بلژیک که به طور رسمی پادشاهی بلژیک خوانده می شود، یکی از کشورهای اروپای غربی است که با فرانسه، هلند، آلمان، لوگزامبورگ و دریای شمال هم مرز است. این کشور از لحاظ سیاسی، یک پادشاهی مشروطه فدرال با رژیم پارلمانی است. بلژیک یکی از ده کشور پایه گذار اتحادیه اروپاست که نهادهای اصلی این اتحادیه در پایتخت آن، بروکسل قرار دارند. این نهادها عبارتند از پارلمان اروپا، شورای اتحادیه اروپا و کمیسیون اروپایی. همین طور سازمان های دیگر بین المللی مانند ناتو در این شهر واقعند. بلژیک با مساحت بیش از ۳۰۰۰۰ کیلومتر مربع خود، جمعیتی بیش از یازده میلیون نفری دارد.
بلژیک که در نیمه راه بین اروپای ژرمانیک و اروپای رومی قرار دارد، دو گروه عمده زبانی را در خود جای داده است: هلندی زبان ها که عضو بخش فلاماند آن هستند و ۵۷% جمعیت این کشور را تشکیل می دهند و نیز، فرانسه زبان ها که عضو بخش فرانسوی بلژیک هستند و ۴۳% جمعیت این کشور را به خود اختصاص داده اند. همین طور گروه کوچک آلمانی زبانی در بلژیک وجود دارد که برسمیت شناخته شده اند. دو ناحیه عمده بلژیک، ناحیه فلاندر – هلندی زبان- در شمال و ناحیه والونی – فرانسوی زبان- در جنوب این کشور گسترده شده اند. ناحیه بروکسل رسما دوزبانه بوده و دارای اکثریتی فرانسه زبان است که در بخش هلندی زبان محصور شده است. بخش آلمانی زبان بلژیک در شرق ناحیه والونی قرار دارد. تنوع زبانی و اختلافات سیاسی ناشی از آن در بلژیک در تاریخ سیاسی و سیستم حکومتی پیچیده این کشور بازتاب پیدا کرده اند.
نوشتههای مرتبط
از لحاظ تاریخی، بلژیک، پادشاهی هلند و لوگزامبورگ به نام ناحیه تاریخی هلند شناخته می شدند و قلمرویی را تشکیل می دادند که از بنلوکس – اتحادیه بلژیک، هلند و لوگزامبورگ- کنونی کمی گسترده تر بود. این ناحیه به زبان لاتین، بلژیکا خوانده می شد. از پایان قرون وسطا تا قرن هفدهم، قلمرویی که بر بلژیک کنونی منطبق بود، یک مرکز تجاری و فرهنگی پویا و جهانی بود. از قرن شانزدهم تا زمان انقلاب بلژیک در سال ۱۸۳۰، یعنی زمانی که بلژیک از هلند جدا شد، این سرزمین محل تاخت و تازهای پرشمار میان قدرت های اروپایی بود تا آنجا که این کشور به میدان جنگ اروپا معروف شد و البته این لقب، در هنگام جنگ های جهانی پررنگ تر شد. بلژیک از زمان استقلال خود در انقلاب صنعتی شرکت داشت و در طول قرن بیستم، چندین کلونی افریقایی، مستعمره آن به شمار می رفتند. نیمه دوم قرن بیستم به دلیل تفاوت های زبانی و توسعه اقتصادی نابرابر با تنش هایی میان نواحی فلاماند و والون مشخص می شود. این اختلافات به چندین دوره اصلاحات عمده انجامید که یکی از آنها، تبدیل آن از یک دولت یکپارچه به دولتی فدرال بود.
از نظر جغرافیایی، بلژیک در نیمکره شمالی و شرق نصف النهار گرینویچ قرار دارد. این کشور آنقدرها بلند نیست: در بلژیک سه ناحیه جغرافیایی را می توان از هم تمیز داد، بلژیک سفلا با ارتفاع کمتر از ۱۰۰ متر، بلژیک میانی به ارتفاع ۱۰۰ تا ۲۰۰ متر و بلژیک علیا با ارتفاع بین ۲۰۰ تا بیش از ۵۰۰ متر از سطح دریا. بلژیک به دلیل تراکم بالای جمعیت با مشکلات جدی زیست محیطی روبروست. گزارشی متعلق به سال ۲۰۰۳ نشان می دهد کیفیت آب های سطحی بلژیک از ۱۲۲ کشور مورد مطالعه در این پژوهش پایین تر است. همین طور مطالعه دیگری مربوط به سال ۲۰۰۸ درباره شاخص پیشرفت بوم شناختی نشان می دهد با آنکه بلژیک در میان ۱۴۹ کشور جایگاه ۵۷ را به خود اختصاص داده، اما از نظر شاخص فوق در رتبه دو فقره مانده به آخر قرار دارد.
بااینهمه، محیط زیست دریایی بلژیک از نظر تنوع زیستی هنوز غنی است اما بر اثر ماهیگیری بی رویه، پهن کردن تور، تخریب های ناشی از جنگ و… از غنای منابع شیلات آن کاسته شده است. به این موارد باید اثرات مزمن یا موردی ناشی از آلودگی خاکزاد و آلودگی های ناشی از حمل و نقل دریایی بسیار بالا در میان بلژیک، فرانسه، انگلستان و بندرهای بزرگ بلژیکی- هلندی را نیز افزود.
به این ترتیب، دولت بلژیک در چارچوب استراتژی دریایی اروپایی، طرحی فضایی برای بهره برداری و مدیریت پایدارتر منابع دریای شمال تدارک دیده که نواحی ای را دربرمی گیرد که در آنها استحصال شن و ماسه مجاز خواهد بود.
پایان قسمت اول