بخش دوم و نهایی
۲ -۲ فنیقیه و هیتی
اهالی فنیقیه ، در دریانوردی و تجارت زبان زد بوده و با کسب اطلاع از مراکز برده فروشی، در هنگام جنگ اسرا را تا بازارها تعقیب می کردند. لذا بازار برده فروشی صور مملو از بردگان حبشی، یونانی، قفقازی و رومی بود.
در امپراطوری هیتی، پادشاه و معابد و حتی مردم عادی دارای برده بودند اما با ذکر این نکته که بردگان می توانستند اموالی داشته باشند، با فرد آزاد ازدواج کنند و گاه حتی در دادگاه حضور یابند. همچنین افراد آزاد نیز گاه در اثر قحطی ها مدیون و در نتیجه برده فرد آزادی می شدند که به آنها زندگی بخشیده بود.
نوشته‌های مرتبط
۳-۲ مصر
در هزاره چهارم قبل میلاد ، طبقات اجتماعی در مصر پدیدار شدند. در این میان کاهنان ، ثروتمندترین برده داران مصر بودند. درابتدا اسیران جنگی و بعدها تهی دستان مقروض آورده شده و به جمع بردگان اضافه می شدند و ثمره کار ایشان در طول هزار سال، مرداب های کرانه نیل را مبدل به کشتزارهای وسیع کرد.
براثر جنگهای مصر،تعداد زیادی اسیر سوری،فلسطینی حبشی به این سرزمین آورده شد. کار کشیدن ازبردگان از طرف فراعنه ای چون کئوپس وکفرن چنان شدت گرفت که برای تسریع درساخت عمارت های خود، وقت عبادت نیز به غلامان نداده وآنها را از ورود به معابد منع می کردند. دراثر اشتغال حتی کشاورزان و دهقان ها به ساختن قصرها، زراعت تعطیل وقحطی سختی درمصر بروزکرد. شدت گرسنگی چنان بود که صدای بردگان بلند می شد ومحافظین فراعنه چنان گرسنه بودند که اگر میوه ای دردست یک برده می دیدند به اوحمله ور می شدند.
درمصرقدیم زمین به کشاورزان تعلق داشت. ولی بیشترمحصول آن را فرعون و روحانیون واشراف به عناوین مختلف تصاحب می کردند. لباس کارگران وزارعین فقط پیراهنی بود که دورکمر می بستند وتازانوی آنها را می پوشاند. زنها نیز فقط یک پیراهن کتانی داشتند. ولی کودکان آنها به کلی عریان بودند. قوت غالب روستاییان، ساقه گیاهان وگاهی نان و پیازوحداکثرقدری باقلابود. زیرا بیشترمحصولات کشاورزی ایشان را مامورین جمع مالیات وملاکین و کاهنان گرفته وبه پرداخت اقسام عوارض وانواع بیگاری ها محکوم می کردند. اگرزارعی ازپرداخت سهم محصول استنکاف می کرد پس از شکنجه های فراوان، اورا طعمه امواج دریا می کردند.
وضع رعایای مصررا قبل از اسلام ومقارن تصرف آن کشورتوسط عمروعاص، ازگفته این سردار می توان درک کرد. اوپس ازفتح مصردرباره اوضاع اجتماعی آنجا چنین نوشت :
دراینجا مردمانی زندگی می کنند که گویی فقط برای این خلق شده اند که مثل زنبورعسل به نفع دیگران کارکنند وازثمره کارخودشان بهره مند نشوند.
۴-۲ چین
در چین باستان بردگی به نحوی رواج داشت که دهقانان بی بضاعت کودکان خود را نیز می فروختند. رسوم چین اجازه می داد که بعضی غلامان به مناصبی برسند یا از طریق داد و ستد مالی فراهم آورده و خود را بخرند.
نظام برده داری در چین در هزاره دوم قبل میلاد برقرار شد . در این سرزمین از بردگان بیشتر در سدسازی،حفر کانال و کار در معادن و پرورش دام استفاده می شد. ترس دائمی از طغیان رود خانه ها وخشکسالی، رسومی چون زنده سوزاندن برده ها یا به رودخانه انداختن آنها برای خاموش کردن خشم خدایان را موجب می شد. همچنین بردگان به صنعت گری نیز اشتغال داشتند . ثروت فراهم آمده از کار بردگان در چین غیر قابل محافظت بود.
۵-۲ بابل و بین النهرین
در بابل، بردگان قابلیت به ارث رسیدن و یا کرایه کردن داشتند، هر یک از آنها با علامتی مشخص می شدند که در صورت محو کردن آن ، انگشتان خود را از دست می دادند ! برده می توانست به واسطه بازخرید یا پذیرش به فرزندی، آزاد شود.
در زمان حمورابی ششمین پادشاه بابل، بردگی ناشی از وام به واسطه طرد محرومان از ارث،افزایش جوامع اشتراکی کم زمین افزایش می یابد. همچنین قوانین، بردگی ناشی از بدهکاری را به سه سال محدود می کند.
برخی از مواد مندرج در قانون حمورابی که در کتاب شارل جین ذکر شده است به شرح زیر می باشد:
ماده ۱۱۷: مدیون می تواندبرای تصفیه وام خود ، زن یا فرزند دختر و پسر خود را برای خدمت به وام دهنده بسپارد اما این اشخاص در سال چهارم آزاد می شوند.
ماده ۲۸۲: هرگاه غلام و بنده بردگی خود را انکار کند صاحب وی حق دارد گوش او را ببرد.
در این قانون نامه با سپردن پاره ای اختیارات ارباب به دستگاه قضایی اختیارات ارباب تعدیل و قوانین اندکی ملایم شده است.
یکی از انواع بردگان بابلی ”نیمه غلامان ” بودند که معادلی از لفظserf و به زبان بابلی ”مسکیم“ نامیده شده و با زمین معامله می شدند. آنها گاه از محصول سهم گرفته و یا در ازای پرداخت بخشی از محصول به ارباب اجاره زمین را می پرداختند. همچنین بعضی افراد آزاد شهر،اولاد خود را به عنوان نیمه غلام به معابد هدیه می کردند.
در اینجا باید اضافه کرد ، بر اساس محتوای کتیبه ها در آبیاری و تعمیر سدها از کارگران آزاد بیشتر بهره گرفته می شد.
منشا برده داری در بین النهرین نیز معمولا به سه مسئله بر می گشت: اسارت درجنگ،بدهکاری و نافرمانی و بی احترامی به بزرگ خانواده . داغ زدن برده ها و تراشیدن سر آنها و نام نبردن از پدر ایشان رسمی پذیرفته بود. با این حال اربابان حق کشتن غلام یا کنیز خود را نداشتند.
۶-۲ هندوستان
در هندوستان، شریعت مانو (کتاب مقدس مانافازار ماساسترا) مردم را به ۲ طبقه تقسیم می کند :
۱. دویداس : که شامل برهمنان و وابستگان ایشان است
۲. سودرا : که افرادآن از طبقات پایین و کارگران بودند.
به موجب احکام این شریعت :
۱. از آنجا که طبقه سودرا فطرتا بنده برهمنان آفریده شده اند لذا یک برهمن اعم از این که سودرایی را خریده یا نخریده باشد می تواند او را به کار مجانی وادارد (برده داری اشتراکی)
۲. اگر یک سودرا دشنامی به فردی از طبقه دویداس بدهد باید زبانش کنده شود و…
در این سرزمین، قدرت الهی سلطنت از مشخصات حکومت برده دار است. بعد از اسیران جنگی درهند نوبت به خودفروشی خانواده های فقیر می شود . در هند به برده “ دازدیا“ یعنی دشمن و ناخوانده گفته می شود.
درمجموع در هند بقایای قدرتمند نظام اشتراکی و نارسایی تولید کالا مانع از تکامل جدی نظام بره داری آن می شود.
۷-۲عربستان
در این سرزمین عمدتا در اثر جنگهای قبایلی یا میان سرزمینی اسیران عرب، ایرانی و رومی( همچون سلمان فارسی و صهیب رومی که بعدها از صحابه پیامبر اکرم شدند) به عنوان برده و در کارهایی چون خانه داری،چوپانی،امور نظامی و همراهی کاروانهای تجاری به کار گرفته می شدند و ازدواج با کنیز نیز متداول بوده است.
۸-۲یهودیان
میان هزاره دوم و اول قبل میلاد در جنوب عربستان و میان قبایل اسرائیل، بردگی به ظهور رسید. رفتار عبریان با بردگان ملایم بوده و در سال ۷ روزبه آنها مرخصی می دادند. همچنین گاه مردان عبری کنیز خود را به زنی گرفته و یا دختر خود را به غلامشان می دادند. ضمن آن که هر بنده بعد از ۶ سال غلامی آزاد می شده است.به موجب شریعت موسی(ع) ” اگر بر بنده ای قصاص لازم گردد کسی جزدادرس نمی تواند حکم آن را صادر کند.
بخت النصر پادشاه کلدانی،پس از تصرف بین النهرین و قتل عام یهود ،جوانان و دوشیزگان آنها را به اسارت به بابل آورد و یهودیان در آنجا به تاسیس کارگاه های صنعتی و بانکها پرداختند(بانک ”اجی بی و پسران“ و ”پسران موراشو ازنیپ پور“) لذا گرچه رفتار بخت النصر و سلاطین آشور در واداشتن اسرا به خشت زنی و آجرپزی ظالمانه بود اما آنها می توانستند با استفاده از حق مالکیت به تاسیس موسسات اقتصادی بپردازند که پلب های رومی و هلوت ها از آن بی بهره بودند.
۹-۲ ایران
در ایران در زمان مادها، برده داری در اثر تماس با دولتهای آشورو ایلام و مجاورت با شاهراه تجاری بیش از پیش اهمیت یافت. موضوع فروش عده زیادی از بابلی ها به مادها به دست هیمر ساتراپ در آغاز قرن دوم پیش از میلاد نمونه ای از آن است. در زمان پارت ها نیز شیوه غالب تولید ،بردگی بود .
در مجموع در ایران، بردگی به صورتی که تولید ثروت امپراطوری به طور عمده برعهده ایشان باشد وجود نداشته و در قانون نیز تجویز نشده است.
در دوره هخامنشی ، بعضی حکام ارقام مالیاتی خودرا به صورت برده وکنیز می دادند. مثلا در دوره کورش، کلخیدها هر ۴ سال صد پسربچه و دختر سفید رو می دادند. کورش از بندگان در سپاه خود استفاده می کرد. مثلا بعد از غلبه بر آسوری ها ، دستور داد که غلامان مادی،پارسی،باختری،گیلکی و یونانی که به سلک سپاه او درآیند، آزاد می شوند.
در دوره جنگ های ایران ویونان از بردگان در جاسوسی نیز استفاده می شد. از سوی دیگر سلاطین یونان و روم نیز به برده کردن اسرا می پرداختند. مثلا اسکندر، اسرای میلت،تل میس،صور،غزه و تخت جمشید را در یک مزایده فروخت و در نقطه مقابل نیزبعد از شکست روم از ایران در عهد ساسانی، امپراطور روم و سربازانش به کار ساختن سدی بر روی کارون در نزدیکی شوشتر پرداختند که به بند قیصر معروف شد. تا اینکه نهایتا در این دوره ، نهضت مزدکی که بر ضد استقرار تابعیت فئودالی در میان روستاییان بود ، در نابودی روابط برده داری تا حدی موثر بوده است.
در پایان قرن دهم میلادی بردگان قفقازی، رومی ،برامنی،بجناکیخزری و صقلابی را به ایران می آوردند. همچنین یکی از انواع تجارت برده در میان تجار آسیای میانه و ایرا ن ،خرید و فروش جوانان ترک برای خدمت در دسته جات سوار غلامان بود.
تا زمان صفویه بردگی همچنان در ایران وجود داشت و ایشان بر ۳ قسم بودند :اسیران ،زرخریدان و خانه زادان که وضع بهتری داشتند. غلامان را عمدتا از قفقاز می آوردند و در ترکیه ،هند و کشور های عربی به فروش می رساندند. در ۱۵۳۰ م در کارگاه های ابریشم بافی ایران کنیزان کار می کردند اما در قرن هفدهم جز پیشه وران آزاد با دستمزد معین کسی در آن کارگا ها کار نمی کرد به علاوه ، واداشتن برده به زراعت و دامداری نیز به شدت تقلیل یافته بود.
نگاهی بر نوع شناسی بردگان در عصر هخامنشی:
کارگرانی که در ساختمان تخت جمشید یا کاخ پارسه کار می کردند، در متن های ایلامی خزانه معمولا با عنوان ”کورتش“ خوانده می شدند. کامرون این لغت را به درستی با ”کارتا“ در فارسی باستان مربوط می داند که به معنای کار کردن است.
در کتاب دیاکونوف می خوانیم : بردگان نه تنها حق داشتند در زندگی اقتصادی کشور سهم داشته باشتند بلکه حتی می توانستند دارای امضای شخصی باشند. از این مطلب استنباط می شود که برده و انسان آزاد در حفظ منافع با هم تفاوتی نداشتند.
کارهای بردگان را می توان به ۲ دسته تقسیم کرد: کارهای اصلی که مستقیما با خانه سازی یا امور تزیینی در ارتباط است و کارهای فرعی شامل شراب سازی، پرورش گوسفند،تهیه خوراک برای کارگران و…. باید توجه داشت،ساختمان سازی خود نیازمند نظام پرداخت ها و نگهداری ابزار است.
از جمله مشاغل فرعی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. کشتکار: در لوح ۱۴ دستور پرداخت دستمزد۴۷۰ نفر که به کشاورزی اشتغال داشتند به صورت گوسفند(هر گوسفند۳ شکل نقره و هر شکل ۸.۳ گرم) دریراده شده است.
۲. حسابدار: در ۲ مورد از الواح معادل ۰.۵ شکل و در ۳ لوح حدود ۷.۵ شکل را به عنوان دستمزد ایشان قید کرده اند.
۳. شراب گیر و آبجوساز: لوح ۳۶ به ۵۵ نفر شراب ساز (۱۲مرد،۱۸پسر،۱۴زن و ۱۱ دختر) و در الواح۳۸و ۴۶ به آبجوسازان اشاره شده و جالب اینکه در این شغل زنان و مردان با هم کار کرده و بیشترین دستمزد متعلق به مردان(۲.۵ شکل) و کمترین آن متعلق به دختران(۲/۳ شکل) بوده است.
۴. ۴.شبان: شمار مردان۱۲۷ نفر،پسرها۷۶،زنان۹۱ و دختران۷۶ نفر بوده است. برابری تعداد کارگران در سه گروه فوق گواه این معنا است که آنها گروه های خانوادگی یا قبیله ای بوده اند. سن دختران و پسران نیز تا ۱۵ سال بوده است.
۵. . نگهبان چارپایان: آنها را با کلماتی چون خرچران و خر بنده خطاب می کنند و در همه الواح تنها پسران به این شغل می پرداختند.
۶. ۶.کارکنان خزانه: تعداد ایشان بسیار بالا و بیش از ۲۵۵۰ نفر و مرکب از هر دوگروه سنی و جنسی است.احتمالا کار آنها بیشتر به ساختمان سازی مربوط بوده باشد و نیز به واسطه لوح۲۸ تعدادی صنعتگر نیز در میان آنها بوده است.
۷. ۷. مشاغل متفرقه: ۳ نفر مامور مالیات که یک نفر زن بوده است(لوح۴۱) و نیز اسلحه یا زره سازی که محل کار آنها در انکوراکا بوده است . در باره ملیت کارگران باید گفت عمدتا محلی و از شیراز بوده است.همچنین از تعدادی مصری یا سوری(الواح۱و۹) که به ساخت ستون های سنگی و کندن کتیبه روی آنها اشتغال داشته اند. (وامقی، اطلاعات سیاسی-اقتصادی :شماره ۹و۱۰)
با توجه به حضور کارگران مصری،هیتی ،کاریه ای،ایلامی ویونانی
نمی توان انتظار داشت که همه آنها به یک دین معتقد باشند.اما خود در
خود ایرانیان با توجه به لوح شماره۴، اگر به روشنی نتوان زرتشتی نامید،مزداپرستی می باشد.
بردگی درحال حاضر
اگرچه امروزبرده داری طی جنبش های متعددمدنی ملغا شده است، اما اشکال گوناگون آن همچون کار درمزارع، قاچاق انسان به ویژه زنان و کودکان، قاچاق اعضای بدن، بهره کشی ازپناهنده ها در درکارخانه ها وصنایع کشورهای توسعه یافته وکار اجباری بدهکاران درمناطق روستایی همچنان ادامه دارد.
فی المثل یکی از مهم ترین سازمان های طرفدار تبعیض نژادی درآمریکای جنوبی، فرقه متعصب کوکلوکس کلان است. این گروه ابتدا متشکل ازجوانانی بود که به ارعاب سیاهان پرداخته وازآنها اخاذی می کردند. سپس برای خود زبان خاصی اختراع کرده وکارخود راازشهرپولاسکی درایالت تنسی آغازکرده سپس تشکیلات را روبه شمال گسترش دادند وبه کشتارهای فجیع ولینچ کردن مقتولان(قطعه قطعه کردن) پرداختند. این فرقه ازکشتارسیاهان،یهودیان وحتی کشیش های سفیدپوست ابایی نداشته وبه زودی کنترل ایالات تگزاس، ایندیانا وکلورادو را نیز دردست گرفتند. عناوین صاحبان مراتب سازمانی آن چنین است :
” رئیس کل جمعیت، که اورا جادوگر بزرگ می خوانند. رئیس اداره درهرایالت که او را اژدهاس بزرگ می گویند وشایان ذکر است که اسن اداره سری است. معاون یا معاونین هراژدها که دیو سپیدخوانده می شود. عضو جمعیت که او راشبه یا غول خطاب می کنند.” (نیازمند،۱۳۴۹: ۲۷۳)
اعضای این فرقه تاکنون بارها مخافان سفیدپوست این اقدامات نژادپرستانه رانیز به شکل فجیعی به قتل رسانده اند.
هم اکنون دربیشترنقاطآفریقا وآسیا بردگی شایع است. حتی جمعی به طورقاچاق، مشغول خرید کنیز وغلام هستند. درساحل طلا(آفریقا) دختران شش ساله را برای جبر مالی به شوهران خارجی داده ودرواقعه می فروشند. بردگی درنیجریه ومالزی، هونگ کنگ، سنگاپور، آفریقای استوایی فرانسه وهند وچین رایج بوده ودرهونگ کنگ، گاه غلامان جوان را که موی تسه نامیده می شوند، خرید وفروش می کنند ونیز بعضی اشخاص نیکوکار آنها را به فرزندی قبول می کنند. همچنینیدختران زیبا رابرای انجام امورمنزل دادوستد می کنند.
درصنعا پایتخت یمن نیزبرده فروشی علنی ورایج است. دراین شهرهرهفته روزهای دوشنبه، بردگانی را که ازسودان آورده اند به فروش می رسانند. چنان که می دانیم، اهالی سودان ازفقیرترین ساکنان کشورهای دنیا بوده وچون ازمهربانی اعراب به بردگان مطلع هستند، ازفروختن بستگان خود به آنها ابایی ندارند.
همچنین درایران نیز به رغم متمم های قانون اساسی که قبل وبعدازانقلاب مکررا بر” برابر بودن همه افراد ملت درمقابل قانون” و” منع خرید وفروش برده درخاک ایران” به تصویب رسیده اند، گاه پیش ازانقلاب شاهد بودیه ایم که دختران ایرانی به دلیل تعددزوجات درافغانستان، برای همسری یاکنیزی به آن کشور فرستاده می شدند.
جالب آنکه مجله نورجهان درمهرماه ۱۳۲۹ می نویسد: ” یکی از مناطقی که هنوز غلامان را ازآنجا برای فروش به یمن وسایرکشورهای عربی می برند، بلوچستان است. با وجومقررات سختی که برای جلوگیری ازاین تجارت موجود است، درسال تقریبا ۳۰۰ غلام وکنیز از راه خلیج فارس به عربستان انتقال می یابند. این افراد به دلیل سختی زندگی درمیهن خود به این کار تن می دهند.”
این ها همه درحالی است که امروزه وبعدازانقلاب درایران، رقم زنان ودختران ایرانی که به قصد تامین پول یا طمع زندگی بهتربه عنوان فاحشه به روسپیگری پرداخته وتوسط باندهای مرتبط به امارات متحده عربی وترکیه وازآنجا نیز به کشورهای اروپای شرقی می روند، روبه افزایش جدی است.
هفته نامه سندی تایمزچاپ انگلستان نیز، بعد دیگری از بردگی درجهان امروز را بازمی تاباند: ” دیرهای زنان تارک دنیا دراروپا، از آنجا که امیدی به تقاضای داوطلبان جدید نداشتند، دختران روستاییان هندی ازفزقه کاتولیک کرالا درجنوب غربی هند را خریداری کرده اند. تعدادکل دخترانی که به این ترتیب به واتیکان آورده شده اند، ۱۲۰۰توسط خود واتیکان نفر تخمین زده می شود؛ این درحالی است که شمار واقعی آنها ۳۰۰ تا۸۰۰ نفربیشتراست. این دختران به دیرهایی دراسپانیا، فرنسه، آلمان وحتی آمریکا نیزفرستاد ه شده اند.”
ازنوظهورترین پدیده های مرتبط با بره داری، قاچاق زنان ودختران جوانی است که بدون خواست شخصی برای روسپیگری، دزدیده شده ومعتاد وسپس به تجارت روسپیگرانه اربابان خودوادار می شوند. موارد زیباتر درمزایده ها شرکت کرده وبه کشورهای فردخریدار صادر می شوند؛ واقعه ای که دستمایه ساخت فیلم آمریکایی taken (ربوده شده) نیز قرارگرفته بود.
درچنین شرایطی به نظر نمی رسد، جنبش های آزادی بخش توانسته باشند جلوی برده داری علنی درجهان امروزکه-امروز به طرزطعنه آمیزی ملیت های مختلف را نیز دربرمی گیرد- بگیرند؛چه برسد به تبعیض نژادی وجداسازی شهرک های سفیدان وسفیدان درآمریکا یا جدایی فلسطینیان واسرائیلی ها درسرزمین های اشغالی. بنابراین تا زمانی که نابرابری میان بشر وجود داشته باشد، همواره اشکالی ازبهره کشی واستعمار که امروزه اشکال پیچیده تر ومتنوعتری نیز پیدا کرده است، باقی می ماند.
نتیجه گیری
یکی از موارد مورد تاکید در عمده اظهار نظرهای کتبی و شفاهی دانشمندان در این باره که کدام امپراطوری ها به راستی نظام برده داری را به طور کلاسیک تجربه کرده اند ،معیار“ نظام تولید برده داری“ است. بدین معنا که فعالیت درازمدت بردگان توانسته باشد در شکوفایی اقتصادی آن امپراطوری تاثیر عمده بگذارد وذخیره تولید را به حدی بسیلر فراتر از مصرف برساند.
این امر را در چین و مصر و یونان باستان می توان در قالب تاسیس سدهای عظیم، کانال ها، توسعه کشتزارها و ساخت بناهای برجسته باستانی نظیردیوار چین و اهرام ثلاثه مشاهده کرد ؛چنان که گزارش هایی درباره ثروت ایجاد شده در چین به واسطه کار بردگان حاکی از آن است که اشراف قادر نبودند گوشت وشراب فراوان خود را از فساد حفظ کنند.
نکته بعد ، بکارگیری بردگان در مقیاس وسیع و عامل ” جمعیت ” است و این یکی از عواملی است که مورد تاکید نویسندگان به عنوان معیار بوده است ؛ مثل اینکه در یونان گاه تعداد بردگان ۲ تا ۳ برابر افراد آزاد بوده است در حالی که عنوان می شود در ایران بکارگیری برده در مقیاس وسیع و نظام مند صورت نمی گرفته است و لذا در بعد اقتصادی اثر جدی نداشته است.
اما نقد نگارنده نسبت به چنین معیاری آن است که گرچه در امپراطوری ایران باستان بردگان در ساختارهای اقتصادی حضور جدی نداشتند اما شواهد تاریخی حاکی از آن است که در ایران شاید بیش از هر امپراطوری دیگری از بردگان در امورنظامی بهره گرفته می شد و بدیهی است که تولید قدرت امپراطوری توسط همین بردگان می توانسته به طور بالقوه به تولید ثروت بیانجامد.
به علاوه ، ”تنوع سازمان یافته در نوع شناسی برده ها ”و وظایف آنها به لحاظ جنسی و سنی وکاری اگر نشانه وجود نظام برده داری در آن سرزمین نباشد، معیاری از نفوذ بنیادین این پدیده و نزدیک شدن به ساختار است. این امر در زبان شناسی نامهای بکار رفته برای این تنوعات در تقسیم کار بردگان، قابل بررسی است.
ملاحظات مبتنی بررویکرد انسان شناسی تاریخی :
یکی از نکات برجسته در انسان شناسی تاریخی آنال و قرائت آمریکایی آن ، توجه به این نکته است که گذشته همچون حال یک مجموعه پیچیده، به هم مرتبط و جهانی است که اجزای آن نمی توانند بدون ارتباط با یکدیگر به درستی شناخته شوند.
به عبارت دیگر،در این رویکرد که متاثر از موج جهانی شدن نیزهست کوچکترین میدان های مورد بررسی باید در ارتباط عوامل گوناگون و در عرصه های جغرافیایی پهن دامنه(منطقه ای و جهانی) مورد بحث قرار گیرد.
در این بین، مواد مورد استفاده انسان شناسان تاریخی می تواند سایت های باستان شناسی، کتب مقدس، اماکن مقدس، سایت های خشونت، وقایع نامه های تاریخی ، قبرها و ساختمان های قدیمی، شجره نامه های خانوادگی، گزارش های تجاری و قضایی و البته نفوذ به حافظه تاریخی مردمان و کشف نکات انسان شناسانه از داستان ها و خاطرات ایشان (واکاوی حافظه شفاهی) می باشد.
منابع :
۱. جوان، موسی،۱۳۴۰،تاریخ اجتماعی ایران، تهران : چاپخانه رنگین
۲. نیازمند، یدالله، ۱۳۳۰، تاریخ بردگی، تهران: چاپخانه نقش جهان
۳. صالحی، فرشته،۱۳۳۵، برده داری در جهان باستان، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر غلام عباس توسلی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
۴. وامقی، ایرج، کارو کارگر در ایران باستان، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال بیستم، شماره ۹ و۱۰،خردادو تیر۱۳۸۵
۵. ۵. Greenidge, C.W.W , 1958, Slavery , London: Jeorge Allen & Unwin Ltd
ایمیل پژوهشگر:
sara_muhamadkamal@yahoo.com
برای دیدن نمودارها در زیر کلیک کنید:
