اتفاق مهمی که برایم شکل گرفت وقتی بود که فکر کردم دوست دارم از چهره های بزرگ هنر ، فرهنگ، ادب و علم در کشورم عکاسی کنم چرا که احساس کردم دلم می خواهد از نگاه خودم آن طور که آنها را درک می کنم، چهره هایشان را برای تاریخ فرهنگی کشورم به یادگار بگذارم.
خوب من عکاسی می کردم ، فیلمساز بودم و فکر می کردم که یک سری عکس از آدمهایی که تو جهان در فرهنگ و هنر دوست دارم ،به یادگار مونده که ما اون آدمها را از طریق این عکسها می شناسیم. یک جور عکس آیکن بودند. مثلا وقتی به انیشتین فکر می کنم عکسهای خاصی یادم می آید و همینطور چخوف، داستایوفسکی، تولستوی و پروست. این باعث شد که فکر کنم که آیا می توانم در تاریخ فرهنگی کشورم ادامه دهنده راه عکاسان مهمی چون فخرالدین فخرالدینی و مریم زندی که سالها در حیطه عکاسی پرتره کار کرده بودند، باشم؟
نوشتههای مرتبط
۲۲ سال پیش ، یعنی سال ۱۳۷۵ به صورت خودجوش بعنوان یک عکاس جوان، تصمیم گرفتم که از هنرمندان مطرح ایران عکاسی کنم. دلم می خواست چهره آنها از نگاه من ثبت شود و مردم هنرمندان محبوبشان را از عکسهای من بشناسند. کسانی چون احمد شاملو ، فریدون مشیری ، محمدرضا شجریان، عباس کیارستمی، شفیعی کدکنی، ایرج افشار، عزت اله انتظامی، هوشنگ ابتهاج، سیمین دانشور، سیمین بهبهانی و .. طی عکاسی از این چهره های نامدار پدر همسرم استاد نصرت کریمی به من بسیار کمک کرد، آقای رضا یساولی مدیر انتشارات یساولی از پروژه ام استقبال کرد، و من بسیار از او ممنونم.
اولین جلد کتاب به نام ” یاد و نگاه ” در سال ۷۹ توسط انتشارات یساولی منتشر شد. قرار شد جلد دوم و سومی هم داشته باشد که متاسفانه آقای یساولی موافق نبودند و نشد. آن کتاب در آن سال در نمایشگاه بین المللی کتاب جایزه بهترین کتاب سال را به خود اختصاص داد. به دلیل کیفیت انتشار و نیز موضوع کتاب.در این کتاب از ۵۰ برجسته فرهنگی کتاب عکاسی شده است و اولین بار این ایده را که از هر هنرمند در دو صفحه روبرو دو عکس بگذارم بسیار مورد توجه قرار گرفت.
از عکسهای آن کتاب به عنوان چهره های ماندنی تاریخ فرهنگی ایران یاد می شود ، به طور مثال وقتی کسی به شفیعی کدکنی فکر می کند ، عکسهای من به یادش می آید یا تصویری که از محمدرضا شجریان گرفته ام. وقتی که دستش هنگام زمزمه شعری مهم بر روی چهره اش قرار گرفت. این عکس یکی از معروفترین پرتره های ایران است که مردم می شناسندش و منتقدین هم از آن یاد می کنند. به شوق می آیم وقتی طی این سالها صدها طرح و قلم زنی، نقاشی، طراحی، منبت و … از آن به اجرا در آمده است .
این پروژه قرار بود شامل جلد دوم و سومی هم شود. حتی با خودم قرار گذاشتم که برای عکاسی از مفاخر هنر کشورم که سالهاست در دیگر کشورها زندگی می کنند، به آن کشورها بروم.انتشار آن دو کتاب متوقف شد، اما من متوقف نشدم . من از سال ۷۵ تا به امروز از هنرمندان برجسته ایران، (نه فقط افراد معروف) عکاسی می کنم. حتی به روستاهای استان های مختلف کشور می روم و از چهره هنرمندان بومی عکاسی می کنم و می خواهم تا توان دارم این پروژه را ادامه د اده و برای آیندگان به یادگار بگذارم.
من برای گرفتن عکسها به آمریکا ، ژاپن، فرانسه، هلند، بلژیک، اتریش و آلمان هم رفته ام. اما بسیاری هنوز در ایران و دیگر کشورها هستند که دلم می خواهد از آنها عکاسی کنم. شاید بتوانم در آینده با تامین بودجه و حمایت های مردمی، این پروژه را تکمیل کنم. و ادامه دهنده راه عکاسانی چون فخرالدین فخرالدینی و مریم زندی باقی بمانند تا باز جوانی پر شور بیاید و ادامه دهنده راه آنان باشد.
از عکسهایی که من از چهره های برجسته ادب و فرهنگ کشور گرفته ام بسیار برای جلد کتابها استفاده شده است و امیدوارم همین طور از این عکسها در ارتباط با همکاری با ناشران کشور استفاده شود. امیدوارم بتوانم از این راه به عنوان چهره کوچک فرهنگ این مرز و بوم در نشر فرهنگ کشور سهیم باشم.
کتاب عکس ۱۱۱ :
در کتاب ۱۱۱ – (چهره ی فرهنگ، ادب و هنر معاصر ایران) ، مهمترین چهره های فرهنگی کشور طی ۲۲ سال عکاسی به ثبت رسیده است. از هر هنرمند دو عکس منتشر می شود.
کتاب به سه زبان فارسی، انگلیسی و فرانسه است. و در ۲۵۰ صفحه با کاغذ گلاسه اعلا به ابعاد ۲۸.۵ × ۲۱ سانتیمتر است.
خیلی ها دیگر در کنار ما نیستند . خیلی ها را از دست داده ایم. عشق و ارادت من به این چهره ها در عکسهایم باقیست و باقی خواهد ماند.
باقی بقایتان…
چرا حامی جو ؟
زمانی که من برای کراودفاندینگ فیلم رویاهای دم صبح (لینک پروژه گذاشته بشه ) به حامی جو آمدم دلم می خواست یک مرز مقاومتی بشکند و مردم به هنرمند به صورت مستقیم کمک کنند و خود را شریک شکل گیری و ساخت روح یک اثر هنری بدانند. من هنرمند مردمم هستم و حرفهای مردم را همیشه در فیلمها و عکس هایم زده ام .
این پروژه برایم خیلی مهم است چرا که باید برای مردم ایران بماند. وآنها اگر که عکسها لایق باشد، همنشینی این چهره ها را درقالب یک کتاب ارج بگذارند.
فکر می کنم بدون پشتیبانی حامی جو و حمایت های مردمی به نتیجه رسیدن این پروژه سنگین سخت باشد و دلم می خواهد این مجموعه عکسها و این کتابها به صورت مستقل با همکاری حامی جو و مردم به نشر برسد.
با تشکر از خانم مریم اسلوبی برای ساخت تریلر و عکسهای ارائه شده در صفحه.
درباره مهرداد اسکویی
مهرداد اسکویی (زاده ۱۳۴۸ در تهران)، فیلمساز،تهیهکننده،پژوهشگر و عکاس ایرانی و فارغالتحصیل کارگردانی سینما است که اغلب آثار وی در جشنوارههای معتبر ملی و بینالمللی مورد توجه قرار گرفته و جوایزمتعددی راکسب کردهاست. اسکویی تحصیلاتش را در دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنرکامل کرد. وی در سال ۲۰۱۰ موفق به کسب عنوان چهره فرهنگی سال جهان از سوی نهاد فرهنگی «پرنس کلاوس» هلند شد.. اسکویی عنوان بهترین فیلمساز مستند سال ۲۰۱۶ جهان از جشنواره (تروفالس) آمریکا را از آن خود کرد. در سال ۱۳۸۹ انجمن مستندسازان سینمای ایران جایزه بزرگداشت خود را در جشن خانه سینما، به پاس یک عمر فعالیت مستندسازی به وی اهدا کرد. اسکویی از اسفندماه ۱۳۸۵ تا اسفندماه ۱۳۸۹ برای مدت دو دوره دوساله عضویت کمیته تخصصی سینمای مستند فرهنگستان هنر ایران را عهدهدار بود. در سال ۲۰۱۳ فیلم مستند «آخرین روزهای زمستان» از ساختههای او بر پرده سینماهای فرانسه اکران شد. وی جزو هیئت مؤسس و مشاور ارشد مؤسسه انسانشناسی و فرهنگ است.او همچنین در سال ۸۹ با همکاری پژوهشگرانی از رشتههای گوناگون، مرکز میراث تصویری ایران را که متمرکز بر پژوهش روی عکس و کارت پستالهای تاریخ ایران میباشد را بنیان گذاشت. همچنین از اسکویی گفتگوهای مختلفی با شخصیتهای سینمایی و هنری ایرانی و خارجی منتشر شدهاست.او از سال ۱۳۷۵ پروژه عکاسی از چهرههای مفاخر فرهنگ و هنر معاصرایران را جزو برنامههای ثابت خود قرار دادهاست.اسکویی در بیش از صدو سی جشنوارهٔ معتبر ملی و بینالمللی عضو گروه داوری بودهاست. او همچنین به عنوان سفیر فرهنگی بخش انسان دوستانه سازمان ملل متحد (UCHA) فعالیت میکند.
از فیلمهای ساخته شده توسط او می توان به سایه های بی خورشید ، رویاهای دم صبح، آخرین روزهای زمستان، روزهای بی تقویم، از پس برقع، دماغ به سبک ایرانی و خانه مادری ام مرداب اشاره کرد.
مهرداد اسکویی عضو شورای عالی موسسه انسان شناسی و فرهنگ است؛ و این موسسه از پروژه کتاب عکس ۱۱۱ – (چهره فرهنگ، ادب و هنر معاصر ایران) حمایت می کند.
جهت حمایت از این اثر ارزشمند به سایت حامی جو مراجعه کنید.