سیر تحولات کافه در ایران

توسط وب گاه در اردیبهشت ۱۵, ۱۳۹۷

رعنا توتونچی- ریحانه رنجکش

کافه ها از جمله فضاهایی هستند که می توان با بررسی آنها میان اندیشه تاریخی، معماری، حوزه اجتماعی و فلسفی جامعه در یک زمان خاص پیوند ایجاد کرد. کافه ها بخشی از زندگی شهری اند، محیطی که می توان با بررسی آن به کشف زندگی اجتماعی پرداخت. کافه، یعنی آن نوع فضای عمومی که احتمالا ورژن های ابتدایی آن را می توان از حدود دهه ی ۳۰ خورشیدی در شهرهای بزرگ ایران سراغ کرد، توسعه مدرن یا روزآمد قهوه خانه های سنتی ایرانیست. توسعه، یعنی کافه، قهوه خانه سنتی را ارتقا داده و تصحیح و تکمیل کرده است. کافه، اقشار بیش تری از مردم را به خود راه می دهد؛ تابوها شکسته می شود، زن ها که تقریبا جایی در قهوه خانه سنتی نداشتند، بالاخره به کافه ها می آیند و اقشار فرهیخته تر مردم هم در کافه ها حضور می یابند. ۹۰ سال قبل، در سال ۱۳۰۶ ، مردی ارمنی به نام خاچیک مادیکیانس از روسیه به تهران مهاجرت کرد و در شرق پل حافظ در خیابان نادری آن زمان (جمهوری فعلی)، کافه ای بنا کرد که در مدت کوتاهی به پاتوق نویسندگان و روشنفکران ایرانی تبدیل شد. کافه ای که در آن برای نخستین بار غذاهایی مثل بیفتک و بیف استروگانو و نوشیدنی هایی مثل کافه گلاسه، قهوه ترک و قهوه فرانسه به مشتریان عرضه شد. کافه ای که اعتبار و شهرت اش را مدیون چهره های ادبی سرشناسی چون جلال آل احمد، صادق هدایت و نیما یوشیج است که روزگاری از مشتریهای ثابت و پروپاقرص این کافه بودند و با حضورشان و بحث های داغشان، فضای آنجا را گرم می کردند. کافه تنها مکانی صر برای گذران اوقات نبود .ورود کافه به ایران پایه گذار بسیاری از تحولات رفتاری فرهنگی و اجتماعی شده است.اگر با کمی اغماض و چشم پوشی تنها کافه و ورود فرهنگ کافه نشینی را مسبب این تغییرات ندادیم قطعا به عنوان یک کاتالیزور در تغییر بسیاری از فرهنگ ها و اداب سنتی عمل کرده است. فرهنگ هایی از جمله نوع پوشش برای حضور در فضاهای عمومی، حضور زنان به صورت ازادانه در این فضاها و نه صرفا به عنوان گذران وقت که برای ارایه یک نقش اجتمهاعی پررنگ چون نوشتن و نویسندگی در این فضاها. چیزی که سوال اساسی این پژوهش را شکل میدهد روند تغییر عملکرد کافه های اولیه به کافه های امروزی را شکل می دهد.

نوشته‌های مرتبط