پهنه های کلانشهری(۵): نیویورک

ترجمه ی ملیحه درگاهی

نیویورک بر دهانه ی رودخانه ی هودسون (Hudson River) در جنوب شرقی ایالت نیویورک واقع شده و یکی از بزرگترین شهر های دنیاست. این شهر از بیشترین جمعیت در بین شهر های ایالات متحده برخوردار است و به لحاظ تنوع در حوزه های همسایگی و ساکنین خود، بی رقیب است. نیویورک بر پهنه ای گسترده که در آن از تمرکز بالای ثروت، مجموعه های آپارتمانی و هتل های شیک و شرکت های غول پیکر تا فقر فرساینده ی شهری در گتوهای نژادی و قومی مشاهده می شود.
نیویورک علاوه بر اینکه مرکز اقتصادی و مالی به شمار می آید همچنین قطبی فرهنگی است که سالانه میلیون ها جهانگرد، روشنفکر و نسلهای مختلف هنرمندان را به خود جذب می کند. این شهر در طول تاریخ ۴۰۰ ساله ی خود به سرعت رشد یافته و تغییر کرده و بارها خود را از طریق امواج متوالی مهاجرت و توسعه ی شهری نوسازی کرده است. با شروع قرن جدید نیویورک شاید بیش از هر چیز دیگری در جنبش و حرکت باقی مانده است.

مردم:
نیویورک پرجمعیت ترین شهر در کشور است و جمعیتی دو برابر نزدیک ترین رقیب خود یعنی لس آنجلس دارد. در سال ۱۹۹۰، جمعیت نیویورک ۷۳۲۳۰۰۰ نفر بود باترکیب نژادی به این شرح بود: ۹/۶۳ درصد سفید، ۷/۲۸ درصد سیاه و ۷ درصد اهالی آسیایی و اقیانوسیه ای ، سایر گروهها از جمعیتی کمتر از یک درصد برخوردار بودند. اسپانیایی ها ( بیشتر عنوانی قومی است تا نژادی) ۴/۲۴ درصد از جمعیت نیویورک را تشکیل می دهند. جمعیت برآورد شده در سال ۱۹۹۴ ۷۳۳۰۰۰ نفر بود. از سال ۱۹۹۷ جمعیت پهنه ی آماری کلانشهر نخستین نیویورک به میزان ۸۶۱۱۰۹۹ تخمین زده شد. در سال ۱۹۹۶ترکیب نژادی نواحی توسط اداره ی سرشماری ایالات متحده بدین ترتیب فهرست بندی شد: ۲/۹۱ درصد سفید، ۴/۴ درصد سیاه و ۴/۳ درصد اهالی آسیا/ اقیانوسیه. اسپانیایی ها نیز ۲ درصد از جمعیت این پهنه ی کلانشهری را به شمار می آمدند.

حوزه های همسایگی:
در منطقه ی مالی و پر رفت و آمدِ پایینتر از منهتن، مسیر پرپیچ و خمی از خیابان های باریک که از قدیمی ترین دوره ی تاریخ شهر می آیند ، جایگاه آسمانخراش های بلند وال استریت، نخستین نماد قدرت مالی و شکوفایی کشور است. در شمال منطقه ی مالی محله ی منهتن قرار دارد. از میان ۵ بخش نیویورک منهتن کوچکترین آنهاست، اما چشم انداز آن نمادی از نیویورک برای مردم سراسر دنیاست. محله ی شلوغ و رنگارنگ چینی ها و تریبکا Tribeca ( منطقه ی مثلثی شکل در پایین خیابان کانال (Tringle Below Canal Street)) ، ناحیه ی بازاری سابقی که انباری های آن به گالری ها و اتاق های زیرشیروانی برای هنرمندان بدل شده است تا یکی از شیک ترین محله های مسکونی منهتن را خلق کند، محله ای که بواسطه ی فروشگاهها و رستورانهای مد روز ، جذاب و فریبنده شده است.
چیک سوهو (Chic SoHo) (واقع در جنوب هوستون (Houston))، محله ای دقیقا در شمال تریبیکا Tribeca که تاریخ مشابهی به لحاظ جوان سازیِ تغذیه شده با محبوبیت اجتماع هنری اش، داشته است. هر چند امروز نوسازی های انجام شده به نفع درون مهاجرت(gentrification)قشر ثروتمند این محله را برای بسیاری از هنرمندان دست نیافتنی ساخته است- همچون افرادی که عهده دار نوسازی حوزه های همسایگی در سالهای ۱۹۶۰ بودند. در شرق سوهو ایتالیای کوچک قرار دارد محله ای که به خاطر غذاهای ایتالیایی معتبر و کناره ی شرقی کم ارتفاع تر خود؛ محل سکونت جمعیت فراوانی از مهاجرین اروپای شرقی و امروز مرکزی برای خریداران در جستجوی کالاهای ارزان قیمت و محلیِ خیابان آرچِرد ((Orchard Street، شناخته شده است.
دهکده ی گرینویچ ((Greenwich Village، بین هوستون و خیابان چهاردهم و غرب برادوِی (Broadway)، پایتخت تاریخی بوهمی در آمریکا، به یک باره محلی شد برای نمایش خیره کننده ی هنرمندان، نویسندگان، موسیقیدانان و رادیکال های سیاسی. همچون دیگر نواحی نیویورک که زمانی حاشیه ای بودند، این روستا تبدیل به محله ای اعیانی با اجاره های صعودی شده است. اگرچه این محله هنوز هم ناحیه ای رنگارنگ و قطب فرهنگی و همچنین مرکز جماعت همجنس گرای شهر و محل استقرار سه نهاد علمیِ دانشگاه نیویورک، مدرسه ی طراحی پارسونز ((Parsons school Design و مدرسه جدیدی برای پژوهش های اجتماعی (New School for Social Research)، است. دهکده ی شرقی (( The East Village باتوجه به آنچه از نامش برمی آید در شرق محله «روستای گرینویچ» (گرینویچ ویلج) واقع شده و مرزی ترین همسایه ی این «روستا» است، اگرچه از سال ۱۹۸۰ این ناحیه ماسه ای و شنیِ سابق نیز مد روزتر و گرانتر شده است. این بخش همچنین کانونی برای خال کوبی و سوراخ کردن گوش و بینی و… و محل نام آشنایی برای کلوب های بعد از کار و مدرسه و به لحاظ قومیتی ناحیه ای متمایز است. چلسی (Chelsea) محله ای در غرب خیابان ششم اصلی است و از خیابان چهاردهم تا سی ام امتداد می یابد. چلسی محله ی دیگری است که به لحاظ سنتی در پیوند با هنرمندان، نویسندگان و بویژه نشانه ی معروف خود یعنی هتل چلسی است. امروز این محله جایگاهی برای جماعت های بزرگ اسپانیایی و همجنس گرایان و همچنین ساخه اصلی آن، کوچه ی هشتم بین خیابان های پانزدم و سیزدهم، به دلیل کافه ها، اغذیه و کافه ها (Bistors)، مغازه ها ها، باشگاه های بدن سازی و مجموعه های ورزشی چلسی ، معروفیت یافته است. منهتن مرکزی (Midtown Manhattan) که پیش از مسکونی بودن محله ای تجاری بوده، محل استقرار تعداد زیادی از شعبه های سازمانی است. این منطقه همچنین جایگاه نقاط شاخصی همچون مرکز راکفلر (Rockefeller Center)، تالار موسیقی رادیویو سیتی(Radio City Music Hall)، موزه ی هنر مدرن و شعبه ی اصلی کتابخانه ی عمومی نیویورک (New York Public Library) که توسط شیرهای سنگی معروف جلوی درب ورودی اش محافظت می شود، است.
کناره ی غربی فوقانی نیویورک که ناحیه ای خوش منظره است و بیشتر جنبه ی مسکونی دارد جایگاه بسیاری از خانواده های قشر متوسط و متخصصان جوان است، اگرچه ساکنین آن از بی خانمان ها تا ثروتمندان رده بالا را شامل می شوند. از مکان های شاخص این محله می توان مجموعه ی هنرهای نمایشی کانون لینکلن (Lincoln Center)، موزه ی تاریخ طبیعی و شمالی ترین نقطه ی آن یعنی دانشگاه کلمبیا را نام برد. از معابر اصلی این محله برادوی (Broadway) است که ارائه گر تنوع وسیعی از برای خرید از جمله غذاهای لذیذ زابار (Zabar) و مجموعه کتاب فروشی شکسپیر (Shakespeare & Company) است. کناره ی شرقی فوقانی نیویورک منحصربه فردترین حوزه ی همسایگی را دارد. ساکنین این بخش در ساختمانهای آپارتمانی لوکس با دربان های یونیفورم دار زندگی می کنند و بازدیدکننده های آن نیز مقیم هتل های شیک هستند. این محله جایگاه خانه های مزایده ای کریستی ((Christie و سُتِبی (Sotheby) ، فروشگاههای زنجیره ای بلومینگدال (Bloomingdale’s) و میزبانی است برای سفارت خانه ها و کنسولگری های خارجی، موزه ی هنری کلانشهر (Metropolitan Museum (of Art و موزه های گوگین هایم (Guggenheim) و فریک (Frick).
ارتفاعات واشنگتن در انتهای شمالی شهر واقع شده و پیش از این تحت اشغال آمریکای لاتینی ها بود. این ناحیه سکونتگاه بزرگترین جمعیت دومینیکن ها (Dominican) در ایالات متحده است و در دهه های اخیر بر اثر مسائل ناشی از تجارت مواد مخدر دچار آسیب شده . هر چند هنوز هم جایگاه نقاط شاخص قابل توجهی همچون کلایسترزها (Cloisters) ( محل استقرار مجموعه های قرون وسطی موزه ی کلانشهر)، سالن رقص آدوبان (Audubon (Ballroom، مرکز پزشکی وابسته به کلیسای پِرِس بیتِریانِ کلمبیا (Colombia Presbyterian Medical Center) و دانشگاه یِشیوا ((Yeshiva University، است.
در ابتدای خیابان ۱۲۵ در جنب غربی و خیابان ۹۶ واقع در جنب شرقی، مشهورترین محله ی سیاه پوست نشین آمریکا یعنی هارلم (Harlem) قرار دارد. از روزهای تجلی فرهنگی و ادبی سالهای ۱۹۲۰ که به رنسانس هارلم معروف است تا خشونت و تباهی شهری سالهای ۱۹۶۰، این محله یگانه مرکز فرهنگی و سیاسی و سکونتگاه بسیاری از موسیقی دانان و روشنفکران سیاه پوست مشهور و مکانهایی تاریخی همچون کاتِن کلوب (Cotton Club) و تئاتر آپولو (Apollo Theater) بوده است.

اقتصاد:
با دارا بودن بیش از ۲۰۰۰۰۰ حرفه ی تجاری و شعب مرکزی ۶۵ شرکت از ۵۰۰ شرکت دارایی، نیویورک یکی از مراکز اصلی مالی و اقتصادی کشور است. نیویورک نه تنها مرکز مالی و اقتصادی بلکه مرکز شعب اصلی در ایالات متحده است. تمامی نهادهای مالی مهم دنیا از جمله ۴۰۰ بانک خارجی، دارای اداره هایی در شهر هستند و به ارزش بیش از ۱۵ بیلیون دلار سهام هر روزه در بورس سهام نیویورک تجارت می شود. نیویورک همچنین مرکز مهمی برای فعالیت های خدماتی اصلی همچون بیمه،حسابداری و قانون است.
نیویورک پایتخت نشر کشور است و به مراتب بیشترین تعداد منتشران اصلی کشور در اینجا مستقر هستند، از جمله آنها دو روزنامه ی برجسته ی تایم (Time) و نیوس ویک (Newsweek) و خبرگزاری های مهم Associated Press و United Press International، هستند. فیلم و تولیدات تلویزیونی نیز از صنایع موفق نیویورک به شمار می آیند. خیابان مَدیسون (Madison Avenue) به عنوان پایتخت تبلیغاتی جهان معروفیت دارد و شهر بیش از ۱۰۰۰ دفتر نمایندگی تبلیغاتی خود را به رخ می کشد.
اگرچه در حال حاضر صنعت تولید از جایگاه کمرنگ تری در بخش خدماتی برخوردار است ولی هنوز هم نقش فعالی را در اقتصاد نیویورک ایفا می کند. شهر محل استقرار قریب به ۱۱۰۰۰ تولیدی و ۲۰ مرکز صنعتی است. صنعت پوشاک که شهر در آن به لحاظ تاریخی یک پیش آهنگ به شمار می آید در حال حاضر نیز تقریبا ۷۵۰۰ نفر را به استخدام خود درآورده و شهر به عنوان مرکز مدل های سطح بالا در سراسر جهان شناخته شده است. نیویورک همچنین به خاطر صنعت الماس و جواهر خود که به طور سنتی در اطراف خیابان کانال (Canal Street) و غرب خیابان ۴۷ تمرکز یافته، از معروفیت برخوردار است. از بخش های جدیدی که خود را به عنوان سردمداران صنعتی آشکار می کنند شامل نیمه رساناها ، تجهیزات کامپیوتر و تجهیزات مراقبت بهداشتی هستند.

محیط:
اگرچه نیویورک را بیشتر به خاطر آسمانخراش ها و تراکم ترافیکش می شناسند ولی تقسیم بندی های شهری شامل پارک ها و مراکز تفریح و سرگرمی مساحتی بیش از ۸۳۴ کیلومتر مربع از مناطق غیر مسکونی شهری را در بر گرفته است که شامل: ۸۳۳۶۸ هکتار فضای سبز عمومی و ۲۰۲۴ هکتار جنگل حفاظت شده است. علاوه بر این از جمله منابعی که توسط دپارتمان پارک ها محافظت می شود در حدود ۵۰۰۰۰۰ درختی هستند که در خیابانهای استقرار یافته اند . این درختان همچنین از سوی بخش حفاظت محیطی و گروههای شهروندی، نگهداری می شوند، بویژه درختان نیویورک که از سال ۱۹۷۶ برپا شده اند.
به علاوه طرفداران محیط زیست در پی این هستند که ۳۴۱ هکتار از محل سکونت حیوانات وحشی در پارک مرکزی از جمله نواحی رفت و آمد پرنده های مهاجر و اهالی نیویورکی که معمولا برای تماشای آن ها جمع می شوند را ترمیم کنند. همچنین حیات وحش های طبیعی در کناره های ساحلی شهر واقع اند، از جمله ی آنها شبه جزیره ی راکوِی (Rockway Peninsula) در کوئینز (Queens) است که محل زندگی سه گونه ی جانوری در معرض انقراض می باشد. پارکبانان شهری (Urban Park Rangers) ضوابطی را برای محافظت از این گونه های ساحلی کمیاب دریافت کرده اند که شامل: دیده بانی، گشت زنی، ممنوعیت از ورود وسائط نقلیه و حصار کشی، است.

هنرهای نمایشی:
نیویورک با در بر داشتن ۲۴۰ جایگاه نمایشی معروف همچون تالار کارنِگی (Carnegie Hall) تالار موسیقی رادیویی شهر و مرکز لینکِلن (Linclon Center)، یکی از قطب های بزرگ جهانی برای هنرهای نمایشی به شمار می آید. این شهر پایتخت تئاتری کشور است با نمایش هایی گران و عظیم مثل اجرائات برادوِی و تولیدات مهجورتر و خلاقانه تر گروه Off-Broadway و Off-Off-Broadway. نیویورک همچنین محل استقرار جشنواره ی معتبر شکسپیر (New York Shakespeare Festival) است که بیشتر اوقات سال تولیدات خود را در تئاتر عمومی پاپ ژوزف (Joseph Papp Public Theater) ارائه می کند و تابستان ها به نمایش آثار شکسپیر در پارک مرکزی می پردازند.
نیویورک خانه ی ارکستر سمفونی نیویورک، یکی از تحسین برانگیز ترین و قدیمی ترین ارکسترها و نخستین شرکت اپرا (اپرای کلانشهر) در کشور و همچنین خانه ی گروههای اجرایی موسیقی کلاسیک در تمامی انواع آن از اولین گروههای موسیقی گرفته تا آنهایی که در دوره ی معاصر شکل تخصصی به خود گرفته اند، است. اپرا همچنین توسط گروه اپرای شهر نیویورک (New York City Opera) و گروههای متعدد دیگر به اجرا گذاشته می شود. به علاوه ی مدرسه ی مشهور جولیارد(Juilliard)شهر همچنین جایگاهی برای دو آموزشگاه معتبر موسیقی با عناوین مدرسه ی موسیقی منهتن (Manhattan School Music) و دانشگاه موسیقی مانز (Mannes College of Music) است که هر یک سری های شاخص کنسرت های خود را توسط دانشجویان و اساتید به اجرا می گذارند. کسب تجربه ای از یک موسیقی کلاسیک بی همتا از سوی Bargemusic پیشنهاد میشود؛ سری از کنسرت های موسیقی مجلسی که بر روی کرجی های اتراق کرده در کنار رودخانه ی شرقی، به نمایش در می آیند.
نیویورک به علاوه یک مرکز پیشرو برای تمامی انواع رقص بوده و بخصوص به خاطر شرکت های باله ی کلاسیک خود شناخته شده است، بویژه تئاتر باله ی آمریکا (American Ballet Theater) و باله ی نیویورک سیتی (New York City Ballet) که به نامهای درخشانی همچون جورج بلنچین (George Balanchine) جِرمی رابینز (Jerome Robbins) و میخائیل بریشنیکاف (Mikhail Baryshnikov) مفتخر هستند. نیویورک همچنین چندین کمپانی باله ی دیگر دارد و رقص مدرن توسط شرکت رقص مِرس کانینگهام (Merce Cunningham Dance Companay) و گروههای دیگر نمایش داده می شود.
اقسام مختلف موسیقی پاپ- شامل جاز، راک، بلوز و موسیقی آمریکای لاتین- در کلوبهای پراکنده در سرتاسر شهر ارائه می شوند. در بین کلوبهای جاز افسانه ای شهر می توان به نت آبی Blue Note))، ریحان شیرین (( Sweet Basil، نقطه ی پنج (Five Spot) و محله «روستای وینگارد» (Village Vanguard) اشاره کرد.

Email:malihedargahi@yahoo.com
منبع: Junior Worldmark Encyclopedia of World Cities, U.X.L staff, 2000