انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

استیری دان (Stridhan) یا اموال متعلق به زنان در سنت هندوییسم

stridhan tradition – india

مقدمه:

در سنت هندوییسم در هنگام ازدواج خانواده دختر باید به او جهیزیه کاملی که شامل طلا و جواهرات ,ساری های زیبای ابریشمی ,وسایل نقره ای مانند سینی ,وسایل پذیرایی و وسایل آشپزخانه, پول نقد و حتی خانه و زمین می شود,بدهند,تمام این وسایل و لوازم دقیقا فقط متعلق به او بوده و عروس جوان مالک آن ها می شود ,هم چنین هدایایی که در روز ازدواج از طرف خانواده خود, اقوام خویش , دوستان , همسایه ها و خانواده و اقوام شوهر دریافت می کند نیز درواقع متعلق به او بوده و او قادر است هر طور که می خواهد در طول زندگی خود از آن ها استفاده کند .این سنت کهن در واقع برای حمایت مالی از عروس جوان برای آینده و حفاظت از او در هنگام طلاق ,مرگ شوهر و یا حتی بیرون انداختن او از خانه شوهر نیز می باشد,از کهن ترین ایام تاکنون در هند از هنگام تولد نوازد دختر در خانواده ,تمامی اعضای خانواده بویژه مادرش موظف به جمع آوری وسایل و لوازم گرانبهایی برای ا زدواج او بوده اند و هر چه جهیزیه یک دختر بیشتر بوده عزت و ارزشمندی او نیز در نزد شوهر و خانواده شوهر بیشتر می شود و هر چه کمتر احترام او کمتر و در برخی موارد حتی کشتن او را در پی خواهد داشت,البته لازم به ذکر است که برطبق اصول مانو یا مانو سمریتی Manu Samritiکسی که مفسر و واضع دین هندو بوده زنان حق داشتن هیچ گونه مالکیتی در هیچ زمانی از زندگی را ندارند وفقط در یک مورد که به آن استیری دان گفته می شود زن می تواند مقداری دارایی را در تملک خویش داشته باشد.
تعریف کامل این سنت :

درواقع در سنت هندویسم برای زنان دو نوع دارایی وجود دارد:

۱- دارایی هایی که واقعا متعلق به اوست و در مالکیت تام و تمام او قرار داشته و هرلحظه و هر زمان او می تواند به دلخواه خود آن را بکار ببرد و پس از مرگ زن نیز اولاد و نوه های او نیز می توانند آن را به ارث ببرند

۲- دارایی ها که مالکیت آن ها دارای حد و حدود می باشد و او فقط در موارد اضطراری , یا موارد قانونی و یا از بهره و سود آن داراییمی تواند استفاده کند

معنی این کلمه در زبان سانسکریت به دو بخش تقیسم می شود و استری Stri زن و دان Dhana دارایی می باشد و در کل به معنای دارایی متعلق به زن می باشد.این کلمه برای نخستین بار در مجموعه کتب کهن سمریتی Smriti و سپس در کتاب قانون دیگر هندویسم یعنی دارماسوترا Dharmasutra از آن یاد شده است.

در بین هندوها تعریف این سنت در واقع بدین شکل می باشد که مال یا پولی که متعلق به زن بوده و او به تنهایی قادر به فروش ,تعویض , هدیه دادن آن به اشخاص دیگر, اجاره دادن, مبادله و یا حتی خرج کردن آن به هر نحوی که می خواهد, هست.این پول یا اموال از مادر به دختر می رسد و مادر وظیفه دارد تا دختر خویش را از اول تولد تا پایان زندگی مورد حمایت مالی خویش قراردهد.البته گاهی اوقات نیز زن با متقاعد کردن شوهر خویش می تواند بخشی از اموال او را نیز به نام خود کرده و یا در هنگام ازدواج با توافق طرفین بخشی از اموال شوهر متعلق به او شود هم چنین اگر زنی بیرون از منزل نیز کار کند تمام پول و در آمد او جز اموال اوست و هیچ کس نمی تواند دخل و تصرفی در اموال او داشته باشد .دولت و قانون هند نیز این سنت کهن را به خوبی پذیرفته و در دادگاه های هند قابل تعقیب و اجرا می باشد.

استیری دان در متون کهن هندویسم :

نخستین متنی که در آن به این مساله اشاره شده کتاب سمریتی Smrirti می باشد ,مانو Manu که او را در تاریخ دین هندو واضع و مفسر قوانین و اصول دین هندو می دانند سه نوع دارایی را برای زنان مجاز می شمرد اول آن پول , جواهراتی و یا هدایایی است که در زمان ازدواج بر دور آتش مقدس به عروس می دهند وآن را آدی آگنی Adhyagni می نامند ,دوم آن پول یا هدایایی که در هنگام خروج دختر از خانه پدر خود از اقوام و خانواده خود دریافت می کند و به آن آدیاوآنیکا Adhyavahanika می گویند و سومین آن که شوهر بخاطر عشق و علاقه ای که به همسر خود دارد به مقداری از دارایی خویش را به او بخشیده و به آن دادتام پریت کارمانی DattampriteKarmani گفته می شود.

دومین متن که آن را مفسران دین هندو مانند ویشنو Vishnu ,یاگیاوالکیا Yagyavalkya و کاتیایانا Katyayanaتنظیم کرده اند ,بر طبق قول این مفسرین هیچ کس حتی پدر ,برادر ,پسر و یا حتی شوهر یک زن نمی تواند اموالی که آن را استیری دان نامیده اند را بدون رضایت زن تصاجب کرده یا از آن استفاده کنند و زن می تواند دراین مورد به پادشاه شکایت کرده و تمام آن ها را پس گرفته و یا با جریمه سود دو برابر برای اشخاص تصاحب کننده آن را بدست بیاورد ,اما اگر شوهر به هر دلیلی بیمار شده , از سوی طلبکاران احاطه شده و یا مشکل مالی پیدا کرده است همسر او می تواند داوطلبانه پول و اموال خود را در اختیار او قرار دهد اما در این حالت شوهر باید پس از برطرف شدن مشکلاتش پول یا دارایی را مانند قبل به همسر خویش بازگرداند.
منابع مالی استیری دان چیست؟

در کلیه کتب و متون کهن دین هندو به ۹ منبع که در واقع استیری دان شامل آن ها می شود اشاره شده که در کل شامل :

۱-هدایایی که از طرف اقوام خودش به زن داده می شود

۲-هدایا و میراثی که در زمانی که در خانه پدر به سر می برده و ازدواج نکرده بوده مردم و یا دوستانش به او داده اند

۳-میراثی که به او در هنگام تقسیم ارث رسیده

۴-اموالی به عنوان نفقه به او داده شده باشد

۵-میراثی که در اثر مرگ کسی به او برسد

۶-دارایی که در اثر کار کردن او در یک رشته تخصصی مانند هنر یا مهارتی که دارد به او برسد

۷-دارایی که در اثر مصالحه و سازش با کسی به او برسد

۸-دارایی که از جمع آوری پول استیری دان یا از درآمدهایی که استیری دان ایجاد کرده به دست آمده باشد.

۹-دارایی هایی کهدر طول مدت زندگی نصیب او شده باشد.

انواع استیری دان و مسایل وابسته به آن :

۱-آدیان آگنی Adhayanagni: هدایایی که در هنگام آتش مقدس عروسی به دختر داده می شود.

۲-آدیاواریکا Adhayahvarika:هدایایی که عروس درهنگام ورود به خانه شوهر دریافت می کند.

۳-پریتی داتا Pritidatta: هدایایی که پدر شوهر و مادر شوهر با عشق و علاقه به عروس خود می دهند.

۴-پاتی داتا Padidatta:هدایایی که شوهرش به او می دهد

۵-پادوانادانیکا Padvanadanika:هدایایی که بزرگان فامیل برای دعای خیر و احترام به عروس می دهند.

۶-آنوادی یکا Anvadhyeyaka:هدایایی که شوهرش پس از ازدواج به او می دهد

۷-آدیودانیکا Adhivedanika:هدایایی که شوهر به همسر اول خویش می دهد البته پس از ورود همسر دوم به خانه

۸-شولک Shulk:پولی که برای ازدواج به عروس می رسد .

۹-بندوداتا Bandhudatta:هدایایی که مادر و پدر عروس به او می دهند

۱۰-ویریتی Viritti:اموال و دارایی های خریداری شده از پولی که از تقیسم اموال بدست آمده باشد.

۱۱-یاوتاکا Yavtaka:زمانی که عروس و داماد پس از ازدواج در اتاقی به تنهایی می نشینند و هدایایی دریافت می کنند ,درواقع هدایایی که شوهر به زن خود در زمان ازدواج به او می دهد نیز شامل این مساله می شود.

۱۲-آیاواتاکا Ayavtaka:درواقع هدایایی که شامل قانون یاوتاکا نمی شود

۱۳-سوداییکا Savdayika و آسوادیکا Asvadyika:این دو نوع از استیری دان درواقع از شوهر به همسر خویش و یا از خانه پدر خودش و یا از پدرشوهرش به او می رسد اما زن بر این اموال و دارایی ها نظارت و مالکیت کامل دارد در حالی که بر آسوادیکا شوهر نیز مانند زن مالکیت خود را دارد.

۱۴-بریپ آشتی Paribhashti و آپریب آشتی Aparibhashti:نوع نخست در واقع هدایایی است که پیش از ورود عروس به بارگاه آتش برای عقد ازدواج به او داده و یا در هنگام عزیمت از خانه پدر و به قصد ورود به خانه شوهر خویش دریافت می کند,دومین نوع آن هدایایی است که در زیر مجموعه هدایای گروه اول قرار نمی گیرد.

 

منابع:

۱-The Hindu law Of Marriage And Stridhan ,GooroodasBanergee,ThackerSpink And Co 1879

۲-The Illustrated Encyclopedia Of Hinduism ,James G.Lochtefeld ,The Rosen Publishing Group Inc 1975