معرفی عمومی
کتاب مسائل اجتماعی نوشته‌ی «جان مشونیس»، توسط هوشنگ نائبی ترجمه شده و ناشر آن پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات است.
نوشته‌های مرتبط
این کتاب در ۲ جلد، ۵ بخش و ۱۷ فصل نگاشته شده است. به لحاظ بخش‌بندی، جلد اول سه بخش را شامل می‌شود: «رویکرد اساسی جامعه‌شناسی»، «مسائل نابرابری اجتماعی» و «مسائل انحرافات، همنوایی و سلامت». مشونیس در مقدمه‌ی مسائل اجتماعی علاوه بر مرور مختصر و کلی فصول و بخش‌ها، خصوصیات کتاب و اهمیت مطالعه‌ی آن را شرح داده است. از نظر نویسنده وجود ویژگی‌ها و دلایلی مثل تحلیل نظری مسائل، پرورش تفکر انتقادی، استقبال از کثرت و تنوع اجتماعی و… کتاب را از آثار مشابه متمایز می‌کند. همچنین نمونه‌هایی از ایمیل دانشجویان و اساتید برای نشان دادن میزان استقبال آن‌ها ذکر شده است. نکته‌ی قابل ذکر این است که با وجود جهان‌شمول بودن مسائل، تمرکز اصلی بحث متوجه جامعه‌ی آمریکا بوده و برای مثال در فصل «فقر و ثروت» یا «نابرابری نژادی و قومی» اکثر موضوعات و مثال‌ها مرتبط با این کشور است. نویسنده دلیل این امر را میل اکثر اساتید دانشگاه‌ها به محور قرار دادن جامعه‌ی آمریکا در درس مسائل اجتماعی می‌داند و بیان می‌کند که با وجود این تأکید کتاب، جامعه‌ی آمریکا را در بستر جهانی مطرح می‌کند. هر چند مسائل جامعه‌ی آمریکا می‌تواند برای ما هم صدق کند، اما لزوم توجه به کانتکست مطرح است.
معرفی تخصصی
کتاب مسائل اجتماعی، از اساسی‌ترین مباحث پایه‌ای جامعه‌شناسی تا موضوعات مختلف مرتبط با جامعه را دربر می‌گیرد. بخش اول شامل یک فصل با عنوان «جامعه‌شناسی و مطالعه‌ی مسائل اجتماعی» است. این فصل به معرفی جامعه‌شناسی، تعریف مفاهیم کلیدی این علم، رویکردها و روش‌های کمی و کیفی تحقیق مثل پیمایش و تحقیق میدانی پرداخته و پرسش چیستی مسئله را مطرح می‌کند؛ اینکه جامعه چه وضعیتی را مسئله‌ی اجتماعی قلمداد می‌کند و قانون و سیاست در این میان چه نقشی دارند. اولین فصل بخش دوم «فقر و ثروت» است که بحث‌های آن مبتنی بر داده‌ها و آمارهای جامعه‌ی آمریکا بوده و نابرابری اقتصادی را نقد می‌کند. عوامل تأثیرگذار بر فقر و مسائل مرتبط با آن نظیر شرایط سلامت و مسکن نیز در این فصل مورد بحث قرار می‌گیرد. فصل دوم این بخش «نابرابری نژادی و قومی» نام دارد که در آن چهره‌ی دیگری از نابرابری که براساس کلیشه‌ها و تعاریف شکل گرفته، نمایش داده شده و پیامدهای این تبعیض بررسی می‌شود. فصل چهارم به «نابرابری جنسیتی» اختصاص یافته که پس از بازنگری در تعریف جنس و جنسیت، نقش جنسیت را در نهادهای اجتماعی بررسی می‌کند و به معرفی فمینیسم و انواع آن نیز می‌پردازد. فصل پنجم و آخر این بخش، «سالخوردگی و نابرابری» است که مسائل سالخوردگی مثل انزوای اجتماعی، فقر و روبرو شدن با واقعیت مرگ را مطرح می‌کند. آغاز بخش سوم به فصل «جرم و خشونت و نظام قضایی» اختصاص دارد که در آن جرم و هنجار تعریف شده، سپس انواع جرم مثل جرائم مالی و انزجاری تبیین شده و ارکان نظام قضایی آمریکا مثل پلیس و دادگاه معرفی می‌شود. فصل دوم با عنوان «گرایش جنسی» به تغییر نگرش جنسی در آمریکا به دلیل انقلاب جنسی در دهه‌ی ۱۹۶۰ اشاره می‌کند. پس از اشاره به این تغییر، گرایش جنسی را در دو بُعد بیولوژیکی و فرهنگی بررسی کرده و سیاست‌های مرتبط با این مسئله را مطرح می‌کند که اغلب چالش‌برانگیز هستند؛ از جمله سیاست‌گذاری‌ها برای اقلیت‌های جنسی، روسپیگری و سقط جنین. فصل آخر جلد یک کتاب مسائل اجتماعی به موضوع «اعتیاد» می‌پردازد که موضع قانون آمریکا نسبت به آن محل اختلاف نظر است. این فصل علاوه بر بحث از خط مشی سیاسی در مورد مصرف مواد، نسبت آن با مسائل اجتماعی دیگری نظیر بی‌خانمانی و جرم را بررسی می‌کند.
معرفی تحلیلی و انتقادی
جان مشونیس، استاد کالج کنیون گامبیر اوهایو آمریکا که بیش از ۳۰ سال از تدریس او در زمینه‌ی علوم اجتماعی می‌گذرد، کتاب مسائل اجتماعی را به نحوی آموزشی نگاشته است. هر فصل با توصیف داستانی کوتاهی مرتبط با موضوع آن بخش آغاز می‌شود و کادرهای «حکایت شخصی» تجارب زیسته‌ی مرتبط افراد را روایت می‌کند. مشونیس که در فصل اول نظریه‌های مهم و پرکاربرد اجتماعی را به اختصار شرح داده، در همه‌ی فصول کتاب موضوعات را با سه رویکرد نظری عمده تحلیل می‌کند که کارکردی-ساختاری، تضاد اجتماعی و تعامل نمادین است. در جدولی که مرتبط با این رویکردها رسم می‌شود، سطح تحلیل (خرد یا کلان) و دو پرسش (چگونگی رویکرد و مسئله بودن یا نبودن موضوع) مطرح است. علاوه بر این نویسنده در همان فصل اول به اهمیت پیوند سیاست و موضوعات اجتماعی می‌پردازد و طیف سیاسی از محافظه‌کار افراطی تا لیبرال افراطی را شرح می‌دهد. با توجه به این در هر فصل دیدگاه محافظه‌کاران، لیبرال‌ها و چپ رادیکال نسبت به موضوعات با توجه به دو پرسش «مسئله چیست؟» و «راه‌حل کدام است؟» مطرح می‌شود. این دو بخش ثابت، الگویی برای تجزیه و تحلیل به مخاطب ارائه کرده و ذهن او را برای مواجهه با مسائل آماده می‌کند. در واقع هم نگریستن به موضوعات از زوایای گوناگون رخ می‌دهد و هم می‌توان از این مدل تحلیلی برای حل مسائل دیگر استفاده کرد. در کنار این دو بخش سؤال‌هایی با عنوان «تفکر خلاق» عنوان شده و پرسش‌هایی نیز در قسمت «تمرین» وجود دارند. این موارد سبب شده که کتاب هر چه بیشتر به یک اثر آموزشی تبدیل شود که روان و بی‌تکلف است. در یکی از ایمیل‌های دانشجویان که در بخش مقدمه آمده، نوشته شده است: «چهار فصل کتاب را یک‌جا خواندم. کتاب شما مثل یک کتاب رمان است که نمی‌توان آن را زمین گذاشت». این مسئله در عین حال که نکته‌ی مثبت و حائز اهمیتی است و به درستی جذابیت کتاب را نشان می‌دهد، ضعفی هم دارد و آن عمیق نشدن در برخی موضوعات است. از آنجایی که گروه مخاطب این کتاب می‌تواند عموم مردم باشد، نویسنده از پیچیدگی دوری کرده و با استفاده از زبان ساده، تصاویر، نمودارها و تکنیک‌های مختلف دیگر شرح مسئله، دشوارترین موضوعات اجتماعی را به قابل‌فهم‌ترین شکل ممکن بیان کرده است. این نکته سبب شده که استقبال زیادی از کتاب شده و به راحتی خوانده شود، اما می‌تواند به مدل «اقیانوسی با عمق یک متر» نزدیک شود. با این وجود اگر کتاب مسائل اجتماعی را کتابی برای شناختی اجمالی نسبت به مباحث علوم اجتماعی در نظر بگیریم، می‌توان گفت اثری بسیار مفید و کاربردی است.