انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

برگه داده های شهری (۶): ارومیه

ارومیه یکی از زیباترین شهرهای ایران و مرکز استان آذربایجان غربی و نیز مرکز شهرستان ارومیه است. در سرشماری سال ۱۳۹۰جمعیت ارومیه ۶۶۷٬۴۹۹ نفر بود و بدین ترتیب ارومیه دهمین شهر پرجمعیت ایران و دومین شهر شمال غربی ایران بعد از تبریز است. ارومیه در جلگه گسترده و سرسبزی به درازای ۷۰ کیلومتر و به پهنای ۳۰ کیلومتر واقع شده که اطراف آن تا کیلومترها پوشیده از باغات انگور و سیب و کشتزارها است. با توجه به شرایط جغرافیایی مهمترین اشتغال در شهرستان ارومیه، کشاورزی بوده و اکثر صنایع آن نیز وابسته به کشاورزی است.

 

نام: ارومیه

نام های پیشین: رضائیه، طبارما

استان: آذربایجان غربی

مساحت شهر: ۱۰۵۴۸ هکتار

جمعیت شهر: ۶۶۷۴۹۹ نفر (۱۳۹۰)

 

تحول جمعیتی شهر در صد سال اخیر:

رشد سالانه جمعیتی شهر ارومیه ۴.۳ درصد و رشد جمعیتی آن در سال ۱۳۹۰ برابر با ۲.۰۳ درصد بوده است. ارومیه دهمین شهر پرجمعیت ایران و دومین شهر شمال غربی ایران بعد از تبریز است. ارومیه جزو شهرهای پرتراکم در استان آذربایجان غربی است.

 

مساحت شهرستان: ۵۲۹۸ کیلومتر مربع

مساحت استان: ۳۷۰۵۹ کیلومتر مربع

جمعیت شهرستان: ۹۶۳۷۳۸ نفر (۱۳۹۰)

جمعیت استان: ۳,۰۸۰,۵۷۶ نفر (۱۳۹۰)

 

ترکیب شهرستان(تعداد و اسامی شهرها، و تعداد روستاها):

بخش‌ها

بخش مرکزی

بخش انزل

بخش سیلوانه

بخش صومای برادوست

بخش نازلو

 

شهرها

شهر ارومیه

شهر قوشچی

شهر سیلوانه

شهر سِرو

شهر نوشین

 

دهستان‌ها

• دهستان‌های بخش مرکزی

دهستان باراندوز

دهستان باراندوزچای جنوبی

دهستان باراندوزچای شمالی

دهستان باش قلعه

دهستان بکشلوچای

دهستان ترکمان

دهستان دول

دهستان بالو

دهستان نازلوی جنوبی

• دهستان‌های بخش انزل

 

دهستان انزل جنوبی

دهستان انزل شمالی

• دهستان‌های بخش سیلوانه

دهستان ترگور

دهستان دشت

دهستان مرگور

• دهستان‌های بخش صومای برادوست

دهستان برادوست

دهستان صومای جنوبی

دهستان صومای شمالی

• دهستان‌های بخش نازلو

دهستان طلاتپه

دهستان نازلوچای

دهستان نازلو شمالی

تعداد آبادی‌های دارای سکنه شهرستان ارومیه ۴۶۰ پارچه‌است. میانگین بلندای شهرستان از سطح دریاهای آزاد ۱۳۵۰ متر است.

 

کوچکترین و بزرگترین شهرهای استان از لحاظ جمعیتی:

از نظر جمعیتی ارومیه بزرگترین شهر و خلیفان با ۹۲۶ نفر جمعیت کوچکترین شهرهای استان هستند.

 

ترکیب استان (تعداد و اسامی شهرها و شهرستان ها):

آذربایجان غربی دارای ۱۸ شهرستان به شرح زیر است:

ارومیه، خوی، بوکان، مهاباد، میاندوآب، سلماس، نقده، پیرانشهر، تکاب، ماکو، سردشت، شاهین‌دژ، اشنویه، چایپاره، شوط، چالدران، سردشت، پلدشت

 

همچنین این استان دارای ۴۲ شهر به قرار زیر است:

ارومیه، خوی، بوکان، مهاباد، میاندوآب، سلماس، نقده، پیرانشهر، تکاب، ماکو، سردشت، شاهین‌دژ، اشنویه، قره ضیاء‌الدین، شوط، سیه‌چشم، ربط، پلدشت، بازرگان، تازه‌شهر، فیرورق، چهاربرج، محمدیار، دیزج دیز، نوشین‌شهر، محمودآباد، میرآباد، قطور، باروق، کشاورز، ایواوغلی، نالوس، نازک علیا، قوشچی، مرگنلر، گردکشانه، سرو، آواجیق، سیلوانه، زرآباد، سیمینه، خلیفان

 

فاصله شهر با تهران: ارومیه در ۷۶۷ کیلومتری شمال غربی تهران قرار دارد.

 

فاصله و نسب جغرافیایی شهر با شهرهای مهم نزدیک:

ارومیه در فاصله ۷۶۷ کیلومتری شمال غربی تهران، ۴۰۸ کیلومتری شمال سنندج، ۱۴۶ کیلومتری غرب تبریز، ۴۳۶ کیلومتری شمال غرب زنجان، ۳۵۹ کیلومتری غرب اردبیل و ۵۲۵ کیلومتری شمال غرب همدان قرار دارد.

 

ترکیب زبانی شهر:

ترک‌های ارومیه به زبان ترکی آذربایجانی و لهجه ایرانی شمال‌غربی آن که مشابه لهجه مردم تبریز است، صحبت می‌کنند. کردهای ارومیه به لهجه کرمانجی از زبان کردی سخن می‌گویند. آشوری‌ها به زبان آشوری سخن می‌گویند؛ که گونه‌ای از آرامی شرقی است و دارای کلمات دخیل از زبان‌های کردی، ترکی ،فارسی و عربی. ارمنی‌ها نیز در میان خود به زبان ارمنی سخن می‌گویند.

 

ترکیب قومی شهر:

ارومیه یک شهر چندقومیتی با ادیان و مذاهب گوناگون است. اکثریت مردم ارومیه را ترک‌های آذربایجانی و نیز اقلیتی از کردها، مسیحیان (آشوری و ارمنی) تشکیل می‌دهند. لرد کرزن دربارهٔ شهر ارومیه می‌نویسد: «این شهر که در ارتفاع ۴۴۰۰ پا از سطح دریاست بین ۳۰۰۰۰ و ۴۰۰۰۰ نفر سکنه دارد که بیشتر آنها طایفهٔ ترک افشار هستند، ولی مقدار زیادی هم خانواده‌های نسطوری و کلیمی و ارمنی در آنجاست.» طبق یک مطالعه از ترکیب قومی خانوارهای نمونه و مورد بررسی در سطح شهر ارومیه که حدود سال ۱۳۷۹ انجام گرفت نشان می‌دهد که ترک‌زبانان ۸۵٫۷٪ درصد خانوارهای نمونه را به خود اختصاص داده و کردزبان‌ها حدود ۱۰٫۵٪ بوده‌اند. در این آمارگیری نمونه‌ای درصد آشوری‌ها، فارس‌زبان‌ها و ارمنی‌ها در شهر ارومیه به ترتیب ۱٫۷، ۱٫۶ و ۰٫۵ بود.

 

ترکیب اقتصادی (مشاغل و بخش های اقتصادی فعال):

ارومیه با قرار گیری بر سر راه‌های تجارتی به عنوان گمرکی برای صادرات و واردات کالا از ایران به دیگر نقاط و بالعکس بوده است. همچنین ارومیه محلی برای خرید و فروش محصولات کشاورزی و عشایری مردم اطراف این شهر بوده است.

ارومیه در جلگه گسترده و سرسبزی به درازای ۷۰ کیلومتر و به پهنای ۳۰ کیلومتر واقع شده که اطراف آن تا کیلومترها پوشیده از باغات انگور و سیب و کشتزارها است و حدود سه چهارم تاکستانهای ایران در ارومیه قرار دارد. دریاچه ارومیه در شرق و دریاچه مارمیشو در غرب این شهر قرار دارد. این شهر به علت آب و هوای معتدل و داشتن مناظر زیبا، یکی از شهرهای گردشگری و زیبای ایران محسوب می‌شود.

همچنین بررسی ترکیب کارگاه‌های موجود استان آذربایجان غربی نشان می‌دهد که دو گروه صنعتی کانیهای غیرفلزی و غذایی – داروئی در بین سایر صنایع بالاترین تعداد میزان اشتغال را دارد.

 

ارتفاع از سطح دریا : ۱۳۳۲ متر

دمای میانگین سالانه: ۸.۹ درجه سانتی‌گراد

سردترین و گرم ترین درجه حرارت:

در سال ۲۰۱۳ گرمترین درجه حرارت در تیرماه و برابر ۳۱.۲ درجه سانتی گراد و سردترین درجه حرارت در ماه بهمن و برابر با ۴.۸- درجه سانتی گراد بوده است.

 

وبگاه های مربوط:

دانشنامه ویکی پدیا / ارومیه

پرتال شهرداری ارومیه

 

نقشه در ایران :

 

 

نقشه در استان:

 

 

نقشه شهر:

 

 

 

 

منابع:

دانشنامه ویکی پدیا / ارومیه

دانشنامه ویکی پدیا / استان آذربایجان غربی

دانشنامه ویکی پدیا / شهرستان ارومیه

دانشنامه ویکی پدیا / فهرست شهرهای استان آذربایجان غربی

پرتال شهرداری ارومیه / درباره ارومیه

وبسایت تیشینه / مسافت شهرها

 

 

این مطلب در چارچوب پروژه انسان شناسی وبازنمایی شهرهای ایران مدرن منتشر می شود.

درباره پروژه