این یادداشت، تأملی بر رساله‌ی اخلاق پروتستان و روح سرمایه‌داری، اثر ماندگار ماکس وبر است. در بخش‌های بعدی ضمن ارایه‌ای چکیده‌ای از آرای وبر در این رساله، به برخی از نوآوری‌های وی در بعد نظری و روش‌شناسی علوم اجتماعی اشاره خواهد شد. وبر پروژه‌ی پژوهشی خود را با این پرسش آغاز می‌کند: چه شرایط و عواملی موجب شد که پدیده‌های فرهنگی فقط و فقط در تمدن اروپایی ارزش و اعتبار جهانی پیدا کنند؟
او به عنوان مثال به «علم» مدرن اشاره می‌کند و می‌گوید شناخت تجربی و تفکر عمیق منحصر به غرب نبوده است. «شناخت و مشاهده‌ی عمیق و پردامنه در همه جا به ویژه هندوستان، چین، بابل و مصر وجود داشته است» ولی در هیچ یک از این تمدن‌ها علم به شکلی که در غرب مدرن می‌شناسیم سابقه نداشته است.
نوشته‌های مرتبط
به همین ترتیب قانون به عنوان مجموعه‌ای از مقررات فقط در مغرب‌زمین تجلی و تکامل یافته است
همین نظر را می‌توان درباره‌ی هنر مطرح کرد. واقع امر این است که ملل دیگر به اندازه‌ی ما و چه بسا بیش از ما از احساس هنری و موسیقی‌شناسی برخوردار بوده‌اند، . . . انواع موسیقی چند صوتی در تمام نقاط جهان رایج بوده است. . . ولی موسیقی موزون عقلانی چه هارمونی و چه ترکیب نواهای متعدد و . . . همه از محصولات تمدن غرب است.
در زمینه‌ی هنر معماری، طاق‌های نوک‌تیز در بسیاری از فرهنگ‌ها رایج بوده است و جنبه‌ی تزیینی داشته‌اند. . . اما استفاده منطقی از طاق‌های سبک گوتیگ که موجب تقسیم فشار سنگین ساختمان می‌شود و نیز استفاده از اصول احداث ساختمان‌های بزرگ و سبک‌های خاص نقاشی و مجسمه‌سازی قرون وسطایی، فقط مختص تمدن غرب بوده است.
صنعت چاپ در چین وجود داشت، ولی چاص کتب و مهم‌تر از همه روزنامه و مجله فقط در غرب رایج شد.
مؤسسات آموزش عالی و مکتب‌ها که تاحدودی مشابه دانشگاه‌های غربی بو، ر سرزمین‌های اسلامی و چین وجود داشت، اما پژوهش‌های مستدل، منظم و تخصصی توسط هیأت‌های علمی متخصص، فقط متخص غرب بوده است
مدیران و کارمندان آموزش‌دیده که ستون فقرات دستگاه‌های دولتی معاصر و سازمان‌های اقتصادی غربی است، منحصراً حاصل تمدن غرب بوده است. البته سازمان‌های اداری و حتی کارکنان فنی از لحاظ تاریخی در تمام جامعه‌ها وجود داشته‌اند، ولی موجودیت هیچ جامعه‌ای از لحاظ سیاسی، اقتصادی و فنی این چنین به سازمان‌های اداری متکی نبوده است. زیرا در جامعه‌های غربی مهم‌ترین کارکردهای زندگی روزانه به عهده‌ی کارکنان فنی، تجاری و حقوقی است.
برای مطالعه ی کل متن به فایل پیوست مراجعه کنید.
