کتاب ها موجودات عجیبی هستند: در یک سوی طیف، کتابهای نگون بختی را می بینیم که خزیده در گوشه ای سر درون خود فرو برده اند، از یاد ها رفته اند و برگ های وجودشان چنان با نفس هوای تازه و روشنایی بیگانه اند که خاموشی و مرگ و آرام خفتن در کنجی از کتابخانه را سرنوشت ازلی و ابدی خود می پندارند و در سوی دیگر طیف، کتاب هایی خوشبخت را که چنان با حرص و ولع، چنان با بازیگوشی و سرمستی از دستی به دستی و از معشوقی به معشوقی دیگر گذر می کنند، چنان با لذت خوانده می شوند ( خورده می شوند) که نسبت به خود توهم یافته و این توهم را به خالقان خود، نویسندگانشان، نیز منتقل می کنند. و در میان این دو نیز همچون همه جا میانه حال ها، ازمتوسط بودگی ، کتاب هایی که رایج و متقارن و درست همانگونه اند که باید باشند : محکومان و نفرین شدگان ابدی اندیشمندان. و ناگهان، کتاب هایی تازه از راه رسیده و تازه نفس، برون جسته از رایانه ها و نظام های الکترونیک صفر و یک های ابدی« تصاویر بازسازی شده بر صفحه نورانی، سیمای اندیشمندی که در دست می گیریم و نمی دانیم چگونه خاطرات خود را از بوی حزن انگیزکاغذ های از دست رفته را ا زیاد ببریم تا با سردی و سفیدی بی رحم منطق دوتایی جایگزینش کنیم. کتابخانه ها خالی می شوند و درون رایانه ها فرو می روند: رویایی طلایی برای آنها که در جستجوی فضاهایی بیشتر برای زندگی خود و درختان هستند؛ و کابوسی برای آنها که هرگز لذت بی پایان تورق، بوی کهنه کتاب و صدای تقلید ناپذیر برگ هایی که بر هم می خوابند و کلماتی که درون چشم ها می ریزند را از یاد نمی برند.
ستون مشترک انسان شناسی و فرهنگ و روزنامه تعتماد (شنبه ها صفحه آخر)
نوشته‌های مرتبط
توضیح: ستونی که از امروز با عنوان «اندیشه های تصویری» منتشر می شود، بر اساس فکری شکل گرفته که تلاش دارد برساخته های ذهنی را در قالب اشکالی فوری و با انگیزه ایجاد اندیشه، به متن تبدیل کند. اشکالی فوری، نه در معنای خالی بودن متون از عمق معنایی اندیشیدن، بلکه تا حدی در معنایی سوررئالیستی و روانکاوانه به گونه ای که در مفهوم «نوشتارهای خودکار» می یابیم: آنجا که اندیشه خود را از بندهای کنترل اجتماعی، تا حدی ممکن می رهاند، تا در میان بازنمودهای ذهنی رها کند و به آنها امکان دهد ترکیب هایی گاه حتی غریب، میان یکدیگر به وجود بیاورند؛ آنجا که مرزهای تحلیل اجتماعی، فرهنگی، روانکاوانه و فناورانه و زیستی در هم می شکنند و در تحلیلی تصویری و یا بهتر بگوئیم حسی بروز می یابند. این اندیشه تصویرها ، هر بار به یکی از واژگان و مفاهیم می پردازند، اما نه برای آنکه آن را تعریف کرده یا توضیح دهند، بلکه برای آنکه با حرکت از آن به اندیشه هایی برون آمده از یک تجربه زیستی و طبعا، هم بیولوژیک و هم ایدئولوژیک برسند که هم چون همه انسان ها در هر فردی می تواند متفاوت باشد، اما نشستن به مطالعه آنها می تواند انگیزه و فکری شاید تا اندازه ای مشترک ایجاد کند. این اندیشه های تصویری، نه در پی اثبات چیزی هستند، نه در پی نفی چیزی، بلکه تنها و تنها نوعی تجربه نوشتاری-فکری اند برای به مشارکت گذاشتن فکر و طبعا برانگیختن اندیشه هایی جدید، که همواره به یاری زبان و شناخت انسانی حد و مرزی نمی شناسند: خلاقیتی بی پایان که نه تنها در نوشتن بلکه در خواندن و بازخواندن متن، زیستن درون متن و با متن پدید می آید.
طرح های این مجموعه به وسیله همکار انسان شناسی و فرهنگ، ایرج اسماعیل پورقوچانی، دکترای انسان شاسی در آلمان به صورت اختصاصی برای این ستون ارائه می شوند.