نقش انسان‌شناسی طراحی در شکل‌گیری فرهنگ مادی (۴)

فرهنگ به عنوان عامل الهام بخش در قالب استعارات فرمی، مفهومی و ارائی خود را به نمایش می گذارد. هدایت طراحان برای نوآوری در محتوای فرهنگی فراتر از این است که در جلوه های سطحی فرآیند طراحی محصول بروز پیدا کند، بلکه می بایستی با در نظر گرفتن سبک های زندگی مدرن، روش های نوظهوری را به طراحان و  محققان در طراحی ارائه داد تا برای رفع نیازهای مدرن ، نیز مناسب باشند.

افزایش نقش انسان و تجربه کاربر از طریق  ارتقا هویت فرهنگی بسیار ارزشمند است و موجب اغتنای  سبک های زندگی مدرن شود.عناصر فرهنگی همواره  به عنوان منبع حیاتی برای برانگیختن الهامات هنری در نظر گرفته می شوند. بسیاری از طراحان و محققان در تفسیر و تبدیل اشکال فیزیکی حاصل از سنت های فرهنگی به شیوه های هنری مدرن تلاش کرده اند.(۱)

لاکو  و جانسون  در مورد کارکردهای اساسی و ساختاری که استعاره ها به مردم در یادگیری کمک می کنند ، مفهوم  تئوری استعاره مفهومی[۱] CMT را معرفی کرده اند. CMT موجب ایجاد مطالعات متعددی در مورد چگونگی ارتباط عبارات چند حالته با ریشه های شناختی شده می شود. افراد با نگاشت آگاهانه یا ناآگاهانه مطالب جدید در زندگی روزمره ، آن را یاد می گیرند و تجربه می کنند. مطابق با این امر، بسیاری از درک فرهنگی ما نیز از طریق تکنیک های استعاره شکل گرفته است. مصنوعات و محصولات نیز از این قضیه مستثنی نیستند و از طریق فرایندهای تعامل، مانند استفاده از مدل های ادراکی کاربران، آنها را تحریک می کنند و مفاهیم را در ذهنشان حک می کنند. (۲)

 نظریه فرهنگی سیو

سیو یک ساختار بیرونی-وسطی-داخلی را پیشنهاد می کند، همانطور که در شکل ۱نشان داده شده است. لایه خارجی مربوط به طبقه بندی ملموس، مربوط به سطح مواد مانند نمادهای بصری و صنایع دستی است، لایه میانی مربوط به فعالیتهای رفتاری برای ایجاد ارتباط با لایه سطحی خارجی و لایه مفهومی داخلی ترین لایه است. سطح داخلی مربوط به مقوله نامشهود به عنوان ارزش اصلی برای تحریک تفکر و تأمل فرهنگی کار می کند. این ساختار تراز وسطی-داخلی-بیرونی تجزیه و تحلیل روابط تسطیح شده بین عناصر مختلف مشتق شده از خصوصیات فرهنگی سنتی[۲] TCP است و مسیر را برای طراحان و محققان آسان می کند. از طریق درک عمیق عناصر خاص TCP، یک طراح می تواند از روشها و زبانهای خاص طراحی برای بیان فرهنگ متعلق به هر یک از سه سطح استفاده کند.(۳)

شکل ۱. مدل ساختاری سطح بیرونی-میانی-داخلی Siu.

استفاده از نظریه ی سیو در مدل فاوکونیر و ترنر

طبق مدل فاوکونیر و ترنر، طراحی مبتنی براستعاره ای شامل یک فرآیند نگاشت دو طرفه است که در آن بینش ها و معانی جدیدی پدیدار می شود .در این مدل استعاری، هنگامی که یک طرح اولیه شکل می گیرد ، دو ورودی ذهنی (منبع و هدف در یک استعاره یا قیاس) برای نگاشت جزئی از همتایان آنها ساخته می شود، همانطور که در شکل ۲ نشان داده شده است، برای ایجاد استنتاج، استدلال ، ایده و احساسات، معانی ترکیبی متفاوتی ایجاد می شود، که می تواند ورودی های اولیه را اصلاح کند و دیدگاه ما را در مورد دانش مورد استفاده برای ساخت این ورودی ها تغییر دهد. این به این دلیل است که، وقتی افراد سعی می کنند آنچه را که در مورد منبع می دانند با هدف مطابقت دهند ، هر بار جنبه های خاصی آشکار می شود و مورد مورد تأکید دیگران قرار می گیرد، بینش های جدیدی ظهور می کنند و از سطوح عمیق تری از معنی استفاده می شود.(۴)

شکل ۲- چارچوب مفهومی برای طراحی نگاشت های استعاری بین TCP ها و سبک های زندگی مدرن.

نگاشت های فیزیکی سطح بیرونی بروز پیدا می کنند  (به عنوان مثال، نمادهای سطحی) و در سطح پیشرفته تر خود به تغیییر فعالیت ها و رفتارها منجر شود. نقشه برداری مفهومی، مفاهیم نامشهود و سبک زندگی مدرن را به هم متصل می کند. این چارچوب بهم پیوسته به طراحان کمک می کند تا از عناصر اصلی فرهنگی در شیوه های طراحی استفاده کنند، تا روابط عمیق فرهنگی را درک و احیا شود.(۵)

اخیرا محققان طراحی پیشنهاد کرده اند که بازآفرینی و تشویق سبک زندگی مدرن به واسطه هویت محلی منحصر به فرد از طریق طراحی استراتژیک قابل توجیه است. مولفه های محلی  قادرند به عنوان سرمایه فرهنگی و منابع تاریخی، نظریه طراحی معاصر را غنی کنند و از خلاقیت در عملیات طراحی حمایت کنند. همچنین پایداری به عنوان عاملی کلیدی و اثر گذار می تواند از تغییرات فرهنگی معاصر حمایت کند و رضایت فرهنگی مصرف کنندگان را نیز برآورده کند. (۶)

بینش ها و مفاهیم خلاقانه یک تغییر ناگهانی و دور از انتظار نیستند و بیشتر یک “کاوش مناسب” هستند، به همین دلیل است که استقاده از استعاره مناسب به عنوان یک ابزارِ بینشی، مورد استفاده “هنرمندان خلاق” قرار می گیرد تا ابتکاری مناسب شکل بگیرد و مصرف کنندگان و کاربران ترغیب می شود تا تجربیات خود را به صورتی متفاوت و ارزشمند احساس کند. (۷)

اگرچه هر دو عامل استعاره و طراحی فرهنگی به طور شایع در ادبیات طراحی مورد بررسی قرار گرفته اند، اما مطالعات کمی برای بررسی ارتباطات نظری آنها برای هدایت عمل طراحی تلاش کرده اند. از این منظر ، ترکیبی از مدل استعاره ای فاوکونیر و ترنر و نظریه فرهنگی سیو بسیار راهگشا بوده است، چرا که بدین وسیله توان با تقسیم نگاشت ها به مفاهیم، به یک طرح استعاره ای رسید و  سبک های زندگی مدرن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. (۸)

طراحی می تواند به عنوان یک عامل انتقال دهنده فرهنگ عمل کند و تفکر کاربران را در زمینه های مدرن تغییر شکل دهد. با این حال، مطالعات کمی ارتباط دقیق بین TCP و سبک زندگی مدرن را پیش رفته اند. طراحان می توانند عناصر مشتق شده از TCP را با اتصال استعارات به سبک های زندگی مدرن به کار ببرند تا  نهایتا شاهد در استفاده از محصول استفاده کنند. این رویکرد می تواند هم در طراحی محصول فرهنگی و هم در پایداری TCP ها در متن مدرن غنی شود. اگرچه عناصر فرهنگی مشتق شده از TCP برای کاربران ناآشنا است، اما روش شناسی طراحی شاهد موفقیت این روند در یادگیری و دورنی سازی فرهنگ بوده است چرا که تمام سطوح ملموس و نا ملموس را درگیر می کند و در نتیجه تفسیری استعاری را استخراج می کنند که دوباره قابلیت باز استفاده در این چرخه را دارد.(۹)

منابع

1. Qin Z, Ng S. Culture as Inspiration: A Metaphorical Framework for Designing Products with Traditional Cultural Properties (TCPs). Sustainability. 2020 Jan;12(17):7171.
2. Lakoff G, Johnson M. Metaphors we live by. University of ChicagoPress.[arMK, MW](1999) Philosophy in the flesh: The embodied mind and its challenge to western thought.
3. Siu KW. Culture and design: A new burial concept in a densely populated metropolitan area. Design Issues. 2005;21(2):79-89.
4. Fauconnier G, Turner M. The way we think: Conceptual blending and the mind’s hidden complexities. Basic Books; 2008 Aug 6.
5. Swan KS. Design Roots: Culturally Significant Designs, Products and Practices.
6. Chai C, Shen D, Bao D, Sun L. Cultural product design with the doctrine of the mean in confucian philosophy. The Design Journal. 2018 May 4;21(3):371-93.
7. Cross, N. (1997). Descriptive models of creative design: application to an example. Design studies, ۱۸(۴), ۴۲۷-۴۴۰.
8. Ng, S. (2015). Gendered by Design: Qipao and Society, 1911–۱۹۴۹. Costume, ۴۹(۱), ۵۵-۷۴.
9. Qin Z, Ng S. Culture as Inspiration: A Metaphorical Framework for Designing Products with Traditional Cultural Properties (TCPs). Sustainability. 2020 Jan;12(17):7171.

[۱] Conceptual Metaphor Theory

[۲] Traditional Cultural Properties