انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

پاره های معماری (۷)، رنتزو پیانو:بازیابی فضاهای «از دست رفته» شهری

رنتزو پیانو

رنتزو پیانو (زاده ۱۹۳۷) معمار ایتالیایی، تا کنون جوایز بسیار زیادی رابه خود اختصاص داده است؛ از جمله جایزه سلطنتی توکیو (۱۹۹۵)، جایزه پریتزکر (۱۹۹۸) و جایزه سونینگ  (۲۰۰۸). پیانو همکاری های مهمی با  با ریچارد راجرز و پیتر رایس  داشته است. با راجرز  او موفق به  گرفتن پروژه مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو پاریس شد و  با  رایس «آتلیه پیانو و رایس» را راه اندازی کرد. در سال ۱۹۸۱،  پیانو  «کارگاه ساختمان سازی رنتو پیانورا تاسیس کرد.

مرکز فرهنگی ژان ماری جیبائو در کلدانی نو

آنچه سبب شده است که شهرهای ما امروز چنین شاهد آشفتگی باشند و حومه هایی در آنها ایجاد شود که غیر قابل  تحمل هستند، در  تفکری ریشه دارد که می خواهد به هر قیمتی  به سوی رشد و توسعه بی پایان برود. ما ساختمان هایی به پا کرده ایم و نه  ساختارهایی  که یک جامعه بتواند درون آنها  زندگی کند و به خود سازمان بدهد. و بدین ترتیب است که  خواسته ایم به یک «معماری پایدار» بیاندیشیم. از پایان جنگ جهانی دوم تا سال های دهه ۱۹۶۰ ما به صورت پیوسته  تلاش کردیم شهرهای خود را  در جهت روستا ها و  محیط پیرامونی شان توسعه دهیم و همه چیز را شهری کنیم.  و تنها امروز است که متوجه می شویم چقدر اشتباه کرده ایم، و حالا است که درک می کنیم رشد و توسعه  تنها  در پایدار بودنشان [مثبت] هستند.  از دهه ۱۹۸۰ ما به آن می اندیشیم که  تاکنون چگونه شهرهایمان را ساخته ایم و چرا باید به جای آنکه به دنبال گسترش بی پایان آنها به سمت بیرون  می بودیم، باید آنها را به سوی درون رشد می دادیم.  نیاز ما آن بود که تمام فضاهای خالی شهری را که  بازمانده بیرون رفتن صنایعاز شهرها بوده اند، دوباره زنده کنیم. ما باید این «سیاهچاله» های شهری را که  پهنه های صنعتی، که با بزرگ شدن شهرها، آزاد کرده بودند،  بار دیگر نوسازی می کردیم و در آنها  موقعیت های فعال و خلاقانه ایجاد می کردیم.  برای نمونه، میدانی چون  پوتسدام  اگر کاری در آن انجام نمی دادیم، آیا می توانست چیزی جز یک  سیاه چال  بزرگ در برلین باشد؟ این امر پیش از هر چیز  شامل  فرایندی پیچیده می شد  که ایجاب می کرد ما به مراکز تاریخی شهرها بپردازیم. در یک کلام،  ما متوجه شدیم که ضروری است فضاهایی را که با رشد شتابزده شهری  به «دام» افتاده  و از دست رفته بودند،  دوباره به دست بیاوریم. آیا این بدان معنا است که شهرهای ما در حال زایش دوباره و التیام بخشیدن به زخم های خود هستند؟ فکر می کنم این طور باشد، اما متاسفانه  راه درازی هنوز پیش روی ما است. و هیچ ضمانتی هم نیست که در انتهای این راه،  ما چه وضعیتی داشته باشیم. آنچه اهمیت دارد این است که  این فرایند را با  پرهیز از اشتباه های گذشته  بهبود دهیم.

ساختمان در ایتالیا

ما می توانیم از شهرهای باستانی  درس هایی اساسی بگیریم.  این شهرها توانسته اند رشد کنند و  خود را با گذشت زمان انطباق دهند؛ این شهرها توانسته اند  با گذار از قرن های متمادی به ما برسند. و این در حالی است که  قرن ما، «شهر»، این ابداع بزرگ بشریت را،  به سوی فساد کشاند. ارزش های  مثبت شهرها تخریب شدند؛ ما، در هم آمیختگی کارکردهای شهری که پایه و اساس آنها بود، را تغییر دادیم، همانگونه که  شیوه های اجتماعی شدنشان را، که خصوصیت متمایز کنندشان بود؛ و سرانجام  ما کیفیت معمارانه و ساخت و ساز های شهری  را فروکاستیم و آنها را به وضعیتی کشیدیم که امروز  می بینیم، یعنی به مشکلات بزرگ، نوعی خفگی و از ماهیت خالی شدن مراکز شهری مان.  در نیتجه باید گفت که  ما به جای آنکه به  توسعه بیرونی  ادامه دهیم،  باید تلاش خود را بر کامل کردن  بافت های (درونی) شهرهایمان  متمرکز کنیم.  به جای نوعی رشد بی پایان، بهتر است  به یک «رشد پایدار» بیاندیشیم؛  به برکت چنین رشدی ، حومه های شهری ما  می توانند خود به شهرهایی دیگر تبدیل شوند. این می تواند  هدف بزرگ و اساسی ما در پنجاه سال آینده باشد.

ساختمان سن ژیل در لندن

موزه علوم و فناوری آمستردام

مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو در پاریس

برگردان ناصر فکوهی

پیانو در ویکیپدیا

«پاره های معماری»،  تکه های کوچکی هستند برگزیده، از کتابی درباره  گفتارهایی از اندیشمندان و نویسندگان جهان درباره رشته های گوناگون معماریو یا نظریه های آن به طور عام. این پاره ها، به تدریج در وبگاه «انسان شناسی فرهنگ» منتشر می شوند. رفرانس های دقیق و برابرنهاده های فارسی، در انتشار نهایی این مجموعه به صورت کتاب، در اختیار خوانندگان قرار می گیرد.

پاره های معماری و هنر روزهای شنبه به طور متناوب منتشر می شوند.