سیستم ایمنی ما می‌تواند با کووید ۱۹ مقابله کند این سیاستمداران هستند که نمی‌توانند.
Angela Rasmussenبرگردان آذر اصغریان دهکردی
تأثیر روانشناسی ویروس عمیق است امّا شواهدی دال بر ناتوانی ما در مقابله با اثرات فیزیکی‌اش وجود ندارد.
اطلاعات ضد و نقیض بسیاری درباره‌ی واکنش ایمنی بیمارانی که یک بار از کووید ۱۹ جان سالم به در برده‌اند به گوش می‌رسد. مطالعات جدید در انگلیس کاهش آنتی بادی را در بیش از ۳۵۰.۰۰۰ بیمار نشان داد و منجر به انتشار تیتر خبری با این عنوان شد که ایمنی و مقاومت بدن به سرعت و تنها چند ماه بعد از مصونیت از ابتلای اول رنگ باخته و مجدداً به خطر می‌افتد. به بیان دیگر، احتمال ابتلای دوباره‌ی این افراد به بیماری به سرعت و درست چند ماه پس از ابتلای اول وجود دارد.
روز بعد، یافته‌های حاصل از پژوهش دیگری منتشر شد که با نتایج قبلی مغایر بود: از بین ۳۰.۰۰۰ بیمار در نیویورک سیتی، اکثراً مقادیر بالای آنتی بادی IgG[۱] را نشان دادند – گونه‌ای آنتی بادی که سارس- کووید ۲ را بی‌اثر می‌کرد، ویروسی که منجر به کووید ۱۹ شد. طبیعی است این یافته‌ها گیج کننده باشد. یافته‌هایی که سؤالات بی‌شماری در ذهن ایجاد می‌کند. آیا سارس- کووید ۲ یک ویروس قوی شده است که می‌تواند سیستم ایمنی مان که ما را در برابر بسیاری از پاتوژن‌ها مصون نگه می‌دارد، از پا در آورد؟ آیا انتظار می‌رود افرادی که یک بار از کووید ۱۹ جان سالم به در برده‌اند مصونیت بلند مدتی در برابر آن داشته باشند؟
خبر خوب این است که بعید به نظر می‌رسد کسی برای بار دوم به این بیماری مبتلا شود. شواهد به دست آمده از بیماران و مدل‌های حیوانی مبتلا به کووید ۱۹ نشان می‌دهد که واکنش ایمنی به این ویروس برای یک عفونت ویروسی حاد کاملاً طبیعی است. اساساً بدن به یک باره مقادیر زیادی آنتی بادی IgG تولید می‌کند، امّا پس از ریشه کن شدن ویروس، آنتی بادی به سطح پایه می‌رسد سطحی که شاید زیر حد شناخت برخی آزمایش‌های سرولوژی باشد.
آنتی بادی‌ها به وسیله‌ی سلول‌های B تولید می‌شوند- گونه‌ای خاص از سلول ایمنی که آنتی ژن خاص یا هدف ویروسی را شناسایی می‌کند. هنگامی که عفونت از بدن پاک می‌شود، سلول‌های B تولید کننده‌ی آنتی بادی به حالت پلاسما در می‌‌آیند تا مقادیر زیادی آنتی بادی سارس- کووید۲ را برای سلول‌های فعال B پمپاژ کنند. این سلول‌ها مقادیر کمتری آنتی بادی IgG تولید می‌کنند، امّا نکته‌ی مهمتر این است که آنها سال‌ها در بدن مقاومت می‌کنند. اگر دوباره در معرض سارس- کووید ۲ قرار گیرند به سرعت به سلول‌های پلاسما تبدیل می‌شوند و دوباره شروع به تولید مقادیر زیادی آنتی بادی می‌کنند.
هیچ شاهدی دال بر این نیست که بیماران مبتلا به کووید ۱۹ حافظه‌ی ایمنی ایجاد نکنند و حیواناتی که به طور آزمایشی به سارس – کووید ۲ مبتلا شده‌اند در برابر دوز بالای ویروس مصونیت می‌یابند. اکثر کسانی که پس از ابتلا به کووید ۱۹ بهبودی کامل پیدا کردند، تا ماه‌ها آنتی بادی خنثی کننده‌ی قابل شناسایی دارند. یافته‌ها حاکی از آن است که ویروس سارس – کووید ۲ نوعی واکنش ایمنی بروز می‌دهد که تا ماه‌ها بدن را مصون نگه می‌دارد. ارزیابی و برآورد مدت زمان پایداری و ماندگاری مصونیت امری غیر ممکن است و متأسفانه چاره‌ای به جز صبر نداریم. سارس – کووید ۲کمتر از یک سال در میان جمعیت انسانی می‌چرخید و راهی برای بررسی میزان مقاومت ایمنی در برابر آن نبود جز منتظر ماندن.
به علاوه، آنتی بادی‌ها تنها بخش مهم سیستم ایمنی نیستند. سلول‌های T نیز جز لاینفک واکنش ایمنی هستند. آنها دو نوع عمده و اساسی دارند:
سلول‌های کمک کننده‌ی T که واکنش‌های ایمنی را هماهنگ می‌کنند و حافظه‌ی ایمونولوژیکی را تقویت می‌کنند و سلول‌های کشنده‌ی T که سلول‌های عفونی را می‌کشند.
مطالعات پیشین نشان داده که ویروس سارس- کووید ۲ واکنش‌های مقاومتی سلول‌های T را برمی‌انگیزد.
جالب‌تر این که برخی از کسانی که هرگز به کووید ۱۹مبتلا نشده‌اند سلول‌های حافظه‌ی Tدارند که با سارس – کووید ۲ واکنش متقاطع نشان می‌دهد و بیانگر ایجاد مصونیتی در میان جمعیت است. شایان ذکر است که نقش سلول‌های T در مصونیت در برابر سارس – کووید ۲ ناشناخته است و این یک حوزه‌ی فعال پژوهشی است. بعید است که سلول‌های T بتوانند به تنهایی ایمنی حفاظتی کاملی به وجود آورند امّا نقش مهمی در ایمنی حافظه دارند و نشان می‌دهند که آنتی بادی به تنهایی منجر به مصونیت ایمنی نخواهد شد.
به علاوه، واکنش این سلول‌ها نشانگر این است که سارس – کووید ۱۹ یک ویروس غیرعادی نیست که بتواند شکست معجزه آسای هجوم ایمنی را سبب شود. یقیناً سارس – کووید ۲ می‌تواند برخی واکنش‌های ضد ویروسی را سرکوب کند، شاید به همین دلیل است که در برخی از افراد منجر به کووید حاد ۱۹ می‌شود امّا در دفاع ایمنی ما شکست ناپذیر نیست.
در حالی که، گزارشات مبنی بر ابتلای دوباره به ویروس به چشم می‌خورد امّا شواهدی دال بر آن وجود ندارد. همچنین این امکان وجود دارد که ابتلای دوباره در افرادی با ایمنی نسبی منجر به بیماری خفیف‌تری شود البته این موضوع هنوز هم فرضیه‌ای آزمایش نشده است. به پژوهش‌های بیشتری در زمینه‌ی احتمال ابتلای دوباره نیاز است تا بتوان از آن جلوگیری کرد، امّا نباید آن را گواه این مطلب بدانیم که ایمنی و مصونیت بی‌فایده است و امیدی به پیشگیری از ابتلای سارس – کووید ۲ در آینده نیست.
برعکس، در مطالعات حیوانی و آزمایشات بالینی به یافته‌های امیدبخشی رسیدند مبنی بر این که واکسن‌های کاندید حاوی مقادیر زیادی آنتی بادی برای بهبود هر چه سریع‌تر بیماران هستند. واکسن فایزر که اخیراً طبق گزارشات رسیده، مصونیتی برابر نمونه‌های کووید ۱۹ سمپتومی در طی فاز سه ایجاد می‌کند از این قبیل واکسن‌هاست. این واکسن‌ها مصونیتی مطلوب ولی نه چندان پایدار در برابر عفونت طبیعی ایجاد می‌کنند.
پژوهش ما در زمینه‌ی ایمنی کاربردی نسبت به سارس – کووید ۲ بیش از آن که معمایی زیستی باشد روانشناسی است. به منظور توضیح انتقال گسترده‌ی بیماری و میزان مرگ و میر در بسیاری از بیمارانی که عفونت از بدنشان پاک نشده شاید بتوان چنین گفت که ویروس مزبور پاتوژنی تکی است که نظیرش را هرگز ندیده‌ایم.
در واقع، این همان سیاست‌های ناکافی و عدم وجود راهبردهای سلامتی شاهد محور است که ما را به جایی که امروز هستیم در امریکا، انگلیس و اکثر نواحی اروپا سوق می‌دهد. سیستم ایمنی ما به همان شیوه‌ای که انتظار داریم به این ویروس واکنش نشان می‌دهد، رهبری ماست که مانع از پیشروی آن شده است.