مقدمه/ وجود بافت های فرسوده در نقاط مختلف شهر تهران و بویژه مناطق جنوبی شهر سبب شده که بحث های مرتبط با توسعه و نوسازی در ابعاد مختلف کالبدی و فرهنگی و اجتماعی، بیش از پیش مطرح شوند. از نوسازی شهری اغلب به عنوان فرایندی یاد می شود که از طریق آن محیط شهری دچار تغییر و تحول می شود. در حال حاضر معیارهای سه گانه ارائه شده از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری ایران – ریزدانگی، ناپایداری و نفوذناپذیری – به عنوان تعریف مشترک و مصوب بافت فرسوده در سازمانهای مختلف اجرایی مد نظر قرار می گیرد.
متفاوت بودن سبک زندگی در بافت های فرسوده نسبت به سبک زندگی مدرن شهری، بالا بودن میزان فقر، بیکاری، انواع جرائم به خصوص اعتیاد و پخش مواد مخدر، بروز درگیری های محله ای، ناامنی و بزهکاری، وجود مسکن ارزان قیمت به سبب عدم وجود زیرساخت ها، تاسیسات و تجهیزات مناسب شهری، تفاوت فاحش میزان سرمایه اجتماعی، فرهنگی و اعتماد اجتماعی نسبت به سایر محله ها، بالا بودن میزان مشاغل خانگی و موارد دیگری از این دست خود نشان دهنده وجود معیارهای اجتماعی برای تشخیص بافت های فرسوده و البته به دنبال آن تصمیم گیری و برنامه ریزی درباره آن می باشد.
آنچه در طرحهای نوسازی بافت فرسوده بسیار حائز اهمیت است مشارکت های مردمی قبل و بعد از اجرای آنهاست. در واقع در زمینه ی شهری هدف اصلی نوشهرگرایی ” تأکید بر اصول بنیادین طراحی شهری در مقیاس محله و سازگاری و همسویی منحصر به فردش با دنیای معاصر” ( منشور نوشهر گرایی، ۱۳۷۸: ۷۱) است. نوسازی شهری با مد نظر قرار دادن محله به عنوان یک واحد ساختمانی بنیادین از تمامی نواحی مسکونی، با هدف پاسخگویی به نیازهای مردم در زمینه های مختلف، با بهره گیری از مشارکت آنها، شکل گرفته است.
نوشته‌های مرتبط
مشارکت مردمی در طرح های نوسازی نقش بسیار مهمی را در پیشبرد آنها خواهد داشت حال آنکه عدم هماهنگی میان خواست های مردمی و طرح های اجرایی خود عاملی در جهت شکل گیری مشکلات پی در پی است. مشارکت شهروندان در زمینه های مختلف خود از نشانه های مهم فرهنگ شهروندی است.
کسی که در یک محله زندگی می کند آن هنگام یک شهروند محسوب می شود که با بهره گیری از حقوق اساسی خود به گونه ای فعال در شکل گیری تمدن شهری دخالت داشته باشد. کریس روجک در کتاب نظریه ی فراغت در تعریف شهروند فعال آورده است: ” شهروند فعال مبتنی بر الگوی توانمند شده ای از فرد است که از حقوق و مسئولیت های مدنی خود آگاه است و آن را به کار می بندد. مفهوم شهروندی فعال در پی عملی کردن روایت تجدید نظر شده ای از حقوق شهروندی است و مسئولیت های شهروندی جدید را در باره ی حفاظت داوطلبانه از سرمایه ی اجتماعی و گسترش آن می پذیرد.” ( روجک، ۱۳۸۸: ۱۳-۱۲).
مشارکت مردمی بویژه در ساخت و ساز مناطق مسکونی و شکل گیری فضاهای مختلف شهری همچون فضای فراغتی مطرح است. “فضای اوقات فراغت را می توان یک میدان فرهنگی یا فضای فرهنگی (طبق نظر بوردیو) در نظر گرفت که توسط خود افراد جامعه در طی زمان ساخته می شود و از طرفی افراد فرهنگ و فضای اجتماعی خود را در آن می سازند.
هر میدان، به دلیل محتوای تعریف کننده ی خود، منطق متفاوتی و ساختار ضرورت و مناسبت بدیهی انگاشته ی متفاوتی دارد که هم محصول و هم تولید کننده ی ریختاری است که مختص و درخور آن میدان است” ( جنکینز، ۱۳۸۵: ۱۳۶-۱۳۵). در زمانه ی چالش ها و عدم قطعیت هایی زندگی می کنیم که در آن مسائل مربوط به ماهیت و مقاصد فراغت اهمیت دو چندان یافته است.
لغت Leisure از واژه ی لاتین Licere مشتق می شود، که به معنی “رخصت یافتن” یا در فرانسه Leisure به معنی “آزاد بودن” است، واژه ای که ابتدا در اوایل قرن ۱۴ ظهور پیدا کرد ((Wikipedia. به طور کلی می توان فعالیت هایی را که افراد بر اساس علاقه ی شخصی و خارج از حوزه ی کار و پس از رهایی از تکالیف فردی و اجتماعی انجام می دهند و هدف آنها استراحت، تفریح و یا خود شکوفایی است، فعالیت گذران اوقات فراغت نامید. فراغت برآیندی از انتخاب آزاد و رهایی از تکالیف روزمره از نوع خانوادگی، اجتماعی و… است.”
برای مطالعه این تحقیق به صورت کامل در زیر کلیک کنید:
پیوست اندازه
۱۴۱۵۵
