پهنه های کلانشهری ۲۲: برلین

ترجمه ملیحه درگاهی

برلین ((Berlin به عنوان مرکز آموزشی کشور آلمان و خانه ی سیاسی دولت فدرال آلمان، پرازدحام ترین شهر و پایتخت این کشور است. اگرچه پروژه های مهم بازسازی، برلین را به شهری جاذب و مدرن بدل کرده اما سایه های باقی مانده از جنگ جهانی دوم و دیوار برلین همچنان تاریخ جدید آن را تیره کرده اند. این شهر جایگاه قدرت آلمان و محلی است که در آن آدلف هیتلر (Adolf Hitler) (1945-1889) با رژه ی نظامی که در مسیر دروازه ی براندنبورگ (Gate (Brandenburg انجام داد، کنترل کشور را در سال ۱۹۳۳ بدست گرفت و بر مجلس آلمان واقع در ساختمان رابشتاگ (Reichstag) غلبه یافت. پس از جنگ جهانی دوم برلین به عرصه ی جنگ سرد بدل شد و در سال ۱۹۶۶ بواسطه ی دیوار برلین به دو بخش شرقِ تحت نفوذ شوروی سابق و غربِ متأثر از آمریکا تقسیم شد. اما از جهتی در برلین مغایرتهای شگفت انگیزی با جنگ دیده می شود، تقابلهایی همچون شکوفایی علمی و روشنفکری طی سالهای ۱۷۰۰ و سالهای درخشان ۱۹۲۰ در قرن بیستم. برلین به عنوان مرکز همیشگی فرهنگی، این سنت را با موزه ها و سالنهای تئاتر فراوان خود ادامه داده و این در حالی است که شرکتهای تجاری برلین بیشترین میزان نیروی کار را به همراه کارآموزی و مشاغل دائمی به استخدام خود در می آورند.

مردم:
در سال ۱۹۹۹جمعیت برلین بالغ بر ۴.۳ میلیون نفر تخمین زده شد ولی این میزان از سالهای ۱۹۷۰ بدین سو تا اندازه ای کاهش یافته است به دلیل اینکه که نرخ موالید در برلین یکی از پایین ترین ها در سطح جهان است. در طول یک سال از هر ۱۰۰۰ نفر ساکن برلین فقط ۱۰.۵ تن صاحب فرزند می شوند. هر چند به سبب قوانین مهاجرتی سهل گیرانه و الزامات شهروندی آسانتر در سالهای اخیر، بر شمار خارجی هایی که در برلین اقامت می گزیند افزوده شده است. قریب به ۵۰۰،۰۰۰ خارجی شامل ترکها، روسها، لهستانی ها و اقوام دیگر در جایی که بین المللی ترین شهر آلمان لقب گرفته زندگی می کنند. با وجود اینکه شهر ترکیبی از فرهنگهای مختلف است زبان رسمی مردم آلمانی اصیل (High German) است که در قرن ۱۶ و پس از ترجمه ی کتاب مقدس توسط مارتین لوتر (Martin Luther) وارد زبان معمول شد. به علاوه جدایی دیرینه ای بین آلمانی های شرقی یا اُسیس ها (Ossis) و آلمانهای غربی که وسیس (Wessis) خوانده می شوند، وجود دارد.

حوزه های همسایگی:
مرکز برلین با رِیشتاک یا منطقه ی مجلس جامع فدرال (Federal Assembly-Plenary Area) (ساختمان مجلس امپراطوری) نقطه ای شاخص است که نام آن به جهت نمادین ساختن جدایی از تاریخ نازی شهر تغییر داده شد. دروازه ی برندنبرگ ورودی غرب به شرق است، جاییکه که دیوار برلین قبل از ویرانی اش در نوامبر ۱۹۸۹ مرکز شهر را به دو بخش تقسیم می کرد. قسمتهای شرقی و غربی شهر تفاوت زیادی با یکدیگر دارند، کورفورشتندام Kurfürstendamm)) یا کودام Ku’damm)) غربی مرکز تجاری است که نمایشگر بهترین فروشگاهها و کافه هاست در حالیکه الکساندرپلاتز (Alexanderplatz) در سمت شرق محلی دلگیر توصیف شده است. این وضعیت خیلی زود تغییر می کند زیرا بیشترین فعالیت ساخت و ساز آلمان در برلین صورت می گیرد؛ بهبود زیرساختی که مجددا دو سوی شهر را به یکدیگر پیوند خواهد داد. بیشترین میزان جمعیت در حومه های شهر زندگی می کنند. اسپاندا (Spandau) واقع در غرب برلین جایگاه یکی از توسعه یافته ترین حوزه های مسکونی یعنی واسراشتات اُبرهاول (Wasserstadt Oberhavel) است که بر ساحل رودخانه ی هاول واقع شده. بیسدرف سود( Biesdorf-Süd)، بین مارتزن ((Marzahn و هلرزدرف (Hellersdorf)، خانه ی۵۰۰،۰۰۰ شهروند بر کناره ی برلین شرقی پیشین است. حوزه های همسایگی مطلوبتر که در اطراف دریاچه های غربی قرار گرفته اند شامل گرونوآلد (Grunewald)، فرانهاو (Frohnau) و جماعتهای وشتند (Westend) هستند. اکثریت برلینی ها خانه های اجاره ای دارند و طرفدار ایده ی جماعت های محلی یا کیتز (Kiez) هستند. اگرچه برلین همواره مکان محبوبی برای زندگی بوده است ولی تعداد افرادی که به شهرها و شهرکهای مجاور مهاجرت می کنند بیشتر از کسانی است که به شهر مرکزی نقل مکان می کنند. دولت بازسازی کامل جماعتهای اطراف شهر که با هدف برگرداندن ساکنین طراحی شده اند را آغاز کرده و انتظار می رود که نتایج این طرح تا سال ۲۰۱۰ مشخص شود.

محیط:
در پایان قرن بیستم ائتلاف حزب سبز سوسیال دموکرات در دولت فدرال آلمان جایگاه قاطعی را در سیاستگذاری برای محیط گرایان ایجاد کرد. با شروع قرن بیست و یکم نمایندگان طرفدار محیط زیست در فدرال امید این را داشتند که بهره گیری مؤثر از انرژی را ارتقا دهند، چرخه ی مواد را متوقف و روند فرسایش زمین را معکوس کنند اما بزرگترین معضل برآمده از صنعت شرقی بود. زغال سنگ که منبع اصلی انرژی در آلمان شرقی سابق (German Democratic Republic) محسوب می شد و پاسخگوی نیاز ۷۰ درصد ساکنین شرق بود منجر به آلودگی گسترده ای در سرتاسر آلمان شد. زغال سنگ در حال حاضر نیز منبع بومی عمده است و نزدیک به ۴۳ بیلیون تن از آن در راینلند (Rhineland) ذخیره می شود. جانشین زغال سنگ یعنی انرژی هسته ای از جانب محیط گرایان مورد تمسخر قرار گرفت زیرا آنان این انرژی را بیشتر خطرناک می دانستند تا منبعی تجدید شدنی. در اطراف برلین رودخانه ها و دریاچه هایی قرار دارند که به آلودگی خیابانهای شهر هستند. چشم انداز سیاستهای اجرایی در مورد انرژی این بوده تا از طریق ساخت آپارتمانهای جدید با انرژی کارآمد و کاهش آلودگی های صنعتی، تشعشعات دی اکسیدکربن را بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰ تا ۲۵ درصد کاهش دهند و تا سال ۱۹۹۵ نیز سطح دی اکسید کربن به میزان ۱۰ درصد کاهش یافت. نیروگاه خورشیدی برلین نیز امید دارد که انرژی خورشیدی را که بدون هیچگونه ایجاد تشعشعات مضری قابل استفاده است، همگانی کند.
در سالهای اخیر طوفانهای ناشی از افزایش تدریجی گرمای کره ی زمین و روند آب و هوایی تناوبی النینو (El Niño) (پدیده آب و هوایی که هر ۳ تا ۵ سال اتفاق می افتد و در آن جهت وزش باد در اقیانوس آرام و اقیانوسهایی که معمولا دارای آب گرم هستند، تغییر می کند) و لا نینا (La Nina)، سبب شستشوی سطح خاک شده و زندگی مردم را در معرض خطر قرار داده است. امید می رود که با بذرکاری مجدد و دیگر اقدامات حفاظت از خاک، زمین و جنگلها به عنوان منبع مهمی برای نسلهای آینده باقی بمانند.

آموزش:
آموزش اجباری برای دانش آموزان برلینی از سن ۷ سالگی آغاز می شود و برای ۹ تا ۱۰ سال ادامه می یابد. اغلب کودکان در سن ۱۰ سالگی استعداد سنجی شده و سپس برای خی سیر های حرفه ای در هاپتشُوله (Hauptshule)، یک دبیرستان آکادمیک (Gymnasium)، یا در رئالشُوله (Realshule)، یک گزامتشوله (دبیرستان) فراگیر (Gesamtschule) که تمامی حرفه ها را آموزش می دهد، ثبت نام می شوند. آنها که در دبیرستان آکادمیک درس خوانده اند با گذراندن امتحانات آبیتور (abitur) مدرسه را به اتمام می رسانند و دانش آموزان ریلشول درس خود را در آموزشگاه تکنیکی یا فاخبرشوله Fachobershule)) و دانشگاه پلی تکنیک یا Fachhochschule ادامه می دهند. تحصیل به همراه کار بعد از فارق التحصیلی برای همگان از جمله خارجی ها آزاد است. سه دانشگاه اصلی در برلین موجود است: دانشگاه آزاد برلین (Freie Universität) با ۶۱،۰۰۰ دانشجو، دانشگاه فناوری (Technische Universität) برلین با ۳۸،۰۰۰ دانشجو و دانشگاه هامبولت (Humbolt Universität zu) با ۱۹،۰۰۰ دانشجو.
شمار زیادی کالج دیگر نیز در برلین جود دارد که حرفه ها و مشاغل خاص تر را تغذیه می کنند. سیستم صنفی که طی قرون وسطی در آلمان شکل گرفت تا اندازه ای از طریق دستگاههای آموزشی که با هدف برطرف کردن نیازهای جامعه ی کسب و کار از طریق کارآموزی و دوره ی انترنی در بسیاری از رشته ها ایجاد شده بودند، گسترش یافت. برلین همچنین شمار زیادی دانشجویان خارجی را در خود جای داده که به شهری بین المللی آمده اند تا علاوه بر زبان آلمانی در مورد برخورد میان فرهنگ شرق و غرب و دو جنگ جهانی که تا حد زیادی در خاک آلمان و فرانسه اتفاق افتاده اند، بیاموزند.

هنرهای نمایشی:
برلین به خاطر دارا بودن تعداد زیادی خانه ی اپرا و سالن ارکستر، پایتخت موسیقی آلمان است. سه خانه ی اپرا و ۵ سالن ارکستر از جمله دیچه اشتاتسپر انتر دن لیندن (Deutsche Staatsoper Unter den Linden) به رهبری دنیل بارنباوم (Daniel Barenboim) موسیقیدان بین المللی و سالن ارکستر سمفونی، دیچه اوپرِ برلین (Deutsche Oper Berlin) و کمیچه اوپر (Komische Oper). تئاتر موسیقایی برلین، تئاتر دس وستنس (des Westens)، فیری فولکبوخنه (Friei Volksbühne) برلین و تئاتر کورفورشتندام (Kurfürstendamm) نمایش و تئاتر موسیقایی را به اجرا می گذارند. یک گردشگر برای گذران اوقات تفریح خود در کاباره می تواند به بارهای یدر ورنوفت اشپیگل پلاست (Jeder Vernunft-Spiegelpalast)، وینترگارتن (Wintergarten) و شاملون فاریتته (Chamäleon Variete) برود. جشنواره برلین، جشنواره فیلم و تئاتر، شهر را به مکان گردهمایی هنرمندان جوان در صحنه ی فرهنگی مترقی بدل کرده است. زندگی شبانه با کلوبهای کوچکی که موسیقی شاخص با اجرای زنده، موسیقی الکترونیک و تولیدات تئاتری را گرد هم می آورند، به بخشهای مختلف تقسیم شده است. تقریبا در هر گوشه ای از خیابانِ مناطق هنری می توان اجراکنندگان خیابانی را در حال تردستی، رقص، آوازخوانی، نقاشی یا نواختن یک ساز موسیقایی مشاهده کرد.

منبع:
Junior Worldmark Encyclopedia of World Cities, U.X.L staff, 2000
Email:malihedargahi@yahoo.com

لینکهای مرتبط:

گردش در برلین
http://www.timeout.com/travel/berlin

دانشگاه آزاد برلین: این سایت فهرست راهنمایی از دانشجویان و دانشکده ها و همچنین اطلاعاتی در مورد برنامه های تحقیقاتی و سیاستگذاریها و منابع دیگر در اختیار قرار می دهد.
http://www.fu.berlin.de/

سایت اطلاعاتی برلین: این سایت راهنمای اطلاعاتی است در مورد دولت، جامعه، اقتصاد و دیگر منابع در مورد برلین و آلمان
http://www.berlin.de

منبع: دایره المعارف اینکارتا

پهنه های کلانشهری (۱): تعریف http://www.anthropology.ir/node/11263
(۲) توکیو http://www.anthropology.ir/node/11348
(۳) مکزیکو سیتی http://www.anthropology.ir/node/11428
(۴) سئول http://www.anthropology.ir/node/11504
(۵) نیویورک http://www.anthropology.ir/node/11645
(۶) جاکارتا http://www.anthropology.ir/node/11758
(۷) بمبمئی http://www.anthropology.ir/node/11868
(۸) دهلی http://www.anthropology.ir/node/11943
(۹) کیوتو http://www.anthropology.ir/node/12042
(۱۰) سائوپائولو http://www.anthropology.ir/node/12169
(۱۱) مانیل http://www.anthropology.ir/node/12242
(۱۲) هنگ کنگ http://www.anthropology.ir/node/12383
(۱۳) شانگهای http://www.anthropology.ir/node/12446
(۱۴) لس آنجلس http://www.anthropology.ir/node/12594
(۱۵) لندن http://www.anthropology.ir/node/12680
(۱۶) قاهره http://www.anthropology.ir/node/12849
(۱۷) بوینس آیرس http://anthropology.ir/node/13034
(۱۸) پاریس http://anthropology.ir/node/13109
(۱۹) شیکاگو http://anthropology.ir/node/13202
(۲۰) مادرید http://anthropology.ir/node/13367
(۲۱) سیدنی http://anthropology.ir/node/13432
خداحافظ برلین http://anthropology.ir/node/10696