شهرهای مهم سوئیس/ لوزان۲

نهاد قانونگذاری لوزان، شورای شهر است. این شورا صد عضو دارد و شهرداری با هفت عضو، سازوکار اجرایی آن را تشکیل می دهد. اعضای نهاد قانونگذاری این شهر با سیستم تناسبی و نهاد اجرایی با سیستم اکثریتی در دو مرحله انتخاب می شوند. مدت این عضویت ها پنج ساله است. در شورای شهر لوزان، جناح های چپ ۶۲ کرسی از ۱۰۰ کرسی موجود را به ترتیب زیر به خود اختصاص داده اند: حزب سوسیالیست با ۲۹ کرسی، حزب سبز با ۲۰ کرسی، حزب چپ متشکل از حزب کارگر مردمی و همبستگی و مستقل ها با ۱۳ کرسی. ۳۸ کرسی باقیمانده نیز به ترتیب زیر به راست ها تعلق دارد: حزب لیبرال- رادیکال با ۲۴ کرسی و اتحاد دموکراتیک میانه با ۱۴ کرسی.

شهرداری لوزان از هفت مشاور شهردار تشکیل شده که هریک مسئول یکی از بخش هاست. آنان تقریبا دوبار در ماه جلسه تشکیل داده و به امور مربوط به خدمات دولتی، اموال شهری، حوزه عمومی و دارایی های قرارگرفته در خدمت رفاه عموم می پردازند. از جلسات شهرداری فیلمبرداری شده و فیلم ها روی سایت اینترنتی شهر لوزان قرار می گیرد. گزارش های شهرداری نیز بر روی سایت قابل دسترس است. از انتخابات سال ۲۰۰۶ شورای شهر لوزان با اکثریت قاطع ۶ کرسی از ۷ کرسی، جناح چپ را در خود جای داده که این اعضا به ترتیب عبارتند از احزاب: سوسیالیست، سبز، کارگر مردمی و رادیکال دموکرات.

لوزان یکی از توقفگاه های ویافرانسیژنا{Via Francigena} مسیر زیارتی{مسیحیان} از فرانسه به رم است. در سال ۱۷۹۸ بود که ناحیه وو {Vaud} با نام کانتون لمان و به مرکزیت لوزان به استقلال دست یافت. چند دهه بعد، اوایل قرن نوزدهم کانتون وو به یک کانتون سوئیسی تبدیل شد و اواخر همین قرن در سال ۱۸۷۳، سومین بورس سهام سوئیس ۲۳ سال پس از ژنو در آن تاسیس شد. آکادمی نیز که تربیت کننده کشیشان و قضات بود، در سال ۱۸۹۰ به دانشگاه تبدیل شد.

در سال ۱۹۰۶ گشایش تونل سمپلون {Simplon} که سوئیس را به ایتالیا پیوند داد، امکان پیشرفت را برای تمام ناحیه لمان فراهم و لوزان را به تقاطع خطوط آهن بین الملل تبدیل کرد: قطارهای پاریس- رم، پاریس- استانبول- آتن و… از لوزان عبور می کردند. از دهه ۱۹۳۰ بود که لوزان رو به پیشرفتی عمیق گذاشت. محله های ناسالم پرشمار مرکز شهر تاریخی آن که فقیرترین طبقات در آن زندگی می کردند، تخریب شد. صنایع پرشمار و دباغی های بدبو که دره فلون و لوو را اشغال کرده بودند، حالا به رودهای کانال کشی شده تبدیل شده اند. بیماریهای فراوان و خودفروشی که محله های این منطقه را به خود اختصاص داده بود، از قرنها پیش آن را شهره خاص و عام کرده بود. اما سرانجام چندین خیابان نیز از این این محله ها از میان رفت. این محله ها که در انتهای دره قرار داشت، به شدت در تباین با شهر مدرن بود که در قله سه تپه اطراف به خصوص تپه سن فرانسوا گسترش می یافت. گرایشات بهداشتی که در واقع، با فرهنگ آب درمانی همراه بود که از ابتدای قرن در سوئیس آغاز شده بود، آخرین خیابان های پرجمعیت- خیابان سانترال، سن مارتن، پتی سن ژان، شنودوبورگ- این محله ها را نیز از میان برد. با هر مرحله مدرن سازی، فعالیت صنعتی و نیز خودفروشی بیشتر به سمت غرب رانده شد و از فلون{Flon} به مالی {Malley} رسید.

در سال ۱۹۶۴ نمایشگاه بین المللی ۱۹۶۴ سوئیس برگزار شد و به این مناسبت بود که اتوبان لوزان- ژنو و نیز بخشی از اتوبان میان بر آن افتتاح شد. نزدیک به بیست سال بعد، در سال ۱۹۸۳ لوزان جایزه اروپا را به خود اختصاص داد. این جایزه همه ساله از سوی کمیته شورای اروپا به بخش هایی اعطا می شود که به سهم خود، تلاش هایی استثنایی در جهت ارتقای اتحادیه اروپا و تبدیل آن به آرمانشهر انجام داده باشند.

امروز لوزان دارای بناهای ارزشمند پرشماری است. پیش از همه، بناهای مذهبی آن قرار دارد: کلیسای نوتردام لوزان اوایل قرن سیزدهم ساخته شد و مهم ترین کلیسای گوتیک سوئیس به شمار می رود که از اساس الگوهای شمال فرانسه {لائون} و جنوب انگلستان {کانتربری} پیروی می کند. نگاره های آن یکی از نادرترین نگاره های اروپاست که هنوز ردپاهای زیادی از رنگارنگی اولیه را در خود نگه داشته است. کلیسای سن فرانسوا که در میدانی به همین نام قرار دارد نیز به قرن دوازدهم و سیزدهم برمی گردد و به رسته راهبان فرانسیسکن تعلق دارد.

کلیسای سن لوران جدیدتر بوده و در قرن هجدهم بر روی خرابه های یک کلیسای قدیمی قرون وسطایی ساخته شده است. این کلیسا اکنون در دل شبکه خیابان های مرکز شهر که برای عابران پیاده ساخته شده اند، قرار دارد. کلیسای جامع نوتردام دووالانتن {Notre- Dame du Valentin}که کلیسایی کاتولیک است در قرن نوزدهم و به دست آنری پره گو {H. Perregaux} ساخته شد.

پس از بناهای مذهبی، عمارت های تاریخی از جمله قصرها و دژها قرار می گیرند: قصر سن مر{Saint Maire} که اکنون به کانتون وو تعلق دارد، مقر فرمانداری کانتونی است و تا اصلاحات قرون وسطا در سال ۱۵۳۶ مقر اسقف بود و پس از آن ۱۷۹۸ به مقر قدرت برن تبدیل شد. قصر باستانی اسقف لوزان نمونه دیگری از این بناهاست که پیش از ساخت قصر سن مر، اقامتگاه اسقف های لوزان بود. این قصر بین قرن های یازدهم و پانزدهم ساخته شد و بعدها چندین بار مورد بازسازی قرار گرفت. این بنا امروز موزه تاریخ لوزان است. برج دولال {Tour de L’Ale} باقیمانده برجی در مجاورت دیوار قلعه ای است که پیشتر نگهبانی از شهر در آن انجام می شد.

از دیگر بناهای قدیمی لوزان می توان به موارد زیر اشاره کرد: قصر اوشی {Ouchy} متعلق به قرن دوازدهم؛ هتل شهر لوزان متعلق به قرن هفدهم که امروز ساختاری اداری- سیاسی- اقتصادی به خود گرفته و نیز ناقوس آن هنگام بروز خطر، نقش آگاه کننده دارد؛ کاخ رومین {Rumine} که بر اساس سبک نوزایی نوین فلورانسی و در قرن نوزدهم توسط معمار لیونی، گاسپار آندره نزدیک مرکز شهر ساخته شده و امروز موزه است؛ صومعه دولارک {de l’Arc} و هتل بوریواژ {Beau- Rivage} که امروز هتلی پنج ستاره است. از بناهای قرن بیستم لوزان نیز می توان قصر بان لیو{Banlieu}، دادگاه فدرال، برج بلر{Bel-Air} قدیمی ترین آسمانخراش سوئیس را نام برد.

لوزان یکی از سبزترین شهرهای اروپا به شمار می رود و دارای پارک های پرشماری است: باغ گیاه شناسی لوزان؛ گردشگاه مون بنون {Montbenon} که چشم اندازی مشرف به دریاچه لمان و کوهستان آلپ عرضه می کند؛ پارک مون رپو {Mon Repos} که پارکی به سبک انگلیسی و دارای رونوشتی از یک ویرانه قرون وسطایی و باغ پرندگان است؛ پارک میلان؛ ییلاق سدر {Cèdres}؛ محله ویدی؛ بیشه سوابلن {Sauvabelin}؛ گورستان بوادوو {Bois de Vaux}. لوزان ۳۱۰ قنات نیز دارد که این موضوع در سال ۲۰۱۳ به انجام یک سرشماری انجامید.

لوزان دارای مکان های فرهنگی بسیاری است: دانشگاه فدرال پلی تکنیک لوزان؛ سینماتک سوئیس؛ مجموعه هنرهای زمخت لوزان {Collection de l’art brut} {موزه ای از آثار هنری هنرمندان عاری از دانش هنری}؛ بنیاد نگارگری اِرمیتاژ؛ موزه کانتونیِ هنرهای زیبا؛ موزه پزشکی من {main} واقع در مرکز پزشکی دانشگاهی وو؛ ویواریوم لوزان که در آن، خزندگان زنده به نمایش گذاشته می شوند؛ موزه طراحی و هنرهای معاصر کاربردی {MUDAC}؛ موزه المپیک در کرانه دریاچه لمان؛ موزه عکاسی الیزه؛ موزه رومی لوزان- ویدی؛ موزه آکواتیس که به محیط زیست، آب و توسعه پایدار می پردازد. تئاتر ویدی- لوزان؛ اپرای لوزان؛ تئاتر آرسنیک؛ بان لیو؛ لوتن؛ اوکتوگون؛ کافه تئاتر لوپوا شیش {Le Pois Chiche}؛ پولوف و تئاتر ویدپوش از نمونه های دیگر مراکز فرهنگی لوزان هستند.

لوزان همه ساله پذیرای مراسم فرهنگی پرشماری از جمله جشن کارناوال، جشن ملی سوئیس و جشن موسیقی نیز هست. اما رخداد بی بروبرگرد آن که هر سال در آغاز ماه ژوئیه در محله تاریخی سیته برگزار می شود، فستیوال سیته است. فستیوال هنرهای خیابانی که تئاتر، موسیقی و سیرک را شامل شده و یک جشنواره حقیقی رایگان و پذیرای عموم مردم را تشکیل می دهد. فستیوال بین المللی داستانهای مصور، بازی های ویدیویی، سینما و موسیقی، نمایشگاه تابستانی سیرک کنی و نیز لوزان ژاردن {Lausanne jardins} از دیگر رخدادهای فرهنگی لوزان به شمار می روند.

تلویزیون در سال ۱۹۹۳ به لوزان و پیرامون آن آمد. مقر ایستگاه رادیو سوئیس روماند نیز در محله سالاز قرار دارد. دو ایستگاه خصوصی رادیویی لوزان، ال اف ام و روژ اف ام {Rouge FM} هستند. همچنین لوزان به ۹ شبکه وای فای دسترسی دارد که در مرکز شهر و حوزه دریاچه لمان و میدان های اصلی شهر منتشر می شود و به اهالی لوزان و نیز گردشگران امکان دسترسی رایگان به اینترنت را می دهد.

لوزان نخستین شهر سوئیس مجهز به سیستم دوچرخه سواری، ولوپس {Velopass} است که این، مکمل سیستم اجاره دوچرخه است و کمک هزینه ای برای خرید اسکوتر برقی یا دوچرخه برقی ارائه می دهد. راه آهن لوزان، مبدا خروجی پیست ملی دوچرخه سواری موسوم به میتل لند {Mittelland} است که تا رومانزهورن {Romanshoren} در ۳۷۰ کیلومتری لوزان پیش می رود. شبکه حمل ونقل عمومی ناحیه لوزان {تی ال}، حمل و نقل عمومی این بخش را تامین می کند. این یکی از متراکم ترین شبکه های حمل و نقل اروپا و دارای ۳۵ خط ترالی بوس، اتوبوس و دو خط مترو است. این شبکه از اتوبوس هایی با سوخت گاز طبیعی، ترالی بوس و قطارهای برقی تشکیل شده که برق آنها از منشا آبی تامین می شود. ترالی بوس ها محله های شلوغ شهری و نواحی مهم ترانزیت را پوشش می دهند و اتوبوس های کوچک و متوسط، ارتباط بین حومه و شهر را برقرار می سازند.

لوزان از نادر شهرهایی است که با توجه به مساحت اندک خود از مترو برخوردارند. خط آهن این شهر از سال ۱۸۵۶ شروع به کار کرد و رفته رفته ترانزیت ملی و بین المللی لوزان را بر عهده گرفت. امروز این خط آهن به ژنو، سن موریس، فریبورگ- برن، پاریس، بریگ و میلان متصل است. پس از گشایش تونل سمپلون در سال ۱۹۰۶، لوزان به یکی از کمربندی های ریلی مهم سوئیس روماند تبدیل شد که در مسیر خطوط ژنو، ایوردون، برن و واله قرار دارد. امروز ایستگاه راه آهن لوزان ۲۷ میلیون مسافر را در سال جابجا می کند. فرودگاه لوزان- بلشرت {Blécherette} در شمال لوزان از سال ۱۹۱۰ شروع به کار کرد و از سال ۲۰۱۴ به بخش خصوصی و نیمه خصوصی پیوست. لوزان یکی از پایگاه های هلی کوپتر امداد سوئیس {REGA} را نیز به منظور امدادرسانی به بیماران بستری که عمدتا به مرکز بیمارستانی دانشگاهی وو مربوط می شوند، در همین فرودگاه مستقر کرده است.

لوزان با چند مرکز عمده استخدام، نقش قابل توجهی در اشل اقتصادی سوئیس برعهده دارد: مرکز بیمارستانی دانشگاهی وو با ۸۴۰۰ نفر کارمند؛ مجموعه ادارات دولتی بخش لوزان و کانتون وو با ۴۵۰۰ نفر؛ دانشگاه لوزان و دانشگاه فدرال پلی تکنیک لوزان با ۳۷۰۰ و ۴۰۰۰ نفر؛ کارخانه دخانیات فیلیپ موریس با ۲۰۰۰ نفر؛ حمل و نقل عمومی ناحیه لوزان با ۱۰۰۰ نفر.

در زمینه آموزش، افزون بر دانشگاه لوزان و نیز دانشگاه فدرال پلی تکنیک، مراکز تخصصی دیگری نیز در لوزان وجود دارد: موسسه مطالعات عالی مدیریت دولتی {IDHEAP}؛ دانشکده هتلداری لوزان {EHL}؛ دانشکده کانتونی هنرهای لوزان {ECAL}؛ مدرسه عالی تئاتر سوئیس روماند؛ مدرسه عالی سلامت وو؛ مدرسه عالی امور اجتماعی و سلامت، مدرسه عالی موسیقی لوزان {HEMU} و نیز دانشکده علوم تربیتی کانتون وو. دانشگاه عمومی لوزان و موسسه بین المللی گسترش مدیریت {IMD}، در بخش آموزش خصوصی لوزان قرار دارند. سطح آموزش اجباری مدارس لوزان ۵ کلاس ابتدایی و ۷ کلاس دبیرستان است.

در حیطه ورزش، لوزان مقر کمیته بین المللی المپیک، دادگاه داوری ورزشی و نیز موسسات پایه مرتبط با جنبش المپیک است. همچنین حدود پانزده فدراسیون بین المللی ورزشی در آن قرار دارند. مقر آژانس جهانی ضد دوپینگ تا پیش از استقرار در مونترال در سال ۲۰۰۲، در این شهر واقع شده بود. لوزان در سال ۱۹۹۴ به «پایتخت المپیک» لقب گرفت. عوامل فوق، در کنار یکدیگر، این شهر را به پایتخت اداری ورزشهای جهانی تبدیل کرده اند و مقر ورزش های متعددی در آن واقع است: فدراسیون بین المللی والیبال، پاروزنی، تیروکمان، بیس بال، هاکی روی چمن، شمشیربازی، تنیس روی میز، قایقرانی، شنا، ژیمناستیک و ورزشهای قهرمانی. لوزان دهکده المپیک و پذیرای ورزش های زمستانی نیز هست: هاکی روی یخ، پاتیناژ، پاتیناژ سرعت، پاتیناژ سرعت مسیر کوتاه، پاتیناژ نمایشی و کرلینگ.

از شخصیت هایی که به نحوی به شهر لوزان مربوط می شوند، می توان از افراد زیر نام برد: موریس بژار، موریس شاپاز {نویسنده}، آندره شارله {مدیر گروه کر}، بنژامن کنستان، امیلین فارنی {نقاش}، رولان ژاکار، ژان- لوک گدار، الکساندر آ. هرتزن {فیزیولوژیست روسی الاصل}، کریستیان مولر{روانکاو}، موریس موره {روزنامه نگار و ادیب}، شارل فردینان راموز، ژرژ سیمون، استانیسلاوس واورینکا {تنیس باز}. نام برخی از این شخصیت ها هم اکنون بر روی خیابان های لوزان گذاشته شده است.

شورای شهر لوزان به هر شخصی که خدمات مهمی به سوئیس، کانتون وو یا این بخش انجام داده باشد، یا دارای شایستگی هایی استثنایی باشد، عنوان بورژوای افتخاری می دهد. اگر فرد مذکور بیگانه باشد، پیش از هر چیز باید موافقیت فرمانداری کسب شود. لازم به ذکر است این عنوان افتخاری بوده و شخصی و غیرقابل انتقال است. همچنین به معنای کسب تابعیت سوئیسی یا شهروندی کانتون وو نیست و در فهرست های ثبت سوئیس نیز نمی آید.