کارورزی

راس پرلین- برگردان محمد شباهتی-

مقدمه:
از ابتدای تیرماه سال جاری طرحی تحت عنوان طرح کارورزی اجرایی شد؛ مسئولین دولتی هدف از اجرای طرح کارورزی را انتقال مهارت و ایجاد اشتغال باثبات عنوان میکنند. اما اجرای این طرح کاملا خارج از ساختار آموزشی و تحت نظارت وزارت کار انجام می گیرد؛ همچنین در بند دهم آیین نامه ی اجرایی طرح ذکر شده : «کارفرما هیچ‌گونه تعهدی به استخدام موقت یا دائمیِ کارورز ندارد». بدین ترتیب نمی توان اهداف چنین طرحی را آموزشی یا ایجاد اشتغال ثابت دانست. تجریه ی طرح های کارآموزی – خارج یا درون سیستم آموزشی- تجریه ای است که بسیاری از کشورها از سر گذرانده اند. ما در یک مجموعه ترجمه قصد داریم به قدرت مقایسه ای میان طرح کارورزی در حال اجرا در ایران و طرح های کارآموزی و کارورزی دیگر کشورها دست یابیم و نقاط اشتراک و افتراق چنین طرح هایی را در یک پهنه ی بین المللی مشخص سازیم. بدین ترتیب می‌توان بهتر به پیامدهای اجرای چنین طرحی اندیشید.

ترجمه ها از گزارش ها و متون خبری آغاز می شوند و در ادامه تحلیل ها و نقد های طرح کارورزی در دیگر کشورها را در بر میگیرند.

پنج داستان ساختگی در رابطه با کارورزی

طبق روال گذشته هزاران جوان محصل در کالج یا فارغ‌التحصیل، در واشنگتن جمع می‌شوند تا به اجرای مناسکی بپردازند که ظاهراً بخش اجتناب‌ناپذیری از مسیر شغلی‌شان است: کارورزی تابستانی.

بعضی از آنان عریضه‌نویسی می‌کنند. بعضی دیگر کپی می‌گیرند. اما چه از این طریق برای خود سابقه کاری بسازند ، چه در طول مدت کارورزی از پنجره بیرون را نگاه کنند، کارورزان بدون دستمزد یا با دستمزد پایین از خود گذشتگی بزرگی می‌کنند تا در کارخانه‌ها یا اداره‌هایی کار کنند که نمی‌توانند حتی حداقل دستمزد را نیز درخواست کنند یا اینکه فرم شکایت به خاطر آزار جنسی بنویسند. آیا این کار قانونی است؟ آیا ارزش‌اش را دارد؟

از آنجایی که کارورزان جدید به سمت کمپانی “استارباکس”( شرکت قهوه‌ سازی) سرازیر می‌شوند ، بیایید تا داستان‌هایی بشنویم در رابطه با این که آن‌ها چه کسانی هستند، از کجا می‌آیند و به کجا می‌روند.

۱_ هرکسی می‌تواند در کارورزی شرکت کند
زمانی وجود داشت که کارورزی، فقط نقطه عطف دکترهای جوان محسوب می‌شد. در آغاز دهه ی ۱۹۳۰ کارورزی به بقیه فعالیت‌های کاری، از ادارات عمومی تا بیمه، سرایت کرد. اما تا آغاز دهه ی ۱۹۸۰، کارورزی هنوز پدیده نادری بود. کمتر از سه درصد کل دانش آموختگان کالج‌ها، قبل از فارغ التحصیلی یک دوره کارورزی می‌گذراندند. امروزه این مقدار به بیش از ۷۵ درصد افزایش یافته است. گرچه کارورزی در ابتدا با دریافت مزد همراه بود ، توسعه کارورزی بدون دریافت مزد در سه دهه ی اخیر آن را تبدیل به عرف کرده است و کارورزی تبدیل به پیش نیاز برای بسیاری زمینه‌های فعالیت کاری حرفه‌ای شده است.
پیش‌نیازی که بسیاری قادر به انجام دادن آن نیستند. اغلب‌، کارورزی همراه با مزد از آن دانشجویان محصل در دوره ی چهارساله کالجی است که وضعیت مالی نسبتاً خوبی دارند و از ارتباطات خانوادگی (پارتی بازی) نیز برخوردارند. طبق یک تحقیق که در سال ۲۰۱۰ صورت گرفت، دانشجویان دارای خانواده با درآمد سالیانه بالای ۱۲۰۰۰۰ دلار بیشتر مشغول به گذراندن کارآموزی با دستمزد در شرکت‌های انتفاعی هستند. این در حالی است که بخش بزرگی از دانشجویان دارای خانواده‌های با درآمد سالیانه کمتر از ۸۰۰۰۰ دلار، در کارورزی‌های بدون دستمزد کار می‌کردند. یکی از مدیران ارشد یک استودیو تلویزیونی در مصاحبه با من اظهار داشت که دلیل اصلی این مطلب تاثیر زیاد رابطه در استخدام کارورز است.

برای بیشتر از ۸۰ درصد دانشجویان که همراه با تحصیل کار هم می‌کنند، کارورزی بدون مزد می‌تواند یک توازن در هزینه‌های اقتصادی برقرار کند. انتخاب یک کارورزی که در واشنگتن، نیویورک یا لس‌آنجلس که بسیاری از هزینه‌ها را از جمله اجاره‌بهای خانه و هزینه‌های زندگی کم می‌کند و در بعضی موارد برای کارورز سابقه کاری محسوب می‌شود. (در این شکل از کارورزی که در اروپا و آمریکا رایج است هزینه‌های زندگی شامل اجاره‌بهای منزل به کارورز داده می‌شود.)
۲_کارورزی منجر به استخدام در کارهای تمام‌وقت می‌شود
شرکت‌های آینده‌نگر از کارورزها استفاده می‌کنند تا بهترین و باهوش‌ترین آن‌ها را برای کارهای تمام وقت بگمارند. در سال ۲۰۰۷ کمپانی “رنست اند یانگ”، به ۹۸ درصد از کارورزهایش پیشنهاد همکاری داد. اما در غالب موارد دلیل میل بالا به استفاده از کارورزان نه توسعه شغلی که هزینه بالای نیروی کار است. بسیاری از مراکز هنری، مراکز مدلینگ و فشن، مراکز نشر و مراکز رسانه‌ای تعداد زیادی کارورز را به کار می‌گیرند بدون اینکه برنامه‌ای برای استخدام آنان یا کمک به آن‌ها برای پیدا کردن شغل داشته باشند.
در جریان تحقیق بر روی یک کتاب با افراد بسیاری روبرو شدم که دوره‌های متعدد کارورزی را گذرانده بودند. مردی در میانه دهه سوم زندگی خود که از لحاظ مالی از جانب خانواده حمایت می‌شد، در سه دوره کارورزی شرکت کرده بود و با وجود گذشت ۲۰ ماه هیچگونه مزدی دریافت نکرده بود. او به من گفت: چیزی که پس از این مدت از همه چیز بیشتر قابل توجه است، این است که بعد از گذشت مدت زیادی از کار کردن هیچ چیزی از کارورزی به یاد ندارم.

یک کارورز دیگر، از تجربه ی ۱۵ ساعت کار در روز در ۴ تئاتر مختلف می‌گفت بی آن که در طول کارورزی دست مزد هفتگی بیشتر از ۱۵۰ دلار را تجربه کند.
دانشگاه‌ها بخشی از این روند هستند. بسیاری از دانشگاه‌ها، بدون بحث در رابطه با معایب کارورزی‌، به تبلیغ و ترویج آن می‌پردازند و بسیاری از آن‌ها نیز کارورزی را تبدیل به لازمه فارغ التحصیلی کرده‌اند. این بدین معناست که ۱۰ میلیون دانشجو در دوره‌های تحصیلی ۴ ساله، به سمت کارورزی سوق داده می‌شوند. اما همه آن‌ها ، بعد از گذراندن کارورزی نمی‌توانند کار تمام وقت پیدا کنند.

۳. کارآموزان از امنیت کاری بالا لذت می‌برند.

براساس قانون کارآموزانی که حقوق نمی‌گیرند جزء کارکنان رسمی محسوب نمی‌شوند، حتی اگر تمام سال را در یک دفتر کاری مشابه با کارکنان رسمی کار کرده باشد. بدون یک تکیه‌گاه قانونی، بسیاری از کارآموزان از حقوق اساسی کار برخوردار نیستند. پرونده کارآموزانی که در کالیفرنیا، اورگان، نبراسکا، ماساچوست و دی.سی مورد آزارهای جنسی قرار گرفته بدون محاکمه گناهکار بسته شده است و آنان را در یک برزخ قانونی رها کرد.
بریجت اوکانر را در نظربگیرید: یک مددکار اجتماعی در دانشگاه میمونت نیویورک است. حین یک دوره کارآموزی در موسسه روانشناسی راکلند، مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفت. ناظران موسسه شکایات او را کاملاً نادیده گرفتند، همانطور که دادگاه آن را نادیده گرفت. پرونده اوکانر بسته شد، زیرا او از کارکنان راکلند به حساب نمی‌آمد و در نتیجه حق شکایت را نداشت. این رویه هنوز نیز حاکم است.

۴-حقوق ندادن قانونیست.
دوره کارآموزی چه تمام‌وقت باشد، چه یک روز در هفته، چه در یک کمپانی بزرگ باشد چه در وزارت دادگستری، انگیزه چه تغییر شغل باشد چه نیاز به سابقه کاری، مردم در موارد بسیار محدودی وجود دارد که از نظر قانونی افراد می‌توانند بدون پرداخت دستمزد استخدام شوند‌. اگرچه پرداخت نکردن حقوق برای داوطلبان قانونیست، اکثر دوره‌های کارآموزی شامل انجام کارهایی حیاتی هستند که کارآموز باید در قبال انجام آن‌ها از مزایایی برخوردار شود.
طبق قانون FLSA مصوب سال ۱۹۳۸، یک کارآموز از کارکنان رسمی به شمار می‌آید، چه بی‌تجربه باشد چه موقتی، و حداقل دستمزد به او تعلق می‌گیرد. با این حال صدها هزار کارآموز در آمریکا (حدود یک چهارم تا نصف جمعیت کل کارآموزان) دوره کارآموزی خودرا بدون دریافت هیچ حقوقی یا با حقوق کمتر از حداقل دستمزد به پایان می‌رسانند. بیشتر این افراد برای شرکت‌های انتفاعی کار می‌کنند و باید تحت مواد FLSA قرار بگیرند. یک بررسی در سال ۲۰۰۷ نشان می‌دهد که ۱۸ درصد از کارآموزان نه اعتبار کاری دریافت کرده اند و نه حقوق. این دوره‌های کارآموزی به احتمال زیاد، غیرقانونی بوده‌ااند.

۵_کارورزان در “واشنگتن دی سی” فقط به تلفن جواب می‌دهند.
در هیچ جای دنیا به اندازه ” واشنگتن دی سی ” فرهنگ کارورزی نهادینه نشده است. براساس یک آمار در سال ۲۰۰۹ ، ۲۰۰۰۰ کارورز هر تابستان به پایتخت می‌آیند مسلماً بسیاری از آن‌ها به نامه ها پاسخ می‌دهند، قهوه درست می‌کنند و تلفن جواب می‌دهند. اما برخی کارهای بسیار بیشتری انجام می‌دهند.
به عنوان مثال کارورزان دانشگاه استنفورد‌، در مرکز خدمات انسان و سلامت ، به نوشتن پیش‌نویس کارها کمک می‌کنند، در مرکز حقوق مدنی دپارتمان عدالت، به پیگیری تخلفات در رای‌گیری می‌پردازند، و در بانک ملی، کمک می‌کنند تا خدمات مالی تلفنی در کشورهای پیشرفته قابل دسترس باشد. در جاهای دیگر واشنگتن کارورزها به نوشتن متن سخنرانی برای افراد قانون‌گذار کنگره مشغول می‌شوند و و در پرونده‌های قتل به یافتن شاهد می پردازند. و این تنها شاهدی دیگر بر این سخن است که آنان باید از دستمزد و حقوق کار برخوردار شوند.

منبع: واشنگتن پست