- سایت انسانشناسی و فرهنگ:
نوشته‌های مرتبط
همانگونه که پیش‌تر هم اعلام شد، مجموعه انسانشناسی و فرهنگ از سال گذشته تا کنون مشغول انتقال تمامی مقالات سایت‌های آرشیوی به آدرس‌های قبلی anthropology.ir و anthropologyandculture.ir به سایت فعلی به آدرس anthropologyandculture.com بوده که خوشبختانه کار انتقال این حجم عظیم از مقالات را با موفقیت به پایان رسانده است. گفتنی است با این انتقال مطالب، دو سایت مذکور از دسترس خارج خواهند شد. در سایت جدید، علاوه بر مجموعه‌های پیشین سایت شامل علوم انسانی، علوم اجتماعی، علوم سیاسی و اقتصادی، انسان و فرهنگ، هنر و ادبیات، شهر و معماری، تاریخ و پیش از تاریخ، و منابع و ماخذ و زیرمجموعه‌های آنها؛ دو بخش «مطالعات منطقه‌ای ایران و جهان» نیز در چیدمانی جدید در صفحه اصلی قرار گرفته‌اند و مطالب مربتط با هر کدام از زیرمجموعه‌هایشان به راحتی قابل مشاهده است. همچنین، در سایت جدید تلاش شده تا علاوه بر به‌روزرسانی فعالیت‌های عمومی انسانشناسی و فرهنگ (مثل: نشست یکشنبه‌ها و پروژه تاریخ فرهنگی ایران مدرن) سایر فعالیت‌های انسانشناسی بیشتر در معرض مشاهده عموم مخاطبان قرار گیرد، که می‌توان به بخش‌های ذیل اشاره نمود:
- اخبار یکشنبه‌ها که با چینشی جدید در تب جدید در مجموعه اخبار منتشر می‌شود،
- گزارش کامل نشست‌های انسانشناسی و فرهنگ،
- پروژه بازنمایی شهری ایران مدرن
- مجموعه جالب و جداب فرازگفتارها با نقل‌قول‌هایی از بزرگان علم و فرهنگ
- مجموعه یک عکس، یک روایت، با عکس‌هایی از مهرداد اسکویی و متن‌هایی خواندنی از ناصر فکوهی
- تازه‌های انتشارات
- برنامه‌های دیداری شنیداری
- انتشارات انسانشناسی و فرهنگ:
انتشارات انسانشناسی و فرهنگ در سال ۱۳۹۹ سال نسبتا پرباری را پشت‌سر گذاشته است و موفق شده کتاب‌های متنوعی را به لحاظ موضوعی را تولید کرده و از این میان چند کتاب را به انتشار نهایی برساند. از این میان، ۵ کتاب در دست آماده‌سازی و انتشار است و در سال (۱۴۰۰) منتشر خواهد شد. در ادامه نگاهی خواهیم داشت به عناوین کتاب‌های در دست انتشار و کتاب‌های منتشر شده:
کتاب‌های در دست انتشار:
- انسانشناسی بیماری، علیرضا خدامی
- دستفروشان زن در متروی تهران، فریبا مسعودی
- بدن و نظریه اجتماعی، حسن شهرکی
- سلامت سوسیالیستی در مناظره با نئولیبرالیسم، مزدک دانشور
- یادداشت‌های پایان قرن، زهره روحی
کتاب‌های منتشر شده:
- فرهنگ و کرونا، به قلم جبار رحمانی، عضو شورای مرکزی انسانشناسی و فرهنگ
در متن پشت جلد این کتاب می‌خوانیم:
شیوع ویروس کرونا منجر به تعلیق بسیاری از روال‌های عادی زندگی انسانی شد. هرچند بیشتر دانش ما از این بحران، از منظر پزشکی بود، اما بحران کرونا، یک بحران فراگیر زیستی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است. ازاین‌رو ضروری است شناخت جامعی از این بحران داشته باشیم. در این کتاب تلاش من بر آن بوده که از منظر علم انسانشناسی به ابعاد فرهنگی و اجتماعی بحران کرونا در جامعۀ ایرانی بپردازم. تلاش کرده‌ام در این جستارها، الگوها و منطق موجود در چالش‌های فرهنگ ایرانی در مواجهه با پدیدۀ کرونا را مورد بحث قرار بدهم. از همین رو، گاه در تحلیل‌ها به ذهنیت کنشگران سطح خرد ایرانی و درک آنها از شعارهای ستاد بحران کرونا پرداخته‌ام و گاه به دلالت‌های فرهنگی، دینی و ایدئولوژیک این شعارها و سرانجام نیز به ابعادی فراگیر از پیامدهای فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و دینی این پدیده در جامعۀ ایرانی و نقش آن در بازتولید نابرابری‌ها و بی‌عدالتی‌های ضمنی و آشکار در جامعه توجه کرده‌ام. تحلیل‌های هم‌زمان از وقوع یک بحران، هرچند ناقص به نظر می‌رسند،اما گام‌هایی اولیه برای فهم جامع یک بحران و مواجهه‌ای دقیق با آن و مهم‌تر از همه جلوگیری از تکرار خطاها خواهند بود.
- کتاب مرگ‌ها و یادها، نوشته ناصر فکوهی، مدیر انتشارات انسانشناسی و فرهنگ
داستان این کتاب، روایتی آشناست که همه دوست دارند فراموش اش کنند. داستان یادهایی فراموش ناشدنی، اما فراموش شده؛ داستان دوستانی که دوست داشتی باز هم می توانستند کنارت بودند، اما نیستند. کتاب در همان حال، مجموعه ای بزرگ از گفتارها و نوشته هایی است که در طول سال ها دربارۀ مرگ در همۀ اشکال اش به بیان آورده ایم. جستارها، مقاله ها و گفتگوها. همۀ مرگ ها، خشونت آمیز، در آرامش یا در آشوب و درد؛ همۀ مرگ ها و بسیاری از اندیشه ها دربارۀ مرگ آن ها که بسیار به ما نزدیک اند اما نزدیک شان نمی خواهی و آن ها که آن قدر دورند که باورشان نداری داستان این کتاب، یاد دوستان و بزرگانی نیز هست که تاریخ معاصر ما را رقم زدند و برای همیشه باید بزرگ شان بداریم و حتی گاه، یاد هیولاهایی که تاریخ جهان را به خون و خشونت و بی رحمی آلوده ساختند.
ما از مرگ می گوییم؛ مرگی که گفتن و شنیدن از آن در جهان کنونی، از همان ابتدا حسی ناراحت کننده و اضطراب آمیز را هم گوینده و هم در شنونده برمی انگیزد؛ در متبلور می شود، حسی که برای انسان شناسان آشناست و در مفهوم «تابو» متبلور می‌شود، آنچه نباید بر زبان راند، آنچه نباید به سوی‌اش رفت و به کنش رساند. مدرنیته مرگ را از زندگی ما بیرون رانده است. همان گونه که شروع فرآیندهای بزرگ شهرنشینی پس از رنسانس، به گونه‌ای نمادین، با بیرون راندن گورستان‌ها از شهر همراه بود. مدرنیته، مرگ را در زندگی ما به حوزه‌ای تابویی راند و این همان چیزی است که در پهنه‌های زیادی تکرار شد، از سالمندی و بیماری تا ناتوانی‌های فیزیکی و ذهنی، از جنون و در یک کلام متفاوت بودن تا متفاوت زیستن و حرکت در خلاف جریان متعارف روزمرگی در معنای عام آن و در سکانس‌ها و کلیشه‌های از پیش تعریف شده و شاید به همین دلیل باشد که امروز بیش از هر زمان ناچاریم با مرگ زندگی کنیم و آن را سرچشمه‌ای معجزه‌آسا برای زندگی بدانیم.
- کتاب همراه با باد، نوشته ناصر فکوهی مدیر انسانشناسی و فرهنگ
بسیاری فیلم‌های مستند نیز وجود دارد که هم اسنادی مهم از یک واقعه یا دوره هستند هم در سطح خرد، عمیقاً موضوع مورد مطالعه خود را شناخته و منتقل کرده‌اند. کوشش ناصر فکوهی در کتابی که در دست داریم، اتفاقاً عنایت به همین دسته از فیلم‌هاست و فیلم انسانشناسی را در جایگاهی دست‌نیافتنی تعبیه نمی‌کند. او البته با رویکرد انسانشناسی تصویری به سراغ فیلم می‌رود. همچنان که در روش تاریخ‌نگاری معاصر فرانسه نیز مارک فرو در جستجوی معنا از طریق رمزگشایی و تفسیر نهایی متن و معنای موردنظر کارگردان یا مؤلف فیلم است و آن را در بافت اجتماعی، تاریخی و سیاسی‌اش بررسی می‌کند. برای مارک فرو هر فیلم داستانی یا مستند می‌تواند در کشف شرایط تولید اثر به تاریخ‌نگار کمک کند. کلیدواژۀ مورد نظر او منتالیتی یا آگاهی جمعی است که ورای افراد یک جامعه عمل می‌کند؛ بنابراین برای شناخت روحیه و زندگی روزمره جامعه موردنظرش، فیلم را موضوع مورد مطالعۀ خود قرار می‌دهد. به نظر مارک فرو، فیلم‌ها بیش از آن که اطلاعاتی دربارۀ موضوع و حوادث فراهم کنند، اسناد معتبری دربارۀ سازندگان آن فیلم‌ها و روحیۀ زمانۀ خود هستند. با توجه به این مباحث، من در سراسر کتاب حاضر هدفی را می‌بینم که «اینک و حاضر بودن» را از سویی و «کاربردی بودن» را از سوی دیگر نشانه رفته است (برگرفته از مقدمه محمد تهامی‌نژاد در این کتاب)
- کتاب انسان و فرهنگ، به قلم زهره دودانگه، عضو شواری مرکزی انسانشناسی و فرهنگ و مدیر روابط عمومی انسانشناسی و فرهنگ
انسانشناسی «علم گونۀ انسان» است که انسان را در طیفی از ابعاد مطالعه می‌کند، از زیست‌شناسی و تاریخچۀ تطوری گونۀ انسان اندیشمند تا عناصر جامعه و فرهنگ که به‌طور قطعی انسان را از دیگر گونه‌های حیوانات متمایز می‌کند. علم انسانشناسی به علت در بر گرفتن موضوعات گوناگون، به‌ویژه از میانۀ قرن بیستم، تبدیل به مجموعه‌ای از رشته‌های تخصصی‌تر شده است. این کتاب ترجمۀ مقالۀ بلند «انسانشناسی» به قلم نویسندگان دایرهالمعارف بریتانیکاست و تاریخچۀ این رشته، شاخه‌های گوناگون آن و تحول‌اش را در مناطق مختلف جهان واکاوی می‌کند.
- تاریخ فرهنگی بدن و بدنمندی در ایران عصر جدید
به‌لحاظ پدیدار‌شناسی، صِرف اجتماعی و فرهنگی بودنِ درک و خوانش از چیزها، این امکان را برای دولتِ جدید فراهم می‌کرد تا به برساخته شدن میدانِ کُدگذاریِ جدیدی برای فرهنگ‌سازی دست یابد و از این راه، خوانش از فی‌المثل بدنِ آرمانیِ موردتأیید خود را در قلمرو روزمره، به‌منزلۀ بدنِ فرهنگی و اجتماعی برای «خود» و «دیگری» جا اندازد. پس «فرهنگ جدید» در شاکله‌هایی مفهوم‌ساز بر آن بود تا به‌طور کامل حیطۀ قلمرو روزمره را تحت نظارت و کنترل خود درآورد… تصرف قلمرویی که مملو از عادت‌های دیرینه و چندصد‌ساله سنتی‌ای بود که نحوۀ درک از زندگی و هرچیزی (از ماهیت «بدن» گرفته تا شکل و ماهیت «خانواده» و حتی جایگاه «معماری و شهرسازی» و …) را در سلطه خود داشت؛ لُب‌کلام، این سیستمِ جدید آمده بود، آن هم با شتابِ هرچه بیشتر تا جامعۀ سنتی ایران را یک شبه «متمدن» سازد.
مطالعات اجتماعی مرگ، به قلم هاجر قربانی عضو شورای علمی انسانشناسی و فرهنگ
آن گونه که دانش ما تا به امروز یاری می‌کند، انسان تنها موجود مرگ‌باور است. در طول تاریخ تمدن هشت‌هزارساله انسانی و از زمانی که انسان توانست اندیشه‌هایش را با زبان مکتوب به ثبت برساند مرگ حضوری پررنگ دارد و توانسته است بخش مهمی از ثبت داده‌ها مادیت‌ها و عناصر فرهنگی غیرمادی بشر را به خود اختصاص دهد. پیش از این نیز مرگ از خلال اشکال و هنرها میراثی گرانبها برای انسان‌ها به جای گذاشته است. اما این پدیده در دوران مدرن و به‌واسطه انقلاب‌های سیاسی، اقتصادی و فناوری مجموعه‌ای از پرسمان‌های نو را در فکر و حیات انسان جای داده و موجب تغییر نگرش انسان به این پدیده شده است. مجموعه حاضر با زحمات خانم هاجر قربانی پژوهشگر حوزه مطالعات مرگ با رویکردی کاملا بینارشته‌ای فراهم شده است. مطالعه این کتاب نه فقط برای متخصصان علوم اجتماعی، انسانی، پزشکی و مسئولانی که از دور یا نزدیک با این پدیده سروکار دارند بلکه برای مخاطبان عمومی نیز بسیار سودمند خواهد بود.
- سایت تاریخ فرهنگی ایران مدرن:
از سال ۱۳۹۶ که تاسیس سایت تاریخ فرهنگی ایران مدرن، به عنوان بخشی از پروژه کلان «تاریخ فرهنگی ایران مدرن» از مجموعه پروژه‌های در حال انجام مجموعه انسانشناسی و فرهنگ در سیزدهمین سالگرد تاسیس انسانشناسی و فرهنگ اعلام شد تا کنون، سایت تاریخ فرهنگی در چند مرحله به روز رسانی شده و تحولات بسیاری را پشت سر گذاشته است. از زمان انتقال به سایت جدید، به آدرس iranmodernculture.com نیز به لحاظ چیدمان زیرمجموعه‌های سایت هم تغییراتی داشته است، و بخشی به عنوان روزنگار تاریخ فرهنگی به مجموعه نوشته‌ها اضافه شده است که در حال به‌روزرسانی می‌باشد. این تحولات همگام بوده با تحولات مدیریتی و سیاستگذاری جدید در پروژه سایت تاریخ فرهنگی ایران مدرن که این تحولات به زودی به اطلاع عموم خواهد رسید. سایت تاریخ فرهنگی ایران مدرن در آدرس مذکور قابل دسترسی است و برای آشنایی با مجموعه‌ها و زیرمجموعه‌های کنونی سایت می‌توانید به این سایت سر بزنید.
- گزارش مالی:
تعداد اعضای گروه همیاران انسانشناسی و فرهنگ در حال حاضر ۱۵۲ نفر است. در سال گذشته دوستان با پیوستن به این گروه و پرداخت مبلغ ماهانه به هر اندازه از هزار تومان تا هر اندازه مایل بودند، و همچنین پیشنهاد کارهای عملی داوطلبانه: نظیر تایپ مقالات قدیمی فرهنگی، انتقال داده‌ها، تهیه فیلم و ویدیو توانسته‌اند کمک بزرگی به مجموعه انسانشناسی و فرهنگ باشند و امید داریم که در سال جدید هم اینگونه کمک‌ها تداوم داشته باشد.
گزارش مالی انسانشناسی و فرهنگ در بازه زمانی بهمن ۱۳۹۸ تا بهمن ماه ۱۳۹۹ به شرح زیر می‌باشد. انسانشناسی و فرهنگ در این دوره نیز علاوه بر کمک‌های مالی اعضای شورای مرکزی به مبلغ حدودی شصت میلیون ریال، از کمک‌های مردمی نیز بی‌نصیب نموده به نحوی که در این بازه زمانی علاقه‌مندان در مجموع مبلغی در حدود سیصد میلیون ریال به موسسه انسانشناسی و فرهنگ کمک کرده‌اند که در ماه‌های مختلف متفاوت بوده است.
لازم به ذکر است که مبالغ دریافتی در جهت کمک به انجام پروژه‌های انسانشناسی و فرهنگ صرف خواهند شد. پروژه‌های انجام شده تا کنون:
- تاسیس پادکست انسان شناسی و فرهنگ
- آماده سازی برای ورود به سیستم یوتیوب
- تهیه تعداد زیادی ویدیو و برامه های مجازی
- اتمام انتقال داده های سایت های قدیمی به سایت های جدید
- شروع به آماده سازی نهایی کتاب های تاریخ فرهنگی ایران مدرن
- ادامه پروژه دراز مدت «چهره های زمان» که هر هفته دو ویدیو از آن منتشر می شود و برنامه داریم علاوه بر یوتیوب احتمالا به انگلیسی نیز ترجمه شان کنیم.
- آماده سازی ویژه نامه انسان شناسی و فرهنگ نوروز ۱۴۰۰
هزینه‌های پیش بینی شده برای سال علمی ۱۴۰۰: حدود پنجاه میلیون تومان است که به هر اندازه تامین شود مصرف خواهد شد و در صورت افزایش فعالیت ها بیشتر خواهد شد.
پروژه هایی که در صورت کمک‌های آتی شما مایل به انجامشان هستیم عبارتند از :
- ادامه پروژه تاریخ فرهنگی ایران مدرن و آغاز انجام مصاحبه های شفاهی عمومی و پیاده و منتشر کردن آنها به ویژه با افراد دارای تجربه در شهرهایی به جز تهران
- پروژه عکس و فیلمبرداری و تهیه برنامه های ویدیویی و ضبط سیستماتیک برنامه های فرهنگی شهرستان ها و تهران به صورت صوتی و تصویری و پخش آنها روی کانال های خود
- برنامه بازتولید مقالات فرهنگی مطبوعات دهه ۱۳۴۰ به صورت فایل های ورد قابل دسترس برای استفاده همگان
- برنامه تهیه ویدیو های آموزشی و بارگزاری بر روی ساوند کلاود و یوتیوب که از این ماه آغاز شده
- انتشار کتاب های مجموعه گفتگوهای تاریخ فرهنگی از بهار ۱۴۰۰ و ادامه گفتگوها در پروژه تاریخ فرهنگی ایران مدرن از مهر۱۴۰۰
- ایجاد گروه های مطالعه (در حال حاضر ۸ گروه ) برای فعالیت های تخصصی گروهی در حوزه های شهر، سینما، تاریخ فرهنگی، آیین و مناسک، مرگ، بدن، …