بدون مقدمه، از پس فردای بعد از ۱۳ نوروز حدود ۱۵ میلیون دانش آموز در مقاطع مختلف تحصیلی باید این آمادگی را داشته باشند که شال و کلاه کرده، کیف و کتاب خود را بردارند و پس از خداحافظی، منزل را به سوی مدرسه ترک کنند. این تعداد به تفکیک چنین است:
الف- هشت میلیون دانش آموز ابتدایی
ب- سه و نیم میلیون دانش آموز متوسطه اول
ج- دو و نیم میلیون دانش آموز متوسطه دوم (و هنرستان)
پرسش این است که آیا شرایط برای حضور میلیونی جمعیت دانش آموزی برای استمرار یادگیری و آموزش فراهم است؟
حال فرض کنید که:
– کلیه فضاهای آموزشی مدارس و آموزشگاه¬ها اعم از کلاس¬ها، میز و صندلی، کف کلاس¬ها و راهروها، بوفه، سرویس های بهداشتی، دفتر معلمان و مدیر توسط نیروهای مربوط ضد عفونی شده اند.
با این فرض، حضور دانش آموزان در محیط مدرسه و آموزشگاه (از ۷:۳۰ صبح تا حدود ۱۳) باید چنین باشد:
۱- همه دانش آموزان باید مجهز به ماسک باشند.
۲- همه دانش آموزان باید مجهز به دستکش یکبار مصرف باشند.
۳- همه دانش آموزان باید مجهز به صابون یا مایع شستشوی دست باشند.
۴- همه دانش آموزان باید مجهز به دستمال کاغذی باشند.
۵- علاوه بر دانش آموزان، کادر آموزشی اعم از مدیر، معاون، معلم و دبیر، متصدی بوفه و خدمتگزاران نیز باید مجهز به وسایل بالا باشند.
۶- همه دانش آموزان و کادر آموزشی باید نسبت به ویروس کرونا، چگونگی انتقال آن و دستورالعمل های پیشگیری، آگاه و عامل باشند.
۷- سایر عوامل محیطی مانند همراهی پدر یا مادر با شاگرد و همچنین سرویس های انتقال دانش آموزان به مدارس و رانندگان این سرویس ها نیز مشمول موارد فوق می باشند.
خوب این تصویر کلی را بگذارید در کنار مسیری که دانش آموزان باید تا رسیدن به محل تحصیل خود طی کنند تا به حیاط مدرسه و آموزشگاه برسند و بعد حدود ۵ ساعت در مکان مدرسه حضور داشته باشند.
به نظر می رسد که مسئولان محترم آموزش و پرورش شرایط سختی را برای اتخاذ تصمیم، پیش رو داشته باشند و در روزهای آینده با چالش دشواری روبرو خواهند شد.
بی تردید اگر دولت از همان ابتدای ورود این ویروس به کشور تصمیمات قاطع تری می گرفت و مردم نیز با آن تصمیمات قاطع، همراهی مسئولانه تری می کردند، و دولت و ملت با پیش بینی و آینده نگری بر فضای پسا نوروزی اشراف می یافتند، تصمیم گیری و حل چالش پسا نوروزی مدیریت وزارت آموزش و پرورش بر ادامه روند تعلیم و تربیت کشور با سهولت بیشتر و با برنامه ریزی بهتری انجام می گردید.
حال سناریوهای پیش رو:
۱- مدارس همچنان در تعطیلی خود حداقل تا پایان فروردین باقی بمانند.
۲- مدارس باز شوند. اما از همان ابتدا جمعیت دانش آموزی کلاس ها نصف شود و دانش آموزان به صورت روزهای فرد و زوج در مدرسه حضور یابند و جدا سازی محیطی صورت گیرد تا بتوانند با فاصله مطلوب و ایمن در کلاس به فراگیری درس ادامه دهند.
۳- مدارس باز شوند و کلاسها تشکیل شود و روند آموزش به شکل قبل از انتشار ویروس کرونا ادامه یابد.
سناریوهای پیش رو احتمالاتی است که هر یک شرایط و ریسک های خاص خود را دارد.
الف- تعطیلی مدارس تا پایان فروردین ماه، تداوم سال تحصیلی را تا مرداد و حتی شهریور ماه در پی دارد. و موضوع امتحانات پایانی، امتحانات نهایی و کنکور، امکانات مدارس در گرمای تابستان و … قابل طرح است. ضمن انکه باید دید شرایط جامعه از نظر سلامتی و گسترش ویروس در بعد از فروردین ماه چگونه است.
ب- مدارس به شکل کلاسهای نیمه و زوج و فرد برپا شود و به آموزش دانش آموزان بپردازند. در آن صورت باز هم سال تحصیلی کشدار خواهد شد اما ملاحظات بهداشتی شدید باید اعمال شود تا وضعیت قابل کنترل باشد. در این حالت آموزش مکمل درس ها از طریق تلویزیون و شبکه های اجتماعی می تواند روند آموزش را تسهیل بخشد.
ج- در صورتی که مدارس به صورت عادی باز شوند، به دلیل عدم جدا سازی اجتماعی، فشردگی دانش آموزان در کلاس (کلاس های ۳۰ نفره به بالا) کنترل وضعیت بهداشتی مدارس، مهمترین موضوع خواهد بود. این در صورتی است که همه دانش آموزان و اولیای مدارس با تجهیزات بهداشتی گفته شده در بالا و عمل به آن، در محیط مدرسه حضور داشته باشند. با این حال مهمترین اصل، نظارت بهداشتی شدید است و ریسک بالا در صورت عدم توجه به نکات بهداشتی در طول ساعات تحصیل.
در هر حال این تصویری است که می توان برای وضعیت پسا نوروزی مدارس ترسیم کرد. با این حال می توان به وضعیت های محتمل دیگر فکر کرد و سناریوهای دیگری را پیش رو قرار داد و نتایج دیگری را در نظر گرفت.
برای مسئولان آموزش و پرورش چالش بزرگ از آنچه که فکر می کنند به وزارتخانه شان نزدیکتر است و باید طوری تصمیم گیری کنند که تبعات آن را پاسخگو باشند. تدبیر امور، مدیریت و تصمیم گیری ها در این شرایط نشانه توانایی مدیران بر مهمترین رکن آموزشی کشور است.
نکات پیشگیرانه
هرچند این ایراد در خصوص عدم قرنطینه شهر قم برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا به دولت و دست اندرکاران امور وارد است با این حال سفر جمعیت ۸ میلیونی (طبق گفته مسئولین) برخی خانواده هایی که حضور ویروس کرونا را به شوخی گرفتند مزید بر علت برای گسترش این ویروس است. موارد و کاستی های دیگر را همگی در شبکه های اجتماعی خوانده ایم و اشراف داریم اما حاصل سخن این یادداشت تا شروع مدارس و تصمیم مهم مدیران امور تعلیم و تربیت کشور این دو موضوع مهم است:
۱- کسانی که سفر رفته اند و از سفر برگشته اند و یا می خواهند از سفر باز گردند، پس از بازگشت، خود را در یک دوره کامل فرنطینه ۱۴ روزه قرار دهند. و وضعیت خود را به سایت های غربالگری وزارت بهداشت اطلاع رسانی کنند تا از سلامت کامل خود اطمینان حاصل نمایند.
۲- روز ۱۳ بدر و روز طبیعت نزدیک است و امسال خطر از رگ گردن به همه ما نزدیکتر است. در خانه بمانیم و یک ۱۳ بدر خانگی را امسال تجربه کنیم. چرا که پس فردای این روز ممکن است طبق تصمیمات مسئولین آموزش و پرورش، بازگشایی مدارس عملی گردد. در این صورت یکبار دیگر از ابتدا این یادداشت را بخوانید و خود و فرزند دلبندتان را در شرایط پیش رو قرار دهید تا به اهمیت موضوع پی برده و به آن حساس شوید.
