اصولا نقش فرهنگ در علت و درمان بیماریهای روانی نادیده گرفته میشود در باور بعضی فرهنگها افراد فقط از بیماریهای شدید روانی مثل اسکیزوفرن رنج میبرند و باید به روانپزشک رای درمان مراجعه کنند و سایر بیماریهای روانی مثل افسردگی و اضطرای به عنوان ضعف یا ویژگیهای اخلاقی در نطر گرفته میشود که باید تصحیح شود تا اینکه در مورد آنها به دنبال درمان باشیم. مطالعاتی درباره خودکشی در بین زنان چینی که به کانادا مهاجرت کردهاند نشان میدهد نقش جنسیت – استرس به عنوان یک عامل کلیدی در نظر گرفته شده است در واقع نقشهای قالب جنسیتی در این فرهنگ منجر به افکار و رفتارهای خودکشی میشد و به دنبال آن تعار با والدین و همسر و دیگر اعضای جامعه، مهاجرت و مقایسه نقش سنتی زنان چینی با نقشی که زنان غربی دارند به استرس زیاد منجر میشود. علاوه بر این استیگماهای زیادی درباره اختلالات روانی و کمک خواستن برای درمان در جامعه چین وجود دارد که خود منجر به تاخیر و رد درمان میشود حتی اگر یک زن خدمات درمانی را جستجو کند با فقدان و یا کمبود شدید خدمات درمانی و برنامههای پیگیری مواجه میشود و نیز زبان آنها خود عاملی مهمی در زمینه بیان مشکلات روانی آنها دارد.و نیز یک زن چینی برای بیان و درمان علائم جسمی بیماری روانی احساس راحتی بیشتری دارد مثلا در بیماری افسردگی کاهش اشتها درد و.. را راحتتر برایش دنبال درمان میرود تا خلق پائین. (.وایلون آلانفونگ [۱] 2011)
بیماری روانی در همه جوامع وجود دارد با این حال انواع متفاوتی از بیماری روانی در جوامع مختلف وجود دارد آنچه به عنوان یک شکلی از بیماری روانی در یک فرهنگ در نظر گرفته میشود ممکن است به عنوان یک رفتار نرمال در فرهنگ دیگر به حساب بیاید. در قبیله ایالت اوریسای[۲] هند مردان و زنان جوان بعضی وقتها الگوهای رفتاری غیر عادی نشان میدهند که در بین غربیها به عنوان اختلال در نظر گرفته میشود، آنها در زمانهای نامناسب گریه میکنند، میخندند، ادعا میکنند که حس تکراری اینکه مورچه آنها را نیش میزند دارند در حالیکه مورچهای وجود ندارد.
نوشتههای مرتبط
در این موقعیت برای فرد بیمار مراسم ازدواج راه میاندازند و بیمار با ارواح ازدواج میکند وقتی ازدواج به وقوع میپیوندد علائمئ غیر عادی تقریبا پایان مییابد و شخص جوان جادوگر قبیله میشود و در نگاه جامعه این فرد از یک جوان ویژه تبدیل میشود به یک جوان قابل احترام که مهارتهای ارزشمندی در نتیجه تعامل با نیروهای فرا طبیعی کسب کرده است.
در آمریکای شمالی اعمال مردان فقیر بیمار روانی به عنوان جرم در نظر گرفته میشود بویژه اگر آنها اقلیت قومی باشند یا در خیابانها زندگی کنند در مقابل اعمال مردان ثرونمند فقط نامتعارف در نظر گرفته میشود .
در وافع معیارهایی که رفتار نرمال را برای هر فرهنگ تعریف میکند بوسیله خود آن فرهنگ تعیین میشود مثلا در یانومامو فرهنگی هندیهای ساکن در آمریکای جنوبی پرخاشگری زیاد و خشونت مردان نرمال محسوب شده و این افراد مورد احترام رهبران جامعه هستند در مقابل همان رفتار در بین هندیهای پوبلو در جنوب غربی ایلات متحده ناهنجاری و خطرناک برای جامعه در نظر گرفته میشود و باید از آنها اجتناب نمود . .
خیلی از انسانشناسهای روانشناختی معتقد هستند که مهمترین ملاک برای تعریف بیماریهای روانی میزانی از تایید جامعه است افرادی که از نظر روانشناختی به شدت مضطرب و نگران (غیر عادی) هستند که آنها نمیتوانند به طور نرمال در جامعه مشارکت کنند به طور جهانی بیمار روانی در نظر گرفته میشوند برای مثال کسانی که با دیگران مشکل دارند به دلیل توهمات و سوء ظنهای شدیدشان و تعریف سایکوتیک گرفتهاند احتمال زاد دارد به عنوان بیمار روانی در نظر گرفته شوند و به طور بالقوه در همه فرهنگها برای دیگران خطرناک هستند.
وقتی بیماری روانی در بعضی و نه در همه فرهنگها یافت شود سندرم وابسته به فرهنگ نامیده میشود مثلا سایکوز ویندیگو در بین کسانی که در اطراف دریاچه بزرگی در کانادا زندگی میکنند معمولا در زمستان این سندرم ایجاد میشود که افراد در برف زیاد در خانههایشان با شرایط نامناسب غذایی برای ماهها دور از بقیه خانواده زندگی میکنند علائم اولیه شامل اشتهای کم، تهوع، استفراغ، همچنین هذیان خوردن گوشت انسان میباشد. این افراد انسانهای اطراف خود را به صورت خوراکی میبینند در عین حال ترس زیادی از آدمخواری دارند. قربانیان این مشکل اضطراب زیادی را تجربه میکنند و بعضی اوقات اقدام به خودکشی میکند (دیویس،اچ،اس ۱۹۷۳[۳])
طرح کلی برای فرمولبندی فرهنگی
طرح کلی برای فرمولبندی فرهنگی زیر به منظور تکمیل ارزیابی تشخیص چند محوری و توجه به مشکلاتی که ممکن است در کاربرد ملاکهای DSM-IV در یک محیط چند فرهنگی با آنها روبرو شویم،ارائه شده است. فرمولبندی فرهنگی، به بررسی نظام دار زمینه فرهنگی فرد، نقش بافت فرهنگی در بروز و ارزیابی نشانهها و کژ کاری، و تأثیر تفاوتهای فرهنگی بر رابطه بین فرد و متخصص بالینی میپردازد.
هویت فرهنگی فرد: گروههای مرجع قومی یا فرهنگی برای مهاجران و گروههای اقلیت قومی، به طور جداگانه، درجه وابستگی به فرهنگ اصلی و فرهنگ میزبان.همچنین تواناییهای زبان مورد استفاده
تبیینهای فرهنگی از بیماری فرد: اصلاحهای مرسومی که درباره اختلال وجود دارند و به وسیله آنها،نشانهها یا نیاز به حمایت اجتماعی بیان میشوند،معنا و مفهوم شدت نشانههای فرد براساس هنجارهای گروه فرهنگی مرجع،نام هر گونه بیماری م که برایشناسایی اختلال مورد نظر توسط اجتماع به کار میرود
عوامل فرهنگی مربوط به محیط روانی-اجتماعی و سطوح کارکرد:تفسیرهای مناسب فرهنگی در مورد عوامل تنش زای اجتماعی،حمایتهای قابل دسترس اجتماعی و سطوح کارکرد
عناصر فرهنگی رابطه بین فرد و متخصص بالینی:تفاوتهای که از نظر فرهنگی و جایگاه اجتماعی،بین فرد و متخصص بالینی وجود دارد
سنجش کلی فرهنگی برای تشخیص و درمان:این فرمول بندی با این بحث پایان مییابد که ملاحظات فرهنگی،چه تأثیر ویژهای بر تشخیص و درمان جامع میگذارند.
واژه نامه نشانگانهای وابسته به فرهنگ
اصطلاح نشانگان وابسته به فرهنگ بر الگوهای بازگشت کننده و ویژه محلی رفتار نابهنجار مربوط میباشد..بسیاری از این الگوها،از لحاظ بومی به عنوان «بیماری» و یا دست کم پریشانی در نظر گرفته میشوند و بیشتر آنها نامهای محلی و بومی دارند که به چند نمونه از آنها اشارهای میشود :
آموک:یک رخداد تجزیهای است که با در خود فرورفتگی مشخص میشود که در پی آن،طغیان رفتار خصمانه،پرخاشگرانه یا آدم کشی ظاهر میشود که معطوف اشخاص و اشیاء است.این دوره با تعبیر یک بی احترامی یا توهین آغاز میشود و ظاهراً تنها در بین مردان شایع است.این دوره اغلب با افکار گزند و آسیب،،یادزدودگی،فرسودگی و.در بعضی از موارد،آموک ممکن است در طی یک دوره روان پریشی کوتاه مدت رخ دهد یا خود باعث آغاز یا تشدید یک فرآیند روان پریشی مزمن گردد.
آتاک دونرویس:این اصطلاح،حاکی از نوعی پریشانی است که به طورعمده در میان گروههای لاتین حوزه کارائیب گزارش شده است ولی در میان بسیاری از گروههای آمریکای لاتین و گروههای لاتین حوزه مدیترانه نیز دیده شده است.نشانههای شایع گزارش شده عبارتاند از فریاد کشیدن غیر قابل کنترل،حملههای گریه کردن،لرزیدن،گرمایی که از قفسه سینه به طرف سر جاری میشود و پرخاشگری کلامی یا جسمانی.حالتهای تجزیه ای،دورههای از حمله شبه
صرع یا غش کردن و حرکتهای بیانگر خودکشی،در برخی حملهها بارز است ولی در سایر حملهها وجود ندارند.ویژگی
های کلی آتاک دونرویس،احساس فقدان کنترل است.این نوع اختلال غالباً به عنوان نتیجه مستقیم یک رویداد فشارزای مربوط به خانواده رخ میدهد.
سایر نشانگان وابسته به فرهنگ و مناطقی که این نشانگان بیشتر یافت میشود
| مناطقی که نشانگان بیشتر یافت میشود | نشانگان وابسته به فرهنگ |
| غرب آفریقا و هائیتی* غرب آفریق* هند* ایالات شمالی آمریکا * قبایا سرخپوست آمریکا* مالزیا* مالزیا* لاتینیهای ایالات متحده و آمریکای لاتین * مدیترانه* لاتینیهای ایالات متحده و آمریکای لاتین * اجتماعت اسکیمویی* چین* جنوب ایالات متحده و جوامع آفریقای تبار و.. * پرتغال* چین* چین* کره* آمریکائیهای آفریقایی تبار و اروپایی تبار در جنوب ایالات متحده* لاتینیهای ایالت متحده* ژاپن* اتیوپی،سومالی،مصر،سودان، ایران.و…*
| *بوفه دلیران *خستگی مغزی *دات *غش کردن یا بیهوشی *شبح زدگی *کورو *لاتا *لوکورا *مال دواوجو *نرویوس *پیبلوکتوک *واکنش روانپریشی کی- *طلسم شدن *سانگ دورمیدو *شنجینگشوایرو *شن کوئن *شین بیونگ * افسون *ساستو *تای جین کیو فو شو *زار |
DSM-IV –TR(2000)
[۱] – Wailun Alanfung
[۲] orisa
[۳] – Davis,H.S
منابع
۱- Castillo ,Richard j.(2012) “culture and mental illness “psycINFO Database record (c) APA.
۲- Bhugra.D &Bahl,v(1999) “Ethnicity:Anagenda for mental health “london:Gaskell
۳- Castillo ,Richard j.(2012) “culture and mental illness “psycINFO Database record (c) APA.
۴- Davis,H.S (1973)” culture Specific Diseasea “ Berkeley ,los Angeles , londan. univeasity of California press.ISB:0-520-00293-8
۵- Dipanjan ,Bhattacahrjee (2011)“sociological understanding of psycaetric illness“.Delhi psychiatry journal.vol:14-N.1
۶- L0is A Riter – Shirley marly lampkin , (2012)community mental Health. brazilian journal of mental health jones &Bartelet leaning
۷-Mohsen Shokoohi-Yekta;Paul Retish(۱۹۹۱)” Attitudes of Chinese and American Male Students towards Mental Illness” International journal of social Psychiatry 37: ۱۹۲–۲۰۰
۸- Wong Y. Joel, Kimberly K. Tran, Seong-Hyeon Kim, Valerie Van Horn Kerne, Nicolina Ann Calfa, (2010) Asian Americans’ lay beliefs about depression and professional help seeking.Journal of Clinical PsychologyVolume 66, Issue 3, pages 317–۳۳۲, March 2010
۹- Wailun Alanfung “۲۰۱۱” culturale ,s role mental health is overlooked.university of Toronto faculty of medicine.AMEDT
۱۰- Wittkower, E. D.; Fried, J.(2008) A cross-cultural approach to mental health problems.The American Journal of Psychiatry, 116, Nov 1959, 423-428.
۱۱- wendy M.cross & Melissa j. Bloomer (2010) Extending boundaries : Clinical communication with culturally and linguistically diverse mental health clients and carers.international journal of mental health Nursing.Volume 19 , Issue 4 , pages 268-277
۱۲- انجمن روانپزشکی آمریکا (۲۰۰۰)را هنمای تشخصی و آماری اختلالت روانی (متن چهارم تجدید نظر شده ) ترجمه:نیکخو،محمد رضا و آوادیس یانس، هامایاک.تهران. انتشارات سخن
۱۳- اسکندری، حسین (۱۳۸۵) ” تأثیرمتقابل فرهنگ و آسیبشناسی روانی ” نشریه روانشناسی و علوم تربیتی،رشد مشاور مدرسه، شماره ۵، ص ۴۰-۳۴
– سادوک،کاپلان (۲۰۰۳)ترجمه :رضاعی. خلاصه روانپزشکی.تهران انتشارات ارجمند ۱۴
دادستان،پریرخ.(۱۳۸۳) روانشناسی مرضی تحولی ازکودکی تا بزرگسالی ” تهران، انتشارات سمت-۱۵
۱۶- کوکرین،ریموند(۱۳۷۶) ترجمه: نجاریان، بهمن و براتی سده، فریده” مبانی اجتماعی بیماریهای روانی “انتشارات رشد.
۱۷- کیو، سوزان. ترجمه :خدایاری فرد، محمد و جعفری کندوان، غلامرضا (۱۳۸۸) “طبقه بندی و تشخیص اختلالات روان شناختی”تهران
۱۸- هادی،حسین نژاد، ایلنا. گفتگو با ناصر فکوهی: ایدئولوژیزه کردن جامعه و تغییر فرهنگی ۱۳۹۰
