انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

زبان انگلیسی متعلق به کیست؟ (بخش پایانی)

دیدگاه های مرتبط با گویش های انگلیسی آمریکایی و بریتانیایی و رویکرد هر کدام از آن ها نسبت به دیگری که در بخش های پیشین مورد بررسی قرار گرفتند، در طول قرن ها دلیل بسیاری از دگرگونی ها بوده اند. ولی دلیل اصلی تاثیرگذاری [هر یک از این دو بر دیگری] نبوده است. در اینجا مسیر روشنی از رشد انگلیسی آمریکایی و البته کاهش انگلیسی بریتانیایی وجود دارد. البته نمی توان منکر این قضیه بود که پایه های زبان انگلیسی امروزی، یا به بیانی دیگر ژنوم آن، انگلیسی بریتانیایی است. اما، کلمات، عبارات و الگوهای کاربردی انگلیسی آمریکایی مثل ویروسی فراگیر در بدنه انگلیسی رسوخ کرده اند: آن ها در ابتدا ممکن است خطرناک و مهاجم به نظر برسند، اما به سرعت راه خود را به بدنه اصلی میزبان باز کرده و کارکردهای بسیار مفیدی را ارائه می دهند. نویسندگان و متفکران بریتانیایی اوایل قرن نوزدهم هم که در ابتدا با اختراع کلمات به شیوه امریکایی مقاومت می کردند به زودی همان کلمات جدید را استفاده کردند، و در طی یک نسل، کلماتی با ریشه آمریکایی حتی دیگر به راحتی تشخیص داده نمی شدند. اچ دبلیو و اف جی فاولر، در کتاب کاربردی خود با عنوان انگلیسی پادشاه در ۱۹۳۰ نوشتند که «در حال حاضر، همه در مواجه با انگلیسی آمریکایی آن را شناسایی می کنند، اما اینکه این منوال تا چه مدت ادامه خواهد داشت مسئله دیگری است». کلمات مورد داری را که برای نشان دادن مشاهدات شان به کار می گیرند عبارتند از:- fix up با معنای سامان دادن و معادلorganize ، به جای at any rate کلمه anyway با معنای به هر حال، just هم معنای quite و به معنای تماما، و یا خیلی- کلمات محاوره ای جدید انگلیسی هیچ برچسب و یا علامت مختص گویشی نداشتند. آلیتسر کوک در یال ۱۹۳۵ در یک برنامه رادیویی اعلام کرد که هر بریتانیایی به طور متوسط روزانه بین ۳۰ تا ۴۰ واژه آمریکایی را به کار می برد.

 

این پدیده، یعنی ظرفیت انگلیسی آمریکایی برای باز کردن راه خود به درون یک سازواره بزرگتر از زبان انگلیسی، و شکستن همه مقاومت های آن، توضیح می دهد که چرا دانشمندان بریتانیایی هنوز هم در این باره اصرار می ورزند. مقایسه رسمی آرشیوهای آن لاین چهار روزنامه مهم انگلیسی (تایمز، دیلی تلگراف، گاردین و ایندیپندنت) با چهار روزنامه مهم آمریکایی (نیویورک تایمز، لس آنجلس تایمز، واشنگتن پست، و یو اس ای تودی) آمار جالبی را ارائه می دهد: انگلیسی آمریکایی در مطبوعات انگلیسی در قیاس با انگلیسی بریتانیایی در مطبوعات آمریکایی بیش از دو برابر استفاده می شود. ما همین حالا هم از نقل قول های پیشین دریافته ایم که، امروزه اعتراض برای کاربرد یک انگلیسی بریتانیایی خوب با لحن مناسب نشان دهنده دیدگاه بریتانیا از انگلیسی آمریکایی است. بریتانیایی ها از آن متنفرند ولی در قبال آن کاری از دستشان ساخته نیست.

 

برای مثال ابداعات کوچک در نسخه ۱۹۹۹ اپل بر روی سیستم عامل مک، او اس ۹ را در نظر بگیرید. به طور ناگهانی، آیکون حذف فایل ها دیگر wastebasket نامیده نشده و trash نام گرفت. جان ساندرلند در روزنامه ایندیپندنت اعلام کرد که «برای کاربران بریتانیایی، که به داشتن نامی بریتانیایی برای چیزی عادت کرده بودن، این نامعمول بود و گستاخانه. برخی آن را «سیلی ای» به صورت انگلیسی بریتانیایی دانسته و گفتند که نسخه جدید اپل را خریداری نمی کنند. اما اپل کوتاه نیامد و آن آیکون هم اکنون trash نام دارد، و آمریکایی ها این منازعه را بردند. بریتانیایی ها که مک خود را از دست نداده اند دیگر نمی توانند فایل های بلااستفاده خود را داخل wastebasket بریزند (با کلماتی مثل dustbin و rubbish و یا هر مکان مشابه دیگری در گویش بریتانیایی) بلکه باید آن ها را به داخل trash انتقال دهند.

 

این نکته یادآوری می کند که [رویکرد آمریکایی ها نسبت به این مسئله کاملا متفاوت است] و نویسندگان بریتانیایی درباره انگلیسی آمریکایی چنین اعتراضی را از سوی آمریکایی ها دریافت نمی کنند، و پیداست که انگلیسی بریتانیایی امروزه هیچ تاثیر معناداری بر روی انگلیسی آمریکایی ندارد. اگر یک کلمه بریتانیایی بتواند به انگلیسی آمریکایی راه پیدا کند، برای آمریکایی ها این امر جالب، خوشایند است و هیچوقت اهانت آمیز و اهریمنی نیست. نمونه ظهور صفت بریتانیایی bespoke (سفارشی) با معنای لباسی است که برای سخت افزار و یا نرم افزار کامپیوتر تولید می شود. روزنامه نیویورک تایمز یک مقاله کامل را به این موضوع اختصاص داد: این بدان معنی است که ظهور بریتانیایی گرایی در انگلیسی آمریکایی مثل ظهور الحاقی پرنده ای در بیرون از قلمرو اش است:که ناگهان اوج می گیرد و جمعیت برای مشاهده دورش جمع می شوند.

 

این ممکن است برای بریتانیایی هایی که به دنبال تزریق یک واژه در انگلیسی آمریکایی هستند امری آسان به نظر برسد: فناوری جهانی که اکنون با گزارش های رسانه ای در هر وسیله ارتباطی دیجیتال در حال انفجار است به انگلیسی بریتانیایی را در معرض جریان اطلاعاتی آمریکایی می دهد که از اواخر قرن گذشته آغاز شده است. یک مثال از این را گزارشگر نیویورک تایمز که گزارش صوتی از زیمباوه در اوایل سل ۲۰۰۲ ضبط می کرد نشان می دهد. وی، رویدادهای آن جا را با این عبارت ذکر می کند «تا انتخابات» (run up to the election). اکثر دیکشنری های آمریکایی معنایی در این مفهوم برای عبارت run up ندارند، افرادی که این را معنا می کنند عموما بریتانیایی هستند. چرا گزارشگر آمریکایی باید بخواهد که چنین عبارتی را به کار ببرد؟ احتمالا به این دلیل که این عبارت را در میان همکارانش در روزنامه نگاری شنیده است، که ممکن است نسبتا بریتانیایی باشد و یا این عبارت را در عبارتی در مطبوعات بریتانیا خوانده، که می توان فرض کرد که این تحمیل انگلیسی بریتانیایی باشد. اما آنجا این عبارت وجود دارد، خام و بدون ویرایش، از دهان آمریکایی ها و برای مصرف آمریکایی بیرون آمده است. و این یک سبک عبارت پردازی خوب است، که به خوبی در انگلیسی بریتانیایی شکل گرفته و هیچ معادل دقیقی در انگلیسی آمریکایی ندارد.

 

مثالی دیگر از واژه بریتانیایی که راه خود را به انگلیسی آمریکایی باز کرده کلمه minder با معنای مباشر است. دیکشنری های آمریکایی این کلمه را بریتانیایی تلقی می کنند، در معنای کسی که «شغلش نگهداری از چیزی و یا کسی است». این مثالی دیگر از کلمه ای که به خوبی در انگلیسی بریتانیایی فیکس شده است؛ در واقع، حتی یک سریال موفق بریتانیایی هم با همین نام در دهه های ۸۰ و ۹۰ میلادی پخش شد، درباره استثمار یک کلاه بردار جزء لندنی بود و بادیگارد تحصیل نکرده و خیابانی وی، و یا نگهدار وی. انگلیسی آمریکایی هیچ معادل سرراستی برای این مفهوم ندارد: برای مفهوم مباشر در برخی موارد، اما در این مورد خاص مباشر عراقی، یعنی اعضای امنیتی که حضورش باید محققان عراقی و دیگر افراد را از به زبان آوردن حقیقت بترساند- مفهوم بریتانیایی بهترین واژه است، و هم اکنون در اخبار آمریکایی هم بسیار به کار می رود، با یا بدون علامت نقل قول. ویلیام سفیر، در مقاله ای که در نیویورک تایمز در تاریخ فوریه ۲۰۰۳ منتشر کرد، نیز به تاثیر در حال رشد کلمات خبرنگاری بریتانیایی بر روی انگلیسی آمریکایی توجه کرده، خصوصا عبارت the ballon goes up (1) (موقعیتی که به شکلی ناگهانی مهم و حیاتی می شود)و کاربرد کلمه keen با مصدر به معنای علاقه مند.

 

از اینجا به بعد این روند ممکن است در نگاه اول اجتناب ناپذیر باشد: انگلیسی آمریکایی همه را فتح می کند، و انگلیسی بریتانیایی در نهایت باید با این واقعیت که تنها یک نوع خاص و زیبای زبان انگلیسی و تنها در دسترس تعدادی محدود و خاص است خود را وفق دهد. دیوید کرادول در کتابی که در سال ۱۹۹۷ با عنوان آینده زبان انگلیسی منتشر کرد هم درباره«مدیریت یک برند» برای انگلیسی بریتانیایی در قرن ۲۱ صحبت می کند تا اطمینان حاصل شود که این زبان زنده خواهد ماند، و اینکه شهرت بریتانیا، و مردم بریتانیا و زبان شان بیشتر ارتقاء می یابد تا اینکه از بین رود. آمریکایی ها حتی دیدگاه خود را برای آینده زبان شان و گویش شان ترسیم نگرده ند، و افرادی که به این مسئله فکر می کنند احتمالا فرض می کنند که زبان شان با یک قدرت طبیعی بر تمامی لهجه ها فائق می شود. آن ها احتمالا بسیار از خود راضی خواهند بود. ورق آینده انگلستان در دست افرادی است که آن را صحبت خواهند کرد و نه کسانی که انگلیسی زبان مادری شان بوده است، بلکه کسانی که آن را به عنوان یک زبان دوم و یا خارجی صحبت می کنند، هم اکنون بریتانیایی ها بسیار بهتر از آمریکایی ها در پرداختن به این جمعیت جدید انگلیسی زبان پرداخته اند.

آینده زبان انگلیسی، آنطور که شواهد نشان می دهند، توسط هیچ انتشاراتی آمریکایی، بریتانیایی و یا چندملیتی ساخته نمی شود، بلکه توسط شورای بریتانیا، یک سازمان مورد حمایت دولت در انگلستان که ممکن است معادلش در آمریکا سرویس اطلاعاتی کشور باشد. معنایی در این وجود دارد، این که بریتانیایی ها ادعای مالکیت این زبان را دارند، و این ادعا را موفقیت آمیز مطرح می کنند. اول، باید گفت که چیزهایی وجود دارند که شما نمی توانید آن را از یک بریتانیایی بازپس بگیرید: انجیل پادشاه جیمز، شکسپیر، شعرای رومانیتک و عارفانی، و سنت برجسته رمان نویسان قرن نوزدهم. حتی با اصلاحات سیاسی هم که در هسته انگلیسی برای برداشتن تاکید از روی جنبه های مرده و سفید پوستی برتانیایی انجام شده، کمک های آمریکایی در ارتباط با انگلیسی بریتانیایی در قالب عظمت نسخه بریتانیایی زبان صورت گرفته است.

همچنین بد نیست به خطر بیاوریم که تنها امتیازاتی که برای تدریس زبان در دنیا ارائه می شود، مدارک آر ای و دیپلم آر ای، بریتانیایی هستند، و نه آمریکایی. انتشارات بریتانیایی در ارتباط با انتشار دیکشنری های ای ال تی و مطالب درسی آموزشی زبان انگلیسی، به خصوص آکسفورد و لانگ من گوی سبقت را از رقبای آمریکای خود ربوده اند، این دو لغت نامه احتمالا به تنهایی بیشتر از تمامی لغت نامه های زبان خارجی تمامی انتشارات آمریکایی کار کرده و بازنشر شده اند. آخرین و بزرگترین لغت نامه یک زبانه، دیکشنری مک میلان در دو نسخه چاپ می شود، یکی برای انگلیسی آمریکایی و دیگری برای انگلیسی بریتانیایی، اما ویراستار ارشد آن بریتانیایی است و تیم ویراستارانش در میدان سوهو که آن را گردآوری کرده اند ، از واژه شناس آمریکایی استفاهد کرده اند که کارشان را با ایمیل ارسال کرد.

همینطور در حوزه تحقیقات زبان شناختی، بریتانیایی ها می توانند با افتخار به کورپس (Corpus) ملی بریتانیا اشاره کنند، یک پایگاه داده قابل جستجو از چیزی حدود ۱۰۰ میلیون کلمه انگلیسی بریتانیایی. این کورپس به صورت آن لاین قابل دسترسی است و مجموعه ای بسیار ارزشمند است برای زبان شناسان، واژه شناسان و دیگر محققان حوزه زبان. در حالیکه همین کورپس در انگلیسی آمریکایی هم با همین مشخصات وجود دارد.

در حالیکه انگلیسی آمریکیی از تعداد بالای سخنوران بهره می برد، خود به عنوان یک گویش هیچ نوادگانی نخواهد داشت. تمامی گویش های اصلی زبان انگلیسی در دنیای امروز- ایرلند، استرالیا، نیوزیلند، آفریقای جنوبی، کارائیب، و هند- همگی بازماندگان مستقیم انگلیسی بریتانیایی هستند، و تا حد زیادی قواعد املا و دیگر قواعد زبانی انگلیسی بریتانیایی را رعایت می کنند. کشورهای آسیاسی که در آن ها انگلیسی در حال رشد است احتمالا بیشتر به انگلیسی بریتانیایی رجوع کنند تا انگلیسی آمریکایی. مورد زبان انگلیسی تایم سنگاپور را در نظر بگیرید. زمانی که می خواستند تصمیم بگیرند که یکی از دفاتر این روزنامه کجا باشد, سیدنی را انتخاب کردند، و بعد از عدم پذیرش از سوی شهر سیدنی، مکانی در فیلیپین انتخاب شد: انگلیسی سنگاپور بریتانیایی است، و مرتبط تر است با انگلیسی استرالیا، در حالیکه انگلیسی فیلیپین گمان می رود که شدیدا تحت تاثیر انگلیسی آمریکایی باشد.

با این حال مهم ترین پرسش برای شکل دهندگان انگیسی در سال ۲۰۵۰ می تواند این باشد که: این ۷۵۰ میلیون کاربر انگلیسی چه نوع انگلیسی ای می خواهند؟پاسخ این سئوال محتملا این خواهد بود که آن ها هیچ نوع جدیدی از انگلیسی را نمی خواهند؛ آن ها تنها نوعی از انگلیسی را نیاز دارند که بتوانند استفاده کنند. باربارا والراف در روزنامه آتلانیتک می نویسد که یک برنامه چینی برای مهندسان در صنایع استیل از مدرسان بلژیکی برای تدریس انگلیسی استفاده کرد: «آن ها توضیح دادند که اینکه بلژیکی ها هم مثل چینی ها زبان مادری شان انگلیسی نبود، برای شان یک مزیت به شمار می رفت. استدلال کردند بلژیکی ها احتمالا هم برای پیچیدگی های یادگیری زبان در بزرگسالی و کاربرد آن برای ارتباط با دیگر سخنوران غیر بومی ارزش زیادی قائل بودند. این دیدگاه را تیموتی گارتون اش، در گاردین در ۲۰۰۲ نشان داده است و با نقل قول از یک دوست چک خود می گوید: « انواعی از انگلیسی وجود دارند: انگلیسی ای که چک صحبت می کند با اسپانیولی ها و یا ایتالیایی ها و یا فیلیپینی ها متفاوت است. ولی شما ۱۰۰ درصد آن را می فهمید. انگلیسی آمریکایی، شما ۵۰ درصد آن را می فهمید. و انگلیسی انگلستان، که شما هیچ چیز آن را نمی فهمید.»

تنها چند سال است که سخنورانی که انگلیسی زبان مادری شان است از طرف افرادی که زبان دوم شان انگلیسی بوده است، بمباران می شوند. مکالمه ای را میان این دو نفر تصور کنید: زمانی که یک ضمیر نمی تواند کار کند و هیچ سخنور انگلیسی زبان نیست که آن را بشنود، آیا این تغییری ایجاد می کند؟ دوران پرستیژ و تسلط بر همه گویش های متفاوت انگلیسی گذشته است، و تقاضای اصلی ای که در قرن حاضر نسبت به زبان انگلیسی وجود دارد توانایی انطباق آن با نیازهای میلیون ها نفر سخنوری است که آن را بدون توجه به مرزبندی های ملی و ترجیحات افرادی که ادعای مالکیت نسبت به شیوه رشد آن داشته اند، به کار می برند.

 

 

(۱): :اشاره دارد به رویدادی در لندن در خلال جنگ جهانی اول که در آن بالون هایی برای نظارت و مشاهده فعالیت های لشکر نیروهای دشمن به اهتزار درآمدند.

 

Britihsh Corpus:www.natcorp.ox.ac.uk

Americal Courpus:corpus.byu.edu/coca/