انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

بحران ریزگردها، امروز؛ بحران مهاجرت­، فردا

جنوب غربی کشور پهناورمان دیر زمانی است که پنجه در پنجه ریزگردهایی دارد که بخشی از منشاء آن در کشورهای همجوار همچون عراق و عربستان است. در خلال روزهایی از سال، مردمان این بخش از کشورمان چنان در آلودگی ناشی از این ریزگردها فرو می­روند که نفسشان به شمارش می­افتد و آنها که کم­ طاقت­ ترند راهی بیمارستان می­شوند و آنها که هنوز طاقتی در توان دارند، نفس­های به شمارش افتاده خود و اطرافیانشان را نظاره­ می­کنند.

هفته گذشته اما در یک مهمانی شنیدم که برخی از خانواده­های ساکن در جنوب غربی کشور، به دلیل آلودگی هوا و حجم ریزگردها، خانه و کاشانه خود را فروخته و به کرج مهاجرت کرده­اند. شنیدن مهاجرت این افراد به کرج، حال و هوای مهاجرت­های دهه شصت ناشی از حمله نیروهای عراقی به جنوب و جنوب غرب کشور را در ذهنم تداعی کرد. در آن سال­ها که در شهر شیراز ساکن بودم، با تجاوز و هجوم ارتش صدام به بخش­های جنوبی کشور، مردم ساکن در این شهرها با بحران ناشی از جنگ مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شدند و برای حفظ جان خویش به شهرهای مرکزی کشور مهاجرت کردند. مهاجرت این خانواده­ها به شهرهای مجاور و یا مناطق دورتر، گاه خود بحرانهای فرهنگی- اجتماعی خاصی را در شهرهای مهاجر پذیر بوجود آورد. آن­طور که شاهد بودم درگیری­های مختلفی بین اهالی شیراز و مردم مهاجر جنوب به دلیل اختلاف فرهنگی­ای که داشتند بوجود آمد.

حال سال­هاست که با پذیرش قطعنامه و امید به ساخت و آبادانی مجدد مناطق جنوبی کشور، مردم

خون­گرم جنوب به خانه و کاشانه خود بازگشته­اند و هر چند انتظارشان از سازندگی و زدودن مصائب جنگ از شهرشان همچنان پابرجاست، اما به ناگهان در چند ساله اخیر با هجوم ریزگردها، مجدداً این مردم خونگرم با بحران جدید آلودگی هوا مواجه شده­اند که با استمرار آن ممکن است چاره کار را در مهاجرت دوباره از خانه و کاشانه و استقرار در شهرهای مرکزی کشور بیابند.

این هشداری است که مسئولان باید به جد به آن توجه کنند و با یک برنامه ریزی دقیق در صدد رفع این آلودگی و چاره­اندیشی برای برطرف­کردن و زدودن این ریزگردها در کوتاه­ترین زمان ممکن شوند. تداوم این وضعیت، علاوه بر بحران ریزگردها موجب بحران خلاء جمعیت در بخش صنعتی و کشاورزی دشت بزرگ خوزستان و ظهور مشکلات در شهرهای مهاجر­پذیر و در بلند مدت تغییرات خاص جمعیتی و روندهای اقلیمی در منطقه­ خواهد شد.