أنا منهم .. ولی ذکریات
ولد الکاتب الإعلامی الدکتور مصطفی الشوکی عام ۱۹۷۱ فی العراق. وصدرت له حتی الآن، عده کتب؛ من إعداد وترجمه وتألیف، فی مجال الأدب والثقافه والسیاسه والطفل. عاش فتره فی إیران، وتعلّم الفارسیه، فترجم منها وإلیها. عمل، ولا یزال یعمل فی مجال الأدب والسینما. وواصل دراساته حتی حاز علی الدکتوراه فی الإعلام.
نوشته‌های مرتبط
إنّ آخر عمل صدر لباحثنا العراقی فی ۲۰۱۵، هو مجموعه قصص قصیره جداً، أسماها: “أنا منهم”. وقد قام برسم لوحات هذه المجموعه، الرسام البریطانی الشهیر: Guy Denning.
وهذه المجموعه القصصیه مع قله حجمها – ۹۶ صفحه – تحتوی علی ثلاثه أبواب، سمّاها الکاتب: ذکریات؛ فالذکری الأولی “لم یکن أحد هناک إلاّهما”، وعنوان قصصها: “حنین”، “اعتراف”، “سحر بابل”، “ذکری”، “اختلاف”، و”عناق”. وأول جمله یواجهها القارئ فی أول قصه، هی «امتَهَنا المنافی ..» مما یذکّرنا بسکنی القاص / العراقی فی المنفی – قسرا، ولیس بالضروره هو وحبیبته، وإنما هو ووطنه العراق، الذی یمثلّه الشخص العراقی من ذکر أو أنثی. ویعلل الکاتب امتهانهما للمنافی بهذه العباره: «بحثاً فی المدن والخرائط عن وجه بعضیهما» فکثره المآسی التی واجهها العراق والعراقی / العراقیه طیله العقود الأخیره، جعلتهما باحثَین عن أحدهما الآخر، بل عن نفسیهما ککائنَین حنینین. وبسبب صمودهما – رغم کلّ ما حلّ بهما – یستمر الشوکی لیؤکد حضوره / حضور العراق فی نفس القصه: «فمساحیق الحیاه لم تستطع طمسَ ملامح وجهیهما» إذ عنده – بعد ضروره خروجهما من الغیاب: «فقد آن للتاریخ أن یعود.» وذلک کی یسجّل حضور العراق بمواطنیه – کما سجّل “سُمّو”ه من ذی قبل.
أما الذکری الثانیه، هی “حکایا المدینه”، حیث تبدأ بقصه “الطائر الغریب” وتنتهی ﺑ”أنشوده المطر”. إنّ أنشوده المطر تشیر مباشره إلی شاعر العراق العملاق “بدر شاکر السیاب” الذی یعتبر – إلی جانب “نازک الملائکه” رائدَ الشعر العربی الحدیث: الحرّ / التفعیله. وکأنما الشعر الحدیث، هو بدایه جدیده للعراق، والدخول فی عصر المدنیه، فلابدّ من التضحیه من أجل الحفاظ علی هذه البدایه / المدینه. ولذا یطلب الوالد فی القصه من ابنته الصغیره التی یذکّرها بشموخ العراق وأیام خصبه وعطاءه: «لا تترکی الغناءَ وإن توقف کلّ شیء .. فستأتی السماء بهدایاها ولو بعد حین ..» لکن – وکلّنا نعلم أن هذا الحلم لم یأتِ حتی الآن، ولذا عندما «سکتت السماء ونامت الصغیره» لم ینم الأب / القاصّ، بل: «انهمرت عینا أبیها بالمطر ..» إنّ الشوکی لا یرفع شعار التضحیه من أجل الوطن فقط، وإنما یبقی ساهر العینین منهمر المقلتین کی تری ابنته الودیعه یعشب العراق ویزدهر فی المستقبل القریب.
والذکری الثالثه تحتوی علی قسط آخر من القصص، یؤکد القاص العراقی مصطفی الشوکی ضروره الحضور والتضحیه، ولذا نجد عنوان هذه القصص تبتعد عن الضبابیه، بل تصرخ بکلّ قواها، وقد أدرک مغزی القصص الرسّام البریطانی، ورسم لوحات تناسب هذا المغزی، وراعی فیها الروح الشرقیه المنتشره فی القصص، وهی روح تتصارع مع نفسها / الماضی، توّاقه إلی الحضور فی الآن / الحال الراهن: “أوجاع”، “قهوه عربیه” “قلم حادّ”، “نصفه الآخر”، “مسطره”، “دهس”، “خلل روحی”، “کان هو”، ألوان”، و”سموّ” هی عناوین هذه القصص العشر من الذکری الثالثه. ولنا أن نذکر قصه “نصفه الآخر” کی نری تأکید الشوکی علی ضروره “الحضور” والابتعاد عن “الغیاب” الذی جاء فی نهایه قصته الإولی “حنین”. فهکذا یسرد قصته القصیره جداً؛ “نصفه الآخر”:
«کلما أراد الکتابه باسم مستعار ، تدخل فی حیاه الناس الخاصّه ، نطق قلمُه بکلّ وساخه ..
عندما کتب باسمه الحقیقی کان نجیبا جدّاً …!»
تبدأ مجموعه “أنا منهم” القصصیه بقصه “حنین” وتنتهی بقصه “سموّ”. وهذه البدایه والنهایه، ترسم لنا رأی القاص العراقی بالنسبه لوطنه العراق، وعلاقته بأهله العراقیین، وسموّ نفسه الحنینه الأبیه.
حسین عباسی
إیران – مدینه الأهواز
أکتوبر ۲۰۱۵
“أنا منهم” مجموعه داستان های مینی مال (۹۶ صفحه: ۲۰۱۵) روزنامه نگار، نویسنده و مترجم عراقی، دکتر مصطفی الشوکی (زاد: ۱۹۷۱ میلادی) است. وی، افزون بر تألیف و پژوهش و ترجمه، در عرصه ی سینما فعالیت می کند.
ناشر و محل نشر این داستانک ها، مشخص نیست.
