مهاجر در مهاجرتش به سرزمینی که مردمانش به زبان یا زبانهای دیگری جز زبان او گفتگو می -کنند، روندِ مهاجرتی زبانی را نیز تجربه خواهد کرد. اگر زبان محیط جدید را پیشتر فراگرفته باشد، تطبیق دانسته های زبانی اش با زبان واقعی کوچه و خیابان و فرهنگ جاری کشور نو را دارد. اگر هم به جز این باشد، مهاجر آموختن زبان و فرهنگ بیگانه را با هم تجربه خواهد کرد. در چنین شرایطی، استفاده از تک واژه ای بیگانه، مثلا از انگلیسی، در زنجیرۀ زبان مادری نشان از زبان دانی مهاجر نخواهد بود. روی دیگر رفتار زبانی مهاجر، جایگاه زبان مادری سرزمینش است در روند روزمرۀ زندگی خود و خانواده اش. آیا باید با کودکان به زبان بیگانه سخن گفت، البته اگر توانش باشد، که «زبانشان راه بیافتد»؟ آیا باید به زبان مادری با اطرافیانش گفتگو کند که هم پاسدار فرهنگ خود باشد و هم امکان گفتگو را از خودش در آینده نه چندان دور نگیرد؟ یا به آمیزه ای برسد که، برای نمونه، گفتِ عاطفی را به زبان مادری اش بگوید و دیگر چیزها را به زبانِ سرزمینِ بیگانه؟ کم و بیش همۀ مهاجران با این گونه پرسشها روبرویند و پاسخی از سر آگاهی و یا از سر ضرورت و اجبار به آن می دهند.
دکتر محسن حافظیان استاد دانشگاه در کشور کانادا و از همکاران «انسان شناسی و فرهنگ» است.
نوشته‌های مرتبط
برای خواندن مقاله کامل در زیر کلیک کنید:
