چه کسی باید درباره کاشر و غذای حلال تصمیم بگیرد؟

اکونومیست ترجمه حمیرا بنایی فر

یکی از قوانین بنیادی کشور آمریکا، دور نگه داشتن دولت از اموری است که به نوعی با مذهب گره خورده اند. در همین راستا، در ۳۱ ژانویه امسال، یک قاضی در ایالت مینسوتا، از طرح دعوی علیه بزرگترین شرکت تولید فرآورده های گوشتی کاشر به نام عبرو ناشنال (Hebrew National) که به تقلب در “هات داگ ۱۰۰% کاشر” متهم بود سر باز زد. منتقدان معتقد بودند که گوشت بکار رفته در این فرآورده ها با چارچوب های “کاشر” مطابقت نمی کند. با این وجود، قاضی چنین حکم کرد: از آنجایی که کاشر یک استاندارد ذاتا مذهبی در طبیعت و بدنه جامعه ست، طبق متمم اول قانون اساسی از حیطه ی کاری دادگاه خارج است. “مثلث ک” یا همان سازمانی که کاشر بودن فرآورده های گوشتی تولید شده برای یهودیان را تایید میکند و خاخام های ارتدوکس این سازمان خود باید پاسخگوی شاکیان پرونده باشند. مشتریان ناراضی هم همواره میتوانند از جای دیگری خرید کنند.

کشورهای غربی معدودی به صراحت، قانونی درباره کاشر و غذای حلال دارند که عمدتا به تشریفات مخصوص مربوط به ذبح حیوانات و سلامت و بهداشت آن ها مربوط میشود. دولت ترجیح میدهد در این زمینه کار را به شرکت های خصوصی و نیروی بازار واگذار کند؛ چرا که اگر مردم تشخیص دهند که فرآورده های خریداری شده توسط آنها دارای مشخصات ادعا شده توسط شرکت تولیدی نیست (کاشر نیست) از خرید آن سر باز میزنند. دولت معمولا خود را از طریق حمایت از حقوق مصرف کننده و ایمنی مواد غذایی وارد ماجرا میکند. آن ها نسبت به زمینه های مذهبی آگاهی دارند. با این حال، با ازدیاد جمعیت مسلمانان در اروپا و افزایش و رونق کسب و کارهای مربوط به غذای حلال، سوال در مورد تصمیم گیری و قانون گذاری برای این فرآورده ها به امری مهم تبدیل میشود.

این موضوع برای چندین دهه در آمریکا، بحث و جدلهای فراوانی را در پی داشته است. از ۵۰ ایالت این کشور، ۲۲ ایالت طی قرن گذشته قوانینی مربوط به تقلب در کاشر، وضع کردهاند. نگرانی درباره انحرافات معمول در صنعت کاشر (چرا که نیمی از کاشرها واقعا کاشر نیستند)، ثبات قیمت و رقابت های تلخ بر سر این موضوع (از جمله تیراندازی به مرغداری ها) باعث شد ایالت نیویورک طی لایحه ای در سال ۱۹۱۵ اعلام کند که غذاهای که برچسب غذای کاشر خورده اند باید کاملا مطابق با اصول و الزامات مذهبی یهودیان ارتدوکس باشند. اما طی بیست سال گذشته، دادگاه هایی در ایالات جورجیا، مریلند، نیوجرسی و نیویورک این گونه قوانین را بر خلاف اصول قانون اساسی شمارده اند. بر این اساس تولید کنندگان ایالت نیوجرسی تنها کافیست مستنداتی را دال بر تولید کاشر ارائه دهند.

برخی ارگان های خصوصی ای که مرجع تصدیق و تایید کاشر بودند در جهت نقض الزامات کاشر گام برداشته اند. پنج نهاد مهم در این زمینه (به جز “مثلث ک”) بر بازار مسلط شده اند. تمام تولید کنندگان اصلی گوشت کاشر در آمریکا به اتفاق یک استاندارد سخت گیرانه به نام “گلت کاشر” را پذیرفته اند که در آن تمام قسمت های گوشت مورد آزمایش های دقیق قرار میگیرد تا علائمی از هیچ گونه بیماری در آن دیده نشود و درغیر این صورت آن گوشت غیرقابل استفاده است.

تیمونی لیتون (Timothly Lytton) از مدرسه عالی حقوق آلبانی که کتابی نیز درباره قوانین کاشر نوشته است، میگوید: تنها استثنای قابل توجه در این زمینه شرکت عبرو ناشنال است. این شرکت مدعی ست که همیشه برتری خود را در زمینه کاشر حفظ کرده است.و خاخام ِ “مثلث ک” معتقد است این شرکت گوشت کاشر را به طور وسیع تری در دسترس مردم آمریکا و نه فقط خریداران “گلت کاشر” قرار میدهد. آقای لیتون معتقد است ارگان های تایید کاشر بهتر از دولت در این زمینه عمل میکنند. آن ها بر هر اشتباهی میتازند و به سرعت نیز اشتباهات خود را می پذیرند. صنعت فرآورده های کاشر آمریکا درآمدی معادل ۱۲ میلیارد دلار در سال دارد و هیچ کس نمیخواهد مشتریان خود را در اثر بی نظمی و بی قانونی از دست بدهد.

در مقابل، در اسرائیل این قضیه برعکس است و حکومت به طور چشمگیری خود را وارد ماجرا کرده است و کاشر خاخام اعظم (chief rabbinate) را تنها کاشر قابل قبول میشمارد.آقای لیتون معتقد است استانداردهای آن ها کمترین وجه مشترک با یکدیگر را دارد و بسیاری از مردم یهود آن ها را سهل انگارانه میپندارند و حاضرند مبلغ بیشتری را به شرکت های خصوصی بپردازند و در عوض کاشری را بخرند که از استانداردهای سختگیرانه تری عبور کرده است.

با این حال یهودیان درباره قوانین مذهبی مربوط به غذا، سختگیر تر از مسلمانان هستند. یهودیان شکی ندارند که بی حس کردن حیوانات قبل از ذبح آن ها به طور کلی ممنوع است. اما مسلمانان با این مسئله موافق نیستند. صدها مرکز ذبح حیوانات برای مسلمانان با قوانین مختلفی مشغول به کار هستند. آن ها در شیوه ی ذبح با یکدیگر تفاوت دارند. برخی کشورها به فرآورده هایی که درصد بسیار پایینی هم از گوشت غیرحلال اسلامی داشته باشند مجوزگوشت حلال میدهند و برخی دیگر از کشورها اینطور عمل نمیکنند. اخیرا رد پایی از گوشت خوک (که در اسلام حرام است) در غذاهای حلال مصرف شده (مثل پای و پاستا) در یکی از زندان های بریتانیا به چشم خورده است که منبع آن مورد تایید سازمان گوشت حلال در بریتانیا و یکی از دو سازمان اصلی تولید گوشت حلال بوده و البته الان جلوی فعالیت آن گرفته شده است.

تایابز(Tayyabs) ، رستورانی پنجابی است که در حومه لندن و در شهر تاور هملت (Tower Hamlet) که پر جمعیت ترین منطقه مسلمان نشین بریتانیاست، قرار دارد. این رستوران به خاطر “عذای ویژه با سس کاری” محبوب است و هیچ گاه به خاطر مسئله گوشت حلال نگران نیست. مدیر رستوران میگوید که به تامین کنندگان مواد غذایی خود اعتماد دارد و مشتریان نیز به او اعتماد دارند.

این رویکرد شاید در یک رستوران محلی قابل اجرا باشد ولی قوانین چندملیتی نمیتواند به این سادگی اعمال شود. ماه گذشته رستوران مک دونالد و یکی از کارگزارانش در شهر دیربورن(Dearborn) در قسمت جنوب غربی ایالت میشیگان که پرجمعیت ترین منطقه از نظر تمرکز آمریکایی های عرب تبار است ، در پی طرح دعوی که او را متهم به دروغ گویی درباره عرضه غذای اسلامی می کرد، مجبور به پرداخت ۷۰۰ هزار دلار شد تا این ادعا را رد کند.

“استاندارد جهانی” برای بازارِ ۷۰۰ میلیون دلاریِ غذای حلال یک ایده است. کشورهای اسلامی که در آن ها دولت به عنوان قانونگذار در امور مذهبی دست دارد، بسیار مشتاق کمک در این زمینه هستند.برای مثال، دپارتمان مالزیایی توسعه اسلامی(JAKIM ) ، مسئولیت حمایت از استانداردهای غذای حلال را برعهده گرفته است. استفاده نادرست از برچسب “حلال” ممکن است به مجازات زندان بی انجامد. همچنین پادشاهی کشور برونئی نیز بر خاطر برچسب حلال خود بسیار غره است: “برچسب حلال بروئنی”. آن ها میخواهند غذای حلال را در سرتاسر دنیا تصدیق یا رد کنند. این مسئله به خصوص به تولیدکنندگان غیرمسلمان فرآورده های گوشتی مثل برزیل کمک میکند.این کشور درحال حاضر بزرگترین صادرات گوشت به کشورهای مسلمان را دارد و مشتاق است تا بازارش را گسترش دهد.

اهمیت برچسب “حلال” از مسئله غذا فراتر رفته است. بسیاری از مردم جمعیت ۱.۶ میلیاردی مسلمانان میخواهند اطمینان بیابند که مواد دارویی و آرایشی که استفاده میکنند از الکل و یا حیوانات تولید نشده باشد. وب سایت ها مملو از اخبار جدید درباره برق ناخن های حلالی است که در لهستان درست شده است. فقط آن را روی حیوانات امتحان نکنید.

پرونده ی «غذا» در انسان شناسی و فرهنگ
http://anthropology.ir/node/10379

منبع ترجمه: هفته نامه اکونومیست

لینک ترجمه:

http://www.economist.com/news/international/21571419-who-should-regulate-kosher-and-halal-food-meaty-question?fsrc=rss%7Cint

ایمیل مترجم: homb68@gmail.com