جزئیات و شیوه مراسم «هوسه» یا «یزله» و مشارکت کنشگران، آداب دفن در این مراسم تصویر برداری شود. شاید این امری بی نهایت مشکل و حتی غیر ممکن باشد که بتوانیم پیچیدگی یک فرهنگ از زبانی به زبانی دیگر بازگردانیم. برای این کار تصاویر و فیلم‌ها به یاری شناخت فرهنگ دیگری شتافتند. تصویر یا عکس های انسان شناسانه می توانند نقش موثری در معرفی فرهنگ داشته باشند. دکتر ناصر فکوهی معتقد است که، انسان شناسانی بر این نکته تاکید دارند که کوچکترین انتخاب در تصاویر، در زوایا و در پردازش و ترکیب و ایجاد اشکال جدید به مثابه پشتوانه هایی برای گفتمان، درون خود، خواسته و ناخواسته تحلیل‌هایی را جای می دهد.
عزاداری یا سوگواری، در عربی (حزن) به مراسمی آیینی گفته می‌شود که به یاد بود فرد درگذشته و به منظور صبر بر مصیبت وارد شده برگزار می‌شود. عزاداری در اقوام و ملل گوناگون سابقه طولانی دارد. به باور برخی صاحب نظران مراسم عزاداری در سراسر جهان دارای ریشه‌های مشترک بوده ولی رسوم و آیین‌ها بسته به زمان، مکان و فرهنگ متفاوت است.
هوسه یا یزله نوعی شعر است که اغلب درون مایه حماسی دارد و در مراسم های مختلف مردم عرب ایران ازجمله در عروسی، عزا، بدرقه، مشایعت و….خوانده می شود. در تصاویر می‌بینیم که هنگام یزله کردن جمعی دور یزله کننده گرد می‌آیند و پس از آن شاعر یا یزله کننده هوسه‌اش (متن شعرش) را می خواند، در زمان خواندن شعر، سایرین به حالت سکوت مانده تا آخرین مصرع را گوش دهند و بعد از کوبیدن پا، هوسه کنندگان آن مصرع را با خواننده همسرایی می‌کنند و با شیوه های گونه گون پا را بر زمین می کوبند.
موقعیت روستای سید محمد تفاخ (الهدامه) /əlhædæmæ/
روستای سید محمد تفاخ (الهدامه) با نام رسمی قریه سید محمد و نام محلی «الهدامه» این روستا در حدود ۲۰ کیلومتری شمال شهرستان شوش و در عرض جغرافیایی ۳۲٫۲۱۲۱۸۳۸ شمالی و ۴۸٫۳۵۲۵۴۶۷ شرقی قرار گرفته است و در بین منازل مسکونی شرکت قندهفت تپه و روستای (بیت تتر /beit tætær/) واقع شده است.
مردم این منطقه عرب و به زبان عربی تکلم می کنند. تصاویر گرفته شده از مراسم تشییع پیکر حاج ناصر جم (آل کثیر) یکی از افراد متنفذ و دارای اعتبار اهالی قبیله «آل کثیر» است. عکس‌ها توسط «سید مدیار شجاعی فر»، از عکاسان برجسته خوزستان و کشور گرفته شده است که در اختیار انسان شناسی و فرهنگ قرار می گیرند و برای نخستین بار از طریق این سایت منتشر می‌شوند. مرگ به طرزی اجتناب ناپذیر حزن انگیز است و شاید به همین دلیل باشد که عکاس، همه عکس‌ها را جلوه‌ای سیاه و سفید به آنها داده است.
برای دیدن کامل مقاله کلیک کنید:
