انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

مقدمه ­ای بر موسیقی دینی یهودی

موسیقی و نیایش دینی، هر دو به لحاظ ایجاد تمرکز درونی و احساس رضایت روحانی با هم مشترکند و در برخی مکاتب، دین و موسیقی رابطه ای بسیار نزدیک و درآمیخته با هم دارند.

اغلب متون مقدس، به جای آن که ابتدا نوشته شده باشند، سروده و خوانده شده اند؛ و رفتارهای مبتنی بر دین، در اکثر سنن مذهبی، الفاظ موسیقی را دریافت داشته اند.

رهایی بنی اسرائیل از ظلم مصریان با سرود دریا (آز یاشیر) پاس داشته شد و «پس از خواندن این سرود، مریم نبیه، خواهر هارون، دف به دست گرفت و به رقصیدن پرداخت و زنان دیگر نیز به دنبال وی چنین کردند، و مریم این سرود را خطاب به ایشان خواند: خداوند را بسرایید که شکوه مندانه پیروز شده است، او اسبها و سوارانشان را به دریا افکنده است.»

موسیقی مذهبی یهود را ساخته ی حضرت داوود می دانند که خاندان لاوی را به حراست و اداره موسیقی مذهبی گماشت. «تهیلیم»خوانی شاخص اصلی موسیقی معبد بوده است و مزامیر داوود منحصراً به وسیله کاهنان و لاویان خوانده می شد.

نخستین شکل موسیقی یهودی مربوط به دوران معبد بیت المقدس در اورشلیم است که طبق گفته ی تلمود، ارکستر معمولی معبد از ۱۲ آلت مختلف موسیقی و ۱۲ خواننده ی مرد تشکیل می شد.

بعدها با شکل گیری کنیسه ها، قطعاتی از متون نیایشی (تفیلا) با نوای خاص و آهنگین توسط رهبر مراسم و حاضرین ادا می شد.

در میان آثار به دست آمده باستانی یهود، آثار و علائمی شبیه به حروف موسیقی نگاری دیده می شوند و این نکته نشان می دهد که یهودیان دارای سیستم موسیقی نگاری بوده اند. قرائت آهنگین تورات شیوه کهنی بود که در ایام معبد نیز آن را می شناختند و از هم آنجا بود که به کنیسه های یهود راه باز کرد و می توان گفت که قدیمی ترین شیوه های موسیقایی در سنت یهود است.

عبریان از سرودهایی به شکل شکوائیه و مرثیه نیز برخوردار بودند. زمانی که یهودیان به اسارت بابلیان درآمدند، به خواندن شکوائیه پرداختند که متن یکی از آنها چنین است: «ما به کنار نهرهای بابل نشسته ایم و بربط های ما به بیدهای ساحل آویخته و بابلی ها از ما می خواهند برای آنها سرود بخوانیم. چگونه می شود در سرزمین بیگانگان سرودهای مقدس خواند.»

از قرن ۱۸ میلادی، در برخی جوامع یهودی نوگرای اروپایی، گروه های کر و برخی آلات موسیقی به کنیسه ها راه یافتند و موسیقی مذهبی یهود جانی تازه گرفت.

علاوه بر این، در همان دوران، جوامع عارف مسلک «حسیدی» که عبادت واقعی را در شادی می جستند، موسیقی و ترنم را با مراسم تفیلا (دعاهای مذهبی) درآمیختند و موسیقی حسیدی به یک شاخه از موسیقی یهودی تبدیل شد.

امروزه، موسیقی و سرود یهودی، چه از نوع مذهبی و چه شکل غیرمذهبی آن، ابزاری مهم و موثر برای انتقال و آموزش فرهنگ یهودی در سراسر جهان محسوب می شود و جوامع یهودی، از سنتی ترین گرایش ها تا نوگرا ترین آنها، کم و بیش از این ابزار بهره می برند.

در ایران نیز، نواها و آهنگ های مذهبی از قدیم در کنیسه ها با تاثیر از فرهنگ شهرهای مختلف ایران رایج بوده و اوج آن را می توان در مراسم تفیلای شبات و نیز در آیین های شادمانی جشن سیمحا تورا (نزول تورات) مشاهده کرد.