همایون امامی
این کتاب به مجموعه¬ی پیشگامان سینمای مستند ایران تعلق دارد.مجموعه¬ای که می¬کوشد بر محور تاریخ شفاهی، مرور و مطالعه¬ای در پیشینه مستند سازی در ایران داشته باشد.در این مجموعه نگارنده به چند تن از پیشگامان سینمای مستند ایران می¬پردازد.پیشگامانی که در آن شریط که سینمای و به¬ویژه سینمای مستند، از تعریف روشن و درستی برخوردار نبود و هنر سینما تنها در ابعاد تجاری و سرگرم کنندگی¬اش تعریف می¬شد،سینمای مستند ایران را بر مبنای الگو¬های جهانی آن بنا نهادند.و عجیب نیست اگر بدانیم نخستین درخشش¬های جهانی سینمای ایران، از طریق فیلمهای مستندش بوده است.فیلمهایی چون یک آتش ساخته¬ی ابراهیم گلستان،شقایق¬های سوزان ساخته¬ی هوشنگ شفتی،طلوع جد ساخته¬ی احمد فاروقی قاجار، گود مقدس ساخته ی هژیر داریوش،تخت جمشید ساخته¬ی فریدون رهنما
نوشته‌های مرتبط
نظر به این وجه فرهنگی مطالعه¬ی سیر تحولی سینمای مستند ایران و چند و چون آن به منظور درک بهتر تاریخ سینمای مستند ایران اهمیت خود را آشکار می¬سازد.به ویژه آن که می¬دانیم سینمای هنری ایران از هر نظر مدیون سینمای مستند است و سازندگان آن شاهکار¬ها که جشنواره¬های جهانی را برای نخستین بار به تحسین واداشته¬اند،با مستندسازی وارد دنیای سینما شده¬اند.
در این مجموعه و از طریق کتابهایی مستقل به مستندسازان نسل اولی چون خسرو سینایی،منوچهر طیاب،هوشنگ شفتی،منوچهر عسکری¬نسب و …. پرداخته خواهد شد.
هر کتاب از سه بخش متمایز سامان یافته است.بخش نخست دربرگیرنده¬ی مروری انتقادی بر فیلمهای مستند¬ساز مورد نظر است.تلاش به عمل آمده تا تمامی مستند¬هایی که او از آغاز تا به امروز ساخته است مورد معرفی،نقد و بررسی قرار گیرند.
در بخش دوم کتاب شاهد یک گفت و گوی طولانی با مستند¬ساز مورد نظر خواهیم بود.در این گفت و گو،پس از درنگ بر شرح حال و نحوه¬ی طی شدن دوران کودکی و دوران تحصلات ابتدایی و دبیرستانی وی، به جستجوی ریشه¬های گرایش به سینما و یا حتی سینمای مستند خواهیم بود.از افراد مؤثر بر این انتخاب نحوه شکل گیری و رشد آن آگاه خواهیم شد.در ادامه به تحصیلات سینما که عمدتاً در کشورهای خارج از ایران صورت پذیرفته پرداخته خواهد شد و بعد هم به تولید فیلم پایان نامه تحصیلی که غالباً نقطه اختتامی بر فعالیت های سینمایی کارگردان مورد نظر در خارج از ایران است،پرداخته خواهد شد.
در ادامه به چگونگی جذب به مستند¬سازی – معمولاً در وزارت فرهنگ و هنر و بعد¬ها سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران – پرداخته خواهد شد و فیلمهای ساخته شده در تمامی این سالها مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت تا از این رهگذر ضمن آگاهی از خاستگاه اجتماعی فرهنگی هر رویکرد زیبایی¬شناختی، به انتقال تجربه¬های آن نیز رسید.
در بخش سوم کتاب تلاش شده است تا علاوه بر نویسنده کتاب،فضایی فراهم شود تا در پرتو دیدگاه¬های دیگر منقدان شناخته شده سینمای مستند ایران، جنبه¬های مختلف محتوا و زیبایی¬شناسی این فیلمها مورد بحث و نقد و بررسی قرار گیرند.در بخش سوم کتاب شاهد مقالاتی از محمد تهامی¬نژاد،عباس بهارلو(غلام حیدری)،سعید محصصی،فرح اصولی،سعید محصصی،سعید عقیقی،سهراب فرسیو،ژاره طباطبایی،علی لقمانی،منوچهر طیاب،روبرت صافاریان،امیرحسین ثنایی و پوریا جهانشاد خواهیم بود که هر یک با تکیه بر فیلمی از آثار خسرو سینایی، به نقد دیدگاه و شیوه فیلمسازی او پرداخته¬اند.
لازم به یادآوریست که الگوی حاکم بر این کتاب در مورد دیگر مستندسازان سینمای ایران نیز تکرار خواهد شد.
کتاب به صورت مصور در ۵۸۹ صفحه و در قطع رقعی توسط نشر ساقی زاهی بازار کتاب شده است.