مارتن پیژون برگردان شهباز نخعی
گفتگوها گرد محور برنامه به مدتی دراز مخفی نگهداشته شده و نگرانی هایی موجه برانگیخته است. ولی خبرهایی که دراین مدت درز پیدا کرده، تائید می کند که بدگمانی ها…
نوشته‌های مرتبط
بی تردید عدم شفافیت بهترین واژه ای است که گفتگوها درباره «بازار بزرگ دوسوی اتلانتیک» (GMT) را توصیف می کند. این گفته کارل دوگوشت، کمیسراروپایی بازرگانی بین المللی درست نیست که می گوید: «هیچ چیز مخفی درباره این گفتگوهای بازرگانی وجود ندارد(١)». رئیس هیات مذاکره کننده اتحادیه اروپا، اینیاسیو گارسیا برسرو، درنامه ۵ ژوییه ٢٠١٣ خود خلاف این را به همتای امریکایی خود دانیل مولانی وعده می دهد: «همه اسناد مربوط به گفتگوها یا پیشبرد “بازار بزرگ دوسوی اتلانتیک”، شامل متن مذاکرات، پیشنهادهای ارایه شده از سوی دوطرف، مواد توضیحی ضمیمه، مراسلات و دیگر اطلاعات مبادله شده در زمینه گفتگوها (…) محرمانه باقی خواهد ماند (٢)». کمیسیون برخی از مدارک وضعیت مذاکرات را در ژوئیه ٢٠١٣ و سپس در مه ٢٠١۴ به صورت تکه تکه (درمجموع تنها ١١ سند) منتشرکرده است. فزون براین، مدارک منتشرشده در ژوئیه ٢٠١٣، فقط پس از درزکردن آنها نشریافته و امکان دانستن این نیست که آیا مدارک منتشرشده درماه مه ٢٠١۴، کاملا خلاصه شده ، واقعا با مفاد مدارک مطابقت دارد یا نه.
راهبرد مخفی کاری می تواند موجب تعجب شود: آیا این کار مذاکرات بین المللی دیگر را به شکست نکشاند؟ مانند خون آشامان، چانه زنی های مخفیانه دربرابر روشنایی تاب نمی آورد. این عملکرد که « پدیده دراکولا» نامیده می شود، موجب برهم خوردن توافق های چند جانبه درمورد سرمایه گذاری (AMI) درسال ١٩٩٨ و بعد از آن رد توافق بازرگانی ضد تقلب توسط پارلمان اروپایی درسال ٢٠١٢ شد. اهمیت چندانی ندارد! از دید مدیریت کل بازرگانی، میز مذاکرات پوشیده از ماهوت سبز است. در تارنمای اینترنتی آن نوشته شده: «برای توفیق در مذاکرات بازرگانی، باید حدی از محرمانه بودن را محترم شمرد. وگرنه، به این می ماند که درحین بازی ورق ها به حریف نشان داده شود (٣)».
پارلمان اروپایی دسترسی محدودی به جزییات تبادل بین واشنگتن و بروکسل دارد. مذاکره کنندگان اطلاعات را تنها برای یک نماینده پارلمان اروپایی در هر گروه سیاسی در کمیسیون بازرگانی بین المللی می فرستند. این نمایندگان حق ندارند اطلاعات را به دیگر همکاران خود در بیرون از کمیسیون یا، به رغم فنی بودن متن ها، به کارشناسان بیرونی انتقال دهند.
کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز همان اطلاعات نمایندگان پارلمان اروپایی را دریافت می کنند و نه بیشتر. درمورد توافق کلی اقتصادی و بازرگانی (AECG) با کانادا، که در شرف انجام است، کشورهای اروپایی ازاین شکوه دارند که از پنج سال پیش متن های اصلی مذاکرات را دریافت نکرده اند و کمیسیون به جای متن های اصلی، خلاصه آنها را برایشان فرستاده است.
کمیسیون گفتگوها درباره بازار بزرگ دوسوی آتلانتیک را درچهارچوبی که به تائید دولت ها رسیده انجام می دهد و برای دولت ها اصلاح آن درجریان پیشرفت گفتگوها و حتی مذاکره درباره آن، دشوار است. برای این کار باید متحدانی در پایتخت های دیگر یافت. دراین حین، کمیسیون هنگامی که با ایراد و اعتراضی روبرو می شود، ازهیچ تدبیر و ترفندی برای رد آن خودداری نمی کند.
اسنادی که توسط مدیریت کل بازرگانی درمورد (GMT) ارسال می شود، چیزی جز پیشنهادهای اتحادیه اروپا نیست. ایالات متحده بررسی «موضع گیری ها ی مذاکراتی» خود توسط کشورهای دیگر یا پارلمان اروپایی را ممنوع کرده است. تنها چیزی که آنها می پذیرند رویت ساده کاغذهای اسناد در اتاقی است که به خواندن آنها اختصاص داده شده و هیچ امکانی برای داشتن رونوشت یا یادداشت برداری نیست. فزون براین، تنها متن های درهم و برهم مذاکراتی که پیشتر به توافق انجامیده دراختیار گذاشته می شود و نه مدارکی که درهر مورد برای درک موضوع ضروری است. تا امروز این شرایط موجب انصراف از بازبینی شده است.
گفتگوی بی غل و غش برای برخی و مذاکره خصوصی در اتاق دربسته برای برخی دیگر
بنابرنظر کمیسیون، این مخفی کاری موجب «حفظ منافع اتحادیه اروپا» و «تضمین فضای اعتماد» می شود تا مذاکره کنندگان بتوانند «برای دستیابی به بهترین توافق ممکن کار کنند (۴)». با این حال، حتی مذاکرات سازمان تجارت جهانی (OMC) – که حسن شهرتی درمورد شفافیت نداشت -، مشارکت حکومت ها و انتشار متن های مذاکرات را مقرر می داشت.
آیا غیرقابل تصور است که مذاکراتی با این درجه از اهمیت به جای این که توسط تکنوکرات های ناشناس انجام شود، به وسیله نمایندگان منتخب صورت گیرد؟ آیا کمیسیون نمی تواند خواستار شفافیت متقابل کامل مذاکرات شود تا دشواری های روابط نیروها در هنگام گفتگوها را «هموار» سازد؟ افشاگری هایی که درمورد گستردگی شنودهای نهادهای اطلاعاتی امریکا شده، قدرت نظام جاسوسی اطلاعاتی امریکایی که قادر به ضبط تقریبا هر ارتباطی، از جمله تماس های روسای حکومت های اروپایی، است این ضرورت را تایید می کند. درهنگام گفتگوهای دیگر، ازجمله AECG، درز خبرها نشان داد که مدیریت کل بازرگانی می تواند خطاهای فاحشی مرتکب شود. تنها بازبینی منتقدانه این متن ها توسط ناظران بیرونی، به طور عمده دانشگاهی دارای صلاحیت، امکان داد که این خطاها تصحیح شود.
بخشی از دست اندرکاران چندان شکایتی از غیرشفاف بودن مذاکرات ندارند: لابی گرهای موسسات چند ملیتی. اینها بخش اعظم شرکت کنندگان درمشاوره های عمومی که توسط کمیسیون درباره بازار بزرگ دوسوی اتلانتیک برگزار می شود را تشکیل می دهند و رفتار با آنها مهرآمیز است. به عنوان نمونه، درحالی که یک نماینده به خوبی مطلع سندیکایی برای مشارکت خود تنها یک تشکر رسمی دریافت می کند، لابی قطعه سازی خودرو به یک گردهمایی دعوت می شود تا درباره نظرات خود با ذکر جزئیات بحث کند یا نماینده تولیدکنندگان حشره کش قبل از انقضای مهلت تسلیم متن ها دعوت می شود تا نظرات مشترک خود با همتای امریکایی اش را اعلام نماید. درسوی دیگر آتلانتیک نیز لابی ها دسترسی غیرقابل قیاسی به مذاکرات با آنچه که دستگاه اداری آقای اوباما برای رسانه ها و عموم مردم تدارک دیده، دارند (۵).
ازمراحل ابتدایی برنامه، ارجحیت قائل شدن کمیسیون برای نمایندگان منافع بازرگانی دیده می شود. یک سند داخلی نشان می دهد که از ١٣٠ گردهمایی سازماندهی شده توسط مدیریت کل بازرگانی برای تدارک مذاکرات (۶)، ١١٩ مورد مربوط به دریافت ترجیح های موسسات بزرگ و نمایندگان آنها بود. تصویب قانون دسترسی به مدارک اتحادیه اروپا امکان داد که این اطلاعات و یادداشت های دهها گردهمایی نشرعمومی یابد اما این مدارک درحد زیاد و گاه کاملا ممیزی شده بود. کمیسیون با این عنوان که برخی فرازها مربوط به موضع گیری های مذاکراتی اتحادیه اروپاست، هرگونه شفافیت را رد می کند و موضوع های حساسی را از عموم مردم مخفی می کند که به نظر می آید موسسات به آنها دسترسی دارند.
مذاکرات جانبی GMT به ویژه با هدف «همگرایی» بین مقررات موجود و آینده انجام می شود. این اصل که امکان می دهد نکته های خیلی حساس در توافق جاداده نشود تا بتوان درآینده آنها را بهتر سامان داد موضوع فشار سنگین از سوی صنایع شد. شاهد این امر یک سند داخلی (٧) مدیریت کل بازرگانی است ۵ که اشتباها به روزنامه نیویورک تایمز (٨) فرستاده شده. انجمن کسب و کار اروپا که نماینده کارفرمایان است و اتاق بازرگانی امریکا خواستار برقراری «ابزارهای نوینی و یک روند اداره برای هدایت همکاری مقرر به صورتی که به برقراری همگرایی هم درزمینه مقررات کنونی و هم تدابیر مقرراتی آینده کمک کند» است. لازم به ذکر نیست که کارفرماها می خواهند که بخشی از این «روند» باشد.
یک سند دیگر اتحادیه اروپا، که در دسامبر ٢٠١٣ افشا شده، توصیه می کند که این پیشنهادها جدی گرفته شود (٩) زیرا در برنامه مذاکرات قراردارد. آقای دوگوشت در اکتبر ٢٠١٣ توصیه کرد که GMT ایجاد یک «شورای همکاری مقرراتی» (١٠) را درنظر بگیرد. هدف: ترغیب «بازبینی مقرراتی» برمبنای یک ارزیابی «آگاهانه ازراه مشارکت مناسب طرف های مربوطه» که منظور به طور عمده موسسات است…..
نویسنده: Martin Pigeon
پژوهشگر [موسسه] “نظارت بر اروپای صنعتی” (CEO) مستقر در بروکسل. درباره
گروه های فشار و نفوذ آنان بر سیاست های اروپا مطالعه می کند.
١-
The Guardian, Londres, 18 décembre 2013.
٢-
Site de la direction générale du commerce, http://ec.europa.eu/trade
٣-
Réponse aux « questions fréquentes » sur le GMT, site de la direction générale du commerce.
۴-
Ibid.
۵-
« This time, get global trade right », éditorial du New York Times, 19 avril 2014.
۶-
Liste publiée par le site www.asktheeu.org
٧-
« TTIP documents released by the European Commission », Corporate Europe Observatory, 9 octobre 2013, http://corporateeurope.org
٨-
Danny Hakim, « European officials consulted business leaders on trade pact », The New York Times, 8 octobre 2013.
٩-
Regulation – none of our business ? », Corporate Europe Observatory, 16 décembre 2013.
١٠-
Discours du 10 octobre 2013, à Prague.
پرونده «لوموند دیپلماتیک» در انسان شناسی و فرهنگ
http://anthropology.ir/node/15007
