مریم ارمغان در مقاله معناسازی برای خانه؛ زندگی روزمره تهران در فیلم‌های سینمایی یه مطالعه خانه‌های بازنمایی‌شده در چهار فیلم سینمایی مربوط به تهران و فرآیند معناسازی برای خانه و مؤلفههای اصلی آن پرداخته است. این مقاله در ویژه‌نامه انسان‌شناسی شهر تهران؛ نشریه پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران به چاپ رسیده است.
چکیده مقاله
نوشته‌های مرتبط
معنا، مدلول و مضمون هر چیز است و تداعی‌ای که در پس آن برای ذهن ایجاد میشود. هدف پژوهش حاضر، یافتن معنای خانه و مؤلفههای شکل‌دهنده آن در زندگی روزمره زیست‌کنندگان خانه است. مقاله حاضر سعی دارد بر همین مبنا و با مطالعه خانه‌های بازنمایی‌شده در چهار فیلم سینمایی مربوط به تهران که طی سال‌های ۱۳۹۱-۱۳۸۷ در شبکه سینمای خانگی توزیع شده‌اند، فرآیند معناسازی برای خانه و مؤلفههای اصلی آن را استخراج کند. به این منظور، فیلم‌های «سر به مهر»، «حوالی اتوبان»، «سعادت‌آباد» و «اینجا بدون من» انتخاب و با روش گراندد تئوری، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. نتایج پژوهش، گویای آن است که نظام معناساز برای خانه، در تجربه تهران روایت‌شده در فیلم‌ها متشکل از پنج مؤلفه «ادراک حسی»، «نشانه‌ها و نمادها»، «روابط اجتماعی»، «مالکیت» و نیز «کالبد» است. فضا زمانی معنای خانه را می‌پذیرد که اولاً، واجد ارتباطاتی با مؤلفههای مذکور باشد و دوما این ارتباط، در اشکال مثبت و نه نابهنجار آن تجربه شود. پژوهش همچنین گویای آن است که در نظام ارائه‌شده، روابط اجتماعی و کیفیت آن، بیش از سایر مؤلفه‌ها در فرآیند معناسازی برای خانه ایفای نقش می‌کند. این روابط چه در قالب مناسک و چه در قالب الگوهای زندگی روزمره می‌توانند معنا را برای خانه، ایجاد و در آن انباشت کنند. در مقابل، نقش کالبد معمارانه، کمتر تصویر شده و تأکید به جای فضای ثابت بر فضاهای نیمه‌ثابت است.
کلید واژگان: انسان‌شناسی، تهران، زندگی روزمره، فضای خانگی، فیلم سینمایی، نظام معناساز، معماری.
مشخصات مقاله
ارمغان، مریم (۱۳۹۴)، معناسازی برای خانه؛ زندگی روزمره تهران در فیلم‌های سینمایی، پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، ویژه‌نامه انسان‌شناسی شهر تهران، دوره ۵، شماره ۲، پاییز و زمستان.
متن کامل مقاله به پیوست است
همچنین متن کامل بر روی سایت نشریه قابل دسترسی است.
ijar.ut.ac.ir
