تهیه و تنظیم: مهسا اکبری
صادق ملک شهمیرزادی یکی از بزرگترین باستان شناسان ایران است که به راستی بر گردن باستان شناسی ایران حق دارد. وی تاکنون تالیفات بسیاری در حوزه باستان شناسی داشته است که به عنوان منابع اصلی این رشته همچنان مورد استفاده باستان شناسان قرار می گیرد.
نوشته‌های مرتبط
زندگی نامه
صادق ملک شهمیرزادی/ویکیپدیا
ملک شهمیرزادی، صادق/راسخون
ملک، نوازنده‌ای که باستانشناس شد/خبرگزاری میراث فرهنگی
فهرست برخی از آثار و نقد آنها
ملک شهمیرزادی،صادق/ پایگاه مجلات تخصصی نورمگ
کتاب › صادق ملک شهمیرزادی/ آدینه بوک
صادق ملک شهمیرزادی/ مگیران
معرفی و نقدی بر کتاب «تاریخ ایران باستان»/پایگاه مجلات تخصصی نورمگ
نقره‌کاران سیلک: گزارش فصل دوم طرح بازنگری سیلک/ خانه کتاب
گفتگوهای خبری
«کنترل از راه دور» یک فاجعه برای باستانشناسی است/ایسنا
شهمیرزادی: «تولید کتاب‌های باستانشناسی نیازمند مدیریت پایان‌نامه‌هاست»/پایگاه خبری ایران بزرگ
برای کاوش سیلک باید به حیاط خانه‌ها وارد شد! صادق ملک: ویلایی بین دو تپه‌ی سیلک و در کنار آثاری هفت‌هزار ساله بنا شده است/خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)
بازنگری در محدوده‌ی «سیلک»، خیانت یا حفاظت؟/ایسنا
تشکیل خانه‌ی باستانشناسان با هدف ارتباط نسل‌ها یا تعیین تکلیف برای متخصصان؟/ایسنا
زندگی نامه
صادق ملک شهمیرزادی/ویکیپدیا
صادق ملک شهمیرزادی در سال ۱۳۲۲ شمسی در شهمیرزاد از توابع شهرستان مهدی شهر (سنگسر)بدنیا آمد یکی از باستانشناسان و کاوشگران به‌نام است که در کاوش‌های تپه سیئلک نقش مهمی را ایفا کرد و مدیریت آن را برعهده داشت.[۱]
زندگی‌نامه
صادق ملک شهمیرزادی تحصیلات خود را تا مقطع لیسانس در رشته باستان شناسی در تهران به انجام رساند. وی با عزیمت به آمریکا موفق به اخذ فوق لیسانس در گرایش باستانشناسی پیش از تاریخ ایران و بین النهرین از موسسه شرق‌شناسی شیکاگو شد و دکترای انسان‌شناسی خود را نیز با گرایش پیش از تاریخ از دانشگاه پنسیلوانیا دریافت کرد وی علاوه بر شرکت و سرپرستی کاوش‌های میدانی از جمله تپه سیئلک، تالیفات متعددی نیز عرضه کرده‌است.
فعالیتهای آموزشی
در مدت سی سال خدمت آموزشی در گروه باستان شناسی دانشگاه تهران، تدریس دروس کاوش در محل، طبقه‌بندی سفال و اشیا، طراحی فنی و نقشه‌برداری و عکاسی، بررسی آثار باستانی، سمینار و ترتیب نمایشگاه، تهیه گزارش مشروح، باستان شناسی و هنر مصر باستان، آشنایی با باستان شناسی، مبانی باستان شناسی فرهنگی، باستان شناسی پیش از تاریخ بین النهرین، باستان شناسی پیش از تاریخ ایران، باستان شناسی آسیای غربی و مصر(این واحد درسی را در دانشگاه‌های خارج از کشور ارائه کردند)، باستان و فرهنگ ایران باستان (این عنوان درسی رادر دانشگاه هلسینکی ارائه کردند).
لینک مطلب: صادق_ملک_شهرمیرزادیhttp://fa.wikipedia.org/wiki/
تاریخ دسترسی:۱/۱۲/۱۳۹۱
ملک شهمیرزادی، صادق/راسخون
ملیت : ایرانی – قرن : ۱۴ منبع :
صادق ملک شهمیرزادی در سال ۱۳۲۲ شمسی در شهمیرزاد سمنان بدنیا آمد. تحصیلات خود را تا مقطع لیسانس در رشته باستان شناسی در تهران به انجام رساند. وی با عزیمت به آمریکا موفق به اخذ فوق لیسانس در گرایش باستان شناسی پیش از تاریخ ایران و بین النهرین از موسسه شرق شناسی شیکاگو شد و دکترای انسان شناسی خود را نیز با گرایش پیش از تاریخ از دانشگاه پنسیلوانیا دریافت کرد. دکتر شهمیرزادی علاوه بر شرکت و سرپرستی کاوش های میدانی تالیفات متعددی نیز عرضه کرده است.گروه : علوم انسانی رشته : باستان شناسی گرایش : پیش از تاریخ والدین و انساب : صادق ملک شهمیرزادی در شهمیرزاد سمنان متولد شد.تحصیلات رسمی و حرفه ای : صادق ملک شهمیرزادی پس از اخذ دیپلم صنعتی از دبیرستان علمیه تهران در خرداد ماه ۱۳۳۹, در رشته باستان شناسی به تحصیل پرداخت.او در سال۱۳۴۳ لیسانس باستان شناسی را با پایان نامه ای تحت عنوان «بین الهرین وعلل بنای زیگورات » از دانشگاه تهران دریافت نمود. سپس به ایالات متحده امریکا رفت و درجه فوق لیسانس خود را با پایان نامه تحت عنوان « Problem of the Gold and Silver Vessels of the Caspian Culture» و همچنین موضوع « Round Houses in the Ancient Near East»در سال ۱۹۶۹ در رشته اصلی باستان شناسی پیش از تاریخ ایران و بین النهرین و رشته فرعی باستان شناسی و هنر مصر باستان را از موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو (خرداد ۱۳۴۸) اخذ کرد . پس از آن دکترای انسان شناسی در گرایش پیش از تاریخ را در سال ۱۳۵۶ (۱۹۷۷م) از دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا دریافت داشت. عنوان رساله دکترای او « Tepe Zagheh : Asixth Millennium B.C. Village in the Qazvin Plan of central Iranian Plateau» بود. بورس های تحصیلی که دکتر ملک شهمیرزادی از آن بهره‌مند گشت به عبارت زیر است: – بورس تحصیلی چهار ساله برای ادامه تحصیل در موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو به آمریکا از سال ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۷ که از طرف بنیاد فولبرایت اهدا گردید. – بورس ویژه تحصیلی یادنامه کارل هـ. کریلینگ برای ادامه تحصیل در موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو به مدت یکسال از ۱۳۴۷ تا ۱۳۴۸. – بورس تحصیلات تکمیلی اعضای هیات علمی دانشگاه های ایران برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا در بخش انسان شناسی دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا ، مشترکاً به وسیله وزارت علوم و آموزش عالی و دانشگاه تهران به مدت سه سال از شهریور ماه ۱۳۵۳ تا شهریورماه ۱۳۵۶. مشاغل و سمتهای مورد تصدی : صادق ملک شهمیرزادی از سال ۱۳۶۵ مشاور مجله باستان شناسی و تاریخ در مرکز نشر دانشگاهی بود . همچنین از سال ۱۳۷۲ به عنوان عضو هیئت تحریریه مجله مطالعات آسیای مرکزی و قفقازمرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه با آن مرکز همکاری کرد. درسال ۱۳۷۲مسئولیت گروه فرهنگ باستان شناسی در طرح فرهنگهای تخصصی فرهنگستان زبان وادبیات فارسی را بر عهده گرفت ( این شورا فقط یک بار تشکیل گردید). دکتر ملک شهمیرزادی از سال ۱۳۷۳ تا پایان آذر ماه سال ۱۳۷۴ به عضویت شورای تهیه مدخل های «دانشنامه تهران» وابسته به بنیاد بزرگ فارسی وزارت فرهنگ و آموزش عالی در آمد. وی استاد بازنشسته دانشگاه تهران می باشد. وی از خرداد ماه ۱۳۷۴ به عنوان عضو شورای معاونت پژوهشی سازمان میراث فرهنگی کشور ، به مدت دو دوره دو ساله با آن شورا همکاری کرد. از ماه اکتبر ۱۹۷۱ (مهرماه ۱۳۵۰ تا کنون): Membere of the Scientific Bord of Paleorient , Journal of Centre (National de la Recherch Scientifique (CNRS از ماه ژوئن ۱۹۹۱ (خرداد ۱۳۷۰ تاکنون): Membere of the Scientific Bord of Paleorient, Journal of Centre (National de la Recherch Scientifique (CNRS از ماه نوامبر ۱۹۹۵ (آبان ماه ۱۳۷۴) به مدت سه سال: Active Member of the New York Academy of Sciences فعالیتهای آموزشی : در مدت سی سال خدمت آموزشی در گروه باستان شناسی دانشگاه تهران ، تدریس دروس کاوش در محل، طبقه بندی سفال و اشیا، طراحی فنی و نقشه برداری و عکاسی، بررسی آثار باستانی، سمینار و ترتیب نمایشگاه، تهیه گزارش مشروح، باستان شناسی و هنر مصر باستان، آشنایی با باستان شناسی، مبانی باستان شناسی فرهنگی، باستان شناسی پیش از تاریخ بین النهرین، باستان شناسی پیش از تاریخ ایران، باستان شناسی آسیای غربی و مصر( این واحد درسی را در دانشگاه های خارج از کشور ارائه کردند)، باستان و فرهنگ ایران باستان (این عنوان درسی رادر دانشگاه هلسینکی ارائه کردند). سایر فعالیتها و برنامه های روزمره : صادق ملک شهمیرزادی در کاوش های متعددی در داخل و خارج از کشور فعالیت داشتند، از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد: – شرکت در حفریات مارلیک،به سرپرستی دکتر عزت الله نگهبان در دوران دانشجویی ، سال ۱۳۴۰ – شرکت در بررسی باستان شناسی کرمان، به سرپرستی دکتر ژوزف ر. کالدول ، اسفند ۱۳۴۲ و فروردین ۱۳۴۳ – شرکت در سه فصل حفاری در دیکسون ماند واقع در ایالت ایلینوی امریکا در سال های ۱۳۴۴ (۱۹۶۵ م) ، ۱۳۴۵(۱۹۶۶م) ، ۱۳۴۶(۱۹۶۷م) در دوران دانشجویی و به سرپرستی دکتر ژوزف ر.کالدول. – شرکت در حفاری دکیتور واقع در ایالت ایلینوی آمریکا در سال ۱۳۴۶ (۱۹۶۷) در دوران دانشجویی به سرپرستی دکتر رابرت ه. هال – شرکت در حفاری چغامیش خوزستان، پاییز ۱۳۴۸ ، روسای این هیات عبارت بودند از: پرفسور پینهاس دلوگاز و دکتر هلن کنتور که دکتر شهمیرزادی به عنوان سرپرست بخشی از حفاری در این برنامه شرکت کرد. – شرکت در حفریات هفت تپه خوزستان ۱۳۴۹، ۱۳۵۰، ۱۳۵۱، ۱۳۵۲ چهار فصل به عنوان معاون هیات و به سرپرستی دکتر نگهبان . – سرپرست حفاری تپه سگزآباد واقع در دشت قزوین ۱۳۴۹ و ۱۳۵۰ (دو فصل) به ریاست دکتر نگهبان – سرپریت حفریات تپه زاغه واقع در دشت قزوین، در سال های ۱۳۵۱، ۱۳۵۲، ۱۳۵۳، ۱۳۵۸ (چهار فصل)، رئیس هیات در سه فصل اول دکتر نگهبان و در فصل آخر دکتر مجید زاده بود. – سرپرست هیات در حفاری آزمایشی تپه پوئینک ری، در سال ۱۳۷۴ – انجام بررسی باستان شناسی در منطقه سمنان در سال ۱۳۶۳ – بررسی منطقه «حوضه مسیله» واقع در جنوب تهران نزدیک ورامین آبان ۱۳۷۲ و اسفند ۱۳۷۳. – سرپرست حفاری در «آق تپه» گنبد کاووس از ۱۵مهر تا ۳۰ آذر ۱۳۷۹. همچنین دکتر شهمیرزادی از امتیازهای علمی زیر استفاده کرد: – بورس مسافرت و بازدید از موزه های اروپا و شرکت در یک فصل حفاری در چغامیش خوزستان از طرف بنیاد فورد تابستان و پاییز ۱۳۴۸ – بورس بنیاد ژاپن به منظور بازدید از موزه ها و مراکز فرهنگی شهرهای مختلف ژاپن به مدت دو هفته در تیرماه ۱۳۷۲ – بورس مشترک دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه ، سفارت جمهوری اسلامی ایران در فنلاند و دانشگاه هلسینکی فنلاند، به مدت سه هفته برای تدریس در دانشگاه هلسینکی. آثار : آثار دوران پارینه سنگی حوضه مسیله در جنوب تهران ویژگی اثر : منتشر شده در شماره اول خبرنامه مرکز تحقیقات و مطالعات ایرانگردی و جهانگردی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، آذر ۱۳۷۲.۲ اشاره ای مختصر به تحول باستان شناسی در ایران ویژگی اثر : منتشر شده در نشریه اثر شماره های ۱۲و ۱۳ و ۱۴ که توسط سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران در سال ۱۳۶۵ منتشر شد.۳ اشاره ای بر پیش از تاریخ دامغان ویژگی اثر : منتشر شده در مجموعه بناها و شهر دامغان به کوشش م.م فلامکی ، نشر فضا ، سال ۱۳۶۸۴ انتقال اندیشه : سوسک مصری در دشت قزوین ویژگی اثر : منتشر شده در شماره های پیاپی ۱۳ و ۱۴ نشریه باستان شناسی و تاریخ ، اسفند ۱۳۷۲.۵ باستان شناسی چیست و باستان شناس کیست ویژگی اثر : منتشر شده در جلد دوم مجموعه مرز پر گهر، نامگانی استاد علی سامی، (۲۸ مقاله در زمینه های باستان شناسی، فرهنگ و ادب، تاریخ و هنر ایران)، به کوشش دکتر طاووسی، ۱۳۷۲۶ بافت روستای پیش از تاریخ زاغه ویژگی اثر : منتشر شده در نشریه شماره ۶ ساختمان آبان ماه ۱۳۶۷.۷ بررسی طبقه اجتماعی در دوران استقرار در روستا براساس روش تدفین در زاغه ویژگی اثر : منتشر شده در نشریه باستان شناسی و تاریخ ، بهار و تابستان ۱۳۶۷۸ بررسی مطالعات باستان شناسی در ایران ویژگی اثر : منتشر شده در مجموعه مقالات نخستین انجمن واره بررسی مسایل ایران شناسی به کوشش علی موسوی گرمارودی، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وابسته به وزارت امور خارجه ، تهران ۱۳۶۹۹ پیشنهادی برای ترتیب آرشیوی از آثار غیر منقول فرهنگی ویژگی اثر : منتشر شده در نشریه باستان شناسی و تاریخ ، شماره دوم بهار و تابستان ۱۳۶۸۱۰ تاملی در علل جابه جایی استقرارهای پیش از تاریخ در حاشیه کویر در فلات مرکزی ایران ویژگی اثر : منتشر شده در نشریه باستان شناسی و تاریخ، شماره پیاپی ۸و۹ اسفند ماه ۱۳۶۹.۱۱ تپه زاغه: تحلیلی اجمالی از منازل مسکونی ویژگی اثر : منتشر شده در نشریه باستان شناسی و تاریخ، شماره اول و دوم آبان ماه ۱۳۷۱۱۲ تصویری از پوشش گیاهی و حیوانی حاشیه کویر در ۷۰۰۰ سال پیش ویژگی اثر : منتشر شده در مجموعه مقالات سمینار مسایل مناطق بیابانی و کویری ایران، مرکز تحقیقات کویری و بیابانی ایران، در سال ۱۳۷۱۱۳ سفالهای هزاره پنجم قبل از میلاد میدان باستانی دلازیان سمنان ویژگی اثر : منتشر شده در نشریه اثر شماره های ۱۲و ۱۳ و ۱۴ که توسط سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران در سال ۱۳۶۵ منتشر شد.۱۴ شهر نشینی و شهر سازی از آغاز تا هزاره پنجم پیش از میلاد ویژگی اثر : منتشر شده در مجموعه نظریاجمالی به شهر و شهرسازی در ایران به کوشش محمد یوسف کیانی در سال ۱۳۶۵۱۵ مروری بر تاریخچه مطالعات باستان شناسی در ایران ویژگی اثر : منتشر شده در شماره دوم نشریه باستان شناسی و تاریخ ، بهار و تابستان ۱۳۶۶۱۶ مسئله سفال خاکستری رنگ در ایران ویژگی اثر : دیباچه ای بر کتاب تهران سه هزار و دویست ساله براساس کاوش های باستان شناسی. نشر فضا ۱۳۷۰۱۷ مقدمه ای بر شهرنشینی ویژگی اثر : دیباچه ای بر کتاب نخستین شهر ، تالیف روث وایت هاوس، ترجمه مهدی سحابی، تهران ۱۳۶۹۱۸ نخستین مورخ ویژگی اثر : منتشر شده در نشریه دانشنامه ، نشریه دانشگاه آزاد اسلامی، سال اول . شماره ۱. ۱۳۶۹۱۹ نقش موزه ها در تعلیم و تربیت ویژگی اثر : منتشر شده در نشریه میراث فرهنگی ، شماره سوم و چهارم ، پاییز ۱۳۷۰
لینک مطلب: http://www.rasekhoon.net/mashahir/Show-903891.aspx
تاریخ دسترسی:۱/۱۲/۱۳۹۱
دکتر صادق ملک شهمیرزادی/کلوپ دات کام
صادق ملک شهمیرزادی در۲۴آوریل۱۹۴۰ ((۱۳۱۹ خورشیدی))به دنیا آمد وی در کودکی پدر بزرگوارش را از دست داد
در سایه حمایت مادر و عموی بزرگوارش لحظه ای از کسب علم دریغ نکرد
در حدود سال ۱۳۴۳موفق به گرفتن مدرک کارشناسی از دانشگاه تهران می شود ۴ سال بعد بورسیه تحصیلی می گیرد برای گرفتن کارشناسی ارشد باستان شناسی از موسسه شرق شناسی شیکاگو سپس در پی بازگشت به ایران اقدام به تدریس در دانشگاه تهران می کند
در سال ۱۳۵۶ موفق به گرفتن بورسیه تحصیلی برای درجه دکتری در گرایش انسان شناسی در دانشگاه پنسیلوانیا می شود این بزرگوارتا اواسط دهه ۷۰ اگر اشتباه نکنم در دانشگاه تهران به تدریس می پرداخت خدمات شایانی به این مرزو بوم کرد
مثل حفاری در تپه زاغه..سگزآباد..آق تپه و سیلک و…..نقاط دیگر پرداختند از تالیفات ایشان میتوان اشاره کرد به مقالات و کتب مختلف که جز منابع مهم باستان شناسی است مثل
۱. ایران در سپیده دم شهرنشینی
۲. مجموعه دروس باستان شناسی پیش از تاریخ ایران بین النهرین مصر
۳. انگلیسی برای دانشجویان باستان شناسی انتشارات سمت
۴. اصطلاحات باستان شناسی به زبان انگلیسی
۵. باستان شناسی و هنر ایران شامل مجموعه مقالاتی در بزرگداشت استادنگهبان با همکاری شهمیرزادی مجید زاده و علیزاده
۶. تاریخ ایران باستان انتشارات سمت
۷. ساختار جامه شناسی ایران
۸. نقرکاران سیلک و………آثار دیگر
ایشان به حق بزرگترین باستان شناس تاریخ ایران است
در پناه اهورامزدا شکوه ایشان و خانواده محترمشان افزون باد
لینک مطلب:
http://www.cloob.com/club/post/show/clubname/archaeology/topicid/1751484/archaeology
تاریخ دسترسی:۱/۱۲/۱۳۹۱
ملک، نوازنده‌ای که باستانشناس شد/خبرگزاری میراث فرهنگی
تهران، خبرگزاری میراث فرهنگی
گروه فرهنگ: اوایل دهه هفتاد شمسی است و دکتر ملک شهمیرزادی به اتفاق چند تن دیگر از دانشمندان ایرانی به قصد سفر به سوی قصر بهرام در ورامین، ناچارند چهل کیومتر در کویر برانند. در میانه راه، ماشین خراب می‌شود و مسافران، سه_ چهار ساعتی در منطقه می‌مانند.
ملک برای گذراندن وقت، چند فرسخی در دل کویر راه میرود. ناگهان دست‌افزاری می‌یابد که متعلق به پنجاه هزار سال پیش است و از دوره پارینه سنگی به ما رسیده. سنگی سیصد گرمی که اجدادمان برای جداکردن گوشت از استخوان به کار می‌برده‌اند. ملک می‌گوید:« این دست‌افزار یکی از مهمترین اشیایی است که در طول دوره کاری‌ام یافته‌ام. وی یافتن آن را به لطف الهی که همیشه شامل حالش بوده مرتبط می‌داند.»
ملک، شاگرد دکتر عزت‌الله نگهبان، پدر باستانشناسی ایران بوده. علاوه بر او سیمین دانشور که استاد ادبیات دانشکده بوده تاثیر عمیقی در عشق او نسبت به باستانشناسی ایفا کرده است. « وقتی رفتم دانشگاه، اولین کلاس من با سیمین دانشور بود. آمد سر کلاس و با صحبت‌هایش چنان مرا متحول کرد که منی که کلاس پنجم متوسطه ۵۱۲ فیلم دیده بودم دو تا تجدید فیزیک و شیمی آورده بودم حتی یک جلسه هم غیبت نکردم. در تمام مدتی که این خانم استاد من بود چنان مرا مجذوب کرد که الان هم اگر دوباه متولد شوم می روم باستان شناسی می خوانم.»
اما به غیر از دانشور، تولستوی هم به گردن باستانشناسی ما حق دارد: «من آن موقع کتاب و رمان زیاد می خواندم. رمان جنگ و صلح تولستوی را می خواندم و نمی فهمیدم. اولین کلاسی که ما در دانشگاه ادبیات داشتیم این خانم آمد در حالی که مریض بود و یک بسته کلینکس دستش بود و گفت نمی توانم امروز درس بدهم. گفت من می خواهم در نهایت این را بگویم که هنر مصر هنر صلح است و هنر بین النهرین هنر جنگ. حالا ببینید شما یک کتاب به آن قطوری خوانده اید هچ چیز نفهمیده اید، یک دفعه با یک جمله همه چیز برای شما روشن می شود. این طور بود که من مجذوب شدم و ماندگار.»
ملک در سال ۱۳۱۹ در شهمیرزاد در خانواده‌ای مذهبی اما مدرن متولد شده و تحصیلاتش را در تهران گذرانده است. خانواده مذهبی به او اجازه می‌دهند که ساز بزند اما حرمت ایام خاص را نگاه دارد . نزد حشمت سنجری آموزش ویولون دیده هر چند به نظر نمی آید کار سخت باستانشناسی دیگر زمانی برای موسیقی باقی گذاشته باشد. دوره دبستان و متوسطه را با بی‌رغبتی به درس و کلاس گذرانده: «پدرم در نخست وزیری بود. یکی از عموهایم دکتر و عموی دیگرم قاضی دادگستری. با آنکه بچه درسخوانی نبودم همه می خواستند پزشک شوم. با این حال تمام دبیرستان تجدید داشتم و سالهای سوم و ششم رفوزه شدم. در کنکور پزشکی هم رد شدم. می خواستند مرا ببرند سربازی که خانوده‌ام گفتند برو زبان یاد بگیر و بعد از آن برو وین پزشکی بخوان……. در همین موقع دیدم صفی در دانشکده ادبیات هست. رفتم جلو گفتم این چه صفی است. گفتند صف کنکور ادبیات. گفتم من دیپلمم طبیعی است گفتند امسال استثنا دیپلم طبیعی هم می‌گیرند. گفتم چه رشته ای بنویسم؟ گفتند باستانشناسی و تاریخ.
گفتم از تاریخ خوشم نمی آید.( چون همیشه از تاریخ تجدید می‌شدم.) پرسیدم باستانشناسی چیست؟ یکی گفت تخت جمشید. من چون رفته بودم شیراز دانشکده پزشکی امتحان بدهم تخت جمشید را دیده بودم و از آن جا خیلی خوشم آمده بود گفتم باشد این را می نویسم. چون آن موقع آمادگی رفتن به خارج را نداشتم.» بعد هم که ماجرای سیمین دانشور پیش می‌آید و آشنایی و علاقه به باستانشناسی و ملک جوان ماندگار می‌شود.
او فوق لیسانس باستانشناسی را سال ۱۳۴۸ از موسسه شرق شناس دانشگاه شیکاگو گرفته و به ایران باز گشته است. در این دوران معاون دکتر نگهبان در حفاری های مارلیک بوده و همان جا با همسرش که دانشجوی او بوده آشنا می‌شود. می‌گوید: تنها کسی که متوجه این علاقه شد، سیمین دانشور بود چون ناهید دانشجوی او هم بود».
پس از ازدواج با همسر و فرزندش به آمریکا باز می‌گردد و در رشته انسان‌شناسی از دانشگاه پنسیلوانیا دکترا می‌گیرد. اما چرا انسان‌شناسی؟ «مجیدزاده که در دوره فوق لیسانس با من بود، رفت شیکاگو برای دکترا. من داشتم در زاغه حفاری می‌کردم پنجاه _ شصت تا باستان شناس آمدند. دایسون هم آمده بود. از من پرسید انسان‌هایی که این جا زندگی می کردند، فرهنگشان چه بوده؟ گفتم من باستان‌شناسم. تو انسان‌شناسی. خودت جواب بده. گفت تو چرا انسان‌شناسی نمی‌خوانی؟ یکی از استاد‌های من که آن جا حاضر بود گفت: من چون تو را دوست دارم بهت می‌گویم برو انسان‌شناسی بخوان چون رشته بهتر و گسترده تری است. این بود که رفتم پنسیلوانیا درانسان‌شناسی دکترا گرفتم.» اما از وقتی برگشته هیچ وقت به این رشته نپرداخته و همه هم خود را صرف باستانشناسی کرده است.
ملک در رزومه شغلی‌اش مهمترین دستاوردهای باستانشناسی میدانی خود را چنین ذکر کرده: «کشف و معرفی کهن‌ترین روستای پیش از تاریخ ایران متعلق به هزاره ششم پیش از میلاد در دشت قزوین در فلات مرکزی ایران، «تپه زاغه». کشف کهن‌ترین «کلاته» پیش از تاریخ ایران متعلق به هزاره ششم پیش از میلاد در دشت گرگان در فلات مرکزی ایران، «آق تپه». کشف یک محوطه متعلق به دوره پارینه سنگی میانه در حوضه مسیله در جنوب تهران. کشف زیگورات سیلک در تپه جنوبی سیلک در کاشان.»
ادعای کشف زیگورات سیلک، مخالفتهایی را برای ملک به دنبال داشت که هنوز هم ادامه دارد. پیش از او گیرشمن در این منطقه حفاری کرده و تنها از «سازه بزرگ» نام برده بود نه زیگورات.
در حالی که ملک این مسئله را به لطف الهی نسبت می‌دهد و اعتقاد دارد:«گیرشمن باستانشناس بسیار بزرگی بود که حداقل ۵۰ سال جلوتر از زمان خودش می زیست. اینکه او برود سیلک و بنای به این عظمت را نبیند می‌بایست خداوند چشمش را بسته باشد و این سهم من باشد که بعد از ۷۰ سال بروم بگویم این زیگورات است.»
با این حال این باستانشناس ایرانی که نماز و روزه‌اش ترک نمی‌شود و یک بار هم به سفر حج رفته، مهمترین آرامش خاطر خود را تربیت دانشجویانی می‌داند که امروزه هر یک در کار خویش استادند:«: وقتی رفتم آمریکا، گفتم درس می خوانم تا هر چه یاد می‌گیرم به هموطنانم منتقل کنم. الان وقتی می‌بینم آنهایی که با من کارکرده‌اند، می توانند یک حفاری را به درجه اعلا هدایت کنند، بزرگترین دستاورد من است. مثلا بعد از اینکه بازنشسته شدم با «جبرئیل نوکنده» که دانشجوی من بود رفتم نو‌تپه کار کردم. دیدم این جوان به قدری خوب کار می کند که یک حرکت کوچک او را راه می اندازد. پای گزارش حفاری نوشتم: نوشته صادق ملک شهمیرزادی و جبرئیل نوکنده. او بعد از این کار دیگر نمی تواند عقب برود. در سیلک هم او را معاون خود کردم و سال بعد می خواهم یک بدعت دیگر بگذارم.
من می شوم سرپرست طرح و مجری طرح جبرئیل است. چون میدانم می تواند راحت این دور را راه بیندازد. یا دانشجوی دیگرم حمید فهیمی که پژوهش های درجه یکی درباره عصر آهن در سیلک دارد و الان می خواهد برود شمشیرگاه. او هم یکی از درجه یک‌هاست. این‌ها مرا دلگرم می‌کند.»
ملک شهمیرزادی زمانی که در آمریکا بوده در قبرستان سرخپوستان آمریکا حفاری کرده است:« میدانید که قبل از تاریخ در آمریکا، از ۱۴۹۲ میلادی شروع می شود زمانیکه کلمب آن جا راکشف کرد دوره تاریخی و قبل از آن پیش از تاریخ بوده است. من تابستان ها به جای اینکه بروم کار کنم و پولی جمع کنم می رفتم حفاری. چهار سال آن جا باستانشناسی عملی کردم. و نتیجه‌اش این بود که گور‌های دسته جمعی‌ای کشف شد که متعلق به نزاع قدیمی میان بومیان آمریکا بود.» باستانشناسی حرفه مشکلی است که بسیاری از ما چیز زیادی درباره آن نمیدانیم. گاهی می‌شنویم آنها ناچارند ساعت چهار صبح از خواب برخیزند و تا پاسی از شب حفاری کنند اما:« معمولا فصل را در نظر می گیرم.
در کاشان مثلا فقط پاییز می رویم برای حفاری. چون تابستان خیلی گرم است و زمستان برف دارد. همین که آفتاب یکذره روشن شد میرویم و ظهر برمیگریم منزل. بعد از ظهر هم باید گزارش ها را بنویسیم. یکی از شروط من برای بچه هایی که مشتاق حفاری‌اند این است که اول باید گزارشتان را بنویسید بعد از منطقه بروید. یک خانم دکتر باستانشناس آلمانی با ما کار می کرد. دو شب تا صبح نشست گزارشش را نوشت و بعد با عصبانیت رفت چون طفلک دو شب نخوابیده بود.» خود ملک خبر زلزله بم را یک هفته بعد شنیده است چون اجازه نمی‌دهد در گروهش از رادیو و تلویزیون استفاده شود:« چرا اجازه نمیدهم؟ برای اینکه فرض کنید مسابقه فوتبال تیم ملی است. به هرحال آگاهی از نتیجه آن روی کار ما تاثیر می گذارد. اگر ببریم خوشحالی، کار را متوقف می‌کند و اگر خدای ناکرده ببازیم تا مدتی افسرگی کار را مختل می‌کند.» او هم که دانشجو بوده از این سختی ها کشیده و بارها دست به سر شده است:« دکتر نگهبان داشت در مارلیک حفاری می‌کرد. گفتم من هم می‌خواهم بیایم مارلیک. گفت ما با خودمان دانشجو نمی بریم. گفتم من به عنوان کارگر می‌آیم. گفت جای خواب نداریم. گفتم شب‌ها می‌روم در ده می‌خوابم. گفت باشد فلان ساعت بیا جلوی موزه تا برویم. من سر ساعت رفتم دیدم خودش رفته و مرا جا گذاشته. بالاخره بعد از اینکه چند بار سر من کلاه گذاشت یک شب ساعت ۱۲ رفتم آن جا. دکتر چند ساعت بعد آمد. گفت اینجا چه می کنی. گفتم از دیشب آمده ام منتظر شما هستم. ناچار شد مرا برد و ۲۹ روز نگه داشت و آن جا آقای کامبخش‌فرد به من کار عملی یاد داد. تازه آن جا بود که فهیمدم باستانشناسی دنیایی است درجه یک.» با احترام درباره دکتر نگهبان ادامه می‌دهد:« نگهبان یکی از بهترین و سالمترین مدیرهای باستانشناسی ایران بود. او استارت کسانی را که می خواستند باستانشناس شوند میزد. خوب بلد بود چطور استارت بزند.» ملک در ۲۴ تیرماه ۱۳۴۹ با پایه یکم استادیاری در گروه باستانشناسی دانشکده ادببات و علوم انسانی دانشگاه تهران استخدام شده و در ۱۵ بهمن ۱۳۷۹ پس از سی سال و شش ماه و ۲۱ روز تدریس با پایه دهم استادیاری بازنشسته شده است. در پائیز سال ۱۳۷۵ یک ترم فشرده در دانشگاه هلسینکی فنلاند درس «باستانشناسی ایران از آغاز تا پایان دوره هخامنشی » را تدریس کرده. او پس از بازنشستگی به دعوت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در مناطق مختلف ایران به حفاری پرداخته و گزارش‌های مهمی را منتشر کرده است. از میان گزارش‌های منتشر شده از حفاری های او میتوان به سه گزارش«زیگورات سیلک»، «نقره‌کاران سیلک» و « سفالگران سیلک» اشاره کرد. افزون بر این او چند مقاله مهم نیز در این حوزه تالیف کرده که از آن جمله اند: «گاهنگاری پیش از تاریخ فلات مرکزی ایران از دوره پارینه سنگی میانه تا امپراطوری هخامنشی و « انتقال اندیشه:سوسک مصری در دشت قزوین».
«صادق ملک شهمیرزادی»، آینده باستانشناسی ایران را روشن و امیدوار کننده می داند: «جلیل گلشن و مهندس بهشتی باستانشناسی ایران را متحول کردند و الان به جایی رسانده‌اند که بسیاری از خارجی‌ها دوست دارند بیایند ایران کار کنند.» نوه چهار ساله ملک هم اکنون بزرگترین دلگرمی اوست. پدر بزرگ دستور داده برای او یک فرغون پلاستیکی ساخته‌اند و او را هم با خودش سر حفاری ها می‌برد.
لینک مطلب: http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=49100&Serv=0&SGr=0
تاریخ دسترسی:۲/۱۲/۱۳۹۱
فهرست برخی از آثار و نقد آنها
ملک شهمیرزادی،صادق/ پایگاه مجلات تخصصی نورمگ
سخنانی در شناخت «آسیای مرکزی» بر پایه طرح مصوب یونسکو
معرف: ملک شهمیرزادی،صادق
نشریه: علوم سیاسی » مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز » دوره دوم، تابستان ۱۳۷۲ – شماره ۱
۸صفحه – از ۳۲۱ تا ۳۲۸
اشاره ای مختصر بر تحول باستانشناسی در ایران
نویسنده: ملک شهمیرزادی،صادق
نشریه: فرهنگ و هنر » اثر » اسفند ۱۳۶۵ – شماره ۱۲ و ۱۳ و ۱۴
۲۸صفحه – از ۱۳۳ تا ۱۶۰
نقد و بررسی کتاب: کوچ روهای اوراسیا
ناقد: ملک شهمیرزادی،صادق
نشریه: علوم سیاسی » مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز » بهار ۱۳۷۶ – شماره ۱۷
۴صفحه – از ۲۳۹ تا ۲۴۲
میزگرد: فرهنگ و تمدن مشرق زمین
مصاحبه کننده: رواسانی،شاپور – مصاحبه شوندگان: ویلیام پیرویان – رفیع فر،جلال الدین – مجید زاده،یوسف – ملک شهمیرزادی،صادق
نشریه: جامعه شناسی و علوم اجتماعی » مطالعات ملی » بهار ۱۳۸۰ – شماره ۷
۴۸صفحه – از ۱۱ تا ۵۸
ایلام، نخستین دولت فدرال جهان
نویسنده: ملک شهمیرزادی،صادق
نشریه: علوم انسانی » نشر دانش » خرداد و تیر ۱۳۷۲ – شماره ۷۶
۵ صفحه – از ۳۷ تا ۴۱
لینک مطلب: http://www.noormags.com/view/fa/creator/12677
تاریخ دسترسی: ۱/۱۲/۱۳۹۱
کتاب › صادق ملک شهمیرزادی/ آدینه بوک
زیگورات سیلک
پدیدآورنده: صادق ملک شهمیرزادی
ناشر: سازمان میراث فرهنگی کشور – ۱۳۸۱
نقره کاران سیلک، گزارش فصل دوم طرح بازنگری سیلک
پدیدآورنده: صادق ملک شهمیرزادی، حمید فهیمی
ناشر: سازمان میراث فرهنگی کشور – ۱۳۸۲
بین النهرین در دوران پیش از تاریخ: از پیدایش تا دوران آغاز ادبیات
پدیدآورنده: صادق ملک شهمیرزادی
ناشر: سبحان نور، گنجینه نقش جهان – ۰۵ مهر، ۱۳۹۰
اطلس باستانشناسی ایران (از آغاز تا پایان دوره یکجانشینی و استقرار در روستاها)
پدیدآورنده: صادق ملک شهمیرزادی
ناشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) – ۱۲ دی، ۱۳۹۰
تاریخ ایران باستان
پدیدآورنده: محمود حریریان، صادق ملک شهمیرزادی، ژاله آموزگار، نادر میرسعیدی
ناشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) – ۱۲ دی، ۱۳۹۰
سفال دوره نوسنگی در فلات مرکزی ایران
پدیدآورنده: صادق ملک شهمیرزادی، عادله مشایخی (ویراستار)
ناشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی – ۱۳ خرداد، ۱۳۹۱
ایران در پیش از تاریخ: باستانشناسی ایران از آغاز تا سپیده‌دم شهرنشینی
پدیدآورنده: صادق ملک شهمیرزادی
ناشر: سبحان نور – ۰۷ تیر، ۱۳۹۱
واژه نامه باستان شناسی: انگلیسی – فارسی، فارسی – انگلیسی
پدیدآورنده: صادق ملک شهمیرزادی، مهرآذر فارسی (ویراستار)
ناشر: مرکز نشر دانشگاهی – ۱۷ خرداد، ۱۳۹۰
لینک مطلب:
http://www.adinehbook.com/gp/search?search-alias=books&rh=n:1000,p_2:%25D8%25B5%25D8%25A7%25D8%25AF%25D9%2582%2B%25D9%2585%25D9%2584%25D9%2583%2B%25D8%25B4%25D9%2587%25D9%2585%25D9%258A%25D8%25B1%25D8%25B2%25D8%25A7%25D8%25AF%25D9%258A,p_3:author-exact&chooser-sort=relevancerank
تاریخ دسترسی:۱/۱۲/۱۳۹۱
صادق ملک شهمیرزادی/ مگیران
بازتاب تحول جامعه بی طبقه به جامعه طبقاتی در تزئین سفال در دوره نوسنگی
صادق ملک شهمیرزادی
مجله انسان شناسی، شماره ۱۳، پاییز و زمستان ۱۳۸۹ صص ۱۳۸-۱۶۲
عاشق ایران بود
صادق ملک شهمیرزادی
فصلنامه نگاه نو، شماره ۸۱، بهار ۱۳۸۸ ص ۱۱۴
معبدی برای خدایان: گفتگو با دکتر صادق ملک شهمیرزادی
فصلنامه رسانه دانشگاه، شماره ۱۹، بهار ۱۳۸۲ ص ۲۰
لینک مطلب:
http://www.magiran.com/searchp.asp?p=&s=%D5%C7%CF%DE%20%E3%E1%DF%20%D4%E5%E3%ED%D1%D2%C7%CF%ED&search=&exclude=&include=&atleast=&t=m&field=all
تاریخ دسترسی: ۱/۱۲/۱۳۹۱
معرفی و نقدی بر کتاب «تاریخ ایران باستان»/پایگاه مجلات تخصصی نورمگ
معرفی و نقدی بر کتاب «تاریخ ایران باستان»/
کتاب ماه تاریخ و جغرافیا
نویسنده: ندیم،مصطفی
نشریه: اطلاع رسانی و کتابداری » کتاب ماه تاریخ و جغرافیا » مهر ۱۳۷۸ – شماره ۲۴
(۲ صفحه – از ۳۸ تا ۳۹)
لینک مطلب: http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/65340
تاریخ دسترسی: ۲/۱۲/۱۳۹۱
نقره‌کاران سیلک: گزارش فصل دوم طرح بازنگری سیلک/ خانه کتاب
نقره‌کاران سیلک: گزارش فصل دوم طرح بازنگری سیلک
موضوع:
سیلک – حفاریها (باستانشناسی)
نقره‌کاران باستانی – ایران – سیلک
پدیدآورنده:به‌اهتمام:صادق ملک‌شهمیرزادی
زیرنظر:حمید فهیمی
ناشر:سازمان میراث فرهنگی کشور
۳۱۲ صفحه – رحلی (شومیز) – چاپ ۱ – ۱۰۰۰ نسخه ۲ -۸۷-۷۴۸۳-۹۶۴
۹۶۴-۷۴۸۳-۸۷-۲
تاریخ نشر:۱۶/۱۲/۸۲
قیمت پشت جلد :۴۲۰۰۰ ریال
کد دیویی:۹۵۵.۹۳۶۲۰۴۳
زبان کتاب:فارسی
محل نشر:تهران – تهران
معرفی مختصر کتاب:
“طرح بازنگری سیلک” به سرپرستی دکتر صادق ملک شهمیرزادی ازسال ۱۳۸۰ در محوطه باستان سیلک در نزدیکی کاشان آغاز شده. کتاب حاضر، گزارش فصل دوم طرح یاد شده است که در سه بخش سامان یافته است. بخش اول شامل گزارش بررسی‌ها و کاوش‌ها است که به قلم اعضای گروه تالیف شده حاوی این مطالب است: نقره‌کاران سیلک: شواهد فلزکاری فلزات کمیاب در تپه سیلک جنوبی/ جبرئیل نوکنده ـ نیما نظافتی؛ گزارش کاوش در بخش صنعتی تپه جنوبی سیلک/ جبرئیل نوکنده ـ حمید فهیمی؛ گزارش کاوش در بخش مسکونی تپه جنوبی سیلک/ جبرئیل نوکنده؛ گزارش کاوش “گمانه ج”/ دکتر صادق ملک شهمیرزادی؛ اسکلت‌های آشفته/ فرزاد فروزان فر؛ عصر آهن در سیلک: گزارش مقدماتی بررسی سفالهای عصر آهن در سیلک/ حمید فهیمی؛ بررسی‌های باستان زمین‌شناسی در دامنه‌های کوهستان کرکس، منطقه کاشان/ سامان حیدری؛ گزارش بررسی مقدماتی محوطه‌های پارینه سنگی منطقه کاشان/ فریدون بیگلری، تپه شورابه/ دکتر صادق ملک شهمیرزادی؛ چینه نگاری میل چاه در حاشیه شرقی تپه جنوبی سیلک، بازسازی زمین ریخت دشت در سیلک جنوبی/ سامان حیدری؛ گزارش مقدماتی مطالعات گیاه باستانشناسی در تپه سیلک/ دکتر مارگارتا تنگبرگ، ترجمه: دکتر صادق ملک شهمیرزادی؛ مقدمه‌ای بر مطالعات زیست محیطی در سیلک/ دکتر مرجان مشکور. در بخش دوم مقالاتی درباره تپه سیلک به گزارش افزوده شده که از این قرارند: گاهنگاری پیش از تاریخ فلات مرکزی ایران براساس اطلاعات به دست آمده از نتایج پژوهش “طرح بازنگری سیلک”/ دکتر صادق ملک شهمیرزادی؛ کارد مسی/ مهناز عبدالله خان کرجی؛ تحقیقات کانی شناسی و ژئو شیمیایی سرباره‌های پیش از تاریخی مکشوفه در تپه سیلک ـ ایران مرکزی/ مارکوس شراینر؛ رابرت بی‌هایمن، ارنست برنیشکا، ترجمه: سامان حیدری و شهرام حیدرآبادیان؛ گزارش مراحل حفاظتی و مرمتی تعدادی از آثار مکشوفه از حفاری سیلک/ کبری دهقان‌نژاد؛ صنایع سنگی سیلک درکاوش‌های فصل دوم/ الهام قصیدیان؛ صنایع سنگی محوطه باستانی شورابه/ الهام قصیدیان؛ نگاهی بر عکس‌های هوایی تپه سیلک جنوبی/ سونیا شیدرنگ؛ آیا بین اقوام ساکن سیلک و سومریان ساکن دشت‌های جنوبی بین النهرین رابطه‌ای فرهنگی برقرار بوده است؟ اگر بوده است، ماهیت کمیت و کیفیت آن چگونه بوده است؟/ عبدالرضا مهاجری نژاد. در پایان این بخش، عکس‌هایی از حفاری فصل دوم از طرح بازنگری سیلک و آثار به دست آمده چاپ شده است. در بخش سوم متن اصلی و دو مقاله ترجمه شده در این گزارش به زبان انگلیسی درج گردیده است. مطالب کتاب با عکس‌ها و طرح‌های متعدد ار آثار و مکان‌های مورد کاوش همراه است.
لینک مطلب: http://www.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=475960
تاریخ دسترسی: ۲/۱۲/۱۳۹۱
گفتگوهای خبری
«کنترل از راه دور» یک فاجعه برای باستانشناسی است/ایسنا
» سرویس: فرهنگی و هنری – میراث و صنایع دستی
کد خبر: ۹۱۰۹۲۹۱۷۶۳۹
چهارشنبه ۲۹ آذر ۱۳۹۱ – ۱۲:۳۰
سرپرست کاوش‌های محوطه‌ی سیلک درباره‌ی حضور دائم سرپرست کاوش در محوطه‌ی تاریخی اظهار کرد: آنچه به قول برخی همکاران، کنترل از راه دور گفته می‌شود، یک فاجعه برای باستانشناسی است که نتیجه آن خدمت به میراث فرهنگی نیست.
به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر صادق ملک شهمیرزادی در مراسم اختتامیه‌ی یازدهمین کنگره‌ی سالانه‌ی باستانشناسی درباره‌ی مدیریت کاوش‌های باستانشناسی سیلک و آنچه از ابتدا در این محوطه انجام داده است، سخنرانی کرد.
او با اشاره به اینکه موضوع طرح بازنگری در محوطه‌ی تاریخی سیلک به فرصت بیشتری نیاز دارد، به توضیح وقایعی که بر او گذشته است تا پیش از آغاز کاوش‌های باستانشناسی در سیلک پرداخت.
سرپرست کاوش‌های باستانشناسی در محوطه‌ی سیلک گفت: با وجود آنکه مدتی طولانی برای انجام کارهای باستانشناسی رد صلاحیت شدم، ولی دستاورد‌هایی که از سیلک به‌دست آمد، نشان می‌دهد که کاری که آنجا انجام دادم با موفقیت همراه بود.
وی توضیح داد: از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۸ با شرکت در ۱۷ فصل کامل حفاری در هفت محوطه در ایران و دو منطقه در آمریکا به‌عنوان کارآموز یا سرپرست، تجربیاتی را به‌دست آوردم؛ اما پس از انقلاب فرهنگی، صلاحیت من برای پژوهش و انجام کار میدانی توسط مدیر گروه دانشگاه رد شد و در سال ۱۳۶۶ این رد صلاحیت با یک نامه‌ی کتبی به رییس دانشکده اعلام شد.
ملک ادامه داد: در سال ۱۳۶۹ به تقاضای شخصی بازنشسته شدم و در این ۲۹ سال، هیچ کار میدانی انجام ندادم مگر یک لایه‌نگاری در ری. پس از آن در آبان‌ماه ۱۳۷۹ توسط ناصر چگینی – رییس وقت پژوهشکده‌ی باستانشناسی – دوباره تأیید صلاحیت شدم و به «آق‌تپه» در گرگان رفتم، پس از پایان آن کار نیز در همان سال، کاوش در محوطه‌ی سیلک کاشان به من پیشنهاد شد.
وی با اشاره به اتفاق غیرمترقبه‌ای که در سال ۱۳۵۲ برایش رخ داد و به پذیرش تحصیل در دانشگاه پنسیلوانیا منجر شد، اظهار کرد: زمانی که برای پایان‌نامه‌ام به مطالعه‌ی زاغه‌های ایران پرداختم، اطلاعاتی را از مناطق مختلف جمع‌آوری کردم که برخی از آنها به سیلک کاشان مربوط می‌شد. این مطالعات توسط گیرشمن انجام شده بود و من برای ایجاد نشدن وقفه در کار، جلد نخست آن را از فرانسه به انگلیسی ترجمه کردم. این باستانشناس گفت: زمانی که انجام پژوهش نجات‌بخشی در سیلک توسط سیدمحمد بهشتی و ناصر چگینی به من پیشنهاد شد، با وجود آنکه تجربیات خوبی از کاوش میدانی و اطلاعات درخور توجهی از سیلک داشتم، ترسیدم که به این محوطه بروم، زیرا باستانشناسان خیلی مشهوری مانند گیرشمن قبلا در سیلک کار کرده بودند. به همین دلیل، دنبال بهانه بودم تا این کار را نکنم، پس چند شرط گذاشتم؛ از جمله شرط‌هایی که گذاشتم این بود که تمام اعضای هیأت را خودم انتخاب کنم، دیگر اینکه از متخصصان علمی بدون در نظر گرفتن ملیت آنها استفاده شود و همچنین امکان انتشار گزارش هر فصل را قبل از آغاز فصل جدید داشته باشیم و اگر چاپ نشود کار را شروع نکنم. در کمال تعجب دیدم که تمام شرط‌های من پذیرفته شد و به این ترتیب، طرح بازنگری در سیلک را برای دوره‌های مختلف کوتاه‌مدت و بلندمدت تبیین کردم.
ملک با اشاره به اینکه دوره‌ی کوتاه‌مدت این طرح از ۱۰ دی ۱۳۸۰ تا ۱۰ دی ۱۳۸۴ ادامه پیدا کرد، بیان کرد: از دستاوردهای مرحله‌ی اول پژوهش در سیلک میتوان به بررسی باستانشناسی دشت کاشان و دامنه‌ی کوه‌های کرکس به شعاع ۳۰ متر به مرکزیت سیلک، مطالعه‌ی حوزه‌های مختلف زمین‌شناسی، انسان‌شناسی، گیاه‌شناسی، زمین‌شناسی اقتصادی، معدن، معماری، زلزله‌شناسی، حفاظت و مرمت آثار، مطالعات گیاه‌های دارویی، طراحی اشیا و آثار، حفاظت در حین و پس از انجام کاوش اشاره کرد.
او با بیان اینکه طرح بازنگری محوطه‌ی تاریخی سیلک با حضور ۱۶ متخصص ایرانی و خارجی و به‌طور کلی، ۴۰ نفر انجام شد، درباره‌ی مدیریت چنین پروژه‌ی بزرگی توضیح داد: ما برای هر فصل پیش از انجام کار، برنامه داشتیم و تا وقتی که اعضا گزارش خود را تحویل نمی‌دادند نمی‌توانستند از هیأت خارج شوند حتا یک تعهدنامه‌ی فردی و گروهی نیز از آنها می‌گرفتم که مشخص شود چه مسئولیت‌هایی دارند و اینکه پیش از چاپ گزارش در ایران، حق انتشار آن را در جای دیگری ندارند. ما تمام اطلاعات خود را به‌صورت آرشیو درمی‌آوردیم تا در سال بعد، اگر کسی جایگزین برخی از اعضا شد، امکان ادامه‌ی کار به‌راحتی وجود داشته باشد.
این باستانشناس تأکید کرد: ما در طول کاوش، آنچه را که کشف می‌شد حفاظت می‌کردیم و حتا در بخش‌هایی که قراربود سال آینده کاوش شوند، اقدامات حفاظتی انجام می‌دادیم تا بیشتر از آن تخریب نشوند.
او با بیان اینکه برای بازدید مردم مسیر ویژه‌ای با سنگ‌های کوچک آماده شد، گفت: به این ترتیب، سیلک را با شکلی مفاوت از آنچه تحویل گرفته بودم، به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تحویل دادم.
ملک یکی از مهمترین دستاوردهای پژوهش در سیلک را استفاده از یافته‌های این محوطه برای پایان‌نامه‌های متفاوت دانست.
او با بیان اینکه انجام طرح‌های بزرگ هرگز از عهده‌ی یک نفر برنمی‌آید، تأکید کرد: شرط انجام چنین کارهایی داشتن تجربه، اطلاعات از سابقه‌ی پژوهش‌ها در آن محوطه، باور کامل به اینکه همه‌چیز را همگان دانند، برخورداری از حمایت کامل مادی و معنوی سازمان مربوط، حفاظت از آثار و حضور دائم سرپرست کاوش در محل است.
لینک مطلب: کنترل-از-راه-دور-یک-فاجعه-برای-باستانشناسی/http://isna.ir/fa/news/91092917639
تاریخ دسترسی:۱/۱۲/۱۳۹۱
شهمیرزادی: «تولید کتاب‌های باستانشناسی نیازمند مدیریت پایان‌نامه‌هاست»/پایگاه خبری ایران بزرگ
پایگاه خبری ایران بزرگ- گروه باستان شناسی- به اعتقاد صادق ملک‌شهمیرزادی، نویسنده کتاب «ایران در پیش از تاریخ» در حوزه باستانشناسی در ایران، با وجود مناطق بسیاری که برای حفاری وجود دارند، کتاب‌ها اندکند. هر ساله تعداد زیادی دانشجو در این رشته فارغ‌التحصیل می‌شوند که با مدیریت مناسب، میتوان از پایان‌نامه‌های آنها کتاب‌های ارزشمندی منتشر کرد. ملک‌شهمیرزادی درباره کتاب «ایران در پیش از تاریخ» (باستانشناسی ایران از آغاز تا سپیده‌دم شهرنشینی) گفت: کتاب مجموعه فیش‌برداری‌هایی است که از سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۷۸ از حضور انسان در ایران تا آخر دوره نوسنگی و آغاز دوره شهرنشینی خبر می‌دهد.
این باستان شناس افزود: درباره پیش از تاریخ ایران، مجموعه‌ای کامل از اطلاعات موجود نداشتیم. این کتاب بر پایه یافته‌ها و جدول گاهنگاری آثار از حضور انسان در ایران براساس اسناد، شواهد و گزارش‌ها تا پایان دوره نوسنگی نوشته شده است. چاپ جدید «ایران در پیش از تاریخ» که با افزدون اطلاعات جدید تا سال ۱۳۸۲ منتشر شده، براساس گزارش‌های کاوش‌های منطقه‌ای، خبرنامه‌ها، بولتن‌ها و یافته‌هایی به‌شمار میرود که اطلاعات آنها به‌چاپ رسیده‌اند.
وی بیان کرد: در کشورهای باستانی دیگر مانند مصر، تقسیم‌بندی شامل دو سوی رود نیل می‌شود یا در بین‌النهرین، یافته‌ها تنها به قسمت‌های اطراف رودها اختصاص دارد اما در ایران به‌سبب گستردگی مناطق زیستی و رودهای پراکنده، امکان زیست بشر در نقطه‌های مختلفی وجود داشته است. بنابراین، بخش‌بندی کتاب برپایه مناطق نه‌گانه‌ای انجام شده که این منطقه‌بندی را در پایان‌نامه دکترا در سال ۱۳۵۶ مطرح کرده بودم. انتخاب این منطقه‌ها برای سکونت در سرزمین ایران، براساس عوارض طبیعی و دیگر موقعیت‌های مناسب زیستی به‌شمار میرود.
این کاوشگر باستان شناس توضیح داد: براساس دسته‌بندی نه‌گانه، بخش‌بندی «ایران در پیش از تاریخ» به‌صورت «روند مطالعات باستانشناسی در ایران»، «منطقه‌بندی ایران از دیدگاه مطالعات باستانشناسی»، «بررسی آثار باستانی ایران، اصطلاحات و مفاهیم»، «ایران در دوران جمع‌آوری غذا»، «ایران در دوران تولید غذا و استقرار در روستاها»، «بررسی آثار باستانی ایران از دوره نوسنگی تا سپیده‌دم شهرنشینی»، «منطقه ۱، حوزه فرهنگی ج»، منطقه دو تا منطقه ۹، انجام شده است.
وی در ادامه افزود: در پیوست‌های کتاب نیز «باستانشناسی چیست؟»، «تعیین قدمت آثار باستانی به روش کربن ۱۴»، «گاهنگاری پیش از تاریخ جنوب غرب ایران»، «گاهنگاری پیش از تاریخ فلات مرکزی ایران» و «فهرست اعلام» آمده است تا به افراد علاقه‌مند به این حوزه اطلاعات لازم داده شود.
شهمیرزادی عنوان کرد: امیدوار بودم که افراد دیگری دوران بعد از دوره نوسنگی را کامل کنند اما متاسفانه این مساله اتفاق نیفتاد و آغاز دوره شهرنشینی و پس از آن در ایران فراموش شده است و به‌دلیل اینکه گرایش تخصصی مطالعاتم نیز به دوره نوسنگی اختصاص دارد، نمی‌خواهم وارد حوزه تخصصی دیگران شوم.
نویسنده کتاب «سفال دوره نوسنگی در فلات مرکزی ایران» درباره انتشار کتاب‌های باستانشناسی در ایران گفت: متاسفانه کتاب‌های این حوزه بسیار اندکند، در دیگر کشورها درباره مطالعات باستانشناسی و گزارش‌ها درباره ایران هزاران کتاب و گزارش وجود دارد. هر بخش از ایران را که نگاه کنیم پر از منطقه‌های باستانی است که تنها به کاوش‌های گذشته بسنده شده و کاوشی در آنها صورت نمی‌گیرد.
وی درباره انتشار اطلاعات جدید و به‌روز کردن گزارش‌های کتاب‌های باستانشناسی افزود: هر گزارش حفاری جدید تکمیل‌کننده گزارش‌های قبلی در این حوزه است. برای مثال، اطلاعاتی که کتاب پیرنیا به باستانشناسان می‌دهد مربوط به سالیان گذشته است، این آگاهی‌ها براساس آخرین اطلاعات به‌دست آمده و در زمان خودش بهترین منبع بوده است، هم‌اکنون نیز برخی اطلاعات کتاب مورد توجه باستانشناسان است. پس از وی، سعید نفیسی در این حوزه فعالیت کرده و کتاب‌هایش مرجع شدند، در حال حاضر نیز کتاب‌ها و گزارش‌های تورج دریایی جدیدترین نوشته‌ها در حوزه باستانشناسی و تاریخ به‌شمار می‌آیند.
این باستانشناس توضیح داد: هنگامی که «رومن گیرشمن» برای نخستین‌بار دست به حفاری سیلک کاشان زد، تنها سه نفر وی را همراهی می‌کردند اما آخرین کاوشی که در آن منطقه انجام دادیم، از ۱۶ رشته تخصصی استفاده شد که این نیز به‌دلیل پیشرفت علم است. ابزار، علم و تخصصی‌تر شدن این حوزه باعث شد تا اطلاعاتی که در سال ۱۳۹۱ از سیلک به‌دست آمد، آگاهی‌های سال ۱۳۸۲ را تکمیل کند اما متاسفانه در چاپ جدید کتاب، فرصت ویرایش و افزودن شش گزارش حفاری‌های جدید داده نشد.
شهمیرزادی درباره کافی نبودن کتاب در حوزه باستانشناسی بیان کرد: در حال حاضر در سه دانشگاه کشور که دکترای این رشته وجود دارد، ۱۸۵ دانشجو، مدرک دکترایشان را گرفته‌اند یا در حال نوشتن پایان‌نامه‌اند، چگونه این حجم دانشجو، خروجی کتاب ندارد؟ این را باید از مسوولان پرسید که چرا این همه کاوش‌هایی که نتیجه آنها دفاع از پایان‌نامه دکتراست، مدیریت نمی‌شوند. در دیگر کشورهای دنیا درباره منطقه‌های باستانشناسی ایران اطلاعات بیشتری وجود دارد، تدوین و نوشتن کتاب در این حوزه را باید مسوولان پیگیری کنند.
صادق ملک‌شهمیرزادی متولد ۱۳۲۲ در شهمیرزاد سمنان و دارای دکترای انسان‌شناسی در گرایش پیش از تاریخ از دانشگاه پنسیلوانیای آمریکاست. از کتاب‌های وی میتوان به «اطلس باستانشناسی ایران (از آغاز تا پایان دوره یکجانشینی و استقرار در روستاها)»، «زیگورات سیلک»، «بین‌النهرین در دوران پیش از تاریخ: از پیدایش تا دوران آغاز ادبیات» و «تاریخ ایران باستان» اشاره کرد.
لینک مطلب:
http://iranebozorg.com/2742//%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%20%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C/%D8%B4%D9%87%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C:-%C2%AB%D8%AA%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%AF-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%86%D9%8A%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%D9%BE%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D8%B3%D8%AA%C2%BB/
تاریخ دسترسی:۱/۱۲/۱۳۹۱
برای کاوش سیلک باید به حیاط خانه‌ها وارد شد! صادق ملک: ویلایی بین دو تپه‌ی سیلک و در کنار آثاری هفت‌هزار ساله بنا شده است/خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)
سرویس : فرهنگی و هنری – فرهنگ۲
صادق ملک شهمیرزادی تاکید کرد: کشیدن سیم خاردار دور زیگورات تپه‌ی باستانی سیلک کاشان برای حفظ آن و در نتیجه، آزاد شدن بقیه‌ی عرصه و حریم تپه و انجام ساخت و ساز، مساله‌ی خطرناکی است که درحال وقوع است.
این باستانشناس در گفت‌وگو با خبرنگار بخش میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، توضیح داد: زمانی که در سال ۱۳۸۰ به سیلک رفتم، خرید و فروش زمین و حتا دیوارکشی به‌طور کل در آنجا ممنوع و برای مردم توضیح داده شد که اینجا عرصه و حریم سیلک است و هیچ کسی حق ساخت و ساز یا درخت‌کاری ندارد؛ ولی متاسفانه ظاهرا دست‌هایی در کارند که با اقداماتی آنجا را مصادره کنند.
وی افزود: زیگورات سیلک در تپه‌ی جنوبی پیدا شده و تنها زیگورات در فلات مرکزی ایران است که دور از خوزستان و بین‌النهرین قرار دارد.
ملک با بیان اینکه از ۱۰ دی‌ماه ۱۳۸۴ دیگر پایم را به کاشان نگذاشتم، زیرا فعالیت‌هایی برای آزاد شدن ساخت و ساز در آنجا درحال انجام بودند، اضافه کرد: در تماسی با رییس پژوهشکده‌ی باستانشناسی، یادآور شدم، پیش از اینکه فاجعه‌ای برای سیلک رخ دهد، اقدامی باید انجام شود؛ زیرا تلاش می‌شود، با کشیدن سیم خاردار این طور وانمود کنند که سیلک فقط همین دو تپه است، تا به این ترتیب، بقیه‌ی فضاها برای ساخت و ساز آزاد شوند.
او همچنین تاکید کرد که اگر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اقدام عاجلی نکند و این بازی سیم خاردارکشی را برنچیند، به‌طور قطع، فروش زمین‌ها و ساخت و ساز آغاز خواهد شد و از آن پس برای رفتن به تپه‌های ثبت‌شده در فهرست آثار ملی، باید از مردم اجازه گرفت.
وی در پاسخ به پرسش خبرنگار ایسنا درباره‌ی پرونده‌ی ثبت جهانی این منطقه، توضیح داد: سال ۱۳۸۲ به خواست مسؤولان سازمان میراث فرهنگی، پرونده‌ی سیلک را برای ثبت در فهرست میراث جهانی آمادهکردم؛ ولی به من گفتند که یونسکو یک سایت را ثبت نمی‌کند. این درحالی است که چغازنبیل (دوراونتاش) و گنبد سلطانیه نیز سایت هستند.
ملک گفت: پس از آن، با پایان پروژه‌ی پنج ساله‌ی کاوش و درحالی‌که برای پنج سال آینده برنامه‌ریزی می‌کردم، پایگاه میراث فرهنگی سیلک را تاسیس کردند، تا ظاهرا هرچه تمایل دارند، انجام شود.
این باستانشناس در پایان با اشاره به تخریب تپه‌ی «شورآور» با بلدوزر، تقسیم زمین‌های سیلک و کشیدن آب از آنها با موتور آب، ساخت یک ویلا در وسط دو تپه و کنار آثار رودخانه‌یی متعلق به هفت هزار سال پیش که حتا شهرداری به این ویلا امکانات آب، برق، گاز و تلفن داده است و همچنین مجوزی در یکی از سایت‌های مهم باستانی دشت کاشان که ارتباط آن با سیلک مانند خواهر و برادر بود، داده شد، تا دانشکده‌ی علوم دانشگاه کاشان در آنجا ساخته شود، گفت: مسؤول تمام این اتفاق‌ها، کارشناسان میراث فرهنگی کاشان‌اند. گرچه ذکر این مساله نیز مهم است که هنوز برای من ایمیل می‌رسد که پیاده به پاسارگاد برویم و این موضوع فقط به این دلیل است که پاسارگاد را همه می‌شناسند؛ ولی سیلک را کسی نمی‌شناسد.
همچنین یک عضو انجمن دوست‌داران میراث فرهنگی کاشان تاکید کرد: ساخت و ساز در منطقه‌ی سیلک بی‌داد می‌کند و مسؤولان شهری به حفظ و صیانت از این اثر ارزشمند ملی، توجه چندانی ندارند.
او اظهار داشت: عده‌ای از مردم با مجوز و عده‌ای دیگر بدون مجوز در حریم درجه‌ی یک سیلک ساخت و ساز می‌کنند که این کار به‌طور شبانه‌روزی و بویژه در روزهای تعطیل انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه تاکنون شهرداری و سازمان میراث فرهنگی نتوانسته‌اند، از این اقدام جلوگیری کنند، بیان کرد: اگر این ساخت و سازها به همین ترتیب ادامه پیدا کنند، تا دو سال آینده باستانشناسان باید برای انجام کاوش، در خانه‌ی مردم را بزنند و اجازه‌ی ورود بگیرند؛ یعنی برای حفاری تپه‌ها باید وارد خانه مردم شد.
این عضو انجمن دوست‌داران میراث فرهنگی کاشان افزود: طبق گفته‌ی مالکان، برخی از این ساخت و سازها با مجوزی که از شهرداری کاشان گرفته شده است، انجام می‌شوند. وی با اشاره به اینکه تپه‌های باستانی سیلک، مبنای گاهنگاری فلات مرکزی و معیاری برای باستانشناسی ایران هستند، اضافه کرد: درحالی‌که یک گردشگر با دیدن این آثار مات و مبهوت می‌شود، در شهر کاشان، کم‌ترین اهمیتی برای این آثار ارزشمند قایل نیستند. با توجه به اینکه کارهای مقدماتی محور کاشان ـ سیلک برای ثبت در فهرست میراث جهانی انجام می‌شوند، لازم است که مسؤولان توجه بیشتری برای حفظ و صیانت این اثر، بویژه در عرصه و حریم درجه‌ی یک و دو آن داشته باشند.
لینک مطلب: برای-کاوش-سیلک-باید-به-حیاط-خانه‌ها-وارد/ http://isna.ir/fa/print/8512-05576
تاریخ دسترسی: ۲/۱۲/۱۳۹۱
بازنگری در محدوده‌ی «سیلک»، خیانت یا حفاظت؟/ایسنا
» سرویس: فرهنگی و هنری – میراث و صنایع دستی
کد خبر: ۹۱۰۹۲۰۱۰۹۹۸
دوشنبه ۲۰ آذر ۱۳۹۱ – ۱۰:۰۵
دکتر صادق ملک شهمیرزادی معتقد است: بازنگری در عرصه و حریم محوطه‌ی سیلک، از بین بردن میراث فرهنگی و خیانت است نه حفاظت از این محوطه‌ی تاریخی.
این باستانشناس پیشکسوت که پنج فصل کاوش در تپه‌ی سیلک انجام داده است در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار کرد: سیلک چیزی نیست که بخواهیم با آن شوخی کنیم، کسی حق شوخی کردن با این محوطه‌ی تاریخی را ندارد. این محوطه آن‌قدر اهمیت تاریخی دارد که تا ۱۰۰ سال دیگر هم میتوان در آن کار باستانشناسی انجام داد.
او ادامه داد: در دورانی که بهشتی – رییس سازمان میراث فرهنگی – بود، به من دستور داده شد تا کاوش محوطه‌ی سیلک را آغاز کنم. آنها متوجه شدند تجاوز به تپه‌ی سیلک در حال پیش‌روی است. در آن زمان، نیمی از محوطه را به زمین فوتبال و پیست موتورسواری تبدیل کرده بودند و در نیم دیگر آن، مال‌خرها و دزدها رفت‌وآمد می‌کردند، به‌گونه‌ای که هیچ‌کدام از اهالی کاشان بعد از غروب آفتاب نمی‌توانستند به این محوطه وارد شوند.
وی گفت: با سپرده شدن وظیفه‌ی کاوش به من، نخست طرحی در سه مرحله برای سیلک تهیه کردم؛ در هر مرحله، پنج فصل کاوش باید انجام می‌شد که فقط مرحله‌ی نخست آن اجرایی شد. در آن طرح، بعد از پایان مرحله‌ی سوم کاوش باید یک مدرسه‌ی میدانی برای باستانشناسی ایران در این مکان ایجاد می‌شد.
او بیان کرد: ۷۰ سال پیش، وقتی «گیرشمن» برای کاوش به ایران آمد، به‌دلیل کم بودن اطلاعات علمی در این حوزه نمی‌توانست اطلاعات جدیدتری به‌دست آورد. به همین دلیل، اطلاعاتی که من از آغاز کاوش در سیلک به‌دست آوردم، بیشتر و علمی‌تر بود.
ملک با اشاره به فنس‌کشی از حدود پنج سال پیش در اطراف بخشی از محوطه‌ی سیلک، گفت: فنس کشیدن یعنی محدود کردن و محدود کردن محوطه‌ی سیلک عملا یک زیان بزرگ باستانشناسی است. وقتی از حدود پنج سال پیش، دور محوطه را فنس کشیدند و هیچ عکس‌العملی دیده نشد و بعد از این مدت، هیچ صدایی از هیچ کسی درنیامد، اکنون گام دیگری در این زمینه می‌خواهد برداشته شود.
این باستانشناس با اشاره به قوانین و مقرراتی که در حوزه‌ی میراث فرهنگی وجود دارد، اظهار کرد: باید لایحه‌ای تنظیم شود و به مجس برود و نمایندگان درباره‌ی این قضیه بحث کنند که چرا باید ۳۸ هکتار از هویت ایران با هدف ساخت‌وساز و انجام هرگونه اقدامی، به افراد دیگر سپرده شود؟! این کار از بین بردن میراث فرهنگی است؛ نه حفاظت از آن. او ادامه داد: مشخص نیست از کجا این قانون درآورده شده است که در حریم محوطه‌ی تاریخی سیلک میتوان ساخت‌وساز کرد؟! امروز آقای مشایی که به ایشان عنوان پدر معنوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را داده‌اند باید از معاون میراث فرهنگی کشور بپرسد که این قانون از کجا آمده است؟
ملک شهمیرزادی بیان کرد: سال ۱۳۴۰ زمانی که در دانشگاه تهران دوره‌ی لیسانس را می‌گذراندم، کتاب «ایران از آغاز تا اسلام» نوشته‌ی «گیرشمن» مهمترین منبع ما در حوزه‌ی باستانشناسی بود. بعد از پنج سال که برای گرفتن مدرک فوق لیسانس به شیکاگو رفتم، این کتاب نیز یکی از مهمترین منابع درسی ما بود، حتا سال ۱۳۵۵ نیز که برای گرفتن مدرک دکتری به پنسیلوانیا رفتم، باز هم این کتاب مهمترین منبع درسی من بود. در آن زمان برای اینکه بتوانم از امکانات سیلک کاملا استفاده کنم، کتاب را از زبان فرانسه که زبان گریشمن بود، به انگلیسی ترجمه کردم. حالا می‌خواهند با سیلک چه کنند؟
او تأکید کرد: مسئولانی که می‌خواهند کار بازنگری در سیلک را انجام دهند و به‌دنبال آن، اجازه‌ی ساخت‌وساز بدهند، چقدر درباره‌ی باستانشناسی اطلاعات دارند که چنین مسئولیتی را می‌پذیرند؟ ولی ما تا کنون از پنج فصل کاوش در سیلک، شش جلد کتاب نوشته‌ایم و شنبه‌ی آینده نیز آخرین جلد آن برای فروش عرضه می‌شود.
این باستانشناس پیشکسوت با اشاره به این نکته که در فصل سوم کاوش در محوطه‌ی سیلک کار تعیین عرصه و حریم محوطه را انجام داد و آن زمان، همه‌ی اسناد این اقدام را در پایگاه سیلک به‌عنوان سند گذاشت، گفت: متأسفانه اکنون می‌گویند این اسناد گم شده است. کار تعیین عرصه به‌طور کامل انجام شده بود و باید فقط ۲۰۰ متر دیگر خارج از دایره‌ی اولیه‌ی حریم درجه‌ی یک، برای دیگر حرایم سیلک عقب‌تر برده می‌شد. آنها اسناد را از بین بردند، اما اسلاید‌ها را که نمی‌توانند از بین ببرند.
وی با اشاره به اینکه تا کنون هیچ کسی با او به‌عنوان یکی از معدود باستان‌شناسانی که در محوطه‌ی سیلک مدت زیادی کاوش کرده، صحبتی نکرده است، افزود: از چند سال پیش که مرحله‌ی نخست کاوش سیلک به پایان رسید، این محوطه به حال خود رها شد.
دکتر ملک در پایان همه‌ی این اقدامات را یک توطئه در راستای ساخت هتل برای تأمین نیاز ساکنان شهر کاشان توصیف کرد.
تلاش خبرنگار ایسنا برای گرفتن دیدگاه مقامات مسئول در این زمینه ادامه دارد.
لینک مطلب: بازنگری-در-محدوده‌ی-سیلک-خیانت –یا-حفاظت /http://isna.ir/fa/news/91092010998
تاریخ دسترسی: ۲/۱۲/۱۳۹۱
تشکیل خانه‌ی باستانشناسان با هدف ارتباط نسل‌ها یا تعیین تکلیف برای متخصصان؟/ایسنا
یک باستانشناس پیشکسوت مطرح کرد:
تشکیل خانه‌ی باستانشناسان با هدف ارتباط نسل‌ها یا تعیین تکلیف برای متخصصان؟
» سرویس: فرهنگی و هنری – میراث و صنایع دستی
کد خبر: ۹۱۱۰۲۹۱۶۹۰۶
جمعه ۲۹ دی ۱۳۹۱ – ۰۸:۵۸
دکتر صادق ملک شهمیرزادی پرسید: آیا خانه‌ی باستانشناسان قصد دارد میان دو نسل قدیم و جدید باستانشناس ارتباط برقرار کند یا قرار است با تأسیس چنین مکانی، برای متخصصان این حوزه تعیین تکلیف شود؟
این باستانشناس پیشکسوت در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار کرد: زمانی که کسی قصد انجام کاری بزرگ را دارد، در ابتدا دلیل آن را می‌گوید، در حالی که رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بدون آوردن دلیل، اعلام کرد که خانه‌ی باستانشناسان باید تأسیس شود.
او با اشاره به اینکه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، کانون باستانشناسان و موزه‌ی ملی ایران دو مکانی بودند که باستانشناسان در آنها حضور می‌یافتند و به رد و بدل کردن اطلاعات در این حوزه می‌پرداختند، گفت: مدتی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همه‌چیز به‌هم خورد و این کار به‌مرور کم‌رنگ شد.
وی با اشاره به اینکه در یازدهمین کنگره‌ی باستانشناسی کشور که حدود یک‌ماه پیش برگزار شد، برخی باستانشناسان اعلام کردند که برای ارائه‌ی رساله‌ی فوق لیسانس یا دکتری خود، اقدام به حفاری یا کاوش در یک منطقه کرده‌اند، ادامه داد: در زمان ریاست دکتر باقرزاده – رییس مرکز باستانشناسی کشور – همه‌ی دانشجویان موظف بودند برای آموزش و یادگیری بهتر، با هیأت‌های مختلف کاوش همراه شوند و اگر کسی این کار را انجام نمی‌داد، به او اجازه کار به‌شکل مستقل داده نمی‌شد؛ اما متأسفانه اکنون فارغ‌التحصیلان این رشته برای پایان‌نامه‌های خود به‌صورت مستقل کاوش می‌کنند.
ملک بیان کرد: در وضعیت کنونی باید ببینیم خانه‌ی باستانشناسان را با چه هدفی می‌خواهند ایجاد می‌کنند؟ نخست باید هدف و برنامه‌ی خود را اعلام کنند و بگویند چه کسانی برنامه‌های اصلی این خانه را برعهده می‌گیرند، تا متوجه شویم منظور از این کار چیست. آیا ممکن است آنها نیز به اقدامی مانند دادن «کارت منزلت» فکر کنند؟
این باستانشناس با اشاره به وجود پژوهشکده‌ی باستانشناسی و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در این سازمان، گفت: با این وجود، ناگهان به مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران دستور داده می‌شود که به‌دنبال خانه‌ای برای باستانشناسان باشد. این در حالی است که انجام چنین اقداماتی معمولا خودجوش است و توسط نهادهایی مانند NGOها انجام شود.
وی اظهار کرد: از حدود سال ۱۳۷۶ با آمدن سیدمحمد بهشتی به سازمان میراث فرهنگی کشور و تحولاتی که در این سازمان در حال پا گرفتن بود، از مسئولان حوزه‌ی باستانشناسی درخواست کردم، اتاقی را به باستانشناسان پرتجربه و بازنشسته بدهند تا با یکدیگر همفکری کنند و مانع قطع شدن ارتباط میان نسل جدید و قدیم شوند. حالا هم پیشنهاد می‌کنم با تهیه‌ی یک فهرست از باستانشناسان بازنشسته، آنها را در جلسه‌ای دور یکدیگر جمع کنند تا درباره‌ی این خانه با یکدیگر مشورت کنند. با این کار شاید بتوانند رابطه‌ی نسل جوان را با نسل قدیم باستانشناس دوباره برقرار کنند.
او با تأکید بر اینکه باستانشناسان بازنشسته مخزنی از تجربه و علم هستند، گفت: ایجاد این خانه اتفاق بسیار خوبی می‌تواند باشد. جایی که جوانان بتوانند از تجربیات قدیمی‌ها استفاده کنند، کاری که در همه جای دنیا آن را انجام می‌دهند؛ اما متأسفانه اکنون مدرک باستانشناسی مانند گواهینامه‌ی رانندگی است که هر کسی آن را بگیرد، می‌تواند فورا پشت ماشین بنشیند. معتقدم نخست باید تعاملی بین نسل جدید و قدیم برقرار شود تا این دو نسل با یکدیگر آشتی کنند.
این باستان‌شنان با تأکید بر اینکه وضعیت کنونی باستانشناسی در ایران مانند استخری است که مربی شنا ندارد و همه در آن سردرگم و در حال اشتباه کردن هستند، اضافه کرد: متأسفانه چند سالی است که در حوزه‌ی باستانشناسی به مقوله‌ی پژوهش توجه چندانی نمی‌شود. در گذشته، بیشتر کار پژوهشی در حوزه‌ی باستانشناسی انجام می‌شد. به همین دلیل، حالا نتیجه‌ی کاوش‌های باستانشناسی در هر محوطه از گذشته تا کنون باید در قالب یک مجموعه به‌صورت مستقل گردآوری شود تا بتوان از آن استفاده کرد.
لینک مطلب: تشکیل-خانه-ی-باستانشناسان-با هدف-ارتباط/http://isna.ir/fa/news/91102916906
تاریخ دسترسی:۲/۱۲/۱۳۹۱
