انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

تاریخ فرهنگیِ بدن و بدن‌مندی در ایرانِ عصر جدید: (۲۱)

فعالیتهای معطوف به «بدن زیبا» در قلمرو روزمره امروز ما

با برچیده شدن سنگربندی ها در جامعه مدنی، عرصه های جدیدی به ظهور میرسند که محور عملیاتی خود را بر بدنِ زیبا ، و بازنمایی های آن ، قرار داده اند. و ناگفته نماند که جهان اینترنتی و شبکه های ماهواره ای، به چرخشِ تحولاتیِ آن ، سرعتی مضاعف بخشیده اند. برای این کار علی الظاهر، بدن به مثابه حوزه ای مستقل در قلمرو عمومی، پذیرای انواع مراقبتها و زیبایی هایی می گردد که تا قبل از نَرمِش و انعطافهای بوروکراسی متأخر ، در سایه به سر می برد و یا شاید باید گفت ، به دلیل عدم رسمیتش در قلمرو عمومی ، ناگزیر بود مطلوبیت های مورد نیاز خود را پنهان نگاه دارد . به هر حال اکنون در کنار و یا به موازات بدن اجتماعی ، بدن اقتصادی ، بدن مذهبی، بدن سیاسی ، ـ و با توجه به تحولات اخیر، و شرایط ایجاد شده ـ ، قلمرو جدیدی از «بدن زیبا» ظاهر شده است که کلیه فعالیت های فرهنگی اش معطوف به «زیبایی» و «جذابیت» فردی و شخصی و خصوصی شده است. و حتی آنجا که به «تندرستی» و «بهداشت فردی » خود می پردازد ، اهداف و روش عملکردش چیزی منفک از زیبایی و جذابیت فردیِ خود نیست.

با توجه به انتشار کتابهایی درباره زیبایی که اتفاقاً پر فروش هم هستند، و مطالبی از این دست در مجلات و همچنین انواع سایتها و شبکه های اجتماعیِ تلگرامی و اینستاگرامی و …، می توان شاهد تقاضای بسیار بالای ـ خصوصا از سوی جوانان ـ ، به این حوزه در قلمرو روزمره بود . به عنوان مثال در خصوص تلاش و راهنمایی برای داشتن «پوست زیبا» ، مطالبی وجود دارد که فراتر از تبلیغات این یا آن نوع کِرِم یا لوسیون است . به عنوان مثال در کتابی اینگونه می‌خوانیم :

«داشتن پوستی سالم، شفاف و زیبا کار سختی نیست ، اما از آنجا که ما انسانها فقط به دنبال راحت ترین راه هستیم ، نه مؤثرترین راه ، دستیابی به پوستی با این مشخصات ، تبدیل به آرزویی دست نیافتنی برای بسیاری از افراد ، بخصوص بانوان شده است. همه ساله میلیون ها تومان ، فقط در ایران، صرف انواع و اقسام کرم ها ، لوسیون ها و ماسک های آرایشی ، تقویتی و بهداشتی می شود، بدون آنکه فکر کنیم پوست ما واقعا به این مواد احتیاج دارد؟ یا به عبارت بهتر ، آیا نیازهای پوست ما فقط همین کرمها و لوسیون ها هستند؟ در برخورد با مراجعینی که از پوست خشک و چروکهای زودرس گله مند بودند، افرادی را دیده ام که کم آبی و بی توجهی به نوشیدن مقادیر کافی آب در طول روز مشکل اصلی شان بود، حال آنکه مبالغ هنگفتی صرف کرمهای مرطوب کننده و چرب کننده کرده بودند (۴۱).

همین متخصص پوست و زیبایی (دکتر خشایار فخریان)، درباره فریب کاری برخی از سالنهای آرایش و زیبایی در خصوص «ویتامینه کردن پوست» می گوید : «به طور کلی تغذیه پوست از سطح خارجی آن از نظر علمی فعلا ثابت نشده است. البته بعضی از داروها می توانند از این سد دفاعی بگذرند و بر روی بافتهای عمقی تر اثر کنند، ولی این گونه مواد نقشی در تغذیه پوست ندارند. بیشتر این تبلیغات فقط برای سوء استفاده از ناآگاهی مردم است . به طور مثال آگهی هایی که با عنوان ویتامینه کردن پوست با کرمهای حاوی ویتامین و … هر روز در روزنامه ها ، مجلات و سالن های آرایش با آن برخورد می کنید . اصولا ویتامینه کردن پوست از سطح خارجی آن به هیچ وجه از نظر علمی صحت ندارد و ویتامینی که به صورت موضعی بر پوست مالیده شود، فایده ای بیشتر از آنچه کرم خود به تنهایی به پوست می‌بخشد ، ندارد و این کار در بسیاری از مواقع برای خالی کردن جیب مشتری است ( ۴۲ ) .
ادامه دارد …

منابع :
فخریان ، خشایار ؛ پوست من زیبا بمان . ـ تهران ، اندیشه عالم، ۱۳۸۲ ص ۵ .
فخریان ، خشایار ؛ پوست من زیبا بمان . ـ تهران ، اندیشه عالم، ۱۳۸۲، ص ۲۴، ۲۵) .