.
نظم بخشی به خاطره بصری از تاریخ معاصر ایران – ۴
پژوهش در فیلمی تازه یافته ازایران دهه ۱۳۱۰ محمد تهامی نژاد
در آخرین روزهایی که روی مقاله رفتار شناسی فیلمهای خبری و گزارشی کار می کردم با فیلمی مواجه شدم که مصداق واقعیِ نظریه ای است که در آن مقاله مطرح شده بود . در آنجا می خواستم بگویم که امور واقعی ، زیر نفوذ الگو های ذهنی شکل های متفاوتی بخود می گیرند . پژمان مظاهری پور کارگردان سینمای مستند ایران ، از فیلمی مستند خبر داشت که می خواست هر طور شده من را از وجود آن با اطلاع سازد . نشانه ها و نماهایی از فیلم را بر شمرد که آن ها را می شناختم. آن تصاویر را ، به عنوان مواد خام تصویری و به صورت خنثی ، جدا از بافت تاریخی واجتماعی و تداوم سینمایی اش ( طی دوسال گذشته بدون اشاره به اصل فیلم و نام ونشان آن ) حد اقل در دو فیلم مستند ایرانی ، دیده بودم . بی قرار بودم تا فیلم را برایم فرستاد . از او خواستم تا داستان دستیابی اش به این نسخه و پراکنده شدنش در ایران را برایم بنویسد و نوشت و گفت :
« در ۲۵ تا ۲۷ مهرماه ۱۳۸۴ جشنواره ای از فیلم های مستند باستان شناسی ایران ، در خانه فرهنگ های جهان در برلین برگزار شد. در این برنامه مجموعه ای از فیلم های باستان شناسی و قوم شناسی در باره ایران بنمایش در آمد . تعدادی از این فیلم ها ساخت ایران بود که دوره های مختلف تاریخ سینمای مستند را بخود اختصاص می داد وتعدادی هم فیلمهایی بود که خارجی ها در باره ایران ساخته بودند . از فیلم علف ( مریان سی کوپر ) گرفته تا فیلمهای جدید تر در باره ایران. در میان فیلمهای خارجی فیلمی بود به نام « ایران سرزمین شیروخورشید »که تصویر مستند از ایران مربوط به دوران پهلوی اول ارائه می داد . فیلم در بیابانها وکوهستانها شروع میشود و در تخت جمشید ادامه می یابد پس از آن اصفهان و فضای میدان نقش جهان و بازار اصفهان و کوچه پس کوچه های این شهر نمایش داده میشود .بعد از آن دوربین به تهران می آید . فضای خیابان های تهران و میدان توپخانه تصاویر دیگری است که می بینیم . سان دیدن رضاخان پهلوی در میدان باغ شاه که از معدود تصاویر این شخصیت است بخش بعدی فیلم است .
از آن جا که نمونه ای از فیلم را در ایران نمی شناختم و تلاش مرکز مطالعات باستان شناسی برلین و مکاتبه با آرشیو فیلم مسکو موجب گشته بود تا این فیلم از آرشیو خارج شود و در برلین بنمایش در آید . یک کپی ازفیلم تهیه کردم و به ایران آوردم .در مجموعه فیلمهای آرشیوی که در آرشیو های ایران هست همانند این فیلم را ندیدم .» ( پژمان مظاهری پور ۲۶/ ۸/ ۸۷)
نوشته‌های مرتبط
برای دیدن ادامه مطلب روی لینک زیر کلیک کنید: