تجارب کشورهای مختلف در تامین مسکن

اهری ،زهراوامینی جدید،شهلا(۱۳۷۵)،”تجارب کشورهای مختلف در تامین مسکن”،تهران:وزارت مسکن وشهرسازی و۷۹۵ صفحه

زهرا اهری یکی از نویسندگان اصلی این کتاب است.وی در سال۱۳۳۷ متولد شده است دکترای خود را درسال ۱۳۸۱ از دانشکده هنرهای زیبا در دانشگاه تهران کسب میکند و هم اکنون عضو گروه پژوهشی تاریخ هنر و استاد یار دانشگاه شهیدبهشتی می باشد.ازجمله علایق پژوهشی ایشان در زمینه تاریخ معماری و شهرسازی ایران و جهان،طراحی شهری،حفظ بافت های تاریخی،تئوری معماری،مسکن و بازسازی پس از سانحه است.

کتاب حاضر پژوهشی است با هدف بررسی تجارب تعدادی از کشوره در زمینه برنامه ریزی و سیاست گذاری مسکن با امعان نظر بر موفقیت ها و نافرجامی های آنها انجام گرفته است.نتایج این پژوهش گذشته از کاربردی که در فعالیت های اجرای بنیاد مسکن خواهد داشت می تواند رهنمود های مفیدی برای سایر سازمان های مسئول ،دست اندر کاران،متخصصان،پژوهشگران و علاقه مندان به مسائل مسکن ارائه نماید.

دراین کتاب سعی شده است تا مجموعه ای فراهم آید تا تجارب کشورهای مختلف را در زمینه های گوناگون مربوط به تامین مسکن بنمایاند،تا بتوان از مطالعه این تجارب در کنار هم نقاط قوت و ضعف روش ها را باز شناخت و به دانش لازم برای تصمیم گیری در موارد خاص مربوط به ایران،مجهز شد.دراین کتاب هدف ، بررسی تجربه هر کشور در زمینه مسکن ضمن انجام مروری بر شرایط عمومی اجتماعی و اقتصادی موجود،زمینه های ایجاد معضل مسکن و فرایند تحول آن است و در هر یک از مراحل تامین مسکن ،عوامل وعناصر تاثیرگذار را شناسایی کرده وتحلیل می نماید.بدین ترتیب ،چگونگی فعالیت هر کشور در زمینه تامین مسکن ،مشخص و روش های مورد عمل در هر مرحله معین میگردد.

برای انتخاب کشوره سه معیار مد نظر گرفته شده است:

الف)کشور به خاطر تجاربش در زمینه مسکن شناخته شده باشد.

ب)ازهر سه گروه کشورهای توسعه یافته،کشورهای دارای اقتصاد متمرکزو کشورهای در حال توسعه ؛نمونه هایی انتخاب شوند.

ج)تجربه کشورهایی مورد بررسی قرار گیرد که منابع کافی در همه زمینه های مربوط به مسکن آنها موجود باشد.

تجربه کشورهای مختلف در سه گروه کشورهای پیشرفته صنعتی(ژاپن،امریکا،آلمان،انگلیس،سوئد ودانمارک).کشورهای دارای اقتصاد متمرکز(شوروی(سابق)،چین و کوبا)وکشورهای در حال توسعه(هند،سریلانکا،مصر وایران)بررسی شده اند.
این کتاب پژوهشی است که مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است و منابع مورد استفاده به طور غالب،اسناد رسمی و مستند کشوری هستند که توسط وزارتخانه های مسئول در امر مسکن،منتشر شده اند.نحوه تدوین چارچوب کتاب،بر اساس روندی بوده که معضل مسکن د رآن ظهور یافته وبه بحرانی شهری تبدیل گردیده است.بدین جهت مراحل بررسی در هر کشور در این کتاب ،شامل موارد زیر می باشد:
الف-خصوصیات جمعیت و وضعیت مسکن:تحولات جمعیت و وضعیت مسکن کشور در مقاطع مختلف زمانی قبل و بعد از تلاش برای رفع مشکل مسکن بررسی شده است.
ب-تاریخچه مشکل مسکن وروند حل آن:هدف،نشان دادن چگونگی بروز مشکل مسکن در هر کشور و مسیری بوده است که بخش مسکن در مراحل مختلف با آن روبرو بوده است.
ج-قوانین وسیاست ها:بررسی قوانین وسیاست هایی که در هر کشور وضع شده اند،تا در حل معضل مسکن موثر افتند،نقش دولت راتحت شرایط زمانی و مکانی خاص مشخص می کند.
د-مدیریت تامین مسکن:نحوه مدیریت تامین مسکن،امری گسترده تر وجامع تر از تولید مسکن است،یعنی بخش هایی در مدیریت تامین مسکن دخالت می کنند که لزوماً مسکن تولید نمی کنند ،اما نقش و اهمیت آنها در فراشد تامین مسکن مهمتر از نقش تولید کننده است.
ه-اجزای تولید مسکن:در این بخش،سرمایه،زمین،نیروی کار،مصالح و تکنولوژی ساخت مورد بررسی قرار گرفته اند.
و-دسترسی به مسکن:بین مرحله تولید مسکن و دسترسی خانوار به مسکن مناسبش،فرایندی پیچیده وجود دارد و در این قسمت دسترسی به مسکن در کشورهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.
ز-استانداردهای مسکن:که از آن راه چگونگی برخورداری خانوار از کیفیت مطلوب سکونت بر حسب استانداردهای مسکن سنجیده می شود.این استانداردها در مراحل مختلف بر حسب وضعیت عمومی مسکن در هر کشور تغییر یافته و با شاخص های متفاوتی سنجیده می شوند.بهبود سطح استانداردها به مفهوم برخورداری از شرایط کمی و کیفی بهتر در مسکن است.
بخش ماقبل آخر این کتاب هم،ترجمه وتلخیص بخشی از کتاب”Housing and social change in Europe and Amerika”است که جنبه های خاصی از مسئله مسکن رادر کشورهای اروپایی(انگلیس،فرانسه،آلمان،دانمارک،هلند)و امریکا مورد بررسی قرلر داده است.
بخش آخر کتاب نیز نتیجه گیری است که خلاصه ای از تجربه ی کشورهای مختلف را در مراحل مختلف فرایند تامین مسکن،در کنار یکدیگر قرار میدهد.