مجموعه مقالات تعاملات میان‌رشته‌ای در روابط بین‌الملل (۱۳۹۴) به کوشش دکتر مهدی ذاکریان. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.– انباشت و فروانی کتاب‌ها و تحقیقات، توجه به تفسیر، ضرورت فهم کلیت و پرهیز از تخصص‌گرایی افراطی از عواملی بودند که توجه به تعاملات میان رشته‌های دانشگاهی و پدید آمدن میان‌رشتگی را منجر شدند. با تأسیس دارالفنوان مفهوم رشته به معنای «کوچکترین واحد سازمانی دانشگاهی» در ایران پدید آمده است. اگر چه رشته‌های دانشگاهی در ایران حال و روز خوشی ندارد و دارای مشکلات فراونی هستند[۱]. با توجه به وضعیت ما در دنیای جدید و به مانند تأسیس رشته، حوزه میان‌رشتگی نیز در با تأخیر در دانشگاه‌های ایران و در میان صاجب نظران مورد توجه قرار گرفت. پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی به عنوان مجری تدوین رشته‌های بین رشته‌ای از سال ۱۳۸۴ با هدف ارتقای وضعیت علوم انسانی توانسته است بیش از۲۰۰ رشته بین رشته‌ای را تدوین و به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جهت بررسی و تآئید نهایی و اجرایی نمودن ارسال نماید. این پژوهشکده در زمینه تولید کتاب و مقاله نیز فعال بوده و تا کنون ده کتاب ـ هشت ترجمه و دو تألیف ـ در حوزه میان‌رشته‌ای چاپ نموده است.[۲] از دیگر فعالیت‌های این پژوهشکده انتشار فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی است که تا کنون بیست و هفت شماره انتشار یافته است.
مجموعه مقالات تعاملات میان‌رشته‌ای در روابط بین‌الملل اثری است که در آستانه یکصدمین سال تأسیس دانشگاهی رشته روابط بین‌الملل از سوی این پژوهشکده به صاحبنظران تقدیم شده است. این مجموعه مقالات به کوشش دکتر مهدی ذاکریان، عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی فراهم شده و دکتر سید عبدالامییر نبوی ویراستاری علمی آن را بر عهده داشته است. در این کتاب تلاش شده است که به مباحث نظری و کاربردی درخصوص تعاملات میان‌رشته‌ای در حوزه روابط بین‌املل پرداخته شود. دانش‌های حقوق، روانشناسی، شبیه‌سازی، جامعه‌شناسی جهانی شدن و اقتصاد از جمله دانش‌هایی هستند که در این کتاب نسبت آنها با روابط بین‌الملل مورد بررسی قرار گرفته است.
نوشته‌های مرتبط
این مجموعه دارای هشت مقاله است. مقاله نخست با عنوان «روابط بین‌الملل به‌عنوان موضوعی میان‌رشته‌ای جامعه‌شناسی و روابط بین‌الملل» است که دکتر نقیب‌زاده، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، آن را به نگارش در آورده است. نگارنده مقاله تلاش می‌کند تا نشان دهد به هر میزان رشته روابط بین‌الملل از نگاه دیگر رشته‌ها، به خصوص رشته‌های علوم اجتماعی، مورد نقد قرار گیرد بر غنای آن افزوده خواهد شد. پارادایم میان‌رشته‌ای حقوق بین‌الملل و روابط بین‌الملل: یک بررسی سیستمی عنوان مقاله دوم است که عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، آقای فرید آزادبخت آن را نوشته است. جهانی شدن و رشته روابط بین‌الملل مقاله سوم این مجموعه است که نوشته دکتر حاجی‌یوسفی، عضو هئیت علمی دانشگاه شهید بهشتی، است. در این مقاله نویسنده به شیوه های بررسی نسبت جهانی شدن و رشته روابط بین‌الملل از دیدگاه اندیشمندان صاحب نظر در حوزه روابط بین الملل پرداخته است. مقاله بعدی این مجموعه «اقتصاد و روابط بین‌اللمل» نام دارد که استادیار روابط بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر خوشخطی، ان را نوشته است. وی پس از بررسی اجمالی رویکردهای مطرح در زمینه اقتصاد سیاسی بین‌الملل، برخی از رویکردهای جدید و انتقادی را شرح داده اند. عنوان مقاله دکتر سیف‌زاده، استاد بازنشسته دانشگاه تهران «روابط بین‌الملل میان‌رشته‌ای، نظریه بن‌فکنی رندانه و استراتژی جهان‌وطن‌گرایی میهنی» است. وی تلاش می‌کند تا نظریه بن‌فکنی رندانه و استراتژی جهان‌وطن‌گرایی میهنی را به‌عنوان نگاه جایگزین ایرانی به روابط بین‌الملل شرح دهد. نویسنده معتقد است که نگاه به روابط بین‌الملل نیاز به تغییرات کلی و بنیادی است. کارآمدی روش‌های آموزش و پژوهش نظری و کاربردی روانشناسی بر روابط بین‌الملل عنوان مقاله دکتر مهدی ذاکریان است. نویسنده در این مقاله با روش‌های مختلف آموزش در روانشناسی و چگونگی بهرهند شدن دانش روابط بین‌الملل از آن پرداخته است. مقاله بعدی نیز نوشته دکتر ذاکریان است. در این مقاله که عنوانش «هم‌پیوندی دیسیپلین‌های علمی با مدل‌های شبیه‌سازی در روابط بین‌الملل: کاامدی محتوایی و تحول عملی» است نویسنده به روش شبیه سازی در دانش روابط بین‌الملل توجه نموده و آن را تشریح کرده و انواع شبیه‌سازی را در این دانش توضیح داده است. مقاله آخر با عنوان «انتخابات امریکا پدیده‌ای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و شخصیتی» از دکتر دهشیار، عضو هئیت علمی دانشگاه علامه طباطبایی است. در این مقاله نویسنده با توجه به اهمیت و نقش بسزایی که نتایج انتخابات آمریکا دارد تلاش دارد به فهم چند رشته‌ای پدیده انتخابات توجه نماید.
[۱] . در این زمینه رجوع کنید به مقاله رشته‌های دانشگاهی: کارکردها، کژکارکردها و تحولات از نعمت‌الله فاضلی، فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی.شماره ۲۱.
[۲] .
