چه چیزی مسلمانان اروپا را جذب داعش می‌کند؟

تووا جولی اسمیت برگردان افشین اشکور کیایی

داعش توانایی قابل‌توجهی در ترغیب جوانان مسلمانِ کشورهای مختلف اروپایی به میدان‌های جنگ عراق و سوریه از خود نشان داده است. این جنگجویان خارجی در صدر اخبار زیادی، همراه با تصاویری از آن‌ها با سلاح‌های سنگین، قرار گرفتند. مقالات خبری فراوانی در مورد جنگجویان خارجی در اینترنت است. نمونه اخیر آن، بنا به اخبار کانال دو نروژ، مرگِ یک کرد نروژی در دهه بیست‌سالگی‌اش است. مگنوس رنستورپ مدیر تحقیقات، مرکز مطالعات تهدید نامتقارن سوئد، اشاره به نسل جدیدی از جهادگران دارد.

داعش توانایی قابل‌توجهی در ترغیب جوانان مسلمانِ کشورهای مختلف اروپایی به میدان‌های جنگ عراق و سوریه از خود نشان داده است. این جنگجویان خارجی در صدر اخبار زیادی، همراه با تصاویری از آن‌ها با سلاح‌های سنگین، قرار گرفتند. مقالات خبری فراوانی در مورد جنگجویان خارجی در اینترنت است. نمونه اخیر آن، بنا به اخبار کانال دو نروژ، مرگِ یک کرد نروژی در دهه بیست‌سالگی‌اش است. مگنوس رنستورپ (Magnus Ranstorp) مدیر تحقیقات، مرکز مطالعات تهدید نامتقارن سوئد، اشاره به نسل جدیدی از جهادگران دارد. این پدیده این سؤال را بی‌جواب می‌گذارد که چه چیزی مسلمانان اروپایی را جذب داعش می‌کند؟

ابزار مؤثر عضوگیری

یکی از دلایل پشتیبانِ فرآیند عضوگیری مؤثر داعش، تلاش‌های روابط عمومی و مهارت بازاریابی آن‌ها است که استفاده مدبرانه از رسانه‌های اجتماعی را برای پخش کردن فیلم‌های باکیفیت بالا و حرفه‌ای خوددارند. مکس آبرامز (Max Abrahms)، استاد سیاست‌گذاری عمومی دانشگاه نورت ایسترن (Northeastern University)، فیلم سربریدن جیمز فولی (James Foley) را به‌عنوان روشی بالقوه عضوگیری (داعش) قلمداد می‌کند با استناد به اینکه این را می‌توان به‌عنوان توانایی (ability)، تعهد (commitment) و آمادگی (preparedness) داعش برای خشونت در نظر گرفت؛ بنابراین، نه‌تنها جنگجویان خارجی جذب آن‌ها می‌شوند، حتی ازنظر آبرامز می‌تواند: «(اعضای) گروه‌های رقیب را ترغیب به ترک کردن و پیوستن به آن‌ها کند».

بسیاری از فیلم‌ها، وب‌سایت‌ها و فعالیت‌های رسانه‌های اجتماعی – مانند سری فیلم‌های به نام Mujatweets – در زبان‌های مختلف داعش را قابل‌دسترس کرده است؛ بنابراین جنگجویان خارجی نیاز به ترجمه تبلیغاتی داعش به انگلیسی، فرانسوی و به زبان‌های دیگر دارند. ازاین‌رو، موبین شیخ (Mubin Shaikh)، عضو سابق طالبان و در حال حاضر مأمور امنیت ملی در کانادا، درباره دوران تجارت بین‌الملل می‌گوید: «غربی‌ها به‌صورت ویژه در عضوگیری و پخش رسانه‌های اجتماعی (داعش) نقش دارند».

علاوه بر این، داعش به‌عمد با کمک وابسته‌های فرهنگی خودشان در غرب-که ممکن است احساس قربانی شدن را ترویج کنند، آگاهی جنگجویان خارجی را با تأکید بر تحقیر، تبعیض و نگرش اسلامی، می‌سازند. این‌ها نقش مهمی در ذهنیت جنگجویان خارجی بازی می‌کند و آن‌ها را تبدیل به منابع تروریسم می‌کند. بحران هویت و حس بی‌عدالتی در میان فعالان سیاسی کاربران رسانه‌های اجتماعی در اروپا برای داعش تعدادی عوامل بنا می‌نهد تا آن‌ها را به نفع خود از طریق سوءاستفاده از میل و عزم بالقوه جنگجویان خارجی، دست‌کاری کند تا آن‌ها زندگی‌شان را برای اجرای قوانین اسلامی در سراسر جهان فدا کنند.

شیفتگی نسبت به داعش

داعش به مردم می‌گوید تا به دوستان خود در مخالفت با القاعده که آن‌ها می‌گویند جنگجویان خودشان را در میان دشمنان پنهان کنند، در میدان جنگ بپیوندند. به گفته ریچارد بارت (Richard Barrett)، رئیس سابق گروه دیده‌بان القاعده و طالبان سازمان ملل متحد، جهادی‌ها به دلیل شخصیت جذاب داعش به سمت آن‌ها کشیده شده‌اند. داعش از همه ملیت‌ها بدون در نظر گرفتن سوابق شخصی و یا سوابق جنایی استقبال می‌کند؛ بنابراین، جنگجویان خارجی ممکن است برای بهبود کیفیت زندگی خود به داعش بپیوندند. علاوه بر این، برخی از جهادگران مبارزه برای اسلام را به‌عنوان یک مسیر سریع به بهشت در نظر می‌گیرند. جسیکا استرن (Jessica Stern)، مدرس دولتی دانشگاه هاروارد، خواهان توجه به بحران هویت در میان نوکیشان مسلمان (Muslim convert) است و می‌گوید که پیوستن به داعش میل و تعهد آن‌ها را تقویت می‌کند.

از سوی دیگر هانس گئورگ ماسن (Hans-Georg Maassen) رئیس اداره فدرال حفاظت از قانون اساسی در مصاحبه با رویترز اعلام کرد که: «آنچه مردم را جذب (داعش) می‌کند خشونت، رادیکالیسم و سرکوبگری شدید آن‌ها است که نشان می‌دهد آن‌ها یک سازمان اصیل‌تر هستند». علاوه بر این، رسانه‌های اجتماعی پر است از فیلم‌های که امید به مسیری به بهشت را پخش می‌کند، همراه با هشتگهای مانند «پنج ستاره جهاد»(FiveStarJihad) که رفاه و امکانات موجود دیگر را در «خلافت»(اسلامی) نشان می‌دهد. این در حالی است که برخی از جنگجویان خارجی، هم برای مبارزه و هم به‌قصد یک زندگی خوشبخت در «داعش»، اروپا را به مقصد سوریه و عراق ترک می‌کنند.

چرا داعش اروپایی‌ها را انتخاب می‌کنند؟

ابو طارق، مهندس آینده ۲۳ ساله دانمارکی که در خانواده مسلمان بزرگ‌شده تا همین اواخر در رابطه با دینش بیشتر آسان‌گیر بود. چندی پیش، او زمان بیشتری صرف دین خود کرد، شروع به دعا خواندن به‌طور منظم کرد، در پرهیزکاری ممارست کرد و طرفدار ممنوعیت استعمال مشروبات الکلی شد. شیفتگی‌اش به اسلام منجر به تمایلش برای پیوستن به داعش شد. لحظه‌ای قاطع برای طارق هنگامی رخ داد که او فیلمی از شکنجه کردن مردم تماشا کرد و (بعدازآن) تمایلش برای پیوستن و حمایت از برادران مسلمان به وجود آمد. طارق در مصاحبه‌ای با لوئیس استیسگارد نیسن (Louise Stigsgaard Nissen) خبرنگار هفته‌نامه دانمارکی Weekendavisen و موسسه رسانه‌ای Berlinske در توضیح جذب خود به داعش گفت: «جنبه انسان دوستانه بود که مرا جلب سوریه کرد. این فقط در مورد جنگ نیست. آن‌ها گروه‌های برای آموزش اسلامی، رسانه‌ها، کمک‌های انسان دوستانه، برق و جاده‌ها دارند».

داعش آشکارا توانایی دفاع از قلمروهای تحت کنترل و تصاحب‌شده خود، منابع خدمات اجتماعی، سیستم آموزشی و دیگر اقلام رفاه ای وسوسه‌انگیز خود را دارد. داعش جنگجویان اروپای را به خاطر تاکتیک‌های زیرکش، اقدامات افراطی و بیشتر از همه اشتها این جنگجویان خارجی برای یک زندگی بهتر از کسانی که غیرازاین صورت زندگی می‌کنند را به خود جذب کرد. آن‌ها در ادامه یک حس وابستگی، می‌خواهند کمک‌های بشردوستانه به کسانی که نیاز دارند، بکنند و خواستار زندگی مرفه در میان مسلمانان هستند.

نویسنده: Tuva Julie Engebrethsen Smith

مترجم: افشین اشکور کیایی

separdeh@yahoo.com

پرونده ی «تحولات خاور میانه» در انسان شناسی و فرهنگ
http://www.anthropology.ir/node/10253

منبع مقاله ترجمه‌شده:

http://www.ipcs.org/article/terrorism/islamic-state-what-is-drawing-the-european-muslims-4709.html