اطلاعات عمومی درباره شهر اهواز
نام: اهواز
نوشته‌های مرتبط
نام های پیشین: سوق الاهواز، هرمزاردشیر، رام‌شهر، هوجستان واجار، اوکسین، ناصریه
استان: خوزستان
مساحت شهر: ۱۸۵ کیلومتر مربع
جمعیت شهر: ۱,۱۱۲,۰۲۱ در سال ۱۳۹۰
تحول جمعیتی شهر در صد سال اخیر:
بافت جمعیتی شهرستان اهواز از قومیت های مختلف مانند اعراب بختیاری ها بهبهانی، دزفولی ها، رامهرمزی ها، شوشتری ها و… تشکیل شده است.
تحول جمعیتی شهر و شهرستان اهواز طی سالهای ۱۳۳۵ تا ۱۳۸۵
سال شهرستان اهواز شهر اهواز
۱۳۳۵ ۲۱۲۹۵۳ ۱۲۰۰۹۸
۱۳۴۵ ۳۲۲۲۴۷ ۲۰۶۳۷۵
۱۳۵۵ ۴۹۶۴۶۸ ۳۳۹۷۸۷
۱۳۶۵ ۸۶۱۹۷۰ ۵۷۹۸۲۶
۱۳۷۵ ۱۱۱۰۵۳۱ ۸۳۵۴۷۴
۱۳۸۵ ۱۴۲۵۸۹۱ ۱۰۸۱۸۲۶
مساحت شهرستان:
مساحت استان: ۶۴,۰۵۷ کیلومتر مربع
جمعیت شهرستان: ۱,۴۲۵,۸۹۱ نفر (۱۳۹۰)
جمعیت استان: ۴,۵۳۱,۷۲۰ (۱۳۹۰)
ترکیب شهرستان(تعداد و اسامی شهرها، و تعداد روستاها):
شهرستان اهواز مرکزسیاسی، اداری وتجاری استان خوزستان بوده و براساس آخرین تقسیمات کشوری دارای ۵ شهر به نام های اهواز، ملاثانی، شیبان، ویس وحمیدیه ، سه بخش به نام های مرکزی، باوی وحمیدیه ، دوازده دهستان و ۴۳۹ روستای دارای سکنه است.
کوچکترین و بزرگترین شهرهای استان از لحاظ جمعیتی:
اهواز با ۱,۱۱۲,۰۲۱ نفر جمعیت بزرگترین و زهره با ۱۲۷۷ نفر جمعیت کوچکترین شهرهای استان خوزستان هستند.
ترکیب استان (تعداد و اسامی شهرها و شهرستان ها):
استان خوزستان شامل ۲۵ شهرستان به شرح زیر است:
آبادان، شوش، امیدیه، اندیمشک، اهواز، ایذه، باغ ملک، دشت آزادگان، ماهشهر، بهبهان، گتوند، دزفول، خرمشهر، شادگان، رامشیر، رامهرمز، هویزه، هندیجان، شوش، شوشتر، باوی، اندیکا، لالی، مسجد سلیمان، هفتگل
فهرست شهرهای استان خوزستان پیش از سرشماری سال ۱۳۹۰ که شامل ۶۱ شهر است:
اروند کنار، الوان، امیدیه، اندیمشک، اهواز، ایذه، آبادان، آغاجاری، باغ ملک، بستان، بندر امام خمینی، ماهشهر، بهبهان، ترکالکی، جایزان، جنت مکان، چغامیش، چمران، چوبیده، حر، حسینیه، حمزه، حمیدیه، خرمشهر، دارخوین، دزآب، دزفول، دهدز، رامشیر، رامهرمز، رفیع، زهره، سالند، سردشت، سماله، سوسنگرد، شادگان، شاوور، شرافت، شوش، شوشتر، شیبان، صالح شهر، صالح مشطت، صفی اباد، صیدون، قلعه تل، قلعه خواجو، گتوند، گوریه، لالی، مسجد سلیمان، مشراگه، ملاثانی، میانرود، میداوود، مینوشهر، ویس، هفتگل، هندیجان، هویزه
فاصله شهر با تهران: اهواز در ۸۳۴ کیلومتری جنوب غربی تهران قرار دارد.
فاصله و نسب جغرافیایی شهر با شهرهای مهم نزدیک:
اهواز در ۱۴۰ کیلومتری شمال ابادان، ۵۳۶ کیلومتری شمال غرب شیراز، ۱۲۷ کیلومتری شمال خرمشهر، ۳۳۴ کیلومتری جنوب خرم آباد، ۴۵۴ کیلومتری شمال غرب بوشهر، ۴۲۹ کیلومتری غرب یاسوج و ۴۶۹ کیلومتری جنوب غرب شهرکرد قرار دارد.
ترکیب زبانی شهر:
بر اساس ترکیب قومی شهر اهواز به ترتیب زبانهای فارسی، عربی، بختیاری، ترکی و کردی در این شهر رایج است.
ترکیب قومی شهر:
اهواز سکونتگاه اقوام مختلفی است که از آن جمله می‌توان به عرب‌های ایرانو مردم بختیاری اشاره کرد. دانشنامه ایرانیکا و دانشنامه جهان اسلام این شهر را بخشی از قشلاق و سکونتگاه لرهای بختیاری معرفی می‌کنند. اقوام دیگری نیز در دوره‌های مختلف در این شهر ساکن بوده‌اند که از آن جمله می‌توان به کلیمیان اشاره کرد. جمعیت کلیمیان اهواز در قرون وسطی به سرعت رو به رشد بود به طوری که این شهر در دوران اشغال جنوب ایران به دست انگلستان یکی از مراکز صهیونیزم به شمار می‌آمد و از شهرهای دیگر یهودیان به این شهر مهاجرت می‌کردند. پس از ۱۹۴۸ میلادی بسیاری از کلیمیان مهاجرت کرده به اهواز به اسرائیل و تهران مهاجرت کردند سایر آنان نیز پس از انقلاب ۱۳۵۷ اهواز را ترک کردند به طوری که در اوایل سده ۲۱ کمتر از ۵ خانواده کلیمی در اهواز زندگی می‌کردند. یهودیان بیشتر در حرفه داروسازی فعالیت داشتند.
اهواز مرکز اقلیت دینی مندائیان در ایران است. اهواز یکی از اسقف‌نشین مسیحیان کاتولیک کلدانی است و شماری از آشوریان را در خود جای داده است. گروه کوچکی از سبایی‌ها نیز در اهواز زندگی می‌کنند که اکثرا در پیشه نقره‌کاری فعالیت دارند.
طی پژوهشی که شرکت پژوهشگران خبره پارس به سفارش شورای فرهنگ عمومی در سال ۸۹ انجام داد و براساس یک بررسی میدانی و یک جامعه آماری از میان ساکنان ۲۸۸ شهر و حدود ۱۴۰۰ روستای سراسر کشور، درصد اقوامی که در این نظر سنجی نمونه گیری شد در اهواز به قرار زیر بود:
اقوام کلانشهر اهواز
فارس ۴۴.۸
ترک ۲.۳
کرد ۰.۹
بختیاری ۱۵.۸
عرب ۳۵.۷
سایر ۰.۵
ترکیب اقتصادی (مشاغل و بخش های اقتصادی فعال):
بر پایه تازه ترین آمار استانداری خوزستان، ۲۱۶ هزار نفر از شهروندان اهوازی کارگر، ۶۵ هزار نفر دانشجو، و ۲۳۰ هزار نفر دانش آموز هستند.
یکی از معضلات اجتماعی و اقتصادی در شهر اهواز افزایش حاشیه نشینی در این شهر است. حاشیه نشینی درشهر اهواز تابعی از روند حاشیه نشینی درکل کشور است اغاز این پدیده درشهر اهواز به دهه اقبل از سال ۱۳۲۰ و دهه ۱۳۴۰ به دنبال انجام اصلاحات ارضی و تحولات اقتصادینفت و افزایش درآمد کشور روند افزایشی داشته است ایجادشرکت نفت و تاسیسات وابسته به آن نیاز به نیروی کارگر ساده و متخصص و ایجاد دانشگاه و… درشهر اهواز باعث رشد جمعیت مهاجرت و شهرنشینی شد شهر اهواز هفتمین کلانشهر با جمعیت ۱۰۳۸۹۸۰ نفردرسال ۱۳۸۸ دارای جمعیتی حدود ۴۰۰۰۰۰ نفر حاشیه نشینی می باشد که این رقم بیش از ۳۵درصد جمعیت کل شهر بوده و بین کلان شهرهای ایران بحرانی ترین وضعیت را دارد. این امر نرخ بیکاری را افزایش داده و سبب ایجاد شکاف اقتصادی و رفاهی بین ساکنین شهر شده است (امان پور, سعید و کوکب ظریفی، ۱۳۹۱).
آمارهای زیادی در خصوص سرشماری سال ۱۳۹۰ که داده های بسیار ارزشمندی را در حوزه های گوناگون جمع آوری نموده در سایت مرکز آمار ایران ارائه گردیده است که آمارهای مربوط به اشتغال و بیکاری یکی از آنها می باشد. در آمارگیری سال ۹۰ آخرین جمعیت شهر اهواز برابر با ۱٫۱۴۵٫۰۲۱ نفر قید گردیده که ۲۴۱٫۶۷۶ نفر آنان دارای سن بین ۱ تا ۲۰ سال و ۵۷۳٫۸۷۹ نفر دارای سن بین ۲۰ تا ۵۰ سال و ۱۸۷٫۵۹۹ نفر دارای سنین بالای ۵۰ سال می باشند.در این سرشماری کل جمعیت شهر به دو بخش فعال و غیر فعال از لحاظ امکان اشتغال تقسیم شده است. در تعریف این تقسیم بندی می توان گفت جمعیت فعال که لازم است برای گذران زندگی و تامین معاش خود و خانواده مشغول بکار باشند معادل ۳۹۶٫۲۹۹ نفر می باشند و جمعیت غیر فعال که در حال حاضر برای تامین معاش و کسب درآمد به اشتغال نیاز ندارند و به طرق دیگر ارتزاق می نمایند برابر با ۷۳۷٫۸۳۴ نفر قید گردیده است.
از میان ۳۹۶٫۲۹۹ نفر جمعیت فعال شهر اهواز ۲۸۸٫۹۱۴ نفر شاغل و ۱۰۴٫۳۸۵ بیکار می باشند. در تحلیل این آمار می توان گفت نزدیک به یک سوم جمعیت فعال شهر اهواز بیکار بوده اند. همچنین از میان ۷۳۷٫۸۳۴ جمعیت غیر فعال ۲۳۹٫۷۰۸ نفر محصل رده های گوناگون و ۳۵۶٫۵۲۷ خانه دار و ۷۰٫۰۹۶ نفر دارای درآمد بدون کار و ۷۱٫۵۰۳ نفر در سایر رده ها قرار دارند.
از میان ۱۰۴٫۳۸۵ نفر جمعیت فعال بیکار شهر اهواز ۱۵٫۵۹۱ دارای تحصیلات ابتدایی و ۲۳٫۴۶۲ نفر دارای تحصیلات راهنمایی و ۳۶٫۹۳۵ دارای تحصیلات متوسطه و ۶۲۰ دارای تحصیلات پیش دانشگاهی و ۱۷٫۱۴۸ نفر دارای تحصیلات عالیه می باشند.
بدلیل اهمیت بیکاران دارای تحصیلات عالیه تفکیک آنها اینچنین بوده است که۵٫۷۶۰ نفر فوق دیپلم و ۱۰٫۳۶۰ نفر لیسانس و ۹۸۶ نفر فوق لیسانس و ۳۷ نفر دارای دکترای تخصصی می باشند. البته همانطور که می دانید این آمار مربوط به ۳ سال پیش بوده و هم اکنون بخش های زیادی از آن دچار تغییرات شده است بطور مثال جمعیت بیکار دارای تحصیلات عالیه مانند لیسانس و فوق لیسانس افزایش چشمگیری داشته است. قطعا ترکیب سنی و آمارهای ارائه شده همه ساله دچار تغییر خواهند بود ولی با گذشت سه سال از آمارگیری هنوز می توان بعنوان پایه و اساس برنامه ریزی و تحلیل ها آز آنها استفاده نمود.
همه برنامه ریزان و کسانی که دستی بر امور اجتماعی و برخورد با توده های مردم و شهروندان دارند می دانند برای کنترل صحیح و اصولی جامعه و سوق دادن آن به تعالی و پیشرفت باید برای سنین مختلف برنامه های متنوعی را تدارک دید و به اصطلاح مهندسی فرهنگی نمود. رسیدن به چنین اهدافی نیاز به اتاقهای فکر دارد زیرا این معادلات پیچیده توابعی هستند با هزاران مولفه که مجهولات زیادی در آنها وجود دارد و باید با تدبیر و هوشیاری و داشتن اطلاعات صحیح بدانها وارد شد و جواب های صحیح و منطقی برای آنان یافت.
در مدیریت یک شهر باید ارگانها و نهادهای گوناگونی در این برنامه سهیم باشند در غیر اینصورت جزیره ای عمل نمودن قطعاً نتیجه ای مطلوب نخواهد داشت ( نوید قائدی / روزنامه کارون)
در حال حاضر پروژه‌های عمرانی بزرگی در اهواز در دست احداث می‌باشد که با افتتاح آنها چهرهٔ شهر و وضعیت حمل و نقل شهری دگرگون خواهد شد. مهم‌ترین این پروژه‌ها اتوبان کمربندی اهواز، پل هشتم کارون، پروژه پارک آبی و مترو می‌باشند.
میدان نفتی اهواز چهارمین میدان بزرگ نفتی ایران است، که در سال ۱۳۳۷ با حفر چاه شماره۶ اهواز کشف گردید. در حال حاضر ظرفیت تولید میدان اهواز بطور میانگین معادل ٧۵٠ هزار بشکه در روز می‌باشد. میزان نفت درجای این میدان معادل ٣٧ میلیارد بشکه است.
ارتفاع از سطح دریا : ۱۲ متر
دمای میانگین سالانه: ۲۵+ درجه سانتیگراد
سردترین و گرم ترین درجه حرارت:
در طول ۵۰ سال گذشته حداقل و حداکثر دمای شهر اهواز به ترتیب (۷-) و (۵۴) درجه سانتیگراد بوده است.
وبگاه های مربوط:
دانشنامه ویکی‌پدیا / اهواز
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2
پرتال شهرداری اهواز
http://www.ahvaz.ir/Default.aspx?tabid=108
نقشه در ایران :
نقشه در استان:
نقشه شهر:
منابع:
دانشنامه ویکی‌پدیا / شهر اهواز
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2
دانشنامه ویکی‌پدیا / شهرستان اهواز
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2
دانشنامه ویکی‌پدیا / استان خوزستان
https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86
پرتال شهرداری اهواز / ویژگی‌های طبیعی اهواز
http://www.ahvaz.ir/Default.aspx?tabid=108
سازمان هواشناسی کشور
http://www.irimo.ir/far/index.php
سایت تیشینه
http://www.tishineh.com/
امان پور, سعید و کوکب ظریفی، ۱۳۹۱، ابعاد اقتصادی حاشیه نشینی در شهر اهواز، چهارمین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت شهری، مشهد، دانشگاه مشهد، http://www.civilica.com/Paper-URBANPLANING04-URBANPLANING04_010.html
پایگاه خبری عصر جنوب / یک سوم جمعیت فعال اهواز بیکارند
http://www.asrejonoob.ir/ahvaz/11437/%D9%8A%D9%83-%D8%B3%D9%88%D9%85-%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%8A%D8%AA-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%8A%D9%83%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AF